Najazdy Normanów
Nieznana jest etymologia słowa „wikingowie”; w Europie Zachodniej określa się ich mianem Normanów, ludzi z północy; na początku IX wieku dzielili się na 4 grupy plemienne: Szwedów, Gotów, Duńczyków i Norwegów; przepływali z Danii i Norwegii i najeżdżali Wyspy Brytyjskie, Saksonię, Fryzję, Neustrię, Bretanię i Akwitanię; często zajmowali się handlem, ale głównie byli nastawieni na rabunek; grabili klasztory i miasta;
Wyprawy Wikingów były skutkiem destabilizacji układów plemiennych w Skandynawii; stare hierarchie przestały mieć znaczenie; by zająć szanowane miejsce w społeczności należało wykazać się wyczynem wojennym lub bogactwem; to właśnie stąd dążenie do wypraw wojennych i łupów;
Trzeba także pamiętać, że Skandynawia to kraina górzysta, bardzo zalesiona, panował w niej surowy klimat; wszystko to sprawiało, że Normanowie szukali lepszych terenów do życia;
Początek ich najazdów sięga końca VIII wieku, jednak nasiliły się w latach czterdziestych IX wieku; od tego bowiem czasu do ataku w jedno miejsce płynęło kilka tysięcy ludzi na kilku łodziach; nie była to jednak grupa pod jednym dowódcą; składali się oni oddziałów pod oddzielnym dowódcą i we własnym interesie; początkowo po zgarnięciu łupów wracali do ojczyzny, później jednak powracali do zdobytych przyczółków, by stamtąd ponowić atak;
Cele Normanów zmieniły się pod koniec IX wieku; niektóre oddziały chciały podbić jak najwięcej terytoriów i je zasiedlić; wchodzili w układy z królami i książętami i stali się ich partnerami w rozgrywkach;
Wódz Rollon przyjął chrzest w 911 roku i złożył hołd Karolowi Prostemu, za co w zamian uzyskał we władanie ziemię, którą do dziś nazywa się Normandią;
Wikingowie osiedlali się także na Wyspach Brytyjskich; udało im się opanować Irlandię, Northumbrię i Wschodnią Anglię;
Szwedzi obierali kierunek wschodni; wędrowali na Ruś i płynęli wzdłuż Wołgi i Dniepru; nazywano ich tam Waregami; te ubogie tereny nie stanowiły dla nich żadnej atrakcji; tam jednak prowadziła droga handlowa do Konstantynopola i Bagdadu;
na Ruś składały się wtedy jeszcze formy przedpaństwowe; z biegiem czasu sami stali się czynnikami państwotwórczymi;