Uprawnienia KNF

Uprawnienia KNF

  1. 19,09,2006 Powstanie – Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym 19.07.2006

  2. Przejęło zadania KNUiFE i KPWG

  3. KNF przewodniczy Prezes Rady ministrów

  4. KNF przedstawia prezesowi rady ministrów coroczne sprawozdanie ze swojej działalnosci

  5. Do komisji należy

    1. Przewodniczący – Andrzej Jakubiak

    2. Dwóch zastępców przewodniczących

    3. Czterech członków

      1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych

      2. Do spraw zabezpieczenia społecznego

      3. Prezes NBP

      4. Przedstawiciel prezydenta RP

  6. Zakres Nadzoru

    1. Bankowy

    2. Emerytalny

    3. Ubezpieczeniowy

    4. Nad Rynkiem Kapitałowym

    5. Nad instytucjami płatniczymi

    6. Biurami usług płatniczych

    7. Instytucjami pieniądza elektronicznego

    8. Sektor kas spółdzielczych

    9. Nadzór uzupełniający

  7. KNF

    1. Pion nadzoru finansowego

    2. Pion Inspekcji

    3. Pion polityki rozwoju rynku finansowego i polityki międzysektorowej

    4. Pion Prawno Legislacyjny

    5. Pion Organizacyjny

    6. Pion nadzoru Ubezpieczeniowo-Emerytalnego

    7. Pion nadzoru rynku kapitałowego

      1. Departament Usług finansowych, Licencjonowania i Nadzoru Funkcjonalnego

        1. Licencjonowanie Podmiotów

          1. Działalność Maklerska

          2. TFI

          3. Fi

        2. Nadzór nad podmiotami w zakresie wypełniania obowiązków sprawozdawczych

        3. Nadzór nad podmiotami prowadzącymi giełdy towarowe, RR, Depozyt papierów wartościowych, izby rozrachunkowe

        4. Kontrola w/w podmiotów

      2. Departament Emitentów

        1. Nadzór nad ofertami publicznymi na terenie Kraju + dopuszczenie pap. Wart do obrotu

        2. Rozpatrywanie wniosków o zatwierdzenie prospektu emisyjnego przy IPO/SPO, memorandum

        3. Prowadzenie ewidencji papierów wartościowych

        4. Nadzór nad zgodnością sprawozdawczości finansowych emitentów papierów wartościowych w tym zasad sporządzania sprawozdań oraz usług biegłych rewidentów

        5. Współpraca z organami i instytucjami UE

      3. Departament Nadzoru Obrotu

        1. Nadzór nad prawidłowością i bezpieczeństwem obrotu instrumentami finansowymi na rynku wtór. I pierw.

        2. Nadzór nad wypełnianiem obowiązków informacyjnych przez emitentów

        3. Nadzór przestrzegania przez akcjonariuszy spółek publicznych obowiązków związanych z wezwaniami do zapisywania się na sprzedaż/zamianę akcji + przymusowy wykup akcji

        4. Nadzór nad prawidłowością wykonywania przez akcjonariuszy spółek publicznych obowiązków informacyjnych dot. Nabywania/zbywania znaczących pakietów akcji oraz dokonywania transakcji przez akcjonariuszy pełniących w spółce określone funkcje i ich rodziny.

        5. Prowadzenie spraw związanych z obszarem regulacji UE

  8. Nadzór nad RK jest sprawowany zgodnie z:

    1. Ustawa z dnia 21.07.2006 o nadzorze nad Rynkiem Finansowym

    2. Ustawa z dnia 29.07.2005 o nadzorze nad rynkiem Kapitałowym

    3. Ustawa z dnia 29.07.2005 o obrocie instrumentami finansowymi

    4. Ustawa z dnia 29.07.2005 o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu

    5. Ustawa z dnia 27.05.2004 o funduszach inwestycyjnych

    6. Ustawa z dnia 26.10.2000 o giełdach towarowych

  9. Kto podlega nadzorowi KNF

    1. GPW S.A.

    2. Bondspot S.A.

    3. KDPW S.A.

    4. TGE – Towarowa giełda energii

    5. Emitenci (IPO/SPO) lub których papiery wartościowe są dostępn na rynku regulowanym

    6. Firmy inwestycyjne

      1. Domy Maklerskie

      2. Banki Maklerskie

      3. Instytucje Kredytowe

    7. Agenci Firm Inwestycyjnych

    8. Banki Powiernicze

    9. PTE,OFE

    10. Firmy Prowadząc rejest lub rachunek towarów giełdowych

    11. Zakłady ubezpieczeń

    12. KNF nie sprawuje nadzoru nad

      1. ZUS,

      2. KRUS

      3. SKOK

      4. UFG

      5. NFZ

  10. Rola KNF

    1. Naczelny organ Administracji państwowej

    2. KNF odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie w zakresie:

      1. Stabilności

      2. Przejrzystości

      3. Bezpieczeństwa

      4. Ochrony uczestników

    3. Prowadzi stały nadzór i kontrolę przestrzegania przez wszystkich uczestników reguł uczciwego obrotu

    4. Podlega bezpośrednio premierowi RP

  11. Zadania Komisji Dotyczącej Rynku Kapitałowego

    1. Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu RK

    2. Nadzór nad działalnością podmiotów

    3. Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych (CEDUR)

    4. Wykonywanie innych działań określonych ustawami

    5. Przygotowanie projektów prawnych związanych z działaniem RK

  12. CEL KNF

    1. Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania RK w szczególności bezpieczeństwa obrotu + ochrony uczestników i przestrzeganie reguł uczciwego obrotu

  13. Uprawnienia KNF

    1. Stały nadzór nad działalnością uczestników RK

    2. Działania rozwijające polski rynek

    3. Wydawanie licencji na działalność firm inwestycyjnych (giełdy, domu towarowe, TFI, FI)

    4. Wyrażanie zgody na brzmienie statutu FI

    5. Wyrażanie zgody na pełnienie funkcji w organach nadzorowanych

    6. Wyrażenie zgody na wybór banku powiernika

    7. Egzaminu na maklerów, dor. Inwestycyjnych, i prowadzenie list

    8. Akceptowanie prospektów informacyjnych i memorandów

    9. Ewidencja instrumentów finansowych

    10. Kontrola realizacji przez podmioty ich obowiązków

    11. Działalność inf i edu.

    12. Współpraca z zagranicznymi instrumentami nadzoru RK

    13. Stwarzanie możliwości polubownego rozwiązania sporów

    14. Wydawanie decyzji o wycofaniu instrumentów fin z obrotu regulowanego

    15. Nakładanie sankcji na uczestników rynku którzy nie przestrzegają prawa i warunków zezwolenia na prowadzenie działalności

  14. Uprawnia uprawnionego urzędnika KNF

    1. Wejście do pomieszczeń nadzorowanego podmiotu

    2. Kontrola działalności i sytuacji finansowej

    3. Przeglądać dokumenty i zapisy systemów i informatycznych oraz stanu zabezpieczeń

    4. Zbieranie wyjaśnień przedmiotu kontrolowanego

    5. Kontrola może trwać max. 6 miesięcy + protokół kontrolny

    6. Przewodniczący KNF posiada uprawnienia prokuratora i może uczestniczyć jako oskarżyciel w postepowaniach cywilnych dot. Przestępstw na RK

    7. W sprawach o przestępstwa dotyczące czynów skierowanych przeciwko interesom uczestników rynku, pozostających w związku z działalnością podmiotów wykonujących działalność na tym rynku, przewodniczącemu komisji na jego wniosek przysługują uprawnienia pokrzywdzonego w postpowaniu karnym

  15. Uprawnienia KNF wg. Prawa Bankowego mają moc ostatecznych decyzji administracyjnych i podlegają natychmiastowemu wykonaniu. O ile ustawa nie stanowi inaczej, termin wykonania określonych w niej opinii wynosi 30 dni

    1. Wyrażanie Oceny

    2. Wydawanie zezwoleń/zgód

    3. Nakazanie bankowi zmiany lub rozwiązania umowy

    4. Nakazanie bankowi sprzedaży akcji w określonym terminie

    5. Odmowy przesłania właściwym władzom nadzorczym państwa goszczącego zawiadomienia

    6. Zakazania instytucji finansowej działania na terenie państwa goszczącego

    7. Nakazania bankowi wstrzymania wypłat z zysku

    8. Zawieszenie w czynnościach członków zarządu banku lub innej instytucji finansowej

    9. Ograniczenie zakresu działalności banku

    10. Nałożenie kary finansowej

    11. Likwidacja banku, instytucji finansowej

    12. Określenie zakresu uprawnień likwidatora

    13. Nałożenie na członków zarządu i władze kary pieniężnej

    14. Zakazu udzielania kredytów i pożyczek akcjonariuszom oraz członkon RN i pracownikom inst. Finansowej

    15. Żądanie zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia

    16. Nałożenie na bank dodatkowego wymogu kapitałowego

    17. Ustanwienie i dwołanie kuratora

    18. Ustanowienie zarządu komisarycznego

    19. Przejęcie banku rzez inny bank za zgodą przejmującego

    20. Wystąpienie do rady ministów o likwidację banku państwowego

    21. Odwołanie likwidatora banku wyznaczonego przez bank

    22. Zawieszenie działalności banku

  16. Kompetencje na rynku Emerytalnym

    1. Wydawanie/ cofnięcie zezwolenia na utworzenie funduszu emerytalnego i towarzystwa emerytalnego

    2. Wydawanie zezwolenia na przejęcie zarządzania funduszem emerytalnym oraz połączenie towarzystw emerytalnych

    3. Wydawanie zezwolenia na nabycie lub objęcie akcji towarzystwa emerytalnego

    4. Wydawanie zezwolenia na zmianę statutu funduszu emerytalnego/ towarzystwa emerytalnego

    5. Likwidacje pracowniczego funduszu emerytalnego

    6. Nadawanie rygoru natychmiastowej wykonalności

    7. Nakładanie kar pieniężnych na towarzystwo emerytalne lub członków jego zarządu/depozytariusza lub osobę trzecią z uwzględnieniem rodzju i wagi nieprawidłowości

    8. Występowanie o zwołanie walnego zgromadzenia, zady nadzorczej lub zarządu Towarzystwa Emerytalnego

    9. Wydawanie zgody na powołanie osób na członków zarządu TE

  17. Zadania na rynku emerytalnym

    1. Analiza Kształtu Rynku Emerytalnego w zakresie OFE, DFE, PPE, IKE, IKZE, poziomu zabezpieczenia interesów członków OFE uczestników PPe, zagrożeń dla konkurencji na rynku OFE, rozwój/maksymalizacja dobrowolnych o kapitałowych oszczędności emerytalnych . Przedkładanie rozwiązań prawnych mających służyć tym celem

    2. Pogłębianie wiedzy społeczeństwa na temat celów/zasad działalności ze szczególnym uwzględnieniem praw przysługujących ich członkom i uczestnikom

    3. Współpraca z państwem, NBP, ZUS, TE, Związkami pracodawców, zawodowymi w zakresie kształtowania polityki państwa zapewniającej bezpieczny rozwój OFE, DPE, PPE

    4. Udzielanie informacji NBP w zakresie niezbędnym do wykonywania nadzoru nad bankami depozytariuszami i akcjonariuszami TE

    5. Współpraca z zagranicznymi instytucjami nadzoru na rzez transgranicznej działalności pracowniczych programów emerytalnych.

  18. Uprawnienia KNF na rynku emerytalnym

    1. Żądanie udostępnienia kopii dokumentów związanych z działalnością FE lub TE

    2. Żądania wszelkich informacji i wyjaśnien dotyczących działalnością funduszu o d członków zarządu, rady nadzorczej, pracowników oraz innych osób związanych z towarzystwm umową o dzieło, zlecenie lub innym stosnkiem prawnym o podobnym charakterze oraz depozytariuszy lub osoby rzecie którym fundusz powierzył wykonywanie określnych czynności

    3. W razie stwierdzenia nieprawidłowości może wyznaczyć termin na ich usuniecie .

    4. W razie nieusunięcia w wyznaczonym terminie może nałożyć karę na towarzystwo, depozytariusza lub AT do 500 000

    5. W przypadku rażącego naruszenia prawa lub interesu członków możliwość nałożenia ary do 500000 bezpośrednio po stwierdzeniu nieprawidłowości

  19. Kontrole KNF na rynku emerytalnym

    1. Oragan nadzoru/ osoba upoważniona ma prawo wykonać kontrole działalności funduszu i ma prawo wstępu do pomieszczeń Towarzystwa, depozytariusza, AT

    2. Osoba przeprowadzająca Kontrole ma prawo do

      1. Żądania wszelkich ksią, dokumentów, innych nośników informacji

      2. Żądania sporządzenia oraz wydania kopii tych dokumentów i nośnikow

      3. Żadania udzielenia informacji przez członków władz statutowych i pracowników lub innym stosunkiem prawnym

  20. BION – Badanie i ocena nadzorcza

    1. Jest to całościowy proces wykorzystujący wszystkie dostępne informacje powzięte przez organ nadzoru bezpośredniego w ramach działań inspekcji oraz nadzoru pośredniego realizowanego poprzez cznności związane z licencjonowaniem, analizą danych sprawozdawczych i dodatkowych zapytań kierowanych do PTE w formie wezwań nadzorczych oraz ankiet

    2. Celem tego procesu jest dokonanie przez nadzór

      1. Oceny ryzyka PTE istotnymi czynnikami ryzyka przez PTE

      2. Ogólnej oceny jakości procesu zarzadzania

      3. Identyfikacja obszarów narażonych na nieprawidłowości w działaniu

  21. Niedobór w PTE

    1. Jeśli trzyletnia stopa zwrotu za okres 36 miesięcy jest niższa od minimalnej stopy zwrotu za ten okres

    2. Minimalna stopą zwrotu jest stopa zwrotu niższa o 50% od średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy emerytalnych w tym okresie lub o 4pp od tej średniej z zależności od tego która jest niższa

    3. Kwota niedoboru jest obliczana jako iloczyn liczby jednostek rozrachunkowych w OF w ostatnim dniu roboczym okresu 36 miesięcy oraz różnicy miedzy wartością jednostki rozrachunkowej która zapewniłaby osiągnięte minimalnej wymaganej stopy zwrotu a faktyczną wartością jednostki rozrachunkowej w ostatnim dniu roboczym okresu 36 miesięcy

  22. Fundusz Gwarancyjny

    1. Składa się z części podstawowej i dodatkowej

    2. Część podstawowa jest administrowana przez KDPW

    3. Wpłaty PTE na rzecz funduszu stanowią określoną procentowo , identyczna dla wszystkich OFE część aktywów netto OF zarządzanego przez to towarzystwo

    4. Otwarty fundusz otwiera, stanowiąc dodatkową część funduszu rachunek na który przekazywane są wpłaty PT

    5. Wysokość środków przechowywanych na rachunku części dodatkowe wynosi nie mniej niż 0,3% i nie więcej niż 0,4%

    6. Środki na rachunkach dodatkowych stanowią część aktywów funduszu i są przeliczane na jednostki obrachunkowe

  23. Polityka Dywidendowa

    1. Rekomendacja KNF aby PTE których sytuacja kapitałowa wskazuje na niski poziom zdolności do pokrycia ewentualnego niedoboru w OFE nie wypłacały dywidenty i przeznaczyły wypracowany zysk na wzmcnienie swojej bazy Kapitałowej. Dotyczy to towarzystw które spełniają jedno lub więcej z poniższych kryteriów:

      1. Wartość kapitałów własnych powiększona o wartość środków części podstawowej FG przypadająca na towarzystwo oraz wartość środków przechowywanych na rachunku FG funduszu jest niższa niż 1, 25 wartości wartości aktywów netto funduszu (kryterium I)

      2. Wartość płynnych aktywów, które mogą być źródłem sfinansowania niedobor powiększona o wartość środków części podtawowej i dodatkowej jest niższa niż 1,25% wartości aktywów funduszu (kryterium II)

      3. Ocena Bion niższa niż 2,5 (kryterium III)

      4. Ocena Bion w obszarze „adekwatność kapitałowa gorsza niż 2,5 (kryterium IV)

  24. Skargi członków funduszu

    1. Członek funduszu może wnieść do organu nadzoru skargę na fundusz, jeśli sądzi że działalność tego funduszu jest niezgodna z przepisami prawa lub postanowieniami statutowymi funduszu

    2. Skargę na fundusz może wnieść były członel

    3. Może wnieść organ nadzoru oraz organizacja społeczna której działanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej

  25. Kary przyznawane

    1. Jeśli działalność jest prowadzona z naruszeniem prawa, statutu lub interesów funduszu organ nadzoru może nałożyć na członków zarządu odpowiedzialnego za naruszenia karę pienężną do wysokości 3krotnej pensji (średniej z ostatnich 3 miesięcy) niezależnie od innych środków

    2. W przypadku stwierdzenie w wyniku kontroli rażących nieprawidłowości może nałożyć karę do 500 000 bezpośredni po stwierdzeniu

    3. Kto nie będąc uprawnionym używa w nazwie Fundusz emerytalny itp podlega grzywnie 1 mln lub karze pozbawienia wolności do 2 lat

    4. Kto wykonując decyzje inwestycyjne na rach. Funduszu narusza wymogi w zakresie działalności lokacyjnej funduszu, stwarzając przez to zagrożenie podlega grywanie do 1 mln.

    5. Kto będąc odpowiedzialnym za informacje zawarte w prospekcie informacyjnym podaje nieprawdziwe informacje lub zataja prawdzie wpływające w istotny sposób podlega grzywnie 5 mln lub karze pozbawienia wolności do lat 3

KNF w sektorze ubezpieczeń :

  1. Kodeksy:

    1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r – kodeks cywilny

    2. Ustawa z dnia 18 września 2001r – kodeks morski

    3. Ustaw z dnia 15 września 2000r – kodeks spółek handlowych

  2. Organem nadzoru nad rynkiem ubezpieczeniowym jest Komisja Nadzoru Finansowego(KNF).  Uprawnienia KNF obejmują bardzo szeroki zakres, ponieważ dotyczą one zarówno działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, jak też pośrednictwa ubezpieczeniowego, funduszy emerytalnych oraz pracowniczych programów emerytalnych. Tym samym nadzorowi podlegają podmioty wykonujące działalność na wymienionych polach. W szczególności są to zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji, pośrednicy ubezpieczeniowi, fundusze i towarzystwa emerytalne.

  3. Celem nadzoru jest oczywiście ochrona interesów osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków funduszy emerytalnych, uczestników pracowniczych programów emerytalnych, osób otrzymujących emeryturę kapitałową lub osób przez nie uposażonych. Nie bez znaczenia pozostaje również zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości. W realizacji tych celów KNF pomaga ścisła współpraca z Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ale także ze wszystkimi organami i instytucjami działającymi w sferze ubezpieczeń, o ile współpraca taka byłaby celowa ze względu na realizację jej zadań

  4. Uprawnienia KNF obejmują między innymi:

- wydawanie i cofanie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej,

- wydawanie zgody na powołanie osób na członków zarządu,

- przymusowej likwidacji zakładu ubezpieczeń,

- występowanie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń,

- nakładanie kar pieniężnych na zakłady ubezpieczeń,  członków zarządu tych zakładów lub prokurentów

  1. Koszty nadzoru zostały przerzucone na jednostki pozostające pod nadzorem KNF. Zakłady ubezpieczeń ponoszą koszty do wysokości 0,14 % zbioru składek brutto.

  2. Szczegółowe zasady sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego określa ustawa o działalności ubezpieczeniowej. Wskazuje ona, że organ nadzoru (poza wymienionymi wyżej uprawnieniami) może również prowadzić bezpośrednio kontrolę działalności i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń. W toku kontroli zakładu ubezpieczeń badaniu podlega zgodność działalności zakładu ubezpieczeń z prawem, statutem, planem działalności oraz interesem ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.

  3. Zasady nadzoru

    1. Art. 202. 1. 206) Organ nadzoru sprawuje nadzór nad zakładami ubezpieczeń wykonującymi działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 11.

2. Do zadań organu nadzoru należy w szczególności:

1) ochrona interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, przez zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać tym osobom należnego świadczenia;

2) wydawanie zezwoleń na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej;

3) podejmowanie innych działań określonych w ustawie.

  1. Art. 11. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez krajowy zakład ubezpieczeń lub zagraniczny zakład ubezpieczeń mający siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega nadzorowi organu nadzoru.

  2. Art. 206. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w przeprowadzonym badaniu sprawozdania finansowego, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do zlecenia biegłym rewidentom badania prawidłowości i rzetelności wszystkich sprawozdań finansowych sporządzanych przez zakład ubezpieczeń oraz kontroli ksiąg rachunkowych mającej na celu badanie gospodarki finansowej i wypłacalności zakładu ubezpieczeń.

  3. Art. 207a. 211) 1. Organ nadzoru może żądać od podmiotu innego niż zakład ubezpieczeń, informacji, wyjaśnień lub danych niezbędnych dla sprawowania nadzoru dodatkowego.

2. W przypadku gdy podmiot, o którym mowa w ust. 1, nie przekaże w wyznaczonym terminie wymaganych informacji, wyjaśnień lub danych, organ nadzoru może podjąć w stosunku do takiego podmiotu środki określone w art. 212 ust. 1 pkt 1 i 2, przy czym górna granica wysokości kary pieniężnej nakładanej na ten podmiot nie może przekroczyć 10 000 000 zł.

Art. 209. 1. Organ nadzoru może wydawać zalecenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń w celu:

1) zapewnienia zgodności działalności zakładu ubezpieczeń z przepisami prawa, statutu lub planem działalności;

2) zapewnienia trwałej zdolności zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;

3) zapobieżenia naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.

2. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie wykonuje w wyznaczonym terminie zaleceń, o których mowa w ust. 1, organ nadzoru może, w drodze decyzji, zobowiązać zakład ubezpieczeń do wykonania tych zaleceń

Art. 210. 1. 218) Organ nadzoru może nakazać zakładowi ubezpieczeń rozwiązanie w wyznaczonym terminie umowy, na podstawie której zlecono wykonywanie czynności ubezpieczeniowych innemu podmiotowi, w przypadku stwierdzenia, że wykonywanie czynności odbywa się z naruszeniem prawa, wpływa nie korzystnie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zakład ubezpieczeń zgodnie z przepisami prawa, na ostrożne i stabilne zarządzanie zakładem ubezpieczeń lub na interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przewidzianych w umowie ograniczeń w zakresie możliwości i terminów jej rozwiązywania lub wypowiadania.

3. W przypadku nierozwiązania umowy w wyznaczonym terminie organ nadzoru może nałożyć na zakład ubezpieczeń kary pieniężne, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1 i 2.

Art. 212. 1. Jeżeli zakład ubezpieczeń nie wykonuje w wyznaczonym terminie decyzji, o której mowa w art. 209 ust. 2, lub wykonuje działalność z naruszeniem przepisów prawa, statutu, zawartych umów ubezpieczenia lub planu działalności lub nie udziela informacji lub wyjaśnień, organ nadzoru może, w drodze decyzji:

1) nakładać na członków zarządu zakładu ubezpieczeń lub prokurentów kary pieniężne do wysokości odpowiadającej trzykrotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu z ostatnich 12 miesięcy;

2) nakładać na zakład ubezpieczeń kary pieniężne do wysokości 0,5 % składki przypisanej brutto uzyskanej przez zakład ubezpieczeń w roku poprzednim, a w przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie prowadził działalności lub miał zbiór składki przypisanej poniżej 20 mln złotych do wysokości 100 000 złotych;

3) zawieszać w czynnościach członków zarządu zakładu ubezpieczeń do czasu rozpatrzenia wniosku o ich odwołanie, na najbliższym posiedzeniu organu uprawnionego do ich odwołania; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za zakład ubezpieczeń, w tym w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

4) 220 ) występować do właściwego organu zakładu ubezpieczeń lub innego uprawnionego podmiotu z wnioskiem o odwołanie członka zarządu lub odwołanie udzielonej prokury.

Art. 213. 222) 1. Organ nadzoru informuje Komisję Europejską oraz organy nadzoru innych państw członkowskich Unii Europejskiej o:

1) udzieleniu zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej krajowemu zakładowi ubezpieczeń, będącemu podmiotem zależnym od podmiotu dominującego mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej;

2) bezpośrednim lub pośrednim nabyciu albo objęciu akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń przez podmiot mający siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej, jeżeli wskutek nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji krajowy zakład ubezpieczeń staje się podmiotem zależnym od tego podmiotu.

2. Organ nadzoru wraz z informacją, o której mowa w ust. 1 pkt 1, przekazuje Komisji Europejskiej oraz organom nadzoru innych państw członkowskich Unii Europejskiej informacje o strukturze kapitałowej ubezpieczeniowej grupy kapitałowej

  1. Pracownicy nadzoru zakresie ustalonym w upoważnieniu organu nadzoru, mają prawo do:

1) wstępu do wszystkich pomieszczeń kontrolowanego zakładu ubezpieczeń;

2) swobodnego dostępu do oddzielnego pomieszczenia biurowego i środków łączności;

3) wglądu do wszelkich dokumentów kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia kopii, odpisów i wyciągów z tych dokumentów;

4) wglądu do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia kopii lub wyciągów z tych danych, w tym w formie elektronicznej;

5) wglądu do wszelkich dokumentów pośrednika ubezpieczeniowego kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia kopii, odpisów i wyciągów z tych dokumentów;

6) żądania wyjaśnień ustnych lub pisemnych od osób pozostających w stosunku pracy, zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z zakładem ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych kontrolowanego zakładu ubezpieczeń, w tym w formie elektronicznej;

7) żądania sporządzenia niezbędnych danych, w tym w formie elektronicznej;

8) zabezpieczenia dokumentów i innych dowodów

2. Rzecznik Ubezpieczonych jest instytucją ustawowo powołaną do reprezentowania klientów ubezpieczycieli oraz funduszy emerytalnych. Podstawowym zadaniem Rzecznika jest rozpatrywanie wniosków, skarg i zażaleń oraz udzielanie porad w sprawach wynikających z prawnych stosunków ubezpieczeniowych. Do Rzecznika mogą zgłaszać się zarówno poszkodowani, jak i ubezpieczyciele.

ZADANIA:

- reprezentowanie i ochrona konsumenckich interesów ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia

- informowanie organu nadzoru o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działalności ubezpieczycieli, funduszy emerytalnych i pracowniczych programów emerytalnych

-prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej w zakresie ubezpieczeń

- występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych

-informowanie organu nadzoru i kontroli oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu  firm ubezpieczeniowych, funduszy emerytalnych oraz towarzystw emerytalnych

-stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między ubezpieczającymi, ubezpieczonymi, uposażonymi lub uprawnionymi z umów ubezpieczenia a ubezpieczycielami

Rzecznik corocznie w terminie 60 dni od zakończenia roku kalendarzowego składa sprawozdanie Prezesowi Rady Ministrów ze swojej działalności oraz uwagi o stanie przestrzegania prawa i interesów reprezentowanych podmiotów.

Ryzyka

  1. Ryzyko systematyczne

    1. Stałe

    2. Niedywersyfikowalne

    3. Spowodowane czynnikami gospodarczymi (ustrój gospodarczy, polityka, czynniki koniunkturalne) oraz losowymi ( inflacja, wojna). Dotyczy wszystkich projektów inwestycyjnych nie da się go wyeliminować

  2. Ryzyko niesystematyczne

    1. Specyficzne

    2. Dywersyfikowalne

    3. Spowodowane czeynnikami mezo i mikro gospodarczymi. Dotyczy konkretnych inwestycji a nawet ich wariantów i scenariuszy

  3. Wraz ze wzrostem ilości spółek w portfelu ryzyko całkowite spada poprzez redukce ryzyka niesystematycznego.

  1. Niemiecki nadzór bankowy

    1. BaFin – organ nadzoru

      1. Wydaje pozwolenia i kontroluje wymogi.

    2. Bundebank

  2. Francuski nadzór bankowy

    1. l' Autorité de contrôle prudentiel od 2010 r

    2. Banque de France

  3. Konsensus Waszyngtoński

    1. Kanon polityki MFW oraz banku światowego

    2. Przedstawiony przez ekonomistę Johna Williamsona

    3. Początkowo opracowany w celu zastosowania go w Ameryce łacińskiej, jednak później rozciągnięto go na inne kraje

    4. Polska korystała z niego podczas opracowywania planu Balcerowicza

    5. Jest zgodny z Paktem Stabilności i wrostu z 1997 roku

    6. Założenia

      1. Utrzymanie dyscypliny finansowej

      2. Ukierunkowanie wydatków publicznych na dziedziny, które gwarantują wysoką efektywność poniesionych nakładów i przyczyniają się do poprawy struktury podziału dochodów

      3. Reformy podatkowe ukierunkowane na obniżanie krańcowych stóp podatkowych i poszerzanie bazy podatkowej

      4. Liberalizacja rynków finansowych w celu ujednolicenia stóp procentowych

      5. Utrzymywanie jednolitego kursu walutowego na poziomie gwarantującym konkurencyjność

      6. Liberalizacja handlu

      7. Likwidacja barier dla zagranicznych inwestycji bezpośrednich

      8. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych

      9. Deregulacja rynków w zakresie wchodzenia na rynek i wspierania konkurencji

      10. Gwarancja praw własności

    7. Uzupełnienia do konsensusu:

      1. Wzmacnianie systemu finansowego poprzez zwiększenie odporności kraju na kryzysy walutowe

      2. Dbałość o system zabezpieczenia społecznego

      3. Wzmacnianie instytucjonalnych ram funkcjonowania gospodarki

      4. Zwiększenie nakładów na edukację

  4. Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB)

    1. Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) jest niezależnym organem Unii Europejskiej sprawującym nadzór makrooostrożnościowy nad europejskim systemem finansowym.

    2. utworzona na podstawie rozporządzenia, które weszło w życie 16 grudnia 2010 r.

    3. Zadaniem ESRB jest przeciwdziałanie ryzykom systemowym dla stabilności finansowej w Unii lub ograniczanie tych ryzyk. Ryzyka te mogą wynikać zarówno z powiązań między instytucjami finansowymi i rynkami, jak i z uwarunkowań makroekonomicznych i strukturalnych. ESRB może wydawać ostrzeżenia i zalecenia podjęcia niezbędnych działań zaradczych. Rada ma się przyczyniać do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i tym samym zapewniać trwały wkład sektora finansowego we wzrost gospodarczy UE.

    4. ESRB jest częścią Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (ESFS).

    5. Obok ESRB system ten tworzą:

      1. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA),

      2. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA),

      3. Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA),

      4. Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru oraz krajowe organy nadzorcze.

    6. Europejski Bank Centralny (EBC) oraz banki centralne krajów członkowskich UE odgrywają bardzo ważną rolę w organizacji i funkcjonowaniu ESRB. Siedzibą ESRB jest Frankfurt nad Menem, a EBC zapewnia sekretariat dla ESRB oraz udziela wsparcia analitycznego, statystycznego, logistycznego i administracyjnego. Przewodniczącym Rady Generalnej – organu decyzyjnego ESRB – jest Prezes EBC, a w jej skład wchodzą również prezesi wszystkich banków centralnych krajów członkowskich UE. Strukturę organów ESRB tworzą ponadto: Komitet Sterujący (wspierający proces decyzyjny) oraz dwa komitety doradcze: Doradczy Komitet Techniczny (ATC) oraz Doradczy Komitet Naukowy (ASC). Prezes NBP został wybrany do składu Komitetu Sterującego jako reprezentant kraju spoza strefy euro i jedyny przedstawiciel banków centralnych regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Rodzaje nadzoru

W ramach tych dwóch kryteriów dokonać można podziału różnych modeli organizacji nadzoru. Przyjmując za kryterium (1) zakres integracji nadzoru nad poszczególnymi segmentami systemu finansowego wyróżnia się dwa podstawowe modele:

  1. Nadzór sektorowy – zakładający istnienie odrębnych instytucji nadzorujących poszczególne segmenty finansowe, tj. sektor bankowy, ubezpieczeniowy i rynek kapitałowy. W ramach tego modelu funkcję nadzoru bankowego sprawuje zazwyczaj bank centralny;

  2. Zintegrowany – polegający na całkowitym lub częściowym łączeniu funkcji nadzorczych nad wszystkimi bądź niektórymi segmentami rynku finansowego w jednej instytucji o charakterze „meganadzorcy”.

Natomiast biorąc za kryterium (2) stopień zaangażowania banku centralnego w nadzór bankowy, czy też szerzej, nadzór finansowy, można wskazać na trzy następujące modele:

  1. Bank centralny odpowiedzialny tylko za nadzór bankowy (nadzór niebankowy poza bankiem centralnym);

  2. Bank centralny odpowiedzialny za nadzór finansowy (zarówno bankowy, jak i niebankowy);

  3. Bank centralny nie zaangażowany w nadzór finansowy.

Ponadto, oprócz tych dwóch zasadniczych kryteriów stosuje się również w praktyce tzw. podejście funkcjonalne. Jest ono powszechnie określane jako „Twin Peaks”. Zakłada ono utworzenie dwóch odrębnych instytucji nadzorczych odpowiedzialnych za różne aspekty nadzoru finansowego:

  1. Jedna instytucja jest odpowiedzialna za nadzór ostrożnościowy nad wszystkimi instytucjami finansowymi (ang. prudential supervision). W ramach tego modelu nadzór ostrożnościowy z reguły ulokowany jest w banku centralnym;

  2. Druga instytucja kontroluje prawne aspekty operacji finansowych (ang. conduct-of-business supervision) i odpowiada za ochronę konsumentów.

Wspólną i uniwersalną zasadą, którą podkreśla wielu autorów, jest konieczność zaangażowania banku centralnego w działania nadzoru bankowego, niezależnie od specyfiki kraju: (Goodhart 1995, 2000), Lastra (1996), Crockett (2001). L. Mayer w 1999 r. – ówczesny członek Zarządu Rezerwy Federalnej USA – uznał nawet, że separacja nadzoru bankowego od banku centralnego jest niebezpieczna, a kraje, które wprowadziły nadzór zintegrowany poza bankiem centralnym, popełniły błąd.

Znaczne zaangażowanie banku centralnego w sprawowanie nadzoru bankowego potwierdzają wyniki międzynarodowego badania, które zostało przeprowadzone przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) w 2006 r.6. Spośród 125 przebadanych państw objętych tym badaniem nadzór bankowy sprawowany był przez bank centralny aż w 2/3 z nich (w 83 krajach). W 37 krajach działalność banków była nadzorowana przez wydzieloną instytucję nadzorczą, a jedynie w 5 przypadkach – przez agendy rządowe.

Argumenty za zaangażowaniem banku centralnego nadzór finansowy

Za zapewnieniem znacznego zaangażowania banku centralnego w sprawowanie nadzoru bankowego przemawia wiele argumentów, z których najważniejsze odnoszą się do następujących kwestii:

  1. Stabilność systemu finansowego jako jeden z celów działania banku centralnego

Głównym argumentem przemawiającym za łączeniem funkcji polityki pieniężnej i nadzoru bankowego w banku centralnym jest dbałość i współodpowiedzialność banku centralnego za stabilność całego systemu finansowego w kraju. Stabilność finansowa i stabilność cen określane są jako uzupełniające się – a nie konkurencyjne – cele polityki banków centralnych. Podstawą analiz stabilności systemu bankowego jest dostęp do danych indywidualnych banków, które posiada nadzór. Do formułowania trafnych wniosków odnośnie stabilności sektora bankowego, oprócz danych ilościowych, niezbędne są również informacje jakościowe pochodzące z inspekcji, ankiet, korespondencji czy spotkań z przedstawicielami banków.

  1. Przepływ informacji – korzyści dla polityki pieniężnej i nadzorczej

Umiejscowienie nadzoru bankowego w banku centralnym daje gwarancję sprawnego przepływu informacji pomiędzy funkcjami sprawowanymi przez bank centralny. Zyskuje na tym zarówno polityka pieniężna banku centralnego, który dysponuje wówczas szerszą wiedzą nt. kondycji banków, jak również polityka nadzorcza, która może wykorzystywać wiedzę na temat sytuacji makroekonomicznej. Nadzorcy bankowi w ramach banku centralnego mogą korzystać z wiedzy eksperckiej oraz zasobów technicznych i naukowych, którymi dysponuje bank centralny. Zatem korzyści są obustronne.

  1. Uniknięcie powielania pewnych zadań

Pełnienie przez bank centralny funkcji nadzoru pozwala na uniknięcie powielania pewnych zadań i bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, co w skali ogólnej daje oszczędności. Banki centralne, które nie mają kompetencji nadzorczych, zmuszone są rozwijać analizy systemu bankowego na własne potrzeby na skalę szerszą niż w sytuacji, gdyby nadzór był wewnątrz banku. W tym celu banki takie muszą zwiększyć zatrudnienie w departamentach stabilności finansowej zwłaszcza o specjalistów analizujących kwestie mikroostrożnościowe.

  1. Rola banków centralnych w czasie kryzysu w systemie finansowym

Ostatni kryzys na międzynarodowych rynkach finansowych, które objawiły się w postaci problemów w zarządzaniu płynnością, pokazały wyraźnie, że pierwszą instytucją, która może skutecznie zareagować i złagodzić tego typu kryzys jest bank centralny. EBC, FED, Bank Kanady, Bank Japonii, Bank Australii i wreszcie Bank Anglii zareagowały natychmiast, zasilając system bankowy w płynność. Należy więc stwierdzić, że – z punktu widzenia banku centralnego – ważne jest posiadanie szybkiej i wiarygodnej informacji o sytuacji finansowej zarówno pojedynczych banków, jak i całego sektora bankowego tym bardziej, że potencjalne zagrożenie może mieć źródło nie tylko w kraju, ale i za granicą. Organizacja nadzoru finansowego jest istotna również z punktu widzenia ograniczenia zjawiska pokusy nadużycia, jakie powstaje w następstwie działań pomocowych ze strony władz publicznych. Bank centralny, dysponując informacją jakościową i ilościową nt. banku problemowego, może ocenić rzeczywiste przyczyny kryzysu i ewentualnie odmówić wsparcia. Bez tej informacji bank centralny, w obawie o podjęcie niesłusznej decyzji skutkującej upadkiem banku, pod wpływem presji może podejmować nieuzasadnione merytorycznie decyzje o udzieleniu pomocy, osłabiając w ten sposób dyscyplinę rynkową.

  1. Uwarunkowana historycznie

W praktyce, banki centralne są instytucjami o najdłuższej tradycji działań na rzecz wspierania stabilności systemu finansowego spośród innych instytucji tworzących sieć bezpieczeństwa finansowego. Już w XIX w. wiele z nich traktowało stabilność finansową jako cel swojej działalności. Przykładem jest bank centralny USA (System Rezerwy Federalnej – Fed), który został ustanowiony przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1913 r. w odpowiedzi na masowe bankructwa banków po recesji z początków XX wieku. Jednym z zadań przypisanych wówczas Rezerwie Federalnej było sprawowanie nadzoru nad bankami8. W związku z powyższym banki centralne dysponują nagromadzoną wiedzą instytucjonalna i doświadczeniem w tym zakresie.


Wyszukiwarka