Tekst folkloru

Cechy tekstu folkloru

• wariantywność

• związek z mimiką/gestem/choreografią

• oralność

• dialogiczność

• formuliczność

• strukturalność

• pragmatyczność

Identyfikacja gatunkowa tekstu klucz do interpretacji sensu

gatunek: sposoby konstruowania i organizacji semantycznej tekstów; intencjonalne nastawienie nadawcy do odbiorcy; zastosowanie

konwencje gatunkowe: określają treść i status ontologiczny przedstawionego świata, obraz nadawcy i odbiorcy wraz z łączącą ich intencją komunikatywną; zastosowanie środków wyrazu

Określenia poszczególnych gatunków

• ujęcie opisowo-strukturalne (W. Propp)

  • cechy dotyczące poetyki

  • obejmują zjawiska: fabuły, wątki, postacie, język, przeznaczenie pragmatyczne, formę wykonania, stosunek do muzyki

• ujęcie społeczno-komunikacyjne (V. Voigt)

  • cechy dotyczące: adresata, nadawcy, funkcji, środków przekazu, sposobu odbioru, samego komunikatu

• ujęcie semiotyczne

  • gatunek jako kategoria lingwistyczna

Podział tekstów folkloru

(Jerzy Bartmiński)

• autonomiczne (podania, zagadka, pieśń historyczna) – nie są ściśle związane z sytuacją wykonywania;

• zwyczajowe

• obrzędowe

• okolicznościowe (kołysanki)

Idealny tekst folkloru

(J. Bartmiński)

• funkcjonuje jako nieautonomiczna cząstka większej całości sytuacyjnej

• struktura kształtowana w toku przekazu ustnego znajduje związek z całością działań kulturowych

• daje się odczytywać jako symptom odwzorowujący zachowania ludzi, sposób bycia, widzenia, wartościowania świata

• służy kształtowaniu zachowań, wyznaczaniu postaw i ról

• jest znakiem indeksalnym do zachowań mówiącego/ej

• przekazuje obraz świata złożony z uporządkowanych elementów wedle jednego spójnego zestawu opozycji – pochodnych podstawowej opozycji sacrum-profanum

• symbolizm motywów i zdarzeń

symbol – łączy rzeczy widzialne z niewidzialnymi, nadaje obrazom głębię znaczeniową

• powtórzenie w całej różnorodności swoich form i odmian (związane z centralną wizją świata)

Techniki integracji i segmentacji tekstu

tekst pisany spacje, numeracje, itp.

tekst ustny segmentacja dotyczy warstwy przedstawieniowo-treściowej (oparta na następstwie zdarzeń)

tekst sfolkloryzowany kliszowy, powtarzalny

Przenikanie się wzorców gatunkowych

• przechodzenie tekstów z jednej do drugiej grupy gatunkowej (stopniowa transformacja)

• współwystępowanie kolejno w jednym, integralnym tekście różnych wzorców gatuknowych