Chemia Kwantowa
Atom
_ Teoria Demokryta Z
Abdery: Wszystko
zbudowane jest z małych,
niewidocznych cząsteczek
– cegiełek, z których
każda jest wieczna i
niezmienna. Te
najmniejsze cząsteczki
nazwał atomami.
Atomy, poruszają się w
próżni, ale ponieważ mają
najrozmaitsze „ haki ” i „
zaczepy ”, stale się łączą,
tworząc rzeczy.
Atomy, poruszają się
w próżni, ale ponieważ
mają najrozmaitsze „
haki ” i „ zaczepy ”,
stale się łączą,
tworząc rzeczy.
Ta teoria nie zmieniała się
przez 2000 lat.
Model Daltona
_ We 1803 roku John
Dalton zauważył,
że właściwości
gazów można
wytłumaczyć przy
założeniu, iż są one
zbudowane z
atomów.
(nowożytna teoria
atomistyczna).
Dalton’s Theory
_ Materia złożona jest z
niewidzialnych atomów
_ Wszystkie atomy jednego
pierwiastka mają identyczną
masę i pozostałe właściwości
_ Każdy pierwiastek zbudowany
jest z niepowtarzalnych
atomów, różniących się od
innych masą
_ Atomy są niezniszczalne i nie
podlegają przemianom podczas
reakcji chemicznych, zmienia się
tylko ich wzajemne ułożenie i
powiązanie
_ Cząsteczka związku
chemicznego składa się ze
skończonej i niewielkiej liczby
atomów różnych pierwiastków
Model Thomson
_W roku 1897 J.J.
Thomson w
prowadził pojecie
elektronu czyli
cząstki z która
wchodzi w skład
atomu.
Model Thomsona
_ Jego propozycja
budowy atomu
przypominała
świąteczny
pudding.
_ Atom jest kula
materii o ładunku
dodatnim w którym
są „jak rodzyniki w
cieście ujemne
elektrony.
Model Rutherforda
_ Odkrył jądro atomowe
– doświadczenie
Rutherforda (1911) .
_ W środku atomu
dodatnio naładowane
jądro a na koło niego
ujemnie naładowane
elektrony
Bohr Model
_ W 1913 roku duński
naukowiec Niels
Bohr zaproponował
własny model
atomu. W modelu
tym określił miejsce
elektronu w atomie
na podstawie
odpowiedniemu
poziomowi energii.
Materia pochłania i emituje energie
promienistą nie w sposób ciągły, lecz
w porcjach zwanych kwantami.
Energia jednego kwantu równa jest
gdzie: h = stała Plancka (6,62·10-34J·s
= 6,62 10-27 erg·s)
u = częstość promieniowania [s-1]
Siła przyciągania elektrycznego elektronu
w atomie jest równa:
gdzie: K = stała uniwersalna 8,98∙109 N∙m2∙C-2.
Ze = jądro dodatniego ładunku
e = ładunek elektronu
r =promień
v = prędkość
Teoria Bohra oparta jest na następujących
postulatach:
1) Elektron porusza się wokół jądra po orbitach
stacjonarnych tj. takich, że z ruchem tym
niezwiązana jest żadna zmiana energii atomu.
Spośród nieskończenie wielu orbit
dopuszczalnych w modelu klasycznym
stacjonarne są tylko, dla których spełniony jest
warunek kwantowy:
gdzie: me = masa elektronu
v = prędkość liniowa elektronu
r = promień orbity
n = dowolna liczba naturalna
–główna liczba kwantowa
2 Emisja albo absorcja promieniowania zachodzi
na skutek przeskoku elektronu z jednej orbity
stacjonarnej, na której energia jego wynosi E2,
na inną, której odpowiada energia E1. Częstość
emitowanego albo absorbowanego
promieniowania jest uwarunkowana tylko
różnicą tych energii i wynika z wzoru:
Odpowiednie dopuszczalne wartości dla r
można po przekształceniach równań
warunku kwantowego i siły przyciągania.
Promień Bohra:
gdzie: a0 = łączy wszystkie stałe
h2/(4p2Kme2)
W modelu Bohra można obliczyć energie
elektronu jako sumę energii kinetycznej i
potencjalnej.
podstawiając za masę i prędkość wcześniej
wyliczone wartości: otrzymujemy:
Model Bohra wyjaśniał regularności w
widmach liniowych, lecz także
umożliwiał racjonalne wytłumaczenie
okresowego powtarzania się
właściwości chemicznych
pierwiastków. Elektrony mają
dostępne ściśle określone poziomy
energetyczne.
Załóżmy ponadto, że maksymalna
liczba elektronów na każdym
poziomie energetycznym atomu jest
również ograniczona i zgodnie z
założeniem Bohra wynosi 2n2. Dla
n=1 wynosi 2, dla n=2 wynosi 8, dla
n=3 wynosi 18 .
De Broglie podał możliwe wyjaśnienie kwantowej
natury elektronów. Zasugerował, że każda
poruszająca się cząstka ma falową naturę
podobna do światła. De Broglie podał
następujący wzór na długość fali (fali materii):
gdzie: h – stała Plancka
mv – moment cząstki
Zasada nieoznaczonośći
(Heisenberg 1927 r.)
Nie jest możliwe jednoczesne dokładne
zmierzenie położenia cząstki i pędu.
Niepewność tą można wyrazić, mówiąc, że
nieoznaczoność położenia cząstki razy
nieoznaczoność pędu jest rzędu stałej
Plancka h.
Im dokładniej staramy się określić pęd lub
położenie cząstki tym większa jest
niepewność oznaczania innych zmiennych.
Liczby kwantowe
_ Liczba Kwantowa główna n określa (pozostałe
czynniki są równe), kolejność zwiększania się
odległości średniego rozkładu energii od jądra i
stąd jest związana z rzędem wielkości energii
elektronów. W większości przypadków energia
elektronowa zależy od drugiej liczby kwantowej.
_ Liczna kwantowa orbitalna l (poboczna)
oznacza podpowłokę (podpoziom), którą
zajmuje elektron i wskazuje model kątowy
rozmieszczenia elektronów. Dopuszczalne
wartości dla l wynoszą 0,1,2,…,n-1; gdy l=0
odpowiada podpowłoce s, l-=1 podpowłoce p,
l=2 podpowłoce d i l=3 podpowłoce f.
_ Liczba kwantowa magnetyczna m określa ruch ładunku
elektrycznego na orbitalu będącym przyczyną pola
magnetycznego. Kwantuje ona rzut orbitalnego
momentu pędu elektronu w atomie na kierunek
zewnętrznego pola magnetycznego. Pod wpływem sił
tego pola orbitale w tej samej podpowłoce rozdzielają się
na nieciągłe podpoziomy energetyczne. Dla danej
wartości l=1 dopuszczalne wartości ml są liczbami
całkowitymi od -1 do +1.
_ Liczba kwantowa magnetyczna spinowa ms określa
orientacje spinu przybiera wartości +1/2 lub -1/2 w
zależności od dwóch możliwych orientacji spinu
Obszar, w którym prawdopodobieństwo
przebywania elektronu przybiera znaczne
wartości, wypełnia jak gdyby „chmura
prawdopodobieństwa”, którą nazywamy
chmurą elektronową. Każdym punkcie tej
chmury elektron znajduje się względnie często.
Im częściej się tam znajduje tym, tym chmura
jest gęściejsza. Możemy, więc chmurę
elektronową traktować jako elektron
rozmazany w przestrzeni. Chmura elektronowa
jest pewnym sposobem przedstawiania
orbitalu.
Klasyczna elektronowa teoria budowy cząsteczek
nie rozróżnia stanów w jakich może znajdować się
elektron, podczas gdy mechanika kwantowa
wykazała, że np. elektrony s zachowują się
odmiennie niż elektrony p, w szczególności mają
chmury elektronowe odmiennych kształtów.
Chmury elektronów s mają zawsze symetrię
sferyczną: tzn., że we wszystkich kierunkach
prawdopodobieństwo znalezienia elektronu w danej
odległości od jądra jest jednakowe. Chmura
elektronu s jest zawsze kulista.
Dla wyższych wartości głównej liczby kwantowej
istnieją wewnątrz chmury elektronem elektronów
s współśrodkowe obszary o bardzo małej gęstości
prawdopodobieństwa, chmura zawsze pozostaje
kulista.
W wiązaniach kowalencyjnych przeważnie
uczestniczą elektrony s i p, ograniczymy się do
rozpatrzenia ich chmur elektronowych. .
Wiązanie kowalencyjne powstaje wówczas, gdy
chmura niesparowanego elektronu jednego
atomu i chmura niesparowanego elektronu
drugiego atomu przenikają się (nakładają)
nawzajem.
Najprostszy typ wiązania kowalencyjnego – jest
to wiązanie za pośrednictwem pary s-s. Atom nie
może mieć więcej niż jeden niesparowany
elektron s. We wszystkich kierunkach od jądra
właściwości chmury tego elektronu są
jednakowe: żaden kierunek nie jest wyróżniony.
Jeżeli więc w dowolnym kierunku chmura kulista
niesparowanego elektronu s natrafi na tka
chmurę elektronu innego atomu, wytworzy się
wiązanie s-s, przedstawione schematycznie.
Cząsteczka wodoru. H-H.