organ uchwalodawczy i wykonawczy w wybranych państwach

SZWAJCARIA

Organ uchwałodawczy PARLAMENT GMINY

Parlament gminy wybierany jest przez zgromadzenie na kadencję wynoszącą od 2 do 4

lat. Przewodniczącym parlamentu jest prezydent gminy. Sposób obradowania parlamentu jest

podobny do trybu obrad zgromadzenia. Kompetencje zgromadzenia zostały ograniczone na

skutek powołania parlamentu gminy.

Do kompetencji parlamentu należy:

- Kontrolowanie rady gminy i innych organów,

- Przygotowanie projektów uchwał zgromadzenia dotyczących istotnych spraw gminy

i przedkładanie ich zgromadzeniu (np. organizacja gminy, planowanie przestrzenne,

reglamentacja budownictwa, zaopatrzenie w energię i wodę),

- Kompetencje finansowe: prawo do ustalania stopy podatkowej, zatwierdzania

rachunków, przyjmowania darowizn, kupowania i sprzedawania nieruchomości.

Wielkość parlamentu jest różna. Prawo do określania liczebności posiada zgromadzenie.

Prawie 90% ogółu gmin szwajcarskich nie posiada parlamentu. W związku z powołaniem

w wielu kantonach parlamentu gminy ograniczeniu uległ zakres powszechnego głosowania.

Obowiązkiem poddania pod głosowanie objęte zostały rozstrzygnięcia najważniejsze takie jak ustalenie praw powszechnie obowiązujących oraz finansowo-podatkowych.

Organ wykonawczy: RADA GMINY

Jest organem wykonawczym. Kompetencje rady określane są w przepisach usta gminnych

oraz prawa materialnego. Rada gminy wypełnia luki powstałe na skutek podzielenia

kompetencji między różne organy.

Rada gminy zajmuje się:

- Reprezentacją gminy na zewnątrz,

- Wykonywaniem uchwał zgromadzenia,

- Administracją bieżących spraw,

- Zarządzeniem finansami,

- Zarządzaniem policją miejscową.

Członkowie rady wybierani są przez zgromadzenie lub przez parlament w liczbie od 3 do

9 osób. Kadencja rady zależy od miejscowych uregulowań prawnych i wynosi 2 lub 4 lata.

Wewnętrzna struktura rady ma charakter resortowy. Rada dzieli się na departamenty którymi

kierują członkowie rady. Podział na departamenty nie występuje jedynie w małych gminach.

Pracują tam urzędnicy etatowi np. pisarz i kasjer. Urzędnicy ci pochodzą z wyboru a nie

mianowania co jest charakterystyczna dla Szwajcarii. Pracom rady przewodniczy prezydent

gminy (mer i syndyk), będący jednocześnie przewodniczącym zgromadzenia. Jego

kompetencje są szersze niż kompetencje pozostałych członków rady.

FRANCJA

Organ uchwałodawczy – RADA GMINY

Rada wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Sposób wyboru rady zależy od wielkości gminy. W liczących poniżej 3500 mieszkańców głosowanie odbywa się w sposób większościowy, natomiast w liczących powyżej w sposób mieszany: połowa radnych w głosowaniu większościowym, połowa proporcjonalnie. Radzie przy­sługuje, występujące także w Polsce, domniemanie kompetencji w za­kresie spraw o charakterze lokalnym. Kadencja trwa 6 lat.

Kompetencje:

- zarządza własnością gminy,

- nadzoruje roboty publiczne,

- decyduje o naprawie i konserwacji dróg,

- zarządza dobrami gminnymi – lasami, pastwiskami,

- nabywa i sprzedaje mienie,

- może zostać rozwiązany dekretem ministralnym,

- uchwalanie budżetu, rozpatrywanie sprawozdań mera z wykonania budżetu,

- uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

- uchwalanie programów gospodarczych gminy

- podejmowanie uchwał w sprawie podatków lokalnych;

- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy;

- podejmowanie uchwał w sprawach wspierania rozwoju przedsiębiorczości na terenie gminy;

- tworzenie szkół podstawowych;

- podejmowanie uchwał dotyczących zarządzania mieniem komunalnym;

- podejmowanie uchwał w dziedzinie utrzymania gminnej infrastruktur komunikacyjnej, szkolnictwa, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, środo­wiska naturalnego i działalności kulturalnej

Organ wykonawczy - MER

Mer pochodzi spośród radnych i wybierany jest w głosowaniu tajnym. Kadencja mera równa jest ka­dencji rady, która trwa 6 lat. Mer jest praktycznie, poza zupełnie wy­jątkowymi sytuacjami, nie odwoływalnym. Mer jest przewodniczącym rady. W przy­padku równowagi głosów w czasie posiedzenia rady, jego głos jest rozstrzygający. W pewnych sytuacjach obradom rady może przewodniczyć zastępca mera lub wybrany spośród członków rady przewodniczący obrad. Zastępca mera przewod­niczy w przypadku, gdy mer jest osobiście zainteresowany daną sprawą. Przewod­niczącego obrad wybiera się, kiedy rada gminy rozpatruje sprawy finansowe gminy, za które odpowiada mer. Mer zobowiązany jest do składania podczas obrad wyjaśnień dotyczących wydatków gminy. Nie uczestniczy jednak w głosowaniu. Do mera należy wykonywanie uchwał rady, sprawy porządku publicz­nego, realizacja zadań zleconych z zakresu administracji rządowej (np. sprawy stanu cywilnego czy policja sądownicza).

ANGLIA

Organ uchwałodawczy – RADA (dystryktu lub hrabstwa) + WIELKI LONDYN

Radni wybierani w wyborach : bezpośrednich, powszechnych w pojedynczych okręgach, system większościowy.

W dystryktach metropolitarnych od 50-80 radnych w pozostałych od 30-60 radnych.

W hrabstwach od 60 do 100 radnych.

W Wielkim Londynie 25 radnych.

Liczba radnych zależy od liczby okręgów a nie od liczby mieszkańców.

Kadencja trwa 4 lata.

Rada ustala ogólną politykę lokalną, natomiast jej wykonywanie powierza poszczególnym komitetom.

Radni nie otrzymują wynagrodzeń, diet i zwrotu kosztów.

Wielki Londyn:

- uchwala budżet

- kontroluje burmistrza

Organ wykonawczy:

W dystrykcie lub hrabstwie - PRZEWODNICZĄCY

- wybirany przez Radnych zwykłą większością głosów

- kadencja 1 rok

- zwołuje posiedzenia rady i kieruje ich przebiegiem

- rozstrzyga w przypadku równiej ilości głosów

- jest członkiem wszystkich komisji

- jego zastępca wybierany jest spośród rady

Władza Wielkiego Londynu – BURMISTRZ

- kadencja 4 lata

- wybory powszechne

- organ uchwałodawczy i wykonawczy

- posiada bardzo silną pozycję

POLSKA

Organ uchwałodawczy – RADA GMINY

- wybory: tajne, powszechne, równe, bezpośrednie

- kadencja 4 lata od dnia wyboru

- od 15-45 radnych w zależności od ilości mieszkańców gminy:

15 w gminie do 20 tyś mieszkańców

21 w gminie do 50 tyś

23 w gminie do 100 tyś

25 w gminie do 200 tyś

Po 3 za każde dalsze rozpoczęte 100 tyś, ale nie więcej niż 45 radnych.

- organ kontrolny i stanowiący

- uchwala budżet i opłaty lokalne

- podejmuje uchwały dotyczące zadań z zakresu administracji rządowej oraz dot. współdziałania z innymi jednostkami

Organ wykonawczy – ZARZĄD GMINY, WÓJT/BURMISTRZ/PREZYDENT

Zarząd Gminy:

- wybiera ich Rada Gminy na 4 lata, 3-5osób w zarządzie

- kolegialny organ wykonawczy

- wykonuje uchwały Rady oraz zadania zlecone przez adm rządową

- określa sposób wykonania uchwał Rady

- przygotowuje projekt uchwał rady

- gospodaruje mieniem komunalnym

- wykonuje budżet

- zatrudnia i zwalnia kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

Wójt/Burmistrz/Prezydent (art. 30, 31 o samorządzie gminnym z 8.03.1990)

- wybory powszechne, równe, bezpośrednie

- kadencja 4 lata

- jednoosobowy organ wykonawczy

- kieruje bieżącymi sprawami gminy

- wydaje decyzje administracyjne

- reprezentuje gminę na zewnątrz

- jest kierownikiem Urzędu Gminy

+ to zadania które ma zarząd.

NIEMCY

Organ uchwałodawczy :

RADA GMINY

- wybory: powszechne i bezpośrednie

- typ burmistrzowski – kadencja 6-8 lat

- typ magistracki – kadencja 4 lata

- organ stanowiący podejmujący w gminie najważniejsze decyzje

- kontrola nad burmistrzem

RADA POWIATU:

- wybory: bezpośrednie i wybierają mieszkańcy

- kadencja zwykle 5 lat

- organ uchwałodawczy powołuje Komisję Powiatową

Organ wykonawczy w GMINIE:

A) Typ burmistrzowski : BURMISTRZ

- wybory: powszechne i bezpośrednie

- kadencja 6-8 lat

- organ wykonawczy przewodniczy Radzie

- ma prawno głosowania i prawo weta

- przygotowuje projekty uchwał Rady

- nadzoruje lokalną administrację

- w nagłych wypadkach może podejmować za Radę postanowienia

B) Typ magistracki: BURMISTRZ (PREZYDENT) I MAGISTRAT

- burmistrz wybierany przez członków Rady

- w skład magistratu wychodzą urzędnicy zawodowi oraz członkowie honorowi

- kadencja 6 lat

- wdrażanie w życie postanowień Rady i innych zadań określonych przepisami prawa

- wykonywanie zadań określonych w zakresie działań gminy

- ma prawo weta wobec niezgodnych z prawem postanowień Rady

Organ wykonawczy w POWIECIE -> STAROSTA

- wybory: bezpośrednie, wybierają mieszkańcy

- przewodniczy Zgromadzeniu oraz Komisji Powiatowej

- prawo udziału w głosowaniu i prawo weta dla niezgodnych z prawem postanowień

- realizuje zadania z zakresu administracji państwowej

- kadencja DO 8 lat

INSTYTUCJE DEMOKRACJI BEZPOŚREDNIEJ W SAMORZĄDZIE LOKALNYM PAŃSTW:

SZWAJCARIA

Instytucja demokracji bezpośredniej pełni doniosłą rolę w Szwajcarii, dlatego ogromną wagę przywiązuje się do instytucji referendum i inicjatywy ludowej.

- Referendum daje mieszkańcom możliwość decydowania o sprawach publicznych.

- Prawo inicjatywy ludowej polega na możliwości występowania przez obywateli z wnioskiem o rozstrzygnięcie spraw mieszczących się w ramach właściwości gminy. Podjęcie inicjatywy następuje na żądanie określonej liczby obywateli w zależności od wielkości kantonu.

FRANCJA

- referendum

- konsultacje społeczne

- prawo petycji

POLSKA

- referendum

- konsultacje

- zebrania

Referendum, głosowanie ludowe - jedna z form demokracji bezpośredniej, polega na powszechnym głosowaniu obywateli posiadających czynne prawo wyborcze. Podczas referendum obywatele udzielają pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na pytania zadane przez organ zarządzający referendum.

Rozróżnia się następujące rodzaje referendów:

Referendum przeprowadzone na terenie gminy, powiatu i województwa dotyczy rozwiązania organu stanowiącego (np. rady gminy), kwestii samoopodatkowania lub innych spraw będących w kompetencji samorządu lokalnego. Referendum lokalne zarządza organ stanowiący samorządu lub jest organizowane na wniosek mieszkańców (10% w gminie i powiecie, 5% w województwie samorządowym).

Konsultacja społeczna — polega na wyrażeniu przez członków zbiorowości opinii w przedstawionej sprawie. Tworzy się w ten sposób dwustronna relacja, powstająca z inicjatywy administracji państwowej. W odróżnieniu od referendum wyniki konsultacji nie sa wiążące dla organów władzy publicznej.

Zebrania sołectw. Do zadań zebrania wiejskiego należą:

Zebrania odbywają się na najniższych szczeblach samorządowych (sołectwa, dzielnice).

Ludowa inicjatywa ustawodawcza, forma demokracji bezpośredniej, na mocy której określona liczba obywateli może zainicjować postępowanie ustawodawcze lub procedurę zmiany konstytucji. Instytucję ludowej inicjatywy ustawodawczej wprowadza konstytucja RP z 1997. Prawo zgłaszania projektów aktów prawnych przyznaje ona grupie 100 tys. obywateli, którzy posiadają czynne prawo wyborcze do sejmu. Przeciwieństwem ludowej inicjatywy ustawodawczej jest weto ludowe.

Weto ludowe - Polega na tym, że określona liczba obywateli może wystąpić z wnioskiem o poddanie obowiązującej ustawy lub umowy międzynarodowej pod głosowanie ludowe. Legislatywa po rozpatrzeniu zasadności tego wniosku - kontroluje formalną stronę wniosku (ilość obywateli zgłaszających weto) oraz stronę merytoryczną (tj. czy dana ustawa może być poddana pod głosowanie ludowe, np.: konstytucja lub budżet nie mogą być poddane wetu ludowemu) - ma obowiązek zorganizować specjalne referendum w tej sprawie. Głosowanie polega na wyrażeniu poparcia lub sprzeciwu odnośnie kwestionowanego aktu prawnego. Wynik głosowania całej społeczności ma zwykle charakter wiążący dla organów państwa (weto absolutne) - odrzucona ustawa traci moc prawną.

Weto ludowe przewiduje np. konstytucja Szwajcarii - konstytucja federalna z 1998 przewiduje, iż 50 tys. obywateli lub 8 kantonów może wystąpić z wnioskiem o poddanie ustawy lub niektórych umów międzynarodowych pod głosowanie ludowe, wyniki głosowania decydują następnie o ważności zakwestionowanego aktu. W Polsce rolę weta pełni referendum lokalne w sprawie odwołania organów stanowiących samorządu terytorialnego.

Prawo petycji jest prośbą skierowaną do władz. Petycje, wniosek i skargę w interesie publicznym ma prawo składać każdy – w imieniu własnym lub innej osoby za jej zgodą – do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Prawo petycji nie podlega ograniczeniom wolności praw człowieka i obywatela wprowadzanym w czasie stanu wojennego i wyjątkowego.

LOKALIZM

Lokalizm – wyznacza poziom organizacji życia społecznego i rodzaj zbiorowości zamieszkującej dane terytorium. Termin wywodzi się z socjologii.

Poziom regionalny:

- w Polsce – 16 województw utworzonych w 1999roku

- w Niemczech – 16 landów (znacznie bardziej zaludnione niż w PL)

- we Francji – 22 jednostki podziału lokalnego

Sposoby pojmowania lokalizmu:

- jednorodność osadnicza: jednorodne skupisko społeczne, zamieszkujące w sposób zwarty dane terytorium

*poszczególne miasta różnią się rodzajem zabudowy

*występuje poczucie przynależności do gminy, wspólnoty i miejsca zamieszkania

- północno-europejski model gminy: wyróżnia go większe silniejsze i bogatsze gminy zdolne do bardziej samodzielnych działań i spełniania szerszego wachlarza funkcji publicznych (przy relatywnie niższych kosztach). Często powstałe w wyniku łączenia się gmin – łączenie gmin prowadzi do pojawienie się zróżnicowania etnicznego i kulturowego, co jest ceną za wyższą efektywność świadczonych usług.

Poziom lokalny różni się infrastrukturą – np. inne usługi o świadczy wieś, a inne duże miasto. Ze względu na pełnione funkcje, różny jest także obszar zajmowany przez gminę. Terytorium jednostki osadniczej może być wykorzystane permanentnie (przez mieszkańców) lub okazjonalnie (np. przez turystów).

Społeczność lokalna – zbiór ludzi i instytucji ulokowanych na danym terytorium, względnie trwały, istnieją między nimi więzi pośrednie i bezpośrednie (np. wspólne cele, wartości, poczucie przynależności..)

W wielu krajach lokalizm nie wiąże się wyłącznie z terytorium ale z całościami społecznymi (gęstością zaludnienia). Poczucie wspólnoty wspomaga infrastruktura miejscowości, która zaspakaja minimum społeczne. W dużym mieście rynek konsumentów jest duży, dlatego infrastruktura jest bardziej rozbudowana.

Dla gmin w środkowej i południowej części Europy 1 miejscowość to 1 gmina np. Czechy 6 tyś gmin, Francja 37 tyś gmin. W takich skupiskach łatwo jest nawiązać kontakty interpersonalne, ale nie można być anonimowym. Dba się tam bardziej o otoczenie. Takie małe mi9ejscowości mają mniejsze zasoby organizacyjne, finansowe, wysokie koszty utrzymania infrastruktury np. szkoły. Takie gminy są w stanie realizować mały zakres zadań. Dlatego też w Holandii, Niemczech, Polsce zmniejszono liczbę gmin.


Wyszukiwarka