Odpowiedzi na Wykład Ogólnouczelniany:

1. Scharakteryzuj pokrótce specyfikę/ wymień cechy społeczeństwa konsumpcyjnego (wg Z. Baumana)

W prawidłowo działającym społeczeństwie konsumpcyjnym, konsumenci aktywnie szukają sytuacji, by można ich uwieść. Społeczeństwo to żyje od jednej atrakcji do drugiej, od pokusy do pokusy. Kiedy odnajdzie jedną, od razu przystępuje do szukania następnej. Każda nowa pokusa musi być odmienna od tej poprzedniej, musi bardziej przyciągać uwagę.
Z jednej strony konsument może oceniać, krytykować, wydawać sądy, z drugiej strony rynek nie pozostawia konsumentowi wolnego wyboru, ponieważ ten nie potrafi do zlekceważyć.

Koncepcja społeczeństwa konsumpcyjnego została rozwinięta po II wojnie

światowej – wówczas miały miejsce silne procesy dyferencjacji stylów życia, któ-

rych sposobem „manifestacji” stały się zachowania konsumenckie.

Rozpowszechniający się dobrobyt materialny, rozwój sektora usług, zmniejszające się znaczenie sektora przemysłowego, postępująca specjalizacja zawodowa, skrócenie czasu pracy na rzecz czasu wolnego oraz zwiększenie znaczenia tego ostatniego, jako wyznacznika jakości życia, "umasowienie" kultury – to tylko niektóre cechy społeczeństwa konsumpcyjnego.

Cechą charakterystyczną społeczeństwa konsumpcyjnego jest konsumpcja, a co do jej powstania przyczynił się okres zwany erą fordyzmu – symboliczną datą początku tego okresu jest rozpoczęcie masowej produkcji w fabryce samochodów Forda.

-jej realizacja musi przebiegać tu i teraz

-szybkie zapominanie (kultury, historii)

-pożądanie dostarczania natychmiastowej satysfakcji i zadowolenia

-estetyzacja życia codziennego - chęć przekształcenia życia w "dzieło sztuki"

-konsumpcja jest czasowa, ulega szybkiej dezaktywacji, jest odwracalna

-zawsze ma charakter indywidualny

2. Omów jedno z poniższych stwierdzeń lub metafor (w odniesieniu do kultury popularnej)

3. Płynna nowoczesność (ang. liquid modernity) – pojęcie stworzone przez socjologa i filozofa Zygmunta Baumana, mające służyć jako główna kategoria opisowa współczesności.

4. Jakie cechy kultury „płynnej nowoczesności” potrafisz wskazać (nazywamy ją kulturą kopii, niezaangażowania, nieciągłości, zapomnienia, upozorowania etc.) charakteryzuje się prywatyzacją ambiwalencji, poczuciem niepewności jednostki wobec przygodności bytów, fragmentarycznością i epizodycznością. Jest niejako kontynuacją i jednocześnie przeciwieństwem stałej nowoczesności, czy też – co być może trafniej oddaje jej istotę – nowoczesnością pogodzoną z klęską swojego projektu, pozbawioną ambicji ładotwórczej.

5. Omów pokrótce jedną ze wskazanych powyżej cech i wskaż jej społeczne konsekwencje.

6. Omów pokrótce kategorię globalnego nastolatka

-Jego tożsamość bardziej kształtują mass media, kultura popularna oraz ideologia konsumpcji, niż wartości narodowe i państwowe

-uczęszcza on do szkoły średniej lub uniwersytetu (pomimo, że nie lubi szkoły, nie chce mieć problemów)

- Ogląda on MTV, słucha brytyjskiej bądź amerykańskiej muzyki, jeździ na deskorolkach, chodzi do McDonald’s, pije coca-colę

-każdego globalnego nastolatka cechuje podobna tożsamość i styl życia

-są oni bardziej podobni do siebie niż do pokolenia swoich rodziców

-kultura popularna rozprasza różnice: narodowe, państwowe, etniczne i językowe

-globalny nastolatek znakomicie orientuje się we współczesnej muzyce, modzie i innych trendach kulturowych. Zna gry komputerowe, top przeboje na listach, bohaterów filmów i jednoroczne gwiazdeczki TV.

-potrafi dryfować po internetowej przestrzeni

-globalny nastolatek jest bardzo pragmatyczny, łatwo komunikuje się. Jest maksymalnie tolerancyjny dla różnicy i odmienności, jednocześnie cechuje go duży sceptycyzm wobec idei jakiegokolwiek zaangażowania.

-To co złe, to warunek kulturowego sukcesu. Zmiana, konieczność „przeskakiwania” z jednej do drugiej formy przejawiania się kultury typu instant. Do życia w kulturze pełnej sprzeczności, w której może zdarzyć się wszystko, to może być brak zaangażowania. Stanowi warunek kulturowego przetrwania

7) Omów pokrótce tożsamość typu supermarket/upozorowaną.

-Żyjemy w świecie kultury rozumianej jako moda, gdzie każdy może wybrać sobie tożsamość kulturową tak samo, jak wybiera sobie ubranie. Staje się ona w coraz większym stopniu wybierana niż dana.

-Ludzie różnią się między sobą przede wszystkim możliwościami dostępu do zasobów supermarketu kultury, wynikającymi z różnic w wykształceniu i zamożności.

-Niektórzy ludzie cieszą się swoją płynną tożsamością, inni zaś wybierają proste, gotowe wzorce. Każdy ma prawo wybierać, kim chce być. Niestety, okazuje się, że w takim wypadku wolność samookreślenia wcale nie jest już kwestią wolnego wyboru – staje się obowiązkiem, od którego wymigać się nie da, a spełnić go również nie jest łatwo. Samookreślenie nie jest zadaniem jednorazowym.

- Aby więc być producentem swojej tożsamości, trzeba posiadać środki jej produkcji. Jeśli ich nie ma, nie pozostaje nic innego, jak tylko zadowolić się wzorcami tożsamości stworzonymi przez innych.

-Konkurencyjna pozycja tych dwóch trendów w myśleniu o sobie i okalającej rzeczywistości wchodzi już bocznymi drzwiami do politycznego dyskursu. W związku z powyższym wydaje się, że walka o teraźniejszość narodu to walka o jego tożsamość – konserwatywną lub liberalną.

8. Omów pokrótce sposób funkcjonowania ciała w kulturze konsumpcyjnej, podaj jeden konkretny przykład.