Temat ćwiczenia: Badanie właściwości dynamicznych stykowych czujników temperatury.
1.Cel ćwiczenia: celem ćwiczenia jest zarejestrowanie odpowiedzi czujnika temperatury Pt100 (z osłoną lub bez) na skokowa zmianę temperatury w różnych ośrodkach( powietrzu, wodzie gorącej, wodzie zimnej) oraz określenie wpływu warunków przeprowadzanego doświadczenia na uzyskane wyniki.
2.Spis przyrządów:
-czujnik temperatury Pt100
-osłona
-2 plastikowe zlewki z wodą(1 z wodą zimną ,2 z wodą gorącą)
-PC
-miernik cyfrowy M4650
3.Wyniki :
Charakterystyka termometryczna termorezystora platynowego:
Na podstawie znajomości rezystancji czujnika platynowego można określić temperaturę, przekształcając powyższy wzór oraz pomijając człon Bt2 ze względu na jego małą wartość:
$$t = \frac{\frac{R}{R}_{0} - 1}{A}$$
Temperaturowy współczynnik rezystancji czujnika platynowego:
Temperaturowe współczynniki rezystancji czujnika w granicach poniższych temperatur:
𝛼≈0,4[%/ ̊C](dla 20,35 ̊C)-najniższa temperatura
do ≈0,3[%/ ̊C](dla 82,84 ̊C)-najwyższa temperatura
Stałą czasową w przypadku skoku dodatniego można wyznaczyć korzystając ze wzoru :
,
który po przekształceniu wygląda następująco:
$$T = \frac{- \tau}{ln(1 - \frac{\vartheta}{\vartheta_{k}})}$$
Gdzie
Po upływie czasu równego jednej stałej czasowej jego sygnał wyjściowy równy jest 0,632 wartości ustalonej, stąd wynika :
0,632=1-e-τ/T => T≈τ
Dla skoku ujemnego:
Dlatego wartość 0,632 zastąpiona jest wartością 0,368
Pomiar bez osłony ; dt=1s
Wykres 1
Wielkości odczytane z wykresu:
t0=6sek.
T0=20,35 ̊C
Tk=82,6 ̊C
τ=6sek.=T
Wykres 2
Przykłady obliczeń dla pomiaru (1):
$$T = \frac{{R/R}_{0} - 1}{A} = \frac{\left( \frac{107,96\mathrm{\Omega}}{100\mathrm{\Omega}} \right) - 1}{3,911*10^{- 3}\frac{1}{K}} \approx 20,35\ \lbrack\ \mathring{}C\rbrack$$
Temperaturowy współczynnik rezystancji czujnika platynowego dla najniższej temperatury:
$$\alpha = \frac{A + Bt}{1 + At + Bt} = \frac{3,911*10^{- 3} - 0,588*10^{- 6}*20,35}{1 + 3,911*10^{- 3}*20,35 - 0,588*10^{- 6}*20,35} = 0,003612*100\%\ \ \approx 0,4\lbrack\ \overset{\mathring{}}{\frac{\%}{\mathring{}C}}\rbrack$$
Pomiar bez osłony ; dt=1s
Wykres 3
Wielkości odczytane z wykresu:
t0=9sek.
T0=67,50 ̊C
Tk=21,35 ̊C
τ=9sek.=T
Wykres 4
Pomiar z osłoną ; dt=1s
Wykres 5
Wielkości odczytane z wykresu:
t0=25sek.
T0=21,9 ̊C
Tk=71,93 ̊C
τ=13sek.=T
Wykres 6
Pomiar z osłoną ; dt=1s
Wykres 7
Wielkości odczytane z wykresu:
t0=10sek.
T0=71,38 ̊C
Tk=21,81 ̊C
τ=16,9sek.=T
Wykres 8
Pomiar bez osłony ; dt=2s
Wykres 9
Wielkości odczytane z wykresu:
t0=20sek.
T0=65,1 ̊C
Tk=26,60 ̊C
τ=31sek.=T
Wykres 10
Pomiar z osłoną ; dt=5s
Wykres 11
Wielkości odczytane z wykresu:
t0=60sek.
T0=69,42 ̊C
Tk=30,55 ̊C
τ=85sek =T
Wykres 12
4.Wnioski:
Stała czasowa będąca parametrem dynamicznym charakteryzującym czujnik zależy od warunków przeprowadzanego doświadczenia (obecność osłony lub jej brak, skok wartości dodatni lub ujemny, różnica temperatury początkowej i końcowej).
Stała czasowa czujnika ma mniejszą wartość w przypadku dodatniego skoku wartości.Obecność osłony wydłuża czas ustalania się wartości wyjściowej z czym wiąże się większa wartość stałej czasowej w przypadku czujnika z osłoną. Stała czasowa czujnika z osłoną ma prawie dwa razy większą wartość (w przypadku zmian otoczenia woda-powietrza nawet więcej) niż bez osłony.
Stała czasowa zależy również od różnicy między wartością temperatury początkowej i końcowej. W przypadku przeniesienia czujnika z wody gorącej do zimnej wartość wyjściowa ustalała się szybciej i stała czasowa miała mniejszą wartość. Przy przeniesieniu czujnika z wody gorącej j do powietrza ( różnica temperatur mniejsza) wartość wyjściowa ustalała się znacznie dłużej a stała czasowa miała większą wartość.
Jak widać z wykresów zależności rezystancji od temperatury rezystancja platyny zależy liniowo od temperatury .