Inkluzje zwierz臋ce w bursztynie ba艂tyckim
聽
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Mumifikuj膮ce w艂a艣ciwo艣ci 偶ywicy sprawi艂y 偶e w bursztynie ba艂tyckim znajduje si臋 liczne inkluzje zwierz臋ce. Cz臋sto zachowywa艂y si臋 one w聽niemal idealnym stanie co umo偶liwia ich por贸wnanie ze wsp贸艂czesnymi gatunkami. Nale偶y jednak pami臋ta膰 偶e bursztynodajna 偶ywica by艂a pu艂apk膮 wybi贸rcz膮. Dostawa艂y si臋 do niej g艂贸wnie najmniejsze owady (wielko艣ci do 1 cm) 偶yj膮ce na 偶ywicuj膮cych drzewach lub w ich pobli偶u. Osobnikom wi臋kszym i silniejszym udawa艂o si臋 zwykle uwolni膰 z lepkiej 偶ywicy kosztem najwy偶ej utraty odn贸偶y, czu艂k贸w lub skrzyde艂. Zapewne bardzo rzadko trafia艂y do niej r贸wnie偶 owady dla kt贸rych zapach 偶ywicy by艂 odstraszaj膮cy oraz te kt贸re prowadzi艂y nocny tryb 偶ycia kiedy 偶ywicowanie drzew praktycznie ustawa艂o. Chocia偶 偶aden z gatunk贸w zwierz膮t napotkanych w bursztynie ba艂tyckim nie przetrwa艂 do naszych czas贸w 艣wiat owad贸w i innych stawonog贸w niewiele si臋 zmieni艂 w ci膮gu tych milion贸w lat. Dlatego przy okre艣laniu roli jak膮 formy kopalne pe艂ni艂y w bursztynodajnych lasach cz臋sto odwo艂ujemy si臋 do wiedzy o zwyczajach i warunkach 偶ycia podobnych form dzisiejszej fauny.
聽
SYSTEMATYKA INKLUZJI ZWIERZ臉CYCH
W BURSZTYNIE BA艁TYCKIM
(wersja uproszczona)
聽
Typ: Nicienie - Nemata (syn. Nematoda) |
---|
Typ: Pier艣cienice - Annelida |
Typ: Stawonogi - Arthropoda |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
Typ: Strunowce - Chordata |
聽 |
聽 |
聽 |
聽 |
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Nicienie (Nemata - syn. Nematoda) - typ nagich cienkich robak贸w. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 0,2 do 10 mm. 呕yj膮 w ziemi unikaj膮c 艣wiat艂a gdy偶 s膮 wra偶liwe na wyschni臋cie. 呕ywi膮 si臋 cz臋艣ciowo roz艂o偶on膮 materi膮 organiczn膮. Istniej膮 r贸wnie偶 formy paso偶ytnicze. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 10000 gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim nicienie spotyka si臋 rzadko ale w pojedynczych okazach wyst臋puj膮 najcz臋艣ciej grupowo w ilo艣ci do kilkudziesi臋ciu sztuk. Niekiedy znajduje si臋 r贸wnie偶 inkluzje owad贸w z nicieniami pr贸buj膮cymi wydosta膰 si臋 z ich wn臋trza.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Pier艣cienice (Anneida) - typ robakokszta艂tnych bezkr臋gowc贸w. Maj膮 segmentowe cia艂o kt贸re mo偶e osi膮ga膰 znaczn膮 d艂ugo艣膰 (d偶d偶ownice). 呕yj膮 w ziemi od偶ywiaj膮c si臋 materi膮 organiczn膮. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 15000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano tylko jeden gatunek pier艣cienic z rodziny wazonkowc贸w (Enchytreidae). Znane s膮 r贸wnie偶 pod艂u偶ne mleczne inkluzje mog膮ce stanowi膰 pozosta艂o艣膰 po d偶d偶ownicach ale z艂y stan zachowania uniemo偶liwia potwierdzenie tej tezy.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Stawonogi (Arthropoda) - najliczniejszy gatunkowo typ zwierz膮t. Ich przodkami by艂y wieloszczety typu pier艣cienic. Stawonogi zamieszkuj膮 wszystkie 艣rodowiska nadaj膮ce si臋 do 偶ycia (od g艂臋bin morskich po szczyty g贸r). Jest to mo偶liwe dzi臋ki ich du偶ej rozrodczo艣ci oraz licznym przystosowaniom fizjologicznym, biologicznym i anatomicznym. Wiele gatunk贸w ma zdolno艣ci do diapauzy (obni偶enia poziomu metabolizmu), dzi臋ki czemu mog膮 przetrwa膰 nawet w bardzo dla siebie niekorzystnych warunkach. Obecnie stawonogi reprezentowane s膮 przez oko艂o 1500000 gatunk贸w, ale z ka偶dym rokiem przybywa ich coraz wi臋cej. Zaliczamy do nich m. in. paj臋czaki, owady, skoczogonki, wid艂ogonki i wije.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Paj臋czaki (Arachnida) - gromada stawonog贸w. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 0,1 mm do ponad 17 cm. Maj膮 cia艂o pokryte chitynowym osk贸rkiem. Sk艂ada si臋 ono z dw贸ch zasadniczych cz臋艣ci: g艂owotu艂owia i odw艂oku. Po bokach g艂owotu艂owia rozmieszczonych jest 5 par odn贸偶y przy czym cztery z nich pe艂ni膮 funkcje lokomocyjne. Znajduj膮ca si臋 z przodu pi膮ta para zwana nogog艂aszczkami s艂u偶y do orientacji w terenie, od偶ywiania si臋 i magazynowania nasienia. Przy otworze g臋bowym paj臋czaki posiadaj膮 ponadto par臋 szcz臋koczu艂ek u偶ywanych do obrony, przek艂uwania ofiar, kopania nor w ziemi i innych czynno艣ci. Odw艂ok zawiera organy rozrodcze i trawienne. Wi臋kszo艣ci paj臋czak贸w 偶yje na l膮dzie. Gatunki wodne nale偶膮 natomiast do wyj膮tk贸w. Paj臋czaki prowadz膮 najcz臋艣ciej drapie偶ny tryb 偶ycia ale niekt贸re nie gardz膮 r贸wnie偶 pokarmem ro艣linnym. Istniej膮 tak偶e gatunki paso偶ytuj膮ce.聽Obecnie paj臋czaki reprezentowane s膮 przez przesz艂o 60000 gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim paj臋czaki s膮 po owadach drug膮 pod wzgl臋dem rozpowszechnienia grup膮 zwierz膮t. Stanowi膮 one oko艂o 10% wszystkich inkluzji zwierz臋cych. W grupie tej dominuj膮c膮 rol臋 odgrywaj膮 paj膮ki i roztocze. Inkluzje kosarzy i zaleszczotk贸w nale偶膮 natomiast do rzadko艣ci.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Kosarze (syn. 艁abu艅ce - Opiliones) - rz膮d paj臋czak贸w. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 5 do 10 mm. G艂owotu艂贸w 艣ci艣le przylega do szerokiego odw艂oka. Jest on zaopatrzony w kr贸tkie szcz臋koczu艂ki i d艂ugie nogog艂aszczki przystosowane do wst臋pnego rozdrabniania pokarmu. Kosarze maj膮 niezwykle d艂ugie i cienkie odn贸偶a. U niekt贸rych gatunk贸w osi膮gaj膮 one nawet 16 cm d艂ugo艣ci. Kosarze zamieszkuj膮 przede wszystkim strefy tropikalne ale wyst臋puj膮 r贸wnie偶 w klimacie umiarkowanym. 呕ywi膮 si臋 g艂贸wnie martw膮 materi膮 organiczn膮. Obecnie reprezentowane s膮 przez ponad 6000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano dotychczas 17 gatunk贸w kosarzy z kt贸rych wi臋kszo艣膰 nale偶y do wsp贸艂cze艣nie 偶yj膮cych rodzaj贸w. Stanowi膮 jednak grup臋 trudn膮 w rozpoznawaniu gdy偶 ca艂e okazy spotyka si臋 rzadko. Zwykle brak im niekt贸rych n贸g, gdy偶 te w chwili zagro偶enia by艂y odrzucane. R贸wnie偶 ich delikatne mi臋kkie cia艂a s膮 najcz臋艣ciej w r贸偶nym stopniu uszkodzone. Jedynie kosarze z rodziny Caddidae s膮 艂atwe do okre艣lenia ze wzgl臋du na ich charakterystyczne du偶e oczy. Z bursztynu ba艂tyckiego znamy je jednak tylko z jednego gatunku Caddo dentipalpus.
聽聽聽聽
Kosarz - Opiliones sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 15x15x11 mm Waga: 1,2 g |
2000.09.17/042/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Paj膮ki (Araneae) - liczny rz膮d drapie偶nych paj臋czak贸w. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 5 mm do 12 cm. Wi臋kszo艣膰 gatunk贸w nie ma preferencji pokarmowych. Zjadaj膮 one wszystko co uda im si臋 z艂owi膰. Gatunki drapie偶ne poluj膮 aktywnie na przyk艂ad skacz膮c na swoj膮 ofiar臋 (skakuny) lub biernie, przy u偶yciu sieci 艂ownych zwanych paj臋czynami (rodziny krzy偶akowatych i omatnikowatych). Tylko niekt贸re 偶ywi膮 si臋 艣ci艣le okre艣lonym rodzajem pokarmu na przyk艂ad mr贸wkami (niekt贸re rodzaje z rodziny omatnikowatych), r贸wnonogami (rodzaj Dysdera z rodziny kom贸rczakowatych) lub poluj膮 na inne paj膮ki (rodziny na艣ladownikowatych i Archaeidae). Nierzadkie jest w艣r贸d nich r贸wnie偶 zjawisko kanibalizmu. Najcz臋艣ciej objawia si臋 ono tym 偶e samica po偶era samca w czasie zalot贸w. Obecnie paj膮ki reprezentowane s膮 przez oko艂o 36000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano dotychczas 267 gatunk贸w paj膮k贸w. S膮 to jedynie okazy ma艂e o rozmiarach poni偶ej 1 cm lub osobniki m艂odociane wi臋kszych gatunk贸w. Jedn膮 z najcz臋艣ciej spotykanych jest rodzina Oonopidae. Nale偶膮cy do niej rodzaj Orchestina osi膮gaj膮cy wielko艣膰 1 mm mia艂 pogrubion膮 czwart膮 par臋 n贸g co 艣wiadczy o umiej臋tno艣ci skakania. Typowymi przedstawicielami skacz膮cymi na swoje ofiary z g贸ry by艂y niew膮tpliwie skakuny. W bursztynie ba艂tyckim s膮 one reprezentowane a偶 przez 21 gatunk贸w. Stosunkowo cz臋sto wyst臋puj膮 r贸wnie偶 krzy偶aki i paj膮ki z gatunku Acrometa cristata (rodzina tka艅cowatych). Spotyka si臋 tak偶e paj膮ki z wymar艂ego rodzaju Sosybius. 呕y艂y one pod kor膮 czego dowodzi ich sp艂aszczone cia艂o i szeroko rozstawione odn贸偶a z kt贸rych trzecia para jest widocznie kr贸tsza. W bursztynie ba艂tyckim obecne s膮 tak偶e 偶ywi膮ce si臋 mr贸wkami paj膮ki z rodzaju Zodarion (rodzina Zodariidae) oraz osobniki z rodziny Archaeidae kt贸re polowa艂y na inne paj膮ki. Do unikalnych znalezisk nale偶y聽 jedna inkluzja cz臋艣ci wielkiej w艂ochatej nogi olbrzymiego ptasznika.
W bursztynie ba艂tyckim do艣膰 cz臋sto spotyka si臋 r贸wnie偶 sieci paj膮k贸w. Niekt贸re s膮 jeszcze pokryte male艅kimi kropelkami substancji kleistych. Rzadkie s膮 natomiast kokony paj臋cze. By艂y one plecione z dw贸ch rodzaj贸w nici: grubszej zewn臋trznej i cie艅szej wewn臋trznej. Niekt贸re zawieraj膮 w 艣rodku jaja lub m艂ode paj膮czki.
聽聽聽聽
Nici paj臋cze | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 17x9x5 mm Waga: 0,4 g |
2008.08.30/128/1.30 |
---|
聽
聽聽聽聽
Paj膮k - Araneae sp. Much贸wka |
Wiek: Eocen | Gda艅sk-Stogi, Polska | Wymiary: 32x19x12 mm Waga: 4,3 g |
1986.10.15/001/5.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Paj膮k - Araneae sp. (forma m艂odociana) Grzybiarka - Mycetophilidae sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 30x1814 mm Waga: 3,5 g |
2000.09.17/013/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Paj膮k - Araneae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 6x7x3 mm Waga: 0,1 g |
2000.09.17/025/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Paj膮k - Araneae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 13x10x4 mm Waga: 0,3 g |
2000.09.17/026/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Paj膮k - Araneae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 30x29x16 mm Waga: 7,2 g |
2001.03.03/056/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Paj膮k - Araneae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 18x13x8 mm Waga: 1,1 g |
2001.03.03/067/10.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Roztocze (Acarina, syn. Acari) - rz膮d ma艂ych lub bardzo ma艂ych paj臋czak贸w. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 0,4 mm (rodzina Pachygnathidae) do 3 cm (paso偶ytuj膮ce na ssakach kleszcze z nadrodzaju Ixodoida). Cech膮 charakterystyczn膮 odr贸偶niaj膮c膮 roztocze od innych paj臋czak贸w jest brak widocznych na zewn膮trz 艣lad贸w segmentacji na zro艣ni臋tym z odw艂okiem g艂owotu艂owiu. Maj膮 aparat g臋bowy przystosowany do gryzienia lub ssania. Roztocze zamieszkuj膮 r贸偶norakie 艣rodowiska we wszystkich strefach klimatycznych. Niekt贸re 偶yj膮 nawet na obszarach polarnych i w gor膮cych 藕r贸d艂ach. Gatunki ro艣lino偶erne 偶ywi膮 si臋 艣ci贸艂k膮, opad艂ymi li艣ci, resztkami igie艂, cz膮stkami kory w stanie rozk艂adu, starymi obumar艂ymi korzeniami i pokrywaj膮cym je mchem, grzybami itp. Obdarzone lepszym wzrokiem i mocnymi szczypcami na nogog艂aszczkach roztocze drapie偶ne poluj膮 zwykle na swoich ro艣lino偶ernych krewniak贸w. Wiele paso偶ytuje te偶 zewn臋trznie na owadach. Samice niekt贸rych gatunk贸w od偶ywiaj膮 si臋 krwi膮 kr臋gowc贸w. Czasem przenosz膮 one rozmaite choroby. Istniej膮 r贸wnie偶 gatunki saprofagiczne. Obecnie roztocze reprezentowane s膮 przez oko艂o 30000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znamy dotychczas 95 gatunk贸w roztoczy ale liczba ta jest najprawdopodobniej zani偶ona gdy偶 ze wzgl臋du na niewielkie rozmiary wiele ich inkluzji po prostu przeoczono. Reprezentowane s膮 m. in. przez 艣wiat艂olubne gatunki z rodziny Caeculidae,聽od偶ywiaj膮ce si臋 martw膮 materi膮 mechowce (Oribatida) oraz bardzo rzadkie drapie偶niki z rodziny Johnstonianidae kt贸rych larwy prawdopodobnie paso偶ytowa艂y na owadach.
聽聽聽聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Mechowiec - Oribatida sp. (3 st.) Pleniowate - Sciaridae sp. (3 szt.) |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 34x25x11 mm Waga: 5,6 g |
2000.09.17/014/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Roztocze - Acarina sp. Grzybiarka - Mycetophilidae sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 17x15x9 mm Waga: 0,9 g |
2000.09.17/036/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Mechowiec - Oribatida sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 10x6x3 mm Waga: 0,1 g |
2000.09.17/045/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Zaleszczotki (Pseudoscorpionida) - rz膮d ma艂ych drapie偶nych paj臋czak贸w. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 1 do 8 mm. Z wygl膮du przypominaj膮 prawdziwe skorpiony jednak nie posiadaj膮 charakterystycznego zako艅czonego kolcem jadowym segmentowego odw艂oka. Zaleszczotki zamieszkuj膮 w strefie subtropikalnej lub umiarkowanej. 呕yj膮 pod kor膮 drzew, w 艣ci贸艂ce le艣nej lub w艣r贸d mch贸w poluj膮c na roztocze i ma艂e owady. U艣miercaj膮 je jadem produkowanym przez gruczo艂y mieszcz膮ce si臋 w szczypcach wielkich nogog艂aszczk贸w. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 2000 gatunk贸w.
Trzeciorz臋dowe zaleszczotki znane s膮 tylko z bursztynu ba艂tyckiego z kt贸rego opisano dotychczas 25 gatunk贸w nale偶膮cych do 9 rodzin. Ich inkluzje nale偶膮 jednak do rzadko艣ci. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 osobniki z rodzaju Cheridium nale偶膮cego do rodziny Cheridiidae kt贸re prawdopodobnie polowa艂y na korze drzew. Znany jest r贸wnie偶 rodzaj Microcreargis z rodziny Neobisiidae. Jego osobniki o dobrze rozwini臋tych wszystkich czterech oczach polowa艂y w g贸rnych partiach strefy przykorzennej.聽Swoje ofiary obezw艂adnia艂y jadem ale potrafi艂y r贸wnie偶 snu膰 nici. Spotyka si臋 tak偶e 偶yj膮ce pod ziemi膮 osobniki z rodzina Chtoniidae kt贸re mia艂y zredukowan膮 jedn膮 z dwu par oczu. Niekt贸re z zaleszczotk贸w by艂y niew膮tpliwie gatunkami folerycznymi. Formy takie spotyka si臋 na inkluzjach much贸wek z rodziny kre艣lowatych, b艂onk贸wek z rodziny m臋czelkowatych lub g膮sieniczkowatych oraz chru艣cik贸w i motyli.
聽聽聽聽
Zaleszczotek - Cheiridiidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 18x15x4 mm Waga: 0,5 g |
2001.03.03/070/10.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Owady (syn. Insekty - Insecta) - najliczniejsza gromada zwierz膮t. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 0,1 mm do ponad 350 mm. Sk艂ada si臋 ono z trzech cz臋艣ci: g艂owy, tu艂owia i odw艂oku. G艂owa w stosunku do pod艂u偶nej osi cia艂a mo偶e by膰 u艂o偶ona poziomo, prostopadle lub r贸wnolegle. Jest zaopatrzona w aparat g臋bowy kt贸ry w zale偶no艣ci od rodzaju pobieranego pokarmu ma charakter gryz膮cy, gryz膮co-li偶膮cy, ss膮cy, li偶膮co-ss膮cy, k艂uj膮co-ss膮cy, tn膮co-li偶膮cy lub li偶膮cy. Tu艂贸w sk艂ada si臋 z trzech mniej lub bardziej ze sob膮 zro艣ni臋tych segment贸w. Ka偶dy z nich zaopatrzony jest w par臋 odn贸偶y a 艣rodkowy i niekiedy tylni (tylko w przypadku owad贸w uskrzydlonych) r贸wnie偶 w par臋 skrzyde艂. W odw艂oku znajduj膮 si臋 narz膮dy p艂ciowe kt贸re maj膮 zr贸偶nicowany, charakterystyczny dla poszczeg贸lnych gatunk贸w wygl膮d. Bardzo wa偶n膮 cech膮 owad贸w jest ich du偶a rozrodczo艣膰 przy czym u niekt贸rych gatunk贸w 艂膮czy si臋 ona ze zdolno艣ci膮 do gwa艂townego masowego rozmna偶ania (np. u szara艅czak贸w). Rozw贸j owad贸w od jaja do postaci dojrza艂ej obejmuje szereg z艂o偶onych przemian w tym r贸wnie偶 przeobra偶enie kt贸re mo偶e by膰 zupe艂ne lub niezupe艂ne. Przeobra偶enie zupe艂ne przebiega czteroetapowo poprzez stadium jaja, larwy, poczwarki do osobnika dojrza艂ego. Obserwuje si臋 je u motyli, chrz膮szczy, chru艣cik贸w, much贸wek i b艂onk贸wek. Przeobra偶enie niezupe艂ne przebiega trzyetapowo. Stadium po艣rednim jest tu tylko larwa kt贸ra wygl膮dem najcz臋艣ciej przypomina ju偶 posta膰 dojrza艂膮 a jedynie stopniowo zwi臋ksza swoje rozmiary. Owady 偶yj膮 we wszystkich strefach klimatycznych. Zamieszkuj膮 przede wszystkim 艣rodowiska l膮dowe gdzie maj膮 olbrzymie znaczenie dla rozmaitych ekosystem贸w. Wt贸rnie przystosowa艂y si臋 r贸wnie偶 do 艣rodowiska wodnego i by艂y pierwszymi, kt贸re posiad艂y umiej臋tno艣膰 aktywnego lotu. W zdecydowanej wi臋kszo艣ci 偶ywi膮 si臋 pokarmem ro艣linnym np. py艂kiem i sokiem kwiat贸w (niekt贸re produkuj膮 przy okazji mi贸d i wosk) li艣膰mi, ig艂ami, p膮czkami, m艂odymi p臋dami, kor膮 lub owocami drzew i krzew贸w. Istniej膮 te偶 gatunki 偶eruj膮ce w butwiej膮cych resztkach drewna. Wiele owad贸w jest paso偶ytami wewn臋trznymi lub zewn臋trznymi innych zwierz膮t. Niekt贸re z nich mog膮 by膰 przy okazji roznosicielami rozmaitych chor贸b. Obecnie owady reprezentowane s膮 przez oko艂o milion gatunk贸w. Dzieli si臋 je na dwie gromady: owady bezskrzyd艂e i owady uskrzydlone.
W bursztynie ba艂tyckim owady stanowi膮 ponad 90% wszystkich inkluzji zwierz臋cych. Dominuj膮 w艣r贸d nich owady uskrzydlone (Pterygota) za艣 owady bezskrzyd艂e (Thysanura) nale偶膮 raczej do rzadko艣ci.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Owady bezskrzyd艂e (syn. Szczeciogonki - Thysanura) - podgromada ma艂ych owad贸w.聽 Maj膮 mi臋kkie cia艂o. Na ko艅cu ich odw艂oka zwykle znajduj膮 si臋 parzyste wyrostki b臋d膮ce pozosta艂o艣ci膮 po pierwotnych czepnych lub skocznych odn贸偶ach. Wi臋kszo艣膰 gatunk贸w ma aparat g臋bowy typu gryz膮cego. 呕yj膮 w miejscach ciemnych i wilgotnych np. glebie, 艣ci贸艂ce lub pod kor膮 drzew.
W bursztynie ba艂tyckim inkluzje owad贸w bezskrzyd艂ych nale偶膮 do rzadko艣ci. Dominuj膮 w艣r贸d nich przerzutki (Archaeognatha) natomiast rybiki (Zygentoma) spotyka si臋 sporadycznie.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Przerzutki (Archaeognata) - rz膮d stosunkowo du偶ych owad贸w bezskrzyd艂ych. U niekt贸rych gatunk贸w d艂ugo艣膰 cia艂a dochodzi do 2 cm. Maj膮 偶uwaczki z艂膮czone w jednej p艂aszczy藕nie z g艂ow膮,聽du偶e z艂o偶one oczy i charakterystyczne trzy szczecinki na ko艅cu odw艂oka. S膮 ciep艂olubne i wra偶liwe na wysychanie. Zamieszkuj膮 wilgotne lasy 偶yj膮c w rozk艂adaj膮cym si臋 drewnie, mchu i 艣ci贸艂ce u podn贸偶a drzew. Od偶ywiaj膮 si臋 pokarmem ro艣linnym lub s膮 wszystko偶erne. Obecnie przerzutki reprezentowane s膮 przez oko艂o 350 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano 17 gatunk贸w przerzutek nale偶膮cych do jednej rodziny przerzutkowatych (Machilidae).
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Rybiki (Zygentoma) - rz膮d ma艂ych owad贸w bezskrzyd艂ych. U niekt贸rych gatunk贸w d艂ugo艣膰 cia艂a dochodzi do 1 cm. Maj膮 aparat g臋bowy typu gryz膮cego i silnie uwstecznione oczy. 呕yj膮 w 艣rodowiskach wilgotnych w ciep艂ym klimacie.
W bursztynie ba艂tyckim inkluzje rybik贸w spotyka si臋 rzadko. Ich obecno艣膰 艣wiadczy jednak o ciep艂ym klimacie panuj膮cym w bursztynodajnym lesie.
聽聽聽聽
Rybik? Much贸wka |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 32x22x11 mm Waga: 4,5 g |
2001.03.03/071/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Owady uskrzydlone (Pterygota) - najwi臋ksza i najwa偶niejsza podgromada owad贸w. Charakteryzuj膮 si臋 brakiem odn贸偶y krocznych na odw艂oku. Niekt贸re gatunki mog膮 mie膰 tylko jedn膮 par臋 skrzyde艂 lub s膮 wt贸rnie bezskrzyd艂e. W zale偶no艣ci od gatunku w ich rozwoju mo偶e wyst臋powa膰 przekszta艂cenie zupe艂ne lub niezupe艂ne. Owady uskrzydlone zamieszkuj膮 艣rodowiska l膮dowe na wszystkich kontynentach oraz 艣rodowiska s艂odkowodne i rzadziej morskie. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o milion gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim owady uskrzydlone tworz膮 najliczniejsz膮 grup臋 inkluzji. Przewa偶aj膮 w艣r贸d nich much贸wki (Diptera) stanowi膮ce ponad 70% inkluzji owad贸w. Drugie miejsce pod wzgl臋dem rozpowszechnienia zajmuj膮 b艂onk贸wki (Hymenoptera) wyst臋puj膮ce w ponad 10% inkluzji. Do艣膰 licznie wyst臋puj膮 r贸wnie偶 chrz膮szcze (Coleoptera) znane z oko艂o 5,5% inkluzji. Tylko nieco mniej liczne s膮 pluskwiaki (Homoptera) stanowi膮ce ko艂o 5% inkluzji. Nast臋pne pod wzgl臋dem rozpowszechnienia s膮 skoczogonki (Collembola) wyst臋puj膮ce w oko艂o 3,5% inkluzji. Do rzadko艣ci nale偶膮 natomiast inkluzje chru艣cik贸w (Trichoptera) stanowi膮ce oko艂o 1,7% inkluzji a do unikalnych inkluzje motyli (Lepidoptera) znane tylko z oko艂o 0,6% inkluzji, j臋tek (Ephemeroptera) wyst臋puj膮ce w oko艂o 0,3% inkluzji, karaczan贸w (Blattodea) w oko艂o 0,3% i termit贸w (Isoptera) w oko艂o 0,3% inkluzji. Pozosta艂e rz臋dy (nogoprz膮dki - Embioptera, prostoskrzyd艂e - Orthoptera, psotniki -聽 Psocoptera, sieciarki - Neuroptera, skorki - Dermaptera, straszyki - Phasmida, wachlarzoskrzyd艂e - Strepsiptera, wci贸rnastki - Thysanoptera, widelnice - Plecoptera i wojsi艂ki - Mecoptera) stanowi膮 wraz z owadami bezskrzyd艂ymi w sumie tylko oko艂o 2% inkluzji owad贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 B艂onkoskrzyd艂e (syn. B艂onk贸wki - Hymenoptera) - silnie zr贸偶nicowany rz膮d owad贸w uskrzydlonych. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 0,21 do ponad 50 mm, zwykle jednak nie przekracza 25 mm. Maj膮 dwie pary b艂oniastych i przezroczystych skrzyde艂 (z wyj膮tkiem bezskrzyd艂ych samic niekt贸rych os i robotnic mr贸wek) z kt贸rych para tylna jest nieco mniejsza ni偶 przednia. Podczas lotu s膮 one ze sob膮 po艂膮czone przy pomocy licznych haczyk贸w dzi臋ki czemu pracuj膮 jak jedna p艂aszczyzna no艣na. Mog膮 mie膰 narz膮dy g臋bowe typu gryz膮cego lub ss膮cego ale z dobrze wykszta艂conymi g贸rnymi szcz臋kami. W sk艂ad tu艂owia b艂onkoskrzyd艂ych opr贸cz normalnych trzech segment贸w, wchodzi dodatkowo pierwszy segment odw艂oka. U samic ostatni segment odw艂oku jest zazwyczaj zako艅czony pok艂ade艂kiem s艂u偶膮cym do sk艂adania jajek lub 偶膮d艂em (u 偶膮d艂贸wek) wykorzystywanym g艂贸wnie do obrony i ataku. Rozw贸j b艂onkoskrzyd艂ych przebiega z przeobra偶eniem zupe艂nym. Ich larwy s膮 beznogie lub g膮sienico-podobne z odn贸偶ami na odw艂oku i tu艂owiu. B艂onkoskrzyd艂e wyst臋puj膮 na ca艂ym 艣wiecie z wyj膮tkiem niekt贸rych rejon贸w polarnych. Istniej膮 w艣r贸d nich zar贸wno gatunki ro艣lino偶erne (ro艣liniarki), drapie偶ne (osy, grzebacze) jak i paso偶ytnicze (owadziarki). Obecnie b艂onkoskrzyd艂e reprezentowane s膮 przez oko艂o 110000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest聽370 gatunk贸w b艂onk贸wek. W sumie stanowi膮 one ponad 10% wszystkich inkluzji owad贸w. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 formy z podrz臋du trzon贸wek (Apocrita) a niezwykle rzadko z podrz臋du ro艣liniarek (Symphyta).
聽聽聽聽
聽聽聽聽
B艂onk贸wka - Mymaridae sp. Pleniowate - Sciaridae sp. (2 szt.) |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 19x12x7 mm Waga: 1,0 g |
2000.09.17/032/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Ro艣liniarki (Symphyta - syn. Phytophaga) - podrz膮d 艣redniej wielko艣ci b艂onk贸wek. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od kilku do 40 mm. Jest ono kr臋pe, czarno lub rudo ubarwione. Ro艣liniarki posiadaj膮 z艂o偶one oczy i trzy przyoczka. Ich odw艂ok jest na ca艂ej szeroko艣ci po艂膮czony z tu艂owiem. Maj膮 bogato 偶y艂kowane skrzyd艂a. U samic wyst臋puje charakterystyczne pok艂ade艂ko przypominaj膮ce kszta艂tem z膮bkowan膮 pi艂臋. G膮sienicowokszta艂tne larwy maj膮 silnie ukszta艂towane nogi i mocne 偶uwaczki. Ro艣liniarki wyst臋puj膮 g艂贸wnie w p贸艂nocnej cz臋艣ci Europy i w Ameryce P贸艂nocnej. Jak sama nazwa wskazuje s膮 ro艣lino偶erne. U niekt贸rych gatunk贸w doros艂e osobniki w og贸le nie pobieraj膮 偶adnych pokarm贸w. Obecnie ro艣liniarki reprezentowane s膮 przez oko艂o 7000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znane s膮 tylko nieliczne okazy ro艣liniarek.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Trzonk贸wki (syn. stylikowce - Apocrita) - podrz膮d drapie偶nych b艂onk贸wek. Pomi臋dzy tu艂owiem i odw艂okiem posiadaj膮 wyra藕ne przew臋偶enie zwane stylikiem. S膮 paso偶ytnicze lub wszystko偶erne. 呕yj膮 samotnie lub spo艂ecznie. Do samotnik贸w zalicza si臋 m. in. g膮sieniczniki (Ichneumonidae), z艂otniki (Chryzididae), bleskotki (Chalciodoidea) oraz niekt贸re gatunki mr贸wek i pszcz贸艂. Do trzon贸wek spo艂ecznych zaliczany m. in. pszczo艂y (Apidae), osy (Vespidae) i mr贸wki (Formicidae). Niekiedy 偶yj膮 one w bardzo du偶ych zgrupowaniach. Osobniki dojrza艂e opiekuj膮 si臋 tam potomstwem przy czym w rodzinie wyst臋puje podzia艂 pracy, a potomstwo pomaga swoim rodzicom. Ich spo艂ecze艅stwa sk艂adaj膮 si臋 z trzech kast: robotnic, trutni i kr贸lowych wyra藕nie r贸偶ni膮cych si臋 morfologicznie. Na przyk艂ad u mr贸wek robotnice s膮 bezskrzyd艂e a uskrzydlone trutnie i kr贸lowe pe艂ni膮 tylko funkcje rozrodcze.
W bursztynie ba艂tyckim trzonk贸wki reprezentowane s膮 przez grupy owadziarek (Braconidae) i 偶膮d艂贸wek (Auleta).
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Owadziarki (syn. M膮czelkowate - Braconidae) - grupa paso偶ytniczych os z podrz臋du trzon贸wek. Z wygl膮du s膮 podobne do uskrzydlonych mr贸wek ale r贸偶ni膮 si臋 od nich d艂ugimi, cz臋sto wielocz艂onowymi cz贸艂kami i brakiem 偶ebrowania na kraw臋dzi przedniego skrzyd艂a. Samice zamiast 偶膮d艂a maj膮 charakterystyczne pok艂ade艂ko (niekiedy znacznej d艂ugo艣ci), przez kt贸re sk艂adaj膮 jaja w owadach i paj膮kach. Wyklute z nich larwy s膮 beznogie, bez oczu, ze s艂abo zaznaczon膮 g艂ow膮. 呕ywi膮 si臋 cia艂em swojego gospodarza po偶eraj膮c go od 艣rodka.
W bursztynie ba艂tyckim do艣膰 cz臋ste.
聽聽聽聽
Owadziarka - Braconidae sp. Kropla bursztynu w bursztynie |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 25x17x6 mm Waga: 1,2 g |
2000.09.17/029/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 呕膮d艂贸wki (Auleta) - grupa owad贸w uskrzydlonych z podrz臋du trzon贸wek u kt贸rych pok艂ade艂ko w wyniku ewolucji przekszta艂ci艂o si臋 w 偶膮d艂o. Ma ono posta膰 rurki po艂膮czonej ze znajduj膮cym si臋 w odw艂oku zbiorniczkiem jadowym. Cz臋sto zako艅czone jest systemem haczyk贸w i zadzior贸w, co utrudnia jego usuni臋cie z cia艂a zaatakowanego zwierz臋cia.聽 呕膮d艂贸wki mog膮 od偶ywia膰 si臋 pokarmem zwierz臋cym (np. osowate), ro艣linnym (np. pszczo艂owate) lub s膮 wszystko偶erne (np. niekt贸re gatunki mr贸wek).
W bursztynie ba艂tyckim inkluzje 偶膮d艂贸wek reprezentowane s膮 g艂贸wnie przez mr贸wki (Formicidae). Dominuj膮 w艣r贸d nich dwie podrodziny: Dolichoderinae i Formicinae. Podrodzina Dolichoderinae reprezentowana jest prawie wy艂膮cznie przez jeden rodzaj Iridomyrmex rozpowszechniony obecnie w tropikach i subtropikach. Przewa偶a艂y w nim dwa gatunki: Iridomyrmex goepperti i Iridomyrmex geinitzi. Do podrodziny Formicinae nale偶a艂y dwa r贸wnie liczne gatunki: Lasius schiefferdeckeri i Formica flori. Mr贸wki gatunku聽 Formica florii i Lasius schiefferdeckeri prowadzi艂y bardzo aktywny tryb聽 偶ycia. 呕y艂y spo艂ecznie buduj膮c gniazda nie tylko u podn贸偶a drzew ale i w ich koronach. Zapewne nieustannie w臋drowa艂y one ustalonymi 艣cie偶kami po pniu przez co cz臋sto stawa艂y si臋 ofiarami 偶ywicznych pu艂apek. 艢wiadcz膮 o tym spotykane czasami w jednej bryle bursztynu ba艂tyckiego inkluzje kilku mr贸wek usytuowanych jedna za drug膮. Mr贸wki trafia艂y do 偶ywicy r贸wnie偶 w czasie lot贸w godowych. Dowodz膮 tego do艣膰 liczne inkluzje osobnik贸w uskrzydlonych. O zainteresowaniu mr贸wek mszycami 艣wiadczy okaz zawieraj膮cy kilka robotnic z rodzaju Iridomyrmex i mszyc z rodzaju Germaraphis. Mo偶liwe zatem 偶e podobnie do niekt贸rych dzisiejszych gatunk贸w tak偶e w bursztynodajnym lesie zajmowa艂y si臋 one ich hodowl膮 i dojeniem. Mr贸wki z gatunku Formica phraethusa聽by艂y przypuszczalnie agresorami聽 wzgl臋dem mr贸wek z gatunku聽 Formica florii a mr贸wki z gatunku Lasius nemorivagus mr贸wek z gatunku Lasius schiefferdeckeri). Stopniowo opanowywa艂y one ich gniazda zmuszaj膮c robotnice do niewolniczej pracy. Same za艣 prowadzi艂y skryty tryb 偶ycia przebywaj膮c prawie stale wewn膮trz gniazd. Ich inkluzje nale偶膮 zatem do unikalnych. Gatunek Formica phraethusa znany jest zaledwie z dw贸ch z inkluzji robotnic a gatunek Lasius nemorivagus reprezentuje tylko jedna inkluzja samicy.
Z innych 偶膮d艂贸wek w bursztynie ba艂tyckim bardzo rzadko spotyka si臋 inkluzje pszcz贸艂 (Apis).
聽聽聽聽
Mr贸wki czerwone - Formica sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 24x20x7 mm Waga: 1,9 g |
2001.03.03/058/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chru艣ciki (Trichoptera) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych blisko spokrewniony z motylami mniejszymi (Microlepidoptera) do kt贸rych s膮 bardzo podobne. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 2 do 30 mm. Maj膮 d艂ugie, pokryte p艂askimi w艂oskami skrzyd艂a. W czasie lotu s膮 one skierowane do przodu a w czasie spoczynku sk艂adane wzd艂u偶 cia艂a. Rozw贸j chru艣cik贸w przebiega z przepoczwarzeniem zupe艂nym. Ich larwy z nielicznymi wyj膮tkami s膮 艣ci艣le zwi膮zane z okre艣lonymi strefami 艣r贸dl膮dowych w贸d p艂yn膮cych i stoj膮cych a nawet z konkretnymi siedliskami i typem krajobrazu. 呕ywi膮 si臋 ro艣linami, detrytusem, innymi zwierz臋tami (postacie drapie偶ne) lub s膮 wszystko偶erne. Wiele larw buduje charakterystyczne dla danego gatunku przeno艣ne domki. Maj膮 one kszta艂t rurek o d艂ugo艣ci do 6 cm. Ich budulcem s膮 sklejone jedwabist膮 prz臋dz膮 cz臋艣ci ro艣lin wodnych, nasiona, ziarna piasku, kamyki, muszle聽 itp. Owady dojrza艂e 偶yj膮 na l膮dach ale zwykle w pobli偶u zbiornik贸w wodnych. 呕ywi膮 si臋 sokami ro艣linnymi lub w og贸le nie pobieraj膮 pokarmu. Obecnie chru艣ciki reprezentowane s膮 przez oko艂o 11000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest聽178 gatunk贸w chru艣cik贸w. Ich okazy stanowi膮 jednak tylko oko艂o 1,7% inkluzji owad贸w. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 osobniki z rodziny przyocznicowatych (Polycentropodidae). Maj膮 one na skrzyd艂ach drobne plamki kt贸re za艂amuj膮c 艣wiat艂o daj膮 charakterystyczn膮 niebieskawo-zielonaw膮 po艣wiat臋.
聽聽聽聽
Chru艣cik - Trichoptera sp. 艢miankowata - Psychodidae sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 14x10x3 mm Waga: 0,3 g |
2000.09.17/034/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Chru艣ciki - Trichoptera sp. (2 szt.) | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 31x12x4 mm Waga: 0,9 g |
2001.03.03/064/10.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Chru艣cik - Trichoptera sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 29x26x10 mm Waga: 2,7 g |
2001.03.03/066/10.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chrz膮szcze聽 (Ccoleoptera) - najwi臋kszy pod wzgl臋dem liczebno艣ci i bardzo zr贸偶nicowany rz膮d owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 0,25 mm do kilkunastu cm. Maj膮 aparat g臋bowy typu gryz膮cego. Ich przednie skrzyd艂a maj膮 posta膰 twardych pokryw. Stanowi膮 one os艂on臋 dla b艂oniastych skrzyde艂 lotnych drugiej pary. U kusakowatych s膮 one kr贸tkie i tylko cz臋艣ciowo pokrywaj膮 ich d艂ugie cia艂o. Rozw贸j chrz膮szczy przebiega z przepoczwarzeniem zupe艂nym. Wi臋kszo艣膰 larw (oko艂o 66%) 偶ywi si臋 drewnem lub porastaj膮c膮 je grzybni膮. Doros艂e osobniki mog膮 by膰 ro艣lino偶erne, drapie偶ne, padlino偶erne i wszystko偶erne. Chrz膮szcze zamieszkuj膮 rozmaite 艣rodowiska zar贸wno l膮dowe jak i s艂odkowodne. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 400000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 199 gatunk贸w chrz膮szczy. Stanowi膮 one oko艂o 5,5% wszystkich inkluzji owad贸w. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 niewielkich rozmiar贸w chrz膮szcze z rodzin Scydmaenidae, Scirtidae, spr臋偶ykowatych (Elateridae) ko艂atk贸w (Anobiidae) i Aderidae kt贸rych larwy 偶y艂y pod kor膮 lub dr膮偶y艂y korytarze w pniach drzew. Niestety samych larw nie uda艂o si臋 oznaczy膰. Do艣膰 cz臋sto wyst臋puj膮 tak偶e chrz膮szcze w rodziny ryjkowc贸w (Curculionidae) u kt贸rych zar贸wno larwy jak i osobniki dojrza艂e dr膮偶膮 korytarze w blaszce li艣cia (z bursztynu ba艂tyckiego znane s膮 tylko osobniki dojrza艂e). Rzadziej spotyka si臋 chrz膮szcze z rodziny kornikowatych聽(Scolitydae), k贸zek (Cerambycidae) i pokrewnych spr臋偶ykom gole艅czykowatych (Eucnemidae) kt贸rych larwy聽 偶eruj膮 na drzewach szpilkowych. Do bardzo rzadkich nale偶膮 natomiast wydr膮偶one przez ich larwy 艣lady korytarzy i kom贸r l臋gowych kt贸re najcz臋艣ciej zachowuj膮 si臋 tylko w du偶ych bry艂ach bursztynu ba艂tyckiego. Ponadto w bursztynie ba艂tyckim do艣膰 cz臋sto spotyka si臋 chrz膮szcze drapie偶ne z rodzin biegaczowatych (Carabidae) i kusak贸w (Staphylinidae). Do unikat贸w nale偶y natomiast znalezisko ponad 3 cm d艂ugo艣ci jelonka (Lucanidae). Co ciekawe do rzadko艣ci nale偶膮 r贸wnie偶 inkluzje najmniejszych mierz膮cych nieca艂y milimetr d艂ugo艣ci chrz膮szczy z rodziny pi贸rkoskrzyd艂ych (Ptillidae). Mo偶e to jednak by膰 spowodowane ich przeoczaniem w czasie bada艅.
聽聽聽聽
Chrz膮szcz - Scraptidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 20x17x6 mm Waga: 1,0 g |
2000.09.17/035/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Chrz膮szcz - Coleoptera sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 10x10x4 mm Waga: 0,3 g |
2000.09.17/055/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Chrz膮szcz - Coleoptera sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 28x12x6 mm Waga: 1,2 g |
2001.03.03/068/10.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Ciekawy okaz bursztynu ze 艣ladami 偶erowania larw kornik贸w
na powierzchni pokryty pirytem
z Kopalni W臋gla Brunatnego 鈥濨e艂chat贸w鈥
艢lady 偶erowania larw kornik贸w | Wiek: Miocen | Be艂chat贸w, Polska KWB 鈥濨e艂chat贸w" |
Wymiary: 59x33x19 mm Waga: 21,6 g |
2002.04.01/079/D Dar Pana Wies艂awa Iwa艅cowa z Be艂chatowa |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 J臋tki (Ephemeroptera) - rz膮d stosunkowo du偶ych owad贸w uskrzydlonych. Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 3 do 60 mm przy czym samice s膮 wi臋ksze od samc贸w. Na okr膮g艂ej, ruchliwej g艂owie znajduj膮 si臋 du偶e z艂o偶one oczy z przyoczkami i uwstecznione narz膮dy g臋bowe. Na tu艂owiu posiadaj膮 dwie pary skrzyde艂 przy czym przednie z nich mog膮 by膰 nawet dwa razy d艂u偶sze od tylnych. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary d艂ugich cienkich odn贸偶y zako艅czonych pi臋ciocz艂onow膮 stopk膮. Na ko艅cu odw艂oka wyrastaj膮 trzy lub dwie szczecinki.. Larwy j臋tek ca艂e 偶ycie sp臋dzaj膮 w s艂odkich wodach od偶ywiaj膮c si臋 g艂贸wnie glonami. Nimfy (larwy z zawi膮zkami skrzyde艂) przed przekszta艂ceniem si臋 w posta膰 dojrza艂膮 wychodz膮 na wystaj膮ce z wody ro艣liny.聽 Doros艂e owady nie od偶ywiaj膮 si臋 w og贸le a ich przew贸d pokarmowy spe艂nia funkcj臋 aerostatyczn膮. Obecnie j臋tki reprezentowane s膮 przez oko艂o 2000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano w sumie 25 gatunk贸w j臋tek. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 nimfy natomiast larwy znane s膮 zaledwie z kilku okaz贸w. W sumie jednak okazy j臋tek nale偶膮 do bardzo rzadkich gdy偶 stanowi膮 zaledwie 0,6% inkluzji owad贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Karaczany (Che艂mce - Blattodera) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. Maj膮 szerokie przedtu艂owie tworz膮ce nad ich g艂ow膮 swoist膮 os艂on臋 (he艂m). Na g艂owie znajduj膮 si臋 d艂ugie pokryte szczecinami czu艂ki. Na tu艂owiu posiadaj膮 si臋 dwie pary skrzyde艂. Przednia jest silnie schitynizowana. Stanowi ona os艂on臋 dla tylnej pary szerokich, b艂oniastych, g臋sto u偶y艂kowanych skrzyde艂 lotnych. Cz臋sto spotyka si臋 r贸wnie偶 formy kr贸tkoskrzyd艂e. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 d艂ugie i smuk艂e odn贸偶a z d艂ugimi kolcami. Samice sk艂adaj膮 jaja w charakterystycznych kokonach kt贸re cz臋sto nosz膮 przyczepione do odw艂oka. Rozw贸j karaczan贸w przebiega z przepoczwarzeniem zupe艂nym. Wraz ze wzrostem cia艂a musz膮 one zrzuca膰 co jaki艣 czas za ciasny zewn臋trzny pancerz (linienie). Wyst臋puj膮 w rejonach tropikalnych i subtropikalnych prowadz膮c ukryty tryb 偶ycia. Zamieszkuj膮 艣rodowiska ciep艂e i wilgotne. Wszystko偶erne. Obecnie reprezentowane s膮 przez ponad 3500 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 35 gatunk贸w karaczan贸w. Ich okazy nale偶膮 jednak do bardzo rzadkich gdy偶 stanowi膮 zaledwie 0,3% inkluzji owad贸w. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 wylinki kt贸re porywane przez wiatr by艂y wtapiane w bursztynodajn膮 偶ywic臋. Ca艂e okazy znajduje si臋 rzadziej. Znanych jest r贸wnie偶 kilka inkluzji kokon贸w z jajami.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Motyle (syn. 艁uskoskrzyd艂e - Lepidoptera) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych blisko spokrewniony z chru艣cikami. Maj膮 aparat g臋bowy typu ss膮cego w kszta艂cie d艂ugiej rurki. W stanie spoczynku jest ona zwijana w tr膮bk臋 i ukrywana pod spodem g艂owy. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary b艂oniastych, dwuwarstwowych i pokrytych drobnymi 艂uskami skrzyde艂 o r贸偶norodnych kszta艂tach. U gatunk贸w odbywaj膮cych dalekie loty s膮 one d艂ugie, w膮skie i ostro zako艅czone. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary smuk艂ych pokrytych delikatnymi 艂uskami lub w艂oskami odn贸偶y. Na ko艅cu odw艂oka samice maj膮 teleskopowe pok艂ade艂ko s艂u偶膮ce do sk艂adania jaj. Larwy motyli (g膮sienice) s膮 ro艣lino偶erne. Mo偶na je rozpozna膰 po charakterystycznych odn贸偶ach odw艂okowych (tzw. pos贸wkach). Osobniki dojrza艂e 偶ywi膮 si臋 sokami ro艣linnymi i nektarem. Wyj膮tek stanowi tu jedynie rodzina Micropterigidae kt贸rej dojrza艂e osobniki od偶ywiaj膮 si臋 py艂kiem kwiatowym.聽Rz膮d motyli jest niekiedy sztucznie dzielony na motyle wi臋ksze (Macrolepidoptera) i motyle mniejsze (Microlepidoptera). Te pierwsze osi膮gaj膮 wielko艣膰 do kilku centymetr贸w. Najcz臋艣ciej s膮 艣wiat艂olubne. Motyle mniejsze o wielko艣ci od kilku mm s膮 zwykle ciemnolubne (膰my). W czasie dnia kryj膮 si臋 one w r贸偶nych zakamarkach (na przyk艂ad gatunki le艣ne pod kor膮 drzew). Motyle wyst臋puj膮 na wszystkich kontynentach poza Antarktyd膮. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 150000 gatunk贸w. Pod wzgl臋dem liczebno艣ci stanowi膮 one drugi po chrz膮szczach rz膮d owad贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znane jest聽74 gatunk贸w motyli nale偶膮cych do 40 rodzin. Ich okazy nale偶膮 jednak do rzadko艣ci (stanowi膮 zaledwie 0,6% inkluzji owad贸w). S膮 one reprezentowane wy艂膮cznie przez motyle mniejsze. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 osobniki z rodzin Micropterigidae, molowatych (Tineidae) i krzywikowatych (Incurvariidae). Spotyka si臋 r贸wnie偶 domki budowane z li艣ci i ga艂膮zek przez larwy kosz贸wek (Psychidae).
聽聽聽聽
Motyl - Lepidoptera sp. Wci贸rnastek - Thysanoptera sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 18x10x5 mm Waga: 0,6 g |
2000.09.17/009/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Much贸wki (syn. dwuskrzyd艂e聽 - Diptera) - wzgl臋dnie m艂ody rz膮d owad贸w uskrzydlonych (najstarsze okazy pochodz膮 sprzed oko艂o 150 mln. lat). Wielko艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 1 do 55 mm. Maj膮 znacznych rozmiar贸w ruchomo osadzon膮 g艂ow臋 zaopatrzon膮 w par臋 du偶ych oczu cz臋sto na brzegach ow艂osionych, kt贸rym zwykle towarzysz膮 trzy przyoczka. Ich narz膮dy g臋bowe w zale偶no艣ci od pobieranego pokarmu mog膮 by膰 typu k艂uj膮cego, li偶膮cego, gryz膮cego lub ss膮cego. Tu艂贸w sk艂ada si臋 ze 艣ci艣le ze sob膮 zro艣ni臋tych segment贸w. Znajduje si臋 na nim jedna para cienkich, b艂oniastych i przezroczystych skrzyde艂 kt贸rych rozpi臋to艣膰 mo偶e dochodzi膰 do 10 cm. Druga para w wyniku ewolucji zosta艂a zredukowana do tzw. przezmianek co stanowi wsp贸ln膮 cech臋 wszystkich dojrza艂ych form. Istniej膮 r贸wnie偶 gatunki bezskrzyd艂e. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 dwie pary d艂ugich n贸g. Odw艂ok sk艂ada si臋 z 9-10 segment贸w. U samic z gatunk贸w jajorodnych jest on na ko艅cu zaopatrzony w teleskopowe (wci膮gane do 艣rodka) pok艂ade艂ko. W rozwoju much贸wek wyst臋puje przeobra偶enie zupe艂ne przy czym niekt贸re gatunki s膮 偶yworodne. Larwy maj膮 mi臋kkie i robakowate cia艂o. Formy mi臋so偶erne lub ro艣lino偶erne posiadaj膮 dobrze wykszta艂con膮 g艂ow臋, zaopatrzon膮 w czu艂ki i narz膮dy g臋bowe typu gryz膮cego. Formy z g艂ow膮 uwstecznion膮, pozbawion膮 narz膮d贸w gryz膮cych i czu艂k贸w, od偶ywiaj膮 si臋 wy艂膮cznie pokarmem p艂ynnym. Wiele larw paso偶ytuje na innych owadach, ptakach i ssakach. W艣r贸d form dojrza艂ych spotykamy wiele przypadk贸w mimikry (upodobnienie si臋 do innych gatunk贸w, najcz臋艣ciej w celach ochronnych). Obecnie much贸wki reprezentowane s膮 przez oko艂o 90000 gatunk贸w. Dziel膮 si臋 one na dwa podrz臋dy: much贸wki d艂ugoczu艂kowe (Nematocera) i much贸wki kr贸tkocz贸艂kowe (Brachycera).
W bursztynie ba艂tyckim much贸wki s膮 najliczniej reprezentowanym rz臋dem owad贸w (stanowi膮 ponad 70% ich inkluzji). Dotychczas聽 opisano z niego 918 gatunk贸w. Przewa偶aj膮 w艣r贸d nich doros艂e osobniki rodzaj贸w zwi膮zanych ze 艣rodowiskami wilgotnymi. Larwy much贸wek spotyka si臋 natomiast rzadko i s膮 one najcz臋艣ciej nieoznaczalne.
聽聽聽聽
Much贸wka | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 26x19x17 mm Waga: 4,2 g |
2003.09.15/19/dep Depozyt Pani Ewy Borz臋ckiej z Warszawy |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Much贸wki d艂ugoczu艂kowe (Nematocera) - bardzo zr贸偶nicowana grupa much贸wek. Poza d艂ugimi wielocz艂onowymi czu艂kami w zasadzie niczym nie r贸偶ni膮 si臋 od pozosta艂ych much贸wek.
W bursztynie ba艂tyckim formy d艂ugoczu艂kowe s膮 najliczniejszym podrz臋dem much贸wek. Dominuj膮 w艣r贸d nich owady kt贸rych larwy zwi膮zane by艂y ze zbiornikami wodnymi. Najcz臋艣ciej spotyka si臋 ochotkowate. Mniej licznie wyst臋puj膮 unikaj膮ce 艣wiat艂a 膰miankowate (Psychodidae). Do rzadko艣ci nale偶y natomiast rodzaj Tanytarsus kt贸rego larwy zwi膮zane s膮 z czystymi dobrze natlenionymi wodami otwartych jezior. W bursztynie ba艂tyckim obecne s膮 tak偶e wilgociolubne much贸wki kt贸rych larwy rozwija艂y si臋 w 艣ci贸艂ce le艣nej, owocnikach grzyb贸w lub pr贸chniej膮cym drewnie. S膮 one reprezentowane g艂贸wnie przez niewielkie (2-5 mm), czarne muszki z rodziny pleniowatych (Sciaridae) kt贸re cz臋sto wyst臋puj膮 masowo w ilo艣ci nawet kilkunastu osobnik贸w w jednym okazie bursztynu ba艂tyckiego. Nieco rzadziej spotyka si臋 grzybiarkowate (Mycetophylidae). Do do艣膰 rzadkich znalezisk nale偶膮 natomiast kuczmany (Ceratopogonidae). Zauwa偶ono 偶e w niekt贸rych okazach dominuj膮 samice a w innych samce co mog艂o by膰 spowodowane r贸偶nicami w ich zachowaniu w pewnych porach dnia lub roku. Poza tym samice niekt贸rych gatunk贸w kuczman贸w mia艂y na skrzyd艂ach tzw. narz膮dy strydulacyjne s艂u偶膮ce do wydawania d藕wi臋k贸w kt贸re s膮 nieznane u form wsp贸艂czesnych. Rzadkie s膮 r贸wnie偶 kre艣lowate (Limoniidae), pryszczakowate (Cecidomyiidae) i meszkowate (Simulidae). Bardzo rzadko spotyka si臋聽tak偶e krwiopijne moskity (Phlebotominae), komarowate (Culicidae) i lenowate (Bilionidae). Do unikalnych nale偶膮 natomiast ch艂odnolubne pozmrokowate (Trichoceridae) kt贸re s膮 znane jedynie z trzech okaz贸w.
Nale偶y tu zaznaczy膰 偶e doros艂e osobniki grzybiarkowatych (Mycetophilidae), kre艣lowatych (Limoniidae) i pleniowatych (Sciaridae) by艂y raczej s艂abymi lotnikami, musia艂y zatem 偶y膰 nisko nad ziemi膮, blisko bursztynodajnych drzew.
聽聽聽聽
Pleniowata - Sciaridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 12x11x5 mm Waga: 0,4 g |
2000.09.17/010/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Ochotki - Chironomidae sp. (3 szt.) Mechowce - Oribatida sp. (4 szt.) |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 21x19x5 mm Waga: 1,4 g |
2000.09.17/011/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowate - Sciaridae sp. (9 szt.) | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 16x6x4 mm Waga: 0,4 g |
2000.09.17/012/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Grzybiarka - Mycetophilidae sp. Ochotka - Chironomidae sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 32x15x5 mm Waga: 1,6 g |
2000.09.17/015/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Ochotka - Chironomidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 13x12x5 mm Waga: 0,5 g |
2000.09.17/016/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowate - Sciaridae sp. (samiec i samica w trakcie kopulacji) | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 15x14x8 mm Waga: 0,8 g |
2000.09.17/021/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowata - Sciaridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 12x10x4 mm Waga: 0,3 g |
2000.09.17/022/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Ochotka - Chironomidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 23x10x8 mm Waga: 0,8 g |
2000.09.17/023/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowata - Sciaridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 24x19x8 mm Waga: 1,2 g |
2000.09.17/024/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Kuczman - Ceratopogonidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 14x11x5 mm Waga: 0,5 g |
2000.09.17/027/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Ochotka - Chironomidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 30x17x4 mm Waga: 1,1 g |
2000.09.17/028/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
艢miankowata - Psychodidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 18x14x4 mm Waga: 0,6 g |
2000.09.17/031/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Kuczman? | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 13x10x6 mm Waga: 0,5 g |
2000.09.17/033/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Ochotka - Chironomidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 11x8x3 mm Waga: 0,2 g |
2000.09.17/040/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Ochotka? - Chironomidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 17x10x5 mm Waga: 0,5 g |
2000.09.17/041/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowate - Sciaridae sp. (9 szt.) | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 13x10x6 mm Waga: 0,4 g |
2000.09.17/052/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowata - Sciaridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 12x8x2 mm Waga: 0,2 g |
2000.09.17/053/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowata - Sciaridae sp. Much贸wka |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 20x12x4 mm Waga: 0,5 g |
2000.09.17/054/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowate - Sciaridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 32x26x9 mm Waga: 4,4 g |
2001.03.03/057/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Pleniowate - Sciaridae sp. (19 szt.) | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 33x15x9 mm Waga: 1,7 g |
2001.03.03/059/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Pleniowata - Sciaridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 16x13x8 mm Waga: 1,2 g |
2001.03.03/062/1.00 |
---|
聽
Much贸wka d艂ugocz贸艂kowa | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 22x8x4 mm Waga: 0,3 g |
2008.08.30/129/1.30 |
---|
聽
聽聽聽聽
Much贸wka d艂ugocz贸艂kowa | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 18x11x6 mm Waga: 0,6 g |
2008.08.30/130/1.30 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Much贸wki kr贸tkoczu艂kowe (Brachycera) - bardzo zr贸偶nicowana grupa much贸wek. Maj膮 kr贸tkie dwucz艂onowe czu艂ki zako艅czone szczecink膮. Poza tym zasadniczo niczym nie r贸偶ni膮 si臋 od innych much贸wek.
W bursztynie ba艂tyckim najliczniej wyst臋puj膮 gatunki preferuj膮ce 艣rodowiska wilgotne i zaciemnione. S膮 one reprezentowane g艂贸wnie przez drapie偶ne b艂ysklenowate (Dolichopodidae), zadrowate (Phoridae) oraz wujkowate (Empididae) kt贸rych aparat g臋bowy ma posta膰 d艂ugiego ryjka umo偶liwiaj膮cego im wysysanie swoich ofiar. Formy dojrza艂e b艂yskleniowatych (Dolichopodidae) i rzadkich kobyliczkowatych (Rhagionidae) by艂y raczej s艂abymi lotnikami a zatem musia艂y 偶y膰 blisko bursztynodajnych drzew. Rzadko znajduje si臋 much贸wki 艣wiat艂o- i sucholubne. S膮 one reprezentowane mi臋dzy innymi przez zamieszkuj膮ce 艂膮ki i 艣r贸dle艣ne polany bzygowate (Syrphidae) i bujankowate (Bombylidae). Ich formy dojrza艂e s膮 doskona艂ym przyk艂adem mimikry. Bzygowate cz臋sto przypominaj膮 wygl膮dem pszczo艂y lub osy a bujankowate trzmiele. S膮 poza tym doskona艂ymi lotnikami (potrafi膮 np. na d艂u偶sz膮 chwil臋 zawisa膰 w powietrzu).
聽聽聽聽
聽聽聽聽
B艂yskleniowata - Dolichopodidae sp. Much贸wka Mr贸wka W艂oski d臋bu - Quercus sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 19x16x4 mm Waga: 0,6 g |
2000.09.17/017/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
B艂yskleniowata - Dolichopodidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 26x13x5 mm Waga: 1,0 g |
2000.09.17/018/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
B艂yskleniowata - Dolichopodidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 34x21x9 mm Waga: 3,0 g |
2000.09.17/020/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Much贸wka kr贸tkocz贸艂kowa i jajka? | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 19x14x4 mm Waga: 0,7 g |
2000.09.17/030/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Zadrowata - Phoridae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 19x12x4 mm Waga: 0,7 g |
2000.09.17/051/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
B艂yskleniowate - Dolichopodidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 31x20x8 mm Waga: 2,7 g |
2001.03.03/061/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Ciekawy okaz bursztynu z inkluzjami owad贸w
z Kopalni W臋gla Brunatnego 鈥濨e艂chat贸w鈥
B艂yskleniowata - Dolichopodidae sp. 聽(2 szt.) Owad ? |
Wiek: Miocen? | Be艂chat贸w, Polska KWB 鈥濨e艂chat贸w鈥 |
Wymiary:聽25xx24x14 mm Waga:聽3,9 g |
2002.04.01/080/D Dar Pana Wies艂awa Iwa艅cowa z Be艂chatowa |
---|
聽
聽聽聽聽
B艂yskleniowata - Dolichopodidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 9x7x4 mm Waga: 0,1 |
2008.08.30/131/1.30 |
---|
聽
聽聽聽聽
Much贸wka kr贸tkocz贸艂kowa | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 16x12x6 mm Waga: 0,7 |
2008.08.30/132/1.30 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Nogoprz膮dki (Embiodea) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. Wielko艣膰 wyd艂u偶onego cia艂a jest u poszczeg贸lnych gatunk贸w r贸偶na i waha si臋 w granicach od 15 do 20 mm. Na stopach przednich odn贸偶y posiadaj膮聽 gruczo艂y prz臋dne produkuj膮ce ni膰 kt贸r膮 wy艣cie艂aj膮 swoje kryj贸wki. Drapie偶ne samce wi臋kszo艣ci gatunk贸w maj膮 na tu艂owiu dwie pary b艂oniastych skrzyde艂 lotnych o zbli偶onym kszta艂cie i wielko艣ci. Ro艣lino偶erne samice s膮 natomiast bezskrzyd艂e. Rozw贸j nogoprz膮dek przebiega z przepoczwarzeniem niezupe艂nym. Zasiedlaj膮 wilgotne lasy w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Samce lataj膮 o zmierzchu i noc膮. Samice 偶yj膮 pod kor膮 drzew, na ga艂臋ziach i w 艣ci贸艂ce. Obecnie nogoprz膮dki reprezentowane s膮 przez oko艂o 200 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano tylko jeden gatunek nogoprz膮dek聽o nazwie Electroembia antiqua w kt贸rym bezskrzyd艂e s膮 zar贸wno samice jak i samce.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Pluskwiaki - rz膮d bardzo zr贸偶nicowanych morfologicznie owad贸w uskrzydlonych. Wielko艣膰 ich cia艂a jest u poszczeg贸lnych gatunk贸w r贸偶na i waha si臋 w granicach od 1 mm do 10 cm.聽 Rozw贸j pluskwiak贸w przebiega z przepoczwarzeniem niezupe艂nym. Nimfy聽s膮 w zasadzie podobne do osobnik贸w dojrza艂ych, r贸偶ni膮 si臋 jednak brakiem skrzyde艂. Pluskwiaki zasiedlaj膮 艣rodowiska wodne i l膮dowe. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 67500 gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim pluskwiaki s膮 do艣膰 liczn膮 grup膮 reprezentowan膮 przez 129 gatunk贸w. Stanowi膮 one oko艂o 5% wszystkich inkluzji owad贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Pluskwiaki r贸偶noskrzyd艂e (Heteroptera) - podrz膮d pluskwiak贸w. Przewa偶nie maj膮 sp艂aszczone cia艂o. Z przodu g艂owy znajduje si臋 narz膮d g臋bowy typu k艂uj膮co-ss膮cego kt贸ry ma posta膰 cz艂onowanej k艂ujki. Podczas 偶erowania jest skierowany pionowo w d贸艂 a w stanie spoczynku chowany pod g艂ow膮 i tu艂owiem. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary skrzyde艂. Przednia z nich jest na wp贸艂 stwardnia艂a. Tworzy ona co艣 w rodzaju p贸艂pokryw chroni膮cych schowane pod nimi b艂oniaste skrzyd艂a lotne tylnej pary. Skrzyd艂a te umo偶liwiaj膮 lot tylko w umiarkowanym lub ograniczonym stopniu. W czasie spoczynku s膮 p艂asko z艂o偶one na grzbietowej stronie cia艂a. U niekt贸rych gatunk贸w mog膮 one by膰 cz臋艣ciowo lub nawet ca艂kowicie zredukowane. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary odn贸偶y bie偶nych, niekiedy przekszta艂conych w chwytne lub p艂ywne. Rozw贸j pluskwiak贸w r贸偶noskrzyd艂ych przebiega z przepoczwarzeniem niezupe艂nym. Nimfy swoj膮 budow膮 przypominaj膮 postacie dojrza艂e, od kt贸rych r贸偶ni膮 si臋 tylko rozmiarami. Pluskwiaki r贸偶noskrzyd艂e zasiedlaj膮 艣rodowiska l膮dowe i wodne przewa偶nie w strefach tropikalnych i subtropikalnych. Mog膮 by膰 ro艣lino偶ercami, drapie偶nikami oraz paso偶ytami ro艣lin lub zwierz膮t. Istniej膮 r贸wnie偶 formy wszystko偶erne. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 25000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest ponad 60 gatunk贸w pluskwiak贸w r贸偶noskrzyd艂ych ale spotyka si臋 je raczej rzadko. Najliczniej reprezentowana jest rodzina ro艣lino偶ernych tasznikowatych (Mirinae) g艂贸wnie z podrodzin Cylapinae, Isometopinae i Mirinae oraz drapie偶nych dziuba艂kowatych (Anthocoridae).
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Pluskwiaki r贸wnoskrzyd艂e (Homoptera) - podrz膮d na og贸艂 drobnych i delikatnych聽 pluskwiak贸w. Maj膮 okr膮g艂awe cia艂o o d艂ugo艣ci do kilku mm. U do艂u g艂owy znajduje si臋 aparat g臋bowy typu k艂uj膮co-ss膮cego kt贸ry ma posta膰 cz艂onowanej k艂ujki. U niekt贸rych gatunk贸w jest on uwsteczniony lub w og贸le go brak. Na tu艂owiu umieszczone s膮 dwie pary jednakowych b艂oniastych skrzyde艂 lotnych (niekiedy przednia para jest nieznacznie zgrubia艂a) w stanie spoczynku z艂o偶onych daszkowato na grzbiecie. U niekt贸rych gatunk贸w (szczeg贸lnie u samic) s膮 one cz臋艣ciowo zredukowane do kr贸tkich wyrostk贸w zwanych przyzmiankami (czerwce). Istniej膮 r贸wnie偶 gatunki聽 bezskrzyd艂e (czerwce, mszyce). Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary odn贸偶y krocznych. Odw艂ok sk艂ada si臋 z 11 segment贸w. Rozw贸j pluskwiak贸w r贸wnoskrzyd艂ych przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. U niekt贸rych gatunk贸w samce nie s膮 znane a w ka偶dym razie samice wydaj膮 potomstwo bez ich udzia艂u. Nimfy przypominaj膮 wygl膮dem osobniki dojrza艂e ale maj膮 zredukowane skrzyd艂a. Pluskwiaki r贸wnoskrzyd艂e zasiedlaj膮 艣rodowiska l膮dowe przewa偶nie w strefach tropikalnych i subtropikalnych. 呕ywi膮 si臋 g艂贸wnie sokami ro艣lin t艂ocz膮c si臋 pod li艣膰mi lub szpilkami聽dooko艂a delikatnych cienkosk贸rych p臋d贸w. Wiele gatunk贸w wydziela spad藕 stanowi膮c膮 po偶ywienie dla innych owad贸w (np. mr贸wek) Obecnie pluskwiaki r贸wnoskrzyd艂e reprezentowane s膮 przez oko艂o 42500 gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim najliczniej wyst臋puj膮cymi pluskwiakami r贸wnoskrzyd艂ymi s膮 mszyce z ca艂kowicie wymar艂ego rodzaju Germaraphis nale偶膮cego do rodziny bawe艂nicowatych (Pemphigidae). Stanowi膮 one a偶 60% inkluzji pluskwiak贸w. Reprezentowane s膮聽 jednak tylko przez osobniki m艂odociane i samice (by膰 mo偶e samce w og贸le nie istnia艂y). Obie te formy by艂y nielotne. Mia艂y charakterystyczn膮 d艂ug膮, prost膮 k艂ujk臋 (cz臋stokro膰 d艂u偶sz膮 ni偶 ich cia艂o), kt贸r膮 prawdopodobnie przebija艂y nawet kor臋 drzewa by wysysa膰 soli bezpo艣rednio z jego 艂yka. W czasie spoczynku instrument ten by艂 艣limakowo zwini臋ty pod g艂ow膮. Musia艂y 偶y膰 gromadnie poniewa偶 cz臋sto spotyka si臋 po kilka osobnik贸w w jednym kawa艂ku bursztynu ba艂tyckiego. Niekiedy s膮 znajdowane z mr贸wkami z rodzaju Iridomyrmex co mo偶e 艣wiadczy膰 o ich koegzystencji. Wiele wskazuje na to 偶e mszyce Germaraphis 偶erowa艂y na korze bursztynodajnego drzewa kt贸re prawdopodobnie by艂o niepodobne do 偶adnego ze znanych nam dzisiaj gatunk贸w. Ich specjalizacja musia艂a zaj艣膰 tak daleko 偶e gdy drzewo to wymar艂o (prawdopodobnie w skutek zmiany klimatu na pocz膮tku oligocenu) nie by艂y ju偶 w stanie przystosowa膰 si臋 do 偶erowania na innych ro艣linach i podzieli艂y los swojego 偶ywiciela. Ca艂kowicie wymar艂膮 rodzin膮 mszyc s膮 r贸wnie偶 Elektraphididae. W bursztynie ba艂tyckim znaleziono tak偶e 偶eruj膮ce na jod艂ach mszyce z rodzaju Mindarus. Mniej liczne s膮 piewiki (znamy g艂贸wnie ich larwy) i czerwce. Przewa偶aj膮 w 艣r贸d nich 偶yj膮ce na drzewach szpilkowych formy z rodziny Matsucoccidae. Spotyka si臋 r贸wnie偶 czerwce z rodziny tarcznikowatych (Diaspididae) kt贸rych samice wraz m艂odym potomstwem 偶yj膮 pod utworzonymi z woskowej wydzieliny sto偶kowatymi tarczami. Najrzadziej spotyka si臋 koliszki (Psylloidea) i m膮czniki (Aleyrodina).
聽聽聽聽聽
Mszyca - Germaraphis sp. Pleniowata - Sciaridae sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 19x19x7 mm Waga: 1,2 g |
2000.09.17/019/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Mszyca - Aphidodea sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 13x9x4 mm Waga: 0,4 g |
2000.09.17/038/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Mszyca - Aphidodea sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 18x11x3 mm Waga: 0,4 g |
2000.09.17/039/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Mszyca - Aphidodea sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 10x7x2 mm Waga: 0,1 g |
2000.09.17/043/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Piewik - Cicadellidae sp. (larwa) Chrz膮szcz - Coleoptera sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 17x13x5 mm Waga: 1,0 g |
2000.09.17/046/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Piewik - Cicadellidae sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 14x8x3 mm Waga: 0,3 g |
2000.09.17/047/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Czerwiec - Coccinea sp. (larwa) | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 39x15x8 mm Waga: 3,1 g |
2001.03.03/060/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
Mszyca z rodziny Germaraphis sp. Kropla bursztynu w bursztynie |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 51x22x16 mm Waga: 9,7 g |
2001.03.03/063/10.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Czerwiec - Coccoidea (samiec) Mszyca - Aphidodea sp. |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 14x10x4 mm Waga: 0,4 g |
2001.03.03/065/10.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Prostoskrzyd艂e (Saltatoria) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od kilku mm do kilkunastu cm. Maj膮 charakterystyczn膮 g艂ow臋 przypominaj膮c膮 kszta艂tem ko艅ski 艂eb. Jest ona zaopatrzona w aparat g臋bowy typu gryz膮cego i d艂ugie czu艂ki (u wielu gatunk贸w znacznie d艂u偶sze ni偶 ich cia艂o). Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary skrzyde艂 z kt贸rych przednia, w臋偶sza, wykszta艂cona w postaci twardych pokryw stanowi os艂on臋 dla szerszych, b艂oniastych skrzyde艂 lotnych drugiej pary. U wielu gatunk贸w skrzyd艂a s膮 uwstecznione. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary odn贸偶y. Najcz臋艣ciej pe艂n膮 one funkcje chwytne (dzi臋ki umieszczonym na stopach pazurkom), rzadziej u艂atwiaj膮 p艂ywanie lub grzebanie w ziemi. Trzecia para jest z regu艂y skoczna. Wiele gatunk贸w posiada aparaty strydulacyjne s艂u偶膮ce do wydawania d藕wi臋k贸w. Znajduj膮 si臋 one na tylnych nogach, pokrywach lub odw艂oku. Niekt贸re gatunki wykszta艂ci艂y r贸wnie偶 aparaty tympanalne b臋d膮ce prymitywnym odpowiednikiem narz膮du s艂uchu. Wi臋kszo艣膰 samic ma na odw艂oku pok艂ade艂ko s艂u偶膮ce do sk艂adania jaj. U samc贸w wyst臋puj膮 natomiast przysadki odw艂okowe. Rozw贸j prostoskrzyd艂ych przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. Pierwsze prostoskrzyd艂e pojawi艂y si臋 w karbonie. Obecnie s膮 one rozpowszechnione na ca艂ej kuli ziemskiej ale preferuj膮 strefy tropikalne i subtropikalne. Przewa偶aj膮 w艣r贸d nich gatunki ro艣lino偶erne. Rzadziej spotyka si臋 formy mi臋so偶erne a wyj膮tkowo wszystko偶erne. Reprezentowane s膮 przez oko艂o 17000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 14 gatunk贸w prostoskrzyd艂ych przy czym 5 z nich nale偶y do rodziny 艣wierszczowatych (Gryllidae) a 4 do rodziny Rhaphidophoridae. Szara艅czaki (Acrididae) spotyka si臋 natomiast rzadko i tylko w postaci larw kt贸re r贸偶ni膮 si臋 od osobnik贸w dojrza艂ych tylko tym 偶e nie maj膮 skrzyde艂.
聽聽聽聽
Prostoskrzyd艂e - Saltatoria sp. | Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 21x8x6 mm Waga: 0,7 g |
2001.03.03/069/10.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Psotniki (syn. Gryzki - Psocoptera) - rz膮d ma艂ych i delikatnych owad贸w uskrzydlonych. Ich pokryte o mi臋kkim osk贸rkiem cia艂o osi膮ga d艂ugo艣膰 kilku mm (wyj膮tkowo do 2 cm). Maj膮 aparat g臋bowy typu gryz膮cego, dobrze rozwini臋te oczy oraz d艂ugie nitkowate czu艂ki (prawie tak d艂ugie jak ca艂e cia艂o). Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 zwykle dwie pary lotnych skrzyde艂 ale u niekt贸rych gatunk贸w samice lub obie p艂cie s膮 ich pozbawione. Rozw贸j psotnik贸w przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. Zamieszkuj膮 g艂贸wnie ciep艂e i wilgotne 艣rodowiska le艣ne w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. 呕yj膮 w mchach, 艣ci贸艂ce i szczelinach kory 偶ywi膮c si臋 glonami, porostami, grzybni膮 i szcz膮tkami organicznymi. Niekt贸re prz臋d膮 nad swoimi siedzibami ogromne sieci na kszta艂t namiot贸w. Obecnie psotniki reprezentowane s膮 przez oko艂o 1000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 30 gatunk贸w psotnik贸w. Ich larwy 偶y艂y przypuszczalnie pod kor膮 bursztynodajnych drzew.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Sieciarki聽 (syn. Siatkoskrzyd艂e - Planipennia) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od kilku mm do 10 cm. Maj膮 aparat g臋bowy typu gryz膮cego, du偶e oczy i d艂ugie, wielocz艂onowe czu艂ki. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary prawie jednakowej wielko艣ci przezroczystych, b艂oniastych skrzyde艂 o bardzo g臋stym u偶y艂kowaniu. W stanie spoczynku s膮 one z艂o偶one daszkowato lub p艂asko nad odw艂okiem. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary dobrze rozwini臋tych, umo偶liwiaj膮cych szybki ch贸d odn贸偶y. U niekt贸rych gatunk贸w przednia para mo偶e by膰 typu chwytnego. Rozw贸j sieciarek przebiega z przeobra偶eniem zupe艂nym. Zasiedlaj膮 lasy, zaro艣la i 艂膮ki. Zar贸wno larwy jak i osobniki dojrza艂e s膮 drapie偶ne. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 4000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest聽26 gatunk贸w sieciarek nale偶膮cych do 8 rodzin ale spotyka si臋 je niezwykle rzadko.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Skorki (syn. C臋gosze - Dermaptera) - rz膮d niewielkich owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 ich sp艂aszczonego, pokrytego chitynowym pancerzem cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od kilku mm do 6 cm. Maj膮 du偶膮 g艂ow臋 zaopatrzon膮 w aparat g臋bowy typu gryz膮cego i d艂ugie czu艂ki. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary skrzyde艂.聽 Przednia para ma kszta艂t twardych, sk贸rzastych, 艣ci臋tych ku ty艂owi pokryw. Tyln膮 par臋 stanowi膮 do艣膰 d艂ugie b艂oniaste skrzyd艂a lotne. W stanie spoczynku s膮 one z艂o偶one dwukrotnie w poprzek i zakryte przednimi pokrywami przez co staj膮 si臋 prawie niewidoczne. U wielu gatunk贸w skrzyd艂a lotne w og贸le nie wyst臋puj膮 b膮d藕 s膮 silnie zredukowane. Na ko艅cu dziesi臋ciosegmentowego odw艂oka umieszczone s膮 charakterystyczne przydatki przypominaj膮ce c臋gi. U samc贸w s膮 one zakrzywione a u samic proste. S艂u偶膮 do obrony, kopulacji i rozwijania聽 skrzyde艂. Rozw贸j skork贸w przebiega z przeobra偶eniem zupe艂nym. Zamieszkuj膮 one w rejonach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Prowadz膮 nocny tryb 偶ycia 偶ywi膮c si臋 g艂贸wnie martwymi szcz膮tkami ro艣lin i zwierz膮t lub poluj膮c na niewielkie bezkr臋gowce. Obecnie skorki reprezentowane s膮 przez oko艂o 2000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 6 gatunk贸w skork贸w ale spotyka si臋 je bardzo rzadko. Co ciekawe cz臋sto maj膮 one ca艂kowicie rozprostowane skrzyd艂a.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Straszyki (Phasmida - syn. Phasmatodea) - rz膮d stosunkowo du偶ych owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 15 mm do 55 cm. Mo偶e ono by膰 silnie wyd艂u偶one, kszta艂tem przypominaj膮ce pr臋t lub ga艂膮zk臋, walcowate, lub sp艂aszczone i podobne do li艣cia. Maj膮 aparat g臋bowy typu gryz膮cego. Formy pa艂eczkowate s膮 pozbawione skrzyde艂. Pozosta艂e najcz臋艣ciej s膮 uskrzydlone ale u wielu gatunk贸w jedna para skrzyde艂 jest zredukowana. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary odn贸偶y zako艅czonych pi臋ciocz艂onowymi stopami. U form pa艂eczkowych s膮 one d艂ugie i cienkie a u form sp艂aszczonych kr贸tkie i p艂askie. Rozw贸j straszyk贸w przebiega z przeobra偶eniem zupe艂nym. Owady te znane s膮 od eocenu (prawie wy艂膮cznie z bursztynu) ale ich budowa 艣wiadczy 偶e wyodr臋bni艂y si臋 jeszcze w kredzie. Co ciekawe w wyniku ewolucji ca艂kowicie utraci艂y one skrzyd艂a ale po jaki艣 pi臋膰dziesi臋ciu milionach lat niekt贸re gatunki ponownie odzyska艂y zdolno艣膰 lotu co jest ewenementem w 艣wiecie zwierz膮t. Zasiedlaj膮 艣rodowiska l膮dowe w klimacie tropikalnym i subtropikalnym g艂贸wnie w Azji. Prowadz膮 nocny tryb 偶ycia 偶ywi膮c si臋 li艣膰mi. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 3000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano 2 gatunki straszyk贸w ale spotyka si臋 je bardzo rzadko. S膮 one najcz臋艣ciej reprezentowane przez ma艂e larwy.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Termity (Isoptera) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. Wielko艣膰 sp艂aszczonego cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 zwykle w granicach od 4 do 11 mm. Maj膮 silnie rozwini臋ty aparat g臋bowy typu gryz膮cego i stosunkowo d艂ugie czu艂ki z艂o偶one z licznych paciorkowatych cz艂on贸w. Formy uskrzydlone maj膮 dwie pary tej samej wielko艣ci b艂oniastych skrzyde艂. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 odn贸偶a zako艅czone cztero- lub pi臋ciocz艂onowymi stopami. Rozw贸j termit贸w przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. Po ka偶dym linieniu larwy coraz bardziej upodabniaj膮 si臋 do form dojrza艂ych. Termity zasiedlaj膮聽 艣rodowiska wilgotne g艂贸wnie w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. 呕ywi膮 si臋 przewa偶nie drewnem, niekiedy hoduj膮 grzyby. 呕yj膮 spo艂ecznie tworz膮c trzy kasty: zdolnych do reprodukcji samic i samc贸w, robotnik贸w i robotnic oraz 偶o艂nierzy.聽 Niekt贸re gatunki buduj膮 imponuj膮ce gniazda. W pewnych warunkach robotnice i robotnicy mog膮 przekszta艂ca膰 si臋 w formy zdolne do rozrodu. Mo偶liwa jest te偶 sytuacja odwrotna. Formy lotne s膮 wi臋ksze od nielotnych i maj膮 dobrze rozwini臋te oczy. Oczy form nielotnych s膮 niedorozwini臋te a ich cia艂o ma barw臋 bia艂膮. Maj膮 one za to dobrze wykszta艂cone czu艂ki. Obecnie termity reprezentowane s膮 przez oko艂o 2760 gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim termity stanowi膮 zaledwie 0,3 % inkluzji owad贸w.
聽聽聽聽
Termit - Isoptera sp. | Wiek: Eocen | Gda艅sk-Stogi, Polska | Wymiary: 19x17x9 mm Waga: 1,8 g |
1986.10.15/002/4.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wachlarzoskrzyd艂e (Strepsiptera) - zagadkowy rz膮d owad贸w uskrzydlonych by膰 mo偶e spokrewniony z chrz膮szczami. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 1 do 10 mm. Samce wachlarzoskrzyd艂ych maj膮 g艂ow臋 wyra藕nie oddzielon膮 od odw艂oka. Jest ona zaopatrzona w z艂o偶one czy. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary skrzyde艂 z kt贸rych przednia jest przekszta艂cona w przezmianki. Pod艂u偶nie 偶y艂kowane skrzyd艂a drugiej pary w stanie spoczynku s膮 wachlarzowo u艂o偶one wzd艂u偶 cia艂a. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary pi臋ciocz艂onowych, zako艅czonych pazurkami odn贸偶y. W tylnej cz臋艣ci ruchliwego odw艂oka znajduje si臋 narz膮d kopulacyjny. Rozw贸j wachlarzoskrzyd艂ych przebiega z przeobra偶eniem zupe艂nym. Larwokszta艂tne, beznogie, bezskrzyd艂e i 艣lepe samice s膮 wewn臋trznymi paso偶ytami owad贸w (g艂贸wnie b艂onk贸wek, much贸wek i karaczan贸w). W 偶adnych okoliczno艣ciach nie wychodz膮 one na zewn膮trz nawet na spotkanie samca. Ich rozw贸j jest zazwyczaj 艣ci艣le skoordynowany z rozwojem 偶ywiciela. Wachlarzoskrzyd艂e s膮 znane od kredy. Rozprzestrzenione we wszystkich rejonach 艣wiata. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 600 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest聽7 gatunk贸w wachlarzosktrzyd艂ych. S膮 one reprezentowane to tylko przez samce ale i te znamy zaledwie z kilku okaz贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wciornastki (Przyl偶e艅ce - Thysanoptera) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 ich cia艂a zwykle nie przekracza 2 mm ale u form tropikalnych mo偶e dochodzi膰 nawet do 10 mm. Formy ro艣lino偶erne maj膮 asymetryczny aparat g臋bowy typu k艂uj膮co-ss膮cego. S艂u偶y on do nak艂uwania ro艣lin i spijania ich sok贸w. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary w膮skich, skrzyde艂 z d艂ugimi w艂oskami na brzegach. Istniej膮 r贸wnie偶 gatunki bezskrzyd艂e. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary odn贸偶y skocznych z przylgami na stopach. Rozw贸j wci贸rnastk贸w przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. Wyst臋puj膮 na ca艂ym 艣wiecie ale s膮 raczej ciep艂olubne. Zasiedlaj膮 艂膮ki 偶ywi膮c si臋 g艂贸wnie sokami ro艣lin. Zdarzaj膮 si臋 r贸wnie偶 formy drapie偶ne poluj膮ce m. in. na kleszcze i mszyce. Obecnie wci贸rnastki reprezentowane s膮 przez oko艂o 4000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 116 gatunk贸w wciornastk贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Widelnice (Plecoptera) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 ich sp艂aszczonego cia艂a jest u poszczeg贸lnych gatunk贸w r贸偶na i waha si臋 w granicach od 3 do 50 mm. Maj膮 do艣膰 du偶膮, p艂ask膮 i zaokr膮glon膮 g艂ow臋. Jest ona zaopatrzona w narz膮d g臋bowy typu gryz膮cego (u osobnik贸w dojrza艂ych znacznie zredukowany), par臋 z艂o偶onych oczu, trzy przyoczka oraz d艂ugie, z艂o偶one z kilkudziesi臋ciu cz艂on贸w czu艂ki. Na odw艂oku znajduj膮 si臋 dwie pary b艂oniastych skrzyde艂 z kt贸rych tylna jest kr贸tsza i szersza od przedniej. W stanie spoczynku s膮 one p艂asko u艂o偶one jedno na drugim tak 偶e widoczne jest tylko jedno skrzyd艂o z pierwszej pary. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary kr贸tkich odn贸偶y zako艅czonych trzycz艂onowymi zaopatrzonymi w pazurki i przylgi聽 stopami. Odw艂ok jest dziesi臋ciosegmentowy, na ko艅cu zaopatrzony w dwie szczecinki tworz膮ce charakterystyczne wide艂ki. Rozw贸j widelnic przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. Zasiedlaj膮 rejony o klimacie umiarkowanym. Lataj膮 s艂abo, w zwi膮zku z czym zwykle kryj膮 si臋 w艣r贸d nadbrze偶nych korzeni i pod kamieniami. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 2000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 14 gatunk贸w widelnic ale spotyka si臋 je rzadko.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wojsi艂ki (Mecoptera - syn. Panorpatae) - rz膮d owad贸w uskrzydlonych. D艂ugo艣膰 ich cia艂a jest u poszczeg贸lnych gatunk贸w r贸偶na i waha si臋 w granicach od 2 do 30 mm. Maj膮 zw臋偶aj膮c膮 si臋 do艂owi g艂ow臋, tworz膮c膮 co艣 w rodzaju ryjka na ko艅cu zaopatrzonego w aparat g臋bowy typu gryz膮cego lub k艂uj膮co-ss膮cego. Na tu艂owiu znajduj膮 si臋 dwie pary w膮skich b艂oniastych skrzyde艂. S膮 one pokryte w艂oskami tworz膮cymi ciemne plamy. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 d艂ugie odn贸偶a. U gatunk贸w drapie偶nych przednia para jest chwytna.聽Rozw贸j wojsi艂k贸w przebiega z przeobra偶eniem zupe艂nym. 呕yj膮 we wszystkich strefach klimatycznych. Mog膮 by膰 wszystko偶erne lub drapie偶ne. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 500 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest聽8 gatunk贸w wojsi艂k贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Skoczogonki (Collembola) - gromada stawonog贸w. Ewolucyjnie s膮 star膮 grup膮 zwierz膮t o wielu prymitywnych cechach. Ich wyd艂u偶one cia艂o osi膮ga d艂ugo艣膰 do 6 mm. Mog膮 mie膰 oczy proste utworzone z sze艣ciu par przyoczek lub z艂o偶one zbudowane z kilku omatid贸w.聽 Maj膮 te偶 4-6 cz艂onowe czu艂ki. Na czwartym segmencie sze艣ciosegmentowego odw艂oka znajduj膮 si臋 wide艂ki skoczne (furca) powsta艂e z przekszta艂cenia odn贸偶y. W stanie spoczynku furka jest podwini臋ta od przodu i zahaczona na spodzie cia艂a. Nagle uwolniona prostuje si臋 gwa艂townie wyrzucaj膮c skoczogonka w powietrze a nast臋pnie jeszcze podczas jego lotu wraca do poprzedniej pozycji. Skoczogonki zasiedlaj膮 r贸偶norodne wilgotne 艣rodowiska. S膮 bardzo ruchliwe. 呕yj膮 w 艣ci贸艂ce, mchu i na pniach drzew a nawet na 艣niegu 偶ywi膮c si臋 rozk艂adaj膮c膮 si臋 materi膮 ro艣linn膮. Obecnie skoczogonki reprezentowane s膮 przez oko艂o 5000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego znanych jest 19 gatunk贸w skoczogonk贸w. Stanowi膮 one r贸wnie偶 oko艂o 3,5% inkluzji owad贸w. Co ciekawe w inkluzjach tych maj膮 najcz臋艣ciej wyprostowan膮 furk臋 co mo偶e 艣wiadczy膰 偶e wpad艂y w 偶ywiczn膮 pu艂apk臋 w czasie skoku.
聽聽聽聽
Skoczogonek - Aethropleoae sp. Much贸wka |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 23x21x6 mm Waga: 1,5 g |
2000.09.17/048/1.00 |
---|
聽
聽聽聽聽
聽聽聽聽
Skoczogonek - Sminthuridae sp. Grzybiarka - Mycetophilidae sp. Mr贸wka |
Wiek: Eocen | Palmniki, Rosja (obw. Kaliningradzki) |
Wymiary: 23x13x4 mm Waga: 0,6 g |
2000.09.17/049/1.00 |
---|
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wid艂ogonki (Diplura) - gromada stawonog贸w. D艂ugo艣膰 ich smuk艂ego, pokrytego 艂uskami lub szczecinkami cia艂a jest u poszczeg贸lnych gatunk贸w r贸偶na i waha si臋 w granicach od 2 do 50 mm. Maj膮 g艂ow臋 zaopatrzon膮 narz膮d g臋bowy typu gryz膮cego lub k艂uj膮co-ss膮cego i par臋 cz艂onowanych czu艂k贸w. Nie posiadaj膮 natomiast oczu i przyoczek.聽Oddychaj膮 tchawkami. Po bokach tu艂owia rozmieszczone s膮 trzy pary odn贸偶y zako艅czonych jednocz艂onowymi zaopatrzonymi w pazurki stopami. Na ko艅cu segmentowanego odw艂oka znajduj膮 si臋 dwa na og贸艂 do艣膰 d艂ugie i cienkie wyrostki b臋d膮ce narz膮dami czucia. U gatunk贸w drapie偶nych s膮 one przekszta艂cone w szczypce s艂u偶膮ce do polowania. Rozw贸j wid艂ogonk贸w przebiega z przeobra偶eniem niezupe艂nym. Zasiedlaj膮 one g艂ownie ciep艂e, zacienione i wilgotne 艣rodowiska l膮dowe w strefach tropikalnych i subtropikalnych. 呕yj膮 pod kamieniami, w glebie, martwym drewnie lub w 艣ci贸艂ce 偶ywi膮c si臋 najcz臋艣ciej martwymi szcz膮tkami organicznymi. Niekt贸re poluj膮 na inne ma艂e stawonogi. Obecnie wid艂ogonki reprezentowane s膮 przez oko艂o 800 gatunk贸w.
W bursztynie ba艂tyckim unikalne znane tylko z dw贸ch okaz贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wije - (Myriapoda) - podtyp stawonog贸w. Maj膮 d艂ugie robakowate, cia艂o z艂o偶one z 10-180 segment贸w. Jest ono pokryte chitynowym pancerzem. Maj膮 wyra藕nie wyr贸偶nion膮 g艂ow臋 zaopatrzon膮 narz膮dy g臋bowe typu gryz膮cego, w proste oczy i par臋 czu艂k贸w. Oddychaj膮 tchawkami. Ostatni segment jest pozbawiony odn贸偶y. Od strony brzusznej na ka偶dym z pozosta艂ych segment贸w znajduje si臋 jedna lub dwie pary odn贸偶y lokomocyjnych. Na poszczeg贸lnych segmentach odn贸偶a te mog膮 by膰 zr贸偶nicowane. Wije mog膮 by膰 ro艣lino偶erne lub drapie偶ne. Obecnie reprezentowane s膮 przez oko艂o 9000 gatunk贸w.
Rzadkie w bursztynie ba艂tyckim wije reprezentowane s膮 g艂贸wnie przez krocionogi - Diplopoda (z dominuj膮c膮 tu rodzin膮 strz臋pnic - Polyxenidae) i pareczniki - Chilopoda, za艣 drobnonogi - Symphyla znane s膮 tylko z pojedynczych okaz贸w.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wije pareczniki (syn. Jednoparce - Chilopoda) - gromada wij贸w.聽 Wielko艣膰 ich silnie wyd艂u偶onego segmentowanego cia艂a waha si臋 od 2 do 18 cm. Maj膮 z艂o偶one oczy i stosunkowo d艂ugie czu艂ki. Pierwszy i dwa ostatnie segmenty s膮 pozbawione odn贸偶y a na pozosta艂ych od strony brzusznej znajduje si臋 po jednej parze stosunkowo d艂ugich odn贸偶y. Pierwsza para odn贸偶y tu艂owiowych tworzy tzw. szcz臋kon贸偶a z gruczo艂ami jadowymi a ostatnia para odn贸偶y krocznych pe艂ni rol臋 narz膮d贸w p艂ciowych. Zasiedlaj膮 r贸偶ne 艣rodowiska l膮dowe g艂贸wnie w strefach tropikalnych. Prowadz膮 nocny tryb 偶ycia dzie艅 sp臋dzaj膮c w ukryciu. S膮 zwinne, szybkie i drapie偶ne. Poluj膮 na paj膮ki i owady swoich ofiar poszukuj膮c w 艣ci贸艂ce i pod kor膮 drzew. Obecnie wije pareczniki reprezentowane s膮 przez oko艂o 3500 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano dotychczas 7 gatunk贸w wij贸w parecznik贸w ale z powodu swojej wielko艣ci s膮 one rzadkie.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wije dwuparce (syn. Krocionogi - Diplopoda) - gromada wij贸w. Ich wyd艂u偶one, zbudowane z 11-120 segment贸w cia艂o pokryte jest twardym pancerzem z licznymi otworkami przez kt贸re w razie zagro偶enia wystrzykuj膮 cuchn膮c膮 ciecz. Cia艂o dwuparc贸w z rodziny strz臋pnic (Polyxenidae) jest dodatkowo pokryte p臋kami szczecinek spe艂niaj膮cych funkcje receptor贸w. Od strony brzusznej na segmentach 2-4 znajduje si臋 po jednej parze odn贸偶y a na pozosta艂ych po dwie pary. Wyst臋puj膮 na wszystkich kontynentach poza okolicami oko艂obiegunowymi i pustyniami. 呕yj膮 w miejscach wilgotnych. Cz臋sto spotyka si臋 je w butwiej膮cym drewnie. 呕eruj膮 noc膮 偶ywi膮c si臋 g艂贸wnie obumar艂ymi resztkami ro艣lin chocia偶 cz臋艣膰 z nich 偶eruje tak偶e na grzybach. Obecnie wije dwuparce reprezentowane s膮 przez oko艂o 7000 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano dotychczas 11 gatunk贸w wij贸w dwuparc贸w. Dominuj膮c膮 jest tu rodzina strz臋pnic.
.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Wije drobnonogi (syn. Pierwowije - Symphylla) - niewielka gromada wij贸w. D艂ugo艣膰 cia艂a u poszczeg贸lnych gatunk贸w jest r贸偶na i waha si臋 w granicach od 2 do 10 mm. Maj膮 od 6 (u m艂odych osobnik贸w) do 12 (u osobnik贸w doros艂ych) par odn贸偶y. S膮 ca艂kowicie 艣lepe. 呕yj膮 w 艣ci贸艂ce le艣nej w rejonach o klimacie wilgotnym i ciep艂ym. Od偶ywiaj膮 si臋 g艂贸wnie obumar艂ymi resztkami ro艣lin. Obecnie wije drobnonogi reprezentowane s膮 przez oko艂o 160 gatunk贸w.
Z bursztynu ba艂tyckiego opisano dotychczas 2 gatunki wij贸w drobnonog贸w. Nale偶膮 one jednak do unikalnych gdy偶 znane s膮 zaledwie z kilku okaz贸w.
聽
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Z wi臋kszych stawonog贸w w subtropikalnych lasach bursztynodajnych eocenu 偶y艂y skorpiony. W bursztynie ba艂tyckim znane s膮 tylko z dw贸ch okaz贸w.
聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Do unikalnych znalezisk w bursztynie ba艂tyckim nale偶膮 r贸wnie偶 szcz膮tki kr臋gowc贸w. S膮 one reprezentowane g艂贸wnie przez w艂oski z sier艣ci owado偶ernych ssak贸w, gryzoni i nietoperzy. Na niekt贸rych takich w艂oskach znaleziono inkluzje pche艂 oraz jajeczek jaki艣 paso偶ytniczych owad贸w. Rzadziej spotyka si臋聽 pi贸ra ptak贸w. Do wyj膮tkowych znalezisk nale偶膮 natomiast utrwalone w bursztynie ba艂tyckim odciski st贸p ssak贸w. Prawdziw膮 sensacj膮 s膮 jednak zatopione w bursztynodajnej聽 偶ywicy dwa okazy jaszczurek (jeden z nich zagin膮艂 w czasie II wojny 艣wiatowej) oraz przesi膮kni臋ta 偶ywic膮 偶uchwa niewielkiej 艣wini.
聽