Ćwiczenia oddechowe
POZYCJA STOJĄCA
Wykonaj gwałtowny wydech pozbywając się jak najwięcej powietrza , które masz w płucach. Zaobserwuj w jaki sposób twój organizm sam pobiera powietrze po wydechu. Wykonaj tyle razy ile potrzebujesz, by zaobserwować i zapamiętać odczucia towarzyszące temu ćwiczeniu.
Licz w myślach - na 1 wykonaj wdech jednocześnie unosząc wyprostowane ręce bokiem nad głowę. Licząc 2-3-4-....- 15 (później 20 i 25) opuszczaj ręce i wykonuj długi, powolny wydech. Powtórz ćwiczenie 3- 5 razy.
W dłoniach nad głową trzymaj piórko lub kawałek waty, weź głęboki wdech i dmuchaj w piórko tak, aby jak najdłużej unosiło się w powietrzu. Powtórz ćwiczenie dmuchając na piórko lub watę tak, by rytmicznie spadało i podnosiło się.
POZYCJA SIEDZĄCA
Wykonaj wdech wydając dźwięk, jak podczas chrapania. Następnie wydychaj powietrze na dźwięku bzzzzz… (jak brzęczący owad). Powtórz ćwiczenie kilka razy.
Prawą dłoń przyłóż do nosa w ten sposób, że palec środkowy i wskazujący opierają się o nasadę nosa (punkt między brwiami). Kciuk opiera się o prawe, a palec serdeczny o lewe nozdrze. Następnie zamknij palcem prawe nozdrze, a przez lewe wykonaj wydech, a następnie wdech. Otwórz prawe nozdrze zamykając jednocześnie lewe. Następnie wykonaj najpierw wydech przez prawe nozdrze, potem wdech. Dalej, zamknij prawe nozdrze i otwórz lewe. Wykonaj wydech przez lewe nozdrze. Powtórz ćwiczenie kilka razy.
Siedząc na krześle, dłonie spleć na karku. Wykonaj wdech nosem jednocześnie cofając łokcie, ściągając łopatki oraz uwypuklając klatkę piersiową. Następnie wykonaj wydech ustami wraz z opadem tułowia w przód.
POZYCJA LEŻĄCA
Leżąc swobodnie przez 20sek oddychaj tak, by powietrze wpływało i wypływało nosem, przy niewielkim ruchu klatki piersiowej. Następnie przez kilka minut oddychaj w sposób pełny – wdychając nosem w kierunku dolnej części płuc, a wydychając powietrze ustami.
Połóż się wygodnie na plecach na twardym, równym podłożu, na brzuchu umieść lekką książkę i zaczynaj od wolnego wdechu i wydechu (jednocześnie ustami i nosem), w miarę możliwości zwiększaj i przyspieszaj tempo oddychania. Książka powinna oddychać razem z tobą. Ciężar książki możesz systematycznie zwiększać.
Leżąc swobodnie wykonaj wdech nosem lub ustami, zaraz po nim kolejny wdech. Zatrzymaj powietrze. Wydychaj powietrze na głosce fff..... (później także ssss... oraz szsz...) tak długo jak potrafisz, pozostawiając jeszcze zapas powietrza. Nie dopuszczaj do zapadania się dolnych żeber i klatki piersiowej.
Ćwiczenia uelastyczniania przepony
POZYCJA STOJĄCA
Przyjmij pozycję stojącą. Połóż dłoń na brzuchu tak, aby środkowa jej część znajdowała się na pępku. Wykonaj wdech i zacznij energicznie śmiać się wymawiając jednocześnie :
„ sssss ... ”, „s, s, s, s,...” lub „ sssss... s, s, s, ssssss... itp.
Odczuj rytmiczne ruchy ściany brzusznej do przodu i w kierunku kręgosłupa.
Przyjmij pozycję stojącą. Połóż dłoń na brzuchu tak, aby środkowa jej część znajdowała się na pępku. Wykonaj wdech, na wydechu wymawiaj odczuwając rytmiczne ruchy ściany brzusznej:
tktktktktktktktk....
btbtbtbtbtbtbtbt...
pkpkpkpkpkpk...
bkbkbkbkbkbk...
ckckckckckckck...
czkczkczkczkczk…
hop hop hop hop hop…
ha ha ha ha ha ha…
ho ho ho ho ho ho…
hu hu hu hu hu hu…
he he he he he he…
hi hi hi hi hi hi...
Wyobraź sobie, że zdmuchujesz pyłki z różnych części swojego ubrania (np. z rękawa). Wykonuj w szybkim tempie wdech i wydech. Pyłki trzymają się tak mocno, że musisz „uderzać” w nie mocno wydychanym powietrzem, w krótszej i dłuższej serii ( fff.., f- f - f, fff..).
POZYCJA SIEDZĄCA
W siadzie prostym na długim wydechu oddalasz od siebie niewidzialne piórko, które stawia opór na szybkim wdechu podnosząc ręce przed siebie lub w górę przyciągasz je do siebie.
Siedząc wygodnie na podłodze lub materacu wdychaj nosem szybko powietrze i zatrzymuj, tak jakbyś zachwycał się wonią kwiatów poczym swobodnie wypuszczaj je ustami.
Na jednym wydechu wypowiadaj tekst: Jedna mała żaba, druga mała żaba itd. Staraj się
wyliczyć jak najwięcej żab na wydechu.
POZYCJA LEŻĄCA
Leżąc płasko ręce trzymając na przeponie wykonuj szybkie wdechy i wydechy, jakbyś po intensywnym biegu lub ciężkim wysiłku łapał powietrze, które ma dotrzeć do przepony.
Leżąc swobodnie naśladuj syczące węże(s – s, sss.. itd.), próbuj wytrzymać jak najdłużej na jednym oddechu, można wzmacniać i wyciszać syczący dźwięk.
Leżąc swobodnie na twardym podłożu połóż dłoń na brzuchu tak, aby środkowa jej część znajdowała się na pępku. Wykonaj wdech. Podczas wydechu naśladuj pędzący pociąg odczuwając rytmiczne ruchy ściany brzusznej: ( czcz - czcz - czcz - szsz szsz - szsz - szsz.. itd.).
Ćwiczenia kierowania dźwięku na maskę
POZYCJA STOJĄCA
Stojąc swobodnie, naturalnie i bez wysiłku wymawiaj przedłużone „m” w otoczeniu samogłosek np. mmmaaa, mmmooo, aaammm, uuummm.
Wymawiaj długo samogłoskę „a”, kierując głos na podniebienie twarde, następnie ćwicz samogłoski: o e u i y.
Przedłużaj głoskę ,,m” udając mruczenie kota, zwróć uwagę na wibracje skrzydełek nosa oraz delikatne i swobodne wybrzmiewanie ze zmienną intonacją.
POZYCJA SIEDZĄCA
Siedząc swobodnie wybrzmiewaj połączenia samogłoskowe z szerokim otwarciem jamy ustnej naśladując syrenę pogotowia ratunkowego (a –u, a – u.. itd.) na przemiennie z odgłosem straży pożarnej (e – u, e – u.. itd.)
Siedząc wygodnie, płynnie, a wręcz śpiewająco łącz samogłoski: a o e i u y na jednym wydechu.
Wybrzmiewaj głoskę „ż” naśladując syrenę na statku naprzemiennie z odgłosem przypominającym lecącego odrzutowca.
POZYCJA LEŻĄCA
Leżąc swobodnie prowadź dźwięk „a” zaczynając od tonów niskich po wysokie.
Ziewaj lub udawaj ziewanie z otwartymi ustami, aktywnie powtarzając dźwięki zawierające głoski tylnojęzykowe, np. ak – ka, ag – ga, ok – ko, og – go, ek – ke, eg – ge.
Leżąc na wznak wymawiaj: mmmmaaaa, mmmmeeee, mmmmooooo, mamma mija, marmolada, mamałyga, manna, madonna, Marianna; staraj się utrzymać dźwięk na jednym tonie.
Ćwiczenia artykulacyjne
ĆWICZENIA JĘZYKA
Wysuń język poziomo na zewnątrz jamy ustnej i cofaj go w głąb, ćwicz szeroko otwierając usta, podczas wysuwania język ma być zaostrzony i wydłużony, cofając go zwracaj uwagę, aby się nie unosił do góry i nie dotykał warg.
Wykonaj tzw. „Masaż języka zębami” tj. przeciskaj szeroki rozpłaszczony język między zbliżonymi do siebie siekaczami.
Czubkiem języka na przemian uderzaj o dziąsła górne i dolne, zwracaj uwagę na szerokie otwieranie jamy ustnej, a zwłaszcza na szybkie przemieszczenie języka z dołu do góry i odwrotnie
ĆWICZENIA WARG
Wciągaj policzki do wewnątrz jamy ustnej miedzy łuki zębowe, maksymalnie zmniejszaj
obojętność jamy ustnej.
Na przemian nakładaj górną wargę na dolną i odwrotnie, pamiętaj o ścisłym przyleganiu warg do powierzchni ciała nad i pod wargą oraz możliwie jak najdalszym wysuwaniu warg.
Napełniaj powietrzem na przemian powierzchnię pod górną warga następnie pod dolną.
ĆWICZENIA ŻUCHWY
Przesuwaj dolną szczękę w przód i w tył, podczas lekkiego rozchylenia warg, pamiętaj o maksymalnym przesunięciu szczęki.
Naśladuj ziewanie przy zamkniętych ustach.
Opuszczaj i unoś szczękę dolną, pamiętaj o energicznych i rytmicznych ruchach szczęki oraz szerokim otwieraniu ust.
ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO
Wykonuj pozorne ruchy ssania cukierka leżącego w tylnej części jamy ustnej.
Unoś i opuszczaj podniebienie miękkie, podczas szerokiego otwarcia jamy ustnej przed lustrem.
Kilkakrotnie wymawiaj głoski: „k”, „g”, a następnie ich połączenia w otoczeniu samogłosek ustnych i nosowych np. „gą”, „ką”, „gę”, „kę”, „go”, „ko”, „gu”, „ku”, „og”, „ok.”, „uk”, „ug”. Pamiętaj o możliwym jak najszerszym otwieraniu ust.
Ćwiczenia relaksacji słuchu
Przebywając w budynku (dom, szkoła, praca itd.), wsłuchuj się uważnie w dźwięki dochodzące zza okna, postaraj się zapamiętać ich jak najwięcej, następnie spróbuj powtórzyć w myślach co usłyszałeś.
Wsłuchuj się w ulubioną, odprężającą muzykę z zamkniętymi oczami, im bardziej się wsłuchujesz tym bardziej ogarnia cię jej dźwięk, powoli poruszaj się; otwieraj oczy i poruszaj się w takty, wolniej lub szybciej, tak jak podpowiada ci muzyka.
Wsłuchuj się w odgłosy natury (odtwarzacz muzyki lub łono natury), postaraj się zatrzymać te dźwięki w uszach, im bardziej się wsłuchujesz tym większe twoje odprężenie.
Ćwiczenia dykcji
Wymawiaj podane zdania powoli i wyraźnie. Stopniowo coraz bardziej przyśpieszaj tempo na tyle by zachować wyrazistość i zrozumiałość mowy.
Niestrzyżony czmychnął w proso.
Lulaj Jolu lalę.
Błysk szabel rozświetlił wąsate twarze.
Nie pieprz Pietrze wieprza pieprzem, bo przepieprzysz, Pietrze, wieprza pieprzem.
Czy trzy, czy trzydzieści trzy, czy trzysta trzydzieści trzy?
Dromader z Durbanu turban pożarł panu.
Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.
Euforia idioty zaaferowała jednoosobowe audytorium uosobionego intelektualisty.
Elegancki elektronik Emanuel Emski egzaminuje Edka elektryka.
Zziajany zięć z żądzy zziębnął, z źdźbła zżuł, zżarł i zżółknął.
Wypowiadaj jak najdłużej na jednym wdechu bądź wydechu wyliczenia takie jak:
Jedna wrona bez ogona, druga wrona bez ogona…
Jedna opona zgubiona, druga opona zgubiona…
Jeden konik i balonik, drugi konik i balonik…
Jeden kotek, stary płotek, drugi kotek, stary płotek…
Wyrecytuj wiersze.
Szczebrzeszyn
Trzynastego, w Szczebrzeszynie
chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie.
Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie:
- Cóż ma znaczyć to tarzanie?!
Wezwać trzeba by lekarza,
zamiast brzmieć, ten chrząszcz się tarza!
Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie,
że w nim zawsze chrząszcz BRZMI w trzcinie!
A chrząszcz orzekł nie zmieszany:
- Przyszedł wreszcie czas na zmiany!
Dawniej chrząszcze w trzcinie brzmiały,
teraz będą się tarzały.
Pchła
Na peronie w Poroninie
pchła pląsała po pianinie.
Przytupnęła, podskoczyła
i pianino przewróciła.
W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach
Goryl
Turlał goryl po Urlach kolorowe korale
rudy góral kartofle tarł na tarce wytrwale,
gdy spotkali się w Urlach
góral tarł, goryl turlał
chociaż sensu nie było w tym wcale.