DYDAKTYKA SPECJALNA – p. Joanna Głodkowska
|
11.10.2012
GŁÓWNE MYSLI DYDAKTYKI SPECJALNEJ
PRZEMIANA – dot. uczniów, nas, podopiecznych, z tych, co będziemy spotykać
Dydaktyka Spec. ma nas wprowadzać w NASZĄ przemianę.
NADZIEJA
OCZEKIWANIE
RADOŚĆ – daje sile, uskrzydlenie człowiekowi
PIĘKNO – w nas, wokół nas, w relacjach międzyludzkich
PEDAGOG SPECJALNY – pytania dydaktyki specjalnej
Przemiana – czy jesteśmy gotowi do spełniania ważnych zadań?
Nadzieja – na ile jesteśmy otwarci na przyszłość?
Oczekiwanie – jaką siłę ma nasza wizja na przyszłość?
Radość – czy doświadczamy radości dnia codziennego?
Piękno – jaką wartość ma dla nas estetyka?
NAJWAŻNIEJSZE POJĘCIA (PODSTAWOWE) DLA PEDAGOGA SPECJALNEGO
niepełnosprawność
dysfunkcja
zaburzenia
uszkodzenie
pojęcie związane z osobą!!!
osoba z niepełnosprawnością
osoba z dysfunkcjami adaptacji społecznej
dziecko z zaburzeniami rozwojowymi
dziecko z uszkodzeniem mózgu
HISTORIA
/obraz – Hieronim Bosch „leczenie szaleństwa”/
W ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPIE tłumaczono wszelkie choroby jako karę za grzechy, działanie sił nieczystych.
Psychozy, zaniki pamięci, paraliż i epilepsja uznane zostały za znak oddziaływania na człowieka złego ducha
Leczenie – palenie na stosach, egzorcyzmy i inne obrzędy wypędzania diabła, tortury.
INKOWIE, wierząc, że deformacja ciała jest wynikiem działania wrogich duchów lub karą bogów, izolowali chorych od reszty społeczeństwa.
Głusi, niemi, ociemniali, ułomni, garbaci, a nawet posiadający zajęczą wargę, skupieni w oddzielna kastę zamieszkiwali tylko określone strefy i budynki.
Podział był tak skrupulatny, że dla chorych przeznaczano płody ziemi z odpowiednio wyznaczonych pół i sadów
Co więcej, niesprawni mogli wchodzić w związki małżeńskie jedynie z niesprawnymi
POSZUKIWANIE WYJAŚNIEŃ FILOZOFICZNYCH DO ROZWAŻAŃ PEDAGOGA SPECJALNEGO
KARTEZJUSZ (1596-1650)
Żyjemy w kulturze pokartezjańskiej, która zastąpiła mnogość prądów kulturowych i myślowych nową racjonalistyczna filozofią.
Dzięki formule „myślę więc jestem” nastąpił odwrócenie uwagi od przedmiotu poznania i koncentracja na podmiocie poznającym, a człowiek to res cognitans – rzecz myśląca.
KULTURA POKARTEZJAŃSKA
zgodnie z ideałami tego nurtu człowiek to myśl/dusza obciążona ciałem jako mechanizmem.
Skoro cielesność jest tylko mechanizmem, można przyjąć, iż ciało człowieka jest czymś gorszym, mniej doskonałym, niż myśl czy ogólnie intelekt
przyzwolenie na taką interpretację prowadzi do uznania, że niepełnosprawność człowieka nie jest tematem ważnym i godnym zastanawiania
Cóż mogą znaczyć defekty, zaburzenia i ograniczenia (zarówno fizyczne, jak i psychiczne/intelektualne) wobec potęgi myśli i głębi duszy człowieka, wobec res cognitas
Takie wywody nieuchronne mogą prowadzić do stwierdzenia, że NIEPEŁNOSPRAWNI SA OSOBAMI DRUGIEJ KATEGORII i nie stanowią grupy, którą należy poznać i zrozumieć
Osoby z niepełnosprawnością zgodnie z ustaleniami socjologicznymi stanowią próbę zależną i mniejszościową!!!!!!
JOSE ORTEGA Y GASSET (1883-1955)
Myśl tego hiszpańskiego filozofa przerywa pokartezjańskie widzenie świata i człowieka!!!
Szczególne wątki filozofii Ortegi mogą wzbudzić refleksję pedagoga specjalnego.
Główna myśl :„CZŁOWIEK NALEŻY DO ŚRODOWISKA OKRESLONYCH MOŻLIWOŚCI”
→ niepełnosprawność nie tylko ogranicza, może także ukazać człowiekowi, jak przekraczać określone możliwości
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PROGNOZA
Nie znamy jeszcze granic możliwości rehabilitacji osób z niepełnosprawnością.
UZNAJEMY ŻE NIEPEŁNOSPRANOŚĆ NIE JEST KATEGORIĄ STATYCZNĄ I NAWET W PRZYPADKACH NAJCIĘŻSZYK OSOBA ROZWIJA SIĘ I SPEŁNIA ZADANIA ROZWOJOWE NA MIARĘ SWOICH MOŻLIWOŚCI.
Głodkowska, J (2012) Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata..., Warszawa, Wydawnictwo APS (str. 84-92)
NIE ODZUCAMY NAWET ZŁUDNYCH NADZIEJI
uznawanie dobrodziejstw wychowania i opieki charytatywnej
specjalne oddziaływanie pedagogiczne
poszukiwanie x3
zapobieganie, profilaktyka – wczesna interwencja –> przekraczanie granic rozwojowych
psychoterapia –> leczenie farmakologiczne
bogata metoda postępowania terapeutycznego, rehabilitacyjnego, resocjalizacyjnego
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
JOSE ORTEGA Y GASSET (1883-1955) – CD.
Wg tego hiszpańskiego filozofa autentyczne życie wymaga przekonania człowieka do idei które wyznaje.
Co ważne, idee te nie mogą być wyłącznie wysnutymi przez umysł abstrakcjami, lecz wzorcami umożliwiającymi człowiekowi orientację w życiu.
Za podstawę istnienia człowieka Ortega uważa nie przedmiot, ani tez myśl ale życie, któremu podporządkowane jest wszystko inne.
W ten sposób Ortega przekonuje, że formuła kartezjańskiego racjonalizmu Myślę więc jestem (Cogito ergo sum) jest niewystarczająca i należy ja zastąpić formuła Żyję więc myślę (Vivo ergo cogito)
ŚWIAT JEST ZBIOREM STOJĄCYCH PRZED NAMI MOZLIWOŚCI ŻYCIOWYCH!!!!!!!!
…...........................................................................................................................................................................
!!APS!!!
PIERWSZA TAKA UCZELNIA W POLSCE I EUROPIE.
4 lipca 19222 – Państwowy Instytut PS
1976 – pierwszy egzamin magisterski w Wyższej Szkole PS
1989 – uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki
2000 – nazwa APS
2006 – nabyła uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego
Raport – jakość kształcenia na kierunku PS
Dydaktyka w APS – celowe, kompensowe, systematyczne działania, zapewniające
wysoką jakość oferty dydaktycznej
spełnianie standardów kształcenia wyższego
wysoką jakość procesu kształcenia
ewaluację pedagogiki specjalnej (>?)
AUTONOMIA GODNOĆ PODMIOTOWOŚC – RELACJA DIALOGOWA „JA-TY” - NORMALIZACJA JAKOŚĆ ŻYCIA WŁĄCZANIE
„Dziś coraz wydatniej docenia się szczególne miejsce pedagogiki specjalnej w tworzeniu czy tez modyfikowaniu powszechnych systemów oświatowych. „
PIRAMIDA MYŚLENIA O WŁĄCZANIU
EDUKACJA WŁĄCZAJĄCA
WŁĄCZANIE EDUKACYJNE
KULTURA WŁACZAJĄCA
Kultura włączająca – to pewien styl uprawiania różnych dziecin życia człowieka w którym różnicom nadaje się rangę immanentną – są właściwe z natury danej rzeczywistości, w sposób naturalny istnieją w niej.
sztuka -nauka -edukacja- społeczeństwo- codzienność człowieka
szanowanie różnic
Stąd też segregacja, izolacja przeczą naturalnemu funkcjonowaniu człowieka, a integracja włączanie są jego spełnieniem, zapewniają poczucie przynależności do większej społeczności.
Ana Tortajada„Zdławiony Krzyk” → Tylko poprzez szacunek można osiągnąć wzajemne zrozumienie i docenić bogactwo i różnorodność
Włączanie edukacyjne – to strategia zapewnienia dostępu uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do szkół ogólnodostępnych lokalnych placówek oświatowych, z uwzględnieniem środowiska indywidualnie dostosowanego i jak najmniej ograniczającego rozwój tych uczniów
Edukacja włączająca - wynika zarówno z kultury włączającej jak i włączania edukacyjnego
Jest to styl uprawniania edukacji, w którym włączanie jest procesem:
organizowanym ze względu na zróżnicowane potrzeby wszystkich uczących się
przebiegającym dzięki podwyższeniu kultury uczestniczenia wszystkich podmiotów środowiska szkolnego
ukierunkowanym na osiągniecie wysokiej jakości edukacji dla wszystkich
PODSUMOWANIE PIRAMIDY:
EW -działania – dostosowanie – KONTEKSTY EDUKACYJNE (poziom oddziaływań edukacyjnych)
WE- system – dostępność – SYSTEM OŚWIATY (poziom strategii edukacyjnej)
KW- styl – uznawanie różnic – POLITYKA SPOŁECZNA (poziom środowiska społecznego)
KW, WE i EW – to złożone, wielokierunkowe procesy społeczne, psychologiczne, pedagogiczne…
Istotą tych trzech procesów jest jakość!!!
19.10.2012
/Hieronim Bosch – 1450 – 1516 – Statek głupców/
JAKOŚĆ KW, EW i WE:
- jakość polityki państwa
- jakość społeczeństwa
- jakość kształcenia pedagogów
- j. poszukiwań naukowych
- j. rodziny
-j. edukacji rehabilitacji terapii
- j. pedagoga
OBSZARY DYDAKTYCZNE PEDAGOGIKI SPECJALNEJ
osoby niepełnosprawne, z różnymi dysfunkcjami i chorobami przewlekłymi w różnym wieku życia (od wczesnego dzieciństwa po późną dorosłość)
dotknięcie różnym rodzajem i stopniem dysfunkcji (też sprzężone niepełnosprawności, głęboka n.i.)
1997 – ustawa o rehabilitacji – zajęcia rewalidacyjno wychowawcze – głęboka niepełnosprawność intelektualna
Środowisko rodzinne osób niepełnosprawnych, z dysfunkcjami i chorobami przewlekłymi
Oddziaływanie pedagogiczne w różnych instytucjach oświatowych, rehabilitacyjnych, resocjalizacyjnych, terapeutycznych
3 FORMY EDUKACYJNE
- segregacyjna – szkoły specjalne dla n.in. z wadami słuchu, wzroku
- integracyjna – pełno+niepełnosprawni
- inkluzyjna, włączająca – w miejscu zamieszkania
/ specjalności realizowane na kierunku PS -> dwa stopnie/
JAK PRZYGOTOWUJEMY SIĘ DO PEŁNIENIA ROLI PEDAGOGA SPECJALNEGO
OSOBA, KTÓRA PROWADZI UCZNIA TO:
Nauczyciel
Psycholog
Naukowiec
Rodzic
Aktor
Podróżnik, wędrowiec
Scenograf
Ogrodnik
NAUCZYCIEL – to specjalista w dziedzinie ludzkiego zachowania,a jego zadanie polega na wywołaniu niezwykle złożonych zmian w niezwykle złożonym materiale (Skinner – behawioryzm)
Czy i na ile jesteśmy w stanie tych zmian dokonać?
Jak siebie zmieniać, by umieć zmieniać innych?
OSOBOWOŚCIOWE CHARAKTERYSTYKI PEDAGOGA SPECJALNEGO
Dydaktyk
Opiekun
Pasjonat
Psycholog
Wychowawca
Terapeuta
NAUCZYCIEL PSYCHOLOG
Zainteresowany specyfiką funkcjonowania psychicznego każdego ucznia
Empatia, wnikliwość psychologiczna
Główna sfera zainteresowań to psychiczny rozwój ucznia
Psychologia a pedagogika
Chociaż autorzy koncepcji psychologicznych bezpośrednio nie odnosili się do działań edukacyjnych, to jednak ich ustalenia są znaczące dla dydaktyki, także dydaktyki specjalnej
Psychologiczne teorie umysłowego konstruowania obrazu świata pozwalają zrozumieć różne przejawy zmian rozwojowych, co umożliwia dorosłym bardziej świadome uczestniczenie w rozwoju dziecka
Wybrane tezy teorii konstruktywistycznej dla edukacji
->rozwój poznawczy dziecka przebiega w wyznaczonym kierunku, zgodnie z określonymi etapami i stadiami oraz tempra zmian
-> w swoim rozwoju człowiek przekracza kolejno konstrukcje praktyczne i konkretne, by dojść do konstrukcji abstrakcyjnych, hipotetycznych
-> rozwój człowieka to ustawiczne tworzenie się konstrukcji, które podlegają nieustannym modyfikacjom i stale zmierzają do osiągnięcia stanu równowagi
-> u poszczególnych uczniów mogą dominować różne reprezentacje świata, co powinno być wskazaniem do organizowania zróżnicowanego nauczania
-> niektóre czynniki środowiskowe mogą opóźnić, a nawet zupełnie zahamować, a inne przyspieszyć rozwój poznawczy dziecka
-> nauczyciel powinien przede wszystkim organizować takie sytuacje edukacyjne, które dadzą uczniom możliwości działań poznawczych, samodzielnych doświadczeń, eksploracji otoczenia – ważne są aktywne metody nauczania
-> rozwój człowieka to ustawiczne tworzenie się konstrukcji, które podlegają nieustannym modyfikacjom, transformacjom i stale zmierzają do osiągniecia stanu równowagi
-> dzieci podejmują wysiłki równoważenia, aby poradzić sobie z rozbieżnościami miedzy ich własnymi sposobami widzenia świata a sposobami widzenia innych osób głownie dorosłych
-> u poszczególnych uczniów mogą dominować różne umysłowe reprezentacje świata, co powinno być wskazaniem do organizowania zróżnicowanego nauczania
-> Piaget
Konstruktywizm – JEROME BRUNER,1915
Twórca teorii nauczania, które ma być STEROWANIEM ODKRYWANIA
W procesie tym istotne jest samodzielne uczenie się dzieci, jedynie prowadzonych/sterowanych przez nauczyciela
ZAŁOŻENIA
Rozwój charakteryzuje rosnące uniezależnienie reakcji od bezpośredniej natury bodźca
Rozwój zależy od zdolności interioryzacji (uwewnętrznienia) zdarzeń zachodzących w otoczeniu i magazynowania ich w formie odzwierciedlającej
Z rozwojem intelektualnym wiąże się rosnąca zdolność komunikowania sobie samemu oraz innym za pomocą słów lub symboli o tym co się robiło lub co się ma zamiar zrobić
REPREZENTACJE ŚWIATA W UMYŚLE DZIECKA:
Druk ,manipulacja, to co widza, smakowanie, wąchanie- ENAKTYWNA
Zapisanie świata za pomocą obrazków- IKONICZNA
Symbole, schematy- SYMBOLICZNA
ETAPY KSZTAŁTOWANIA POJĘĆ W UMYŚLE DZIECKA:
KONKRET – środowisko naturalne
KONKRET – środowisko sztuczne
MODEL
SCHEMAT
SYMBOL
NAUCZYCIEL WYCHOWAWCA
Zainteresowany uczniem w jego otoczeniu
Zainteresowany zachowaniem dziecka, eliminowaniem zachowań nieakceptowanych społeczne
Otwartość, aktywność, zaangażowanie
Główna sfera zainteresowań to wychowanie, usamodzielnianie, integracja
NAUCZYCIEL PASJONAT
Cechuje go wiara, że doskonaląc siebie ma możliwość pełniejszego zrozumienia i oddziaływania na ucznia
Ma szczególne uzdolnienia, talenty
Swoje pasje umie ofiarować uczniom
NAUCZYCIEL DYDAKTYK
Przejawia potrzebę doskonalenia ludzi, atmosfera klasy jest dla niego żywiołem
Przejawia potrzebę wprowadzania uczniów w wiedzę o świecie, sobie samym, innych ludziach
Wnikliwość pedagogiczna
Głowna sfera zainteresowań to proces nauczania uczenia się
Nauczyciel – uczestnik rozwoju dziecka
Istotnym kierunkiem rozwoju dziecka jest nabywanie takich strategii poznawczych, które pozwolą na rozwiązywanie zadań bez korzystania z zewnętrznej pomocy
Taka samodzielność dziecka rozwija się stopniowo. Na początku, aby podejmować różne działania, dziecko korzysta z „zewnętrznego uzupełniania swoich braków” czyli „psychologicznego rusztowania”
Są to konstrukcje psychiczne, które rozszerzają zakres działań dziecka na różnych płaszczyznach
Psychologiczne rusztowanie
Budowanie rusztowania jest procesem złożonym i opiera się na wzajemnych interakcjach otoczenia, sytuacji oraz osób uczestniczących w doświadczeniach dziecka
Pojęcie rusztowania (scaffolding) po raz 1 zostało użyte przez WOODA, BRUNERA i ROSSA
Odpowiada asymetrycznym relacjom: dziecka z dorosłym, ucznia z nauczycielem
Budowanie rusztowanie jest swoistym typem nauczania, które umożliwia dziecku uzyskanie takiego poziomu kompetencji jakiego jeszcze samodzielnie nie jest w stanie osiągnąć. Dorosły najpierw daje wsparcie a potem się w miarę jak dziecko coraz bardziej staje się niezależne stopniowo się wycofuje
Celem jest nakłonienie dziecka do wykonania czynności, której samodzielnie nie potrafi ono jeszcze wykonać
Pomoc dorosłego może polegać na ukierunkowaniu i wspieraniu dziecka w strefie najbliższego jego rozwoju (Wygotsky)
Do strategii stosowanych w procesie budowania rusztowania należą między innymi kierowanie uwagi poprzez ustalanie sekwencji działań , uwypuklanie cech zasadniczych, demonstrowanie, kontrolowanie frustracji,
Z czasem rusztowanie przestaje być dziecku potrzebne i jest ono w stanie samodzielnie już wykonać dane zadania
Takie uniezależnienie się dziecka Wygotski (1978) określił jako przechodzenie od „form społecznej aktywności do form jego czynności indywidualnych”
Ucz się szybciej – wskazówki MASTER
M – Myśl o sukcesie
Absorbuj informacje
S- Szukaj informacji
T- Trenuj pamięć
E – Eksponuj to, co umiesz
R- Rozmyślaj o tym, jak się nauczyłeś <haha>
NAUCZYCIEL OPIEKUN
Przejawia zainteresowanie przeżyciami, uczniami, emocjami ucznia
Typ „matczyny” – by nie ranić
Cechuje go wiara że dając dziecku poczucie bezpieczeństwa spełnia najważniejsze zadania
Główna sfera zainteresowań to potrzeby ucznia, jego przeżyciami
25.10.2012
NAUCZYCIEL TERAPEUTA
-> rozpoczynanie/ diagnozowanie
-> wspomaganie rozwoju ucznia
Terapia pedagogiczna
- zespół zabiegów diagnostyczno-wspomagających
- ukierunkowanych na funkcjonowanie poznawcze emocjonalne, społeczne dziecka,
- których celem jest usunięcie lub choć zmniejszenie zaburzeń, utrudnień
- powodujących różnego stopnia ograniczenia w spełnianiu zadań rozwojowych.
W diagnozie należy:
-pozytywnie patrzeć na dziecko by rozpoznać w nim siły rozwojowe
- poznawać zróżnicowane profile rozwojowe by indywidualizować
- obserwować i rejestrować zmiany, by postrzegać rozwój
-rzetelnie interpretować wyniki diagnozy by prognozować przewidywać
-diagnozować kompleks informacji o dziecku by widzieć całą osobę
- rozpoznawać by wzmacniać, wspierać, rehabilitować
Cechy diagnozy:
-pozytywna – wskazuje na mocne strony dziecka
-rozwojowa- określa rodzaj i dynamikę zmian rozwojowych
-prognostyczna – pozwala przewidzieć osiągnięcia uczniów w różnych obszarach jego funkcjonowania
-nieinwazyjna – przebiega w naturalnych dla dziecka sytuacjach edukacyjnych
-kompleksowa – obejmuje możliwie pełny zakres informacji o uczniu
-wspierająca (ukierunkowująca proces wspomagania i korygowania rozwoju) – daje podstawię konstruowania IPET
-profilowa – umożliwia prezentacje wyników w formie graficznej
„Należy wymagać tego co można otrzymać”- Mały Książę. Antoine de Saint-Exupéry
-> Myśl diagnostyczna:
-rozpoznanie potrzeb dziecka podstawą procesu dydaktycznego
-rzetelna diagnostyka podstawą budowania programu edukacyjnego, terapeutycznego
-strefa najbliższego rozwój( stadia rozwoju, okresy rozwoju poznawczego, emocjonalnego, społecznego)
WAŻNE:
-kompetencje diagnostyczne nauczyciela
-empatyczna zdolność zrozumienia dziecka
-umiejętność rozpoznania możliwości granic możliwości i ograniczeń
Specjalne oddziaływania pedagogiczne:
-wczesna stymulacja rozwojowa
- nauczanie specjalnego
- interwencyjne oddziaływanie na odchylenia rozwojowe
- wychowanie ukierunkowujące
Dzieci z grupy wysokiego ryzyka okołoporodowego powinny znajdować się pod ścisłą opieką doświadczonych lekarzy specjalistów. Ich zagrożenie wynika z nieprawidłowych czynników demograficzno-socjalnych , patologicznego przebiegu ciąży i porodu lub chorób okresu porodowego
Grupę ryzyka stanowią niemowlęta:
-urodzone z nieprawidłowej ciąży, lub z ciąży mnogiej
-wcześniaki po przebytym urazie okołoporodowym
-z wrodzonymi wadami układu nerwowego centralnego i obwodowego (np. wodogłowie, przepukliny oponowo-rdzeniowe)
-z zaburzeniami centralnej koordynacji
-z wrodzonymi zespołami zaburzeń rozwojowych genetycznie uwarunkowanymi
-z wrodzonymi dysfunkcjami narządu ruchu
Nauczanie
-wiadomości
-umiejętności
-sprawności
-kompetencje instrumentalne człowieka
Orzeczenie określa zalecaną formę kształcenia specjalnego:
w szkole ogólnodostępnej. Integracyjnej lub oddziale integracyjnym, szkole specjalnej lub oddziale specjalnym albo w specjalnym ośrodku szkolno wychowawczym.
Najczęściej spotykaną formą kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej są dodatkowe godziny realizowane na terenie szkoły z nauczycielem posiadającym przygotowanie specjalistyczne (np. ped. Spec)
Wychowanie:
-postawy
-umiejętności społecznego
-zdolności adaptacyjne
-zainteresowania, pasje
-kompetencje kierunkowe
Wychowanie ukierunkowujące to działanie zmierzające do trwałej modyfikacji ukształtowania lub rozwinięcia dyspozycji emocjonalno- wolicjonalnych a więc ukierunkowanych cech osobowości ucznia.
4 podstawowe pojęcia rewalidacji – INTERWENCYJNE ODDZIAŁYWANIE NA ODCHYLENIA ROZWOJOWE (?):
Kompensowanie
Korygowanie
Usprawnianie
Dynamizowanie
Kompensowanie (compensatio – wyrównanie)
Wyrównawcze oddziaływania pedagogiczne na istniejące i odczuwane przez człowieka braki utrudniające rozwój u funkcjonowanie w środowisku.
Oddziaływania te mają na celu usunięcie lub tylko pomniejszenie tych braków i umożliwienie wyższego rozwoju i lepszego przygotowania do życia.
W pedagogice specjalnej pojęcie kompensacji rozumie się podobnie jak w medycynie i psychologii jednocześnie.
Kompensacja oznacza:
-wyrównywanie braków przez przejmowanie funkcji narządów zniszczonych przez inne narządy (medycyna)
-wyrównanie braków przez wzmożoną działalność i ćwiczenie funkcji uszkodzonych9psychologia) celem doprowadzenia do usunięcia lub choć zmniejszenia samych braków, pomniejszenia ich ujemnych konsekwencji dla rozwoju
Pismo brajlowskie:
Przeniesienie wzroku na dotyk
Lous Braille w wieku 15 lat uprościł system B. Opracował proste pismo złożone z 63 znaków
Już w starożytności kminiono co z tym robić
Wszystkie te pomysły opierały się na przeniesieniu słuchu na dotyk grawerowano litery nadlewano z ołowiu
już w XVIII i XIX wieku starano się drukować wypukłe litery ale bez większych rezultatów. Oparte na 12 punktach.
Luis Braille (geniusz dotyku) „Otworzył niewidomym bramy wiedzy.”
Alfabet Elia- podobne litery do rzymskich, alternatywa barila.
/Breugel „Ślepcy”/
Helen Keller
głucho – niewidoma. Skończyła studia itp. Ann Sulivan jej nauczycielka.
Cud przy studni
Aforyzmy:
„Zwracaj twarz, ku słońcu a nie będziesz widział cieni”
„Piękno jest forma dobroci”
„Słowa są skrzydłami umysłu”
„Rozum widzi i słyszy, wszystko inne jest głuche i ślepe”
Kompensacja społeczna oznacza wyrównywanie braków środowiskowych utrudniających pomyślny przebieg życia jednostki lub grupy
Przykłady:
rodzina zastępcza lub opiekuńcza w której umieszczane zostało osierocone dziecko
klub młodzieży
kurator sądowy
dom rencistów
Korygowanie
Korygowanie odnosi się głównie do dzieci z parcjalnymi zaburzeniami rozwoju czyli dzieci z wadami np. percepcji wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej słuchowo-ruchowej, wadami mowy.
Ćwiczenia korygująco usprawniające są stosowane także w pracy z uczniami niepełnosprawnymi
Metoda skafandra kosmicznego (kombinezon „Adeli”) WIKIPEDIA AGAIN
W 1992 METODA OTRZYMAŁA PRIORYTET ŚWIATOWY
Usprawnianie:
Wzmacnianie w rozwoju tych funkcji, procesów które nie są jeszcze w pełni dojrzałe i które wymagają specjalnych ćwiczeń, wspomagających ich rozwój zgodny z prawidłowościami.
Program usprawniania ma w swych podstawach wykorzystanie resztek wzroku w sposób spontaniczny i efektywny ( do niedawna panował pogląd, że resztki trzeba zachować)
W związku z tym powstał „program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem” autorstwa Barragi. \
Program barragi
Ukierunkowany jest na ćwiczenie umiejętności specjalistycznych mających na celu usprawnianie ogólnych funkcji wzrokowych
Część pierwsza: diagnoza oceniająca
Część druga :zestaw ćwiczeń usprawniających
Dynamizowanie
Dynamizowanie
- mechanizm pojawiający się w rozwoju osoby niepełnosprawnej który dotyczy wzmagania sił rozwojowych dla pokonania czy choć ograniczania utrudnień w uczeniu się.
- to odnajdywanie sił rozwojowych w samej osobie niepełnosprawnej,
- to uczestniczenie i przejęcie odpowiedzialności przez osobę niepełnosprawną za własny rozwój.
Nike z Samotraki.
8.11.2012
DYDAKTYKA SPECJALNA
→ wprowadza w nabywanie kompetencji ważnych dla zawodu pedagoga specjalnego
CO ZAWIERA W SOBIE
→ teorie koncepcje
→ kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
→ poznanie ucznia
→ podstawy terminologiczne, teleologiczne, metodologiczne
→ relacje edukacyjne, rehabilitacyjne, terapeutyczne
→ system dydaktyczno-wychowawczy
→ nauczyciel – terapeuta - wychowawca
→ efekty zabiegów pedagogicznych (co ja pedagog jestem w stanie osiągnąć)
→ mechanizmy nauczania, uczenia się, wychowania
→ modele specjalnego oddziaływania pedagogicznego
UCZEŃ
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
DEFINICJA wg Parlamentu europejskiego, Forum Niepełnosprawnosci, 1994 r
→ osobą niepełnosprawną jest jednostka w pełni swych praw,
→ znajdująca się w sytuacji upośledzającej ja na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych i społecznych
→ których z powodu występujących u niej uszkodzeń nie może przezwyciężać w taki sposób, jak inni ludzie
→ bariery te zbyt często są zwiększane przez deprecjonujące postawy ze strony społeczeństwa
DYNAMIKA ZJAWISKA NIEP (w tys osob)
→ wzrost !
Prof. Sikorska
→ 1978 – co 14 mieszkaniec Polski (2,5 mln)
→ 1988 – co 10 (3,7)
→ 2002 – co 7 (5,5 mln)
Wg wyników GUS w 2010 liczba osób pow. 15 r.ż. wynosiła około 3,4 mln osób (3398tys.) 10,7% ludności 15+ posiada prawne orzeczenie niepełnosprawności
Co z tych danych wynika dla Pedagogów Specjalnych (pedagogiki/dyd spec)
→ prowadzenie szerokich, ponawianych badań diagnostycznych, sondażowych – ocena zjawiska i zaspokojenia potrzeb środowiska
→ kształcenie odpowiedniej liczby specjalistów, profesjonalnie przygotowanych do zróżnicowanych zadań
→ koncepcyjne konstruowanie modeli, systemów skutecznego wsparcia wobec zwiększonych i zróżnicowanych potrzeb środowiska
\/
NAUKA – DYDAKTYKA – PRAKTYKA!!!!!!!!!!!
„U ludzi nie ma odosobnionych nieszczęść – nieszczęście ogarnia całego człowieka. Trzeba widzieć całość zagrożenia żeby całość ratować”MARIA GRZEGORZEWSKA
JAK MYSLIMY I JAK SIE ZACHOWUJEMY GDY MÓWIMY – JAKICH SŁÓW UŻYWAĆ BY NIE NAZNACZAĆ!!!!!!!! -----> WIZERUNEK OSOB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIA – Słowa mogą krzyczeć!
INNY CZY OBCY
Ryszard Kapuściński
→ jedna to człowiek , jak każdy z nas, ma swoje radości i smutki, swoje dobre i złe dni odczuwa bol jako cierpienie i nieszczęście, odczuwa pomyślność jako satysfakcje i spełnienie
→ druga istota nakładająca się i spleciona z pierwsza, to człowiek jako nosiciel swojej inności, odmienności....
→ każde spotkanie z INNUM jest zagadką, jest niewiadomą, jest tajemnica. Ped spec próbuje te tajemnice osoby z niep odkryć, by pomoc i dać szanse stanowienia o jej osobie
< inny nie znaczy obcy, niepełnosprawny nie znaczy gorszy>
DOKUMENTY MIEDZYNARODOWE:
→ Światowa Deklaracja Edukacji dla Wszystkich (1990)
→ Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (1993)
→ Deklaracja z Salamanki – Wytyczne dla Działań w zakresie Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych (1994)
→ Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (2006)
NIESPRAWNOŚĆ CZŁOWIEKA
→ Uszkodzenie (impairment) – oznacza utratę lub odstępstwo od normy w obrębie struktury lub funkcji anatomicznej, fizjologicznej lub psychologicznej człowieka
→ Niepełnosprawność (disability) – rozumie się wszelkie ograniczenia lub brak – wynikający z uszkodzenia – zdolności wykonywania jakiejś czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny dla człowieka
→ Upośledzenie (handicap) – to niekorzystna dla danego człowieka sytuacja w relacji z otoczeniem oraz utrudnienie, ograniczenie lub brak możliwości brania udziału w pełnieniu różnych ról w życiu danej społeczności
----> WHO
WG WHO – 3 tezy:
1. Człowiek funkcjonuje na 3 poziomach
biologicznym
- jednostkowym . -psychologiczny
społecznym
2. na tych poziomach może doświadczać zdrowia i choroby
3.te poziomy są ze sobą bezpośrednio powiązane
MECHANIZMY NIEPEŁNOSPRAWNOSCI
organiczne
psychologiczne
społeczne
ad 1) ORGANICZNE
→ choroba, uraz, zaburzenie, uszkodzenie
→ stan wewnętrzny – uszkodzenie organiczne wzroku, słuchu; uszkodzenia układu kostnego lub mięśniowego; uszkodzenie mózgu, ośrodkowego układu nerwowego
/ Paulo Coelho – Kiedy czegoś gorąco pragniesz, cały Wszechświat sprzyja potajemnie Twojemu pragnieniu/
→ zespól Williamsa, Pradera Willego, Andelmana – dzieci marionetki, Zespół Cry de chu (zespół miałczenia kota, Zespół Downa
ZESPÓŁ WILLIAMSA
mają niezwykły talent muzyczny
- mają absolutny lub niemal absolutny słuch i niesamowite poczucie rytmu
śpiewanie piosenki w 25 językach nawet
głębsza n.i.
Ubytek chromosomu 7
cechy neuroanatomiczne i behawioralne
może stać się modelem badań nad genetycznym uwarunkowaniem rozwoju i funkcji mózgu
1/2000 urodzeń
elfy, skrzaty, krasnoludki
zadarty nos, wklęsły grzbiet, podpuchnięte oczy, owalne uszy, szerokie ustawiczne
mówiono ok 50 lat temu (1961); wiele wspólnych cech u dzieci
kochające, ufne, troskliwe, niezmierne wrażliwe na uczucia innych
wymajają uporządkowania – sztywne postrzeganie porządku
ad 2 ) PSYCHOLOGICZNE/ JEDNOSTKOWE
→ niepełnosprawność, zaburzenie aktywności, ograniczenie doświadczeń i kompetencji
→ poznawanie, rozumienie
→ zaburzenia w zakresie percepcji
→ myślenia, komunikowania się, emocji, motoryki
ad 3) SPOŁECZNE
→ ograniczenie, upośledzenie funkcjonowania w rolach społecznych
→ Socjalizacja – niesamodzielność fizyczni, osłabienie orientacji w otoczeniu, zaburzenie komunikacji interpersonalnej, utrudnienie wykonywania zadań życiowych\
„Oswoić znaczy stworzyć więzy. Jeśli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować” Mały książę
→ relacje nauczyciel – uczeń (granice oswajania, dyscyplina a wolność)
→ w procesie dydaktycznym uczestniczą emocje
→ znaczenie nauczania wychowującego (w wychowaniu maja być elementy nauczania)
→ wyznaczanie granic „oswojenia”
→ KANT : ”Kto wychowuje wyucza takich działań, aby samemu stać się niepotrzebnym”-> istotą jest wzrost człowieka
„ROZWÓJ następuje wtedy kiedy kolejny krok naprzód postrzegany jest jako coś wspaniałego” - Maslow
Maslow – hierarchia potrzeb.
„Powierzyłem wam ludzkie dzieci nie po to żeby kiedyś ocenić ile wiedzy zdołaliście im przekazać ale po to żeby radować się widząc JAK WSTEPUJĄ WZWYŻ” - Mały książę xD
ZABURZENIA ROZWOJOWE / ROZWÓJ ATYPOWY
→ to trwałe poznawcze i/lub fizyczne uszkodzenie, które zwykle pojawiają się we wczesnym okresie życia dziecka – dzieciństwo, ale mogą także ujawniać się później w okresie rozwojowym, tj. do 18 roku życia – adolescencja.
→ termin pojawił się w 1970 roku w Stanach Zjednoczonych <zajebiście>
SKUTKIEM ZABURZENIA ROZWOJOWEGO :
zwykle jest znaczne ograniczenie w trzech albo więcej aktywnościach życiowych takich jak komunikacja, uczenie się, poruszanie się/lokomocja, życiowa niezależność, podejmowanie decyzji, samoobsługa
ODEJŚCIE OD ZABURZEŃ A SKUPIENIE NA ROZWOJU ATYPOWYM TO WSPOŁCZESNA TENDENCJA PSYCHOLOGII ROZWOJOWEJ
pojęcia typowości nie etykietuje, nie stygmatyzuje dzieci o spec. potrzebach edukacyjnych
stwarza ono obszar dla różnorodnych form wspierania procesu rozwojowego, który przebiega wieloma ścieżkami
istnieje konieczność ujmowania zaburzeń w perspektywie rozwojowej
KIEDY I DLACZEGO POWSTAJE ZABURZENIE ROZWOJU:
związane jest z pojęciem podatności i odporności
pojęcia te stworzono gdy próbowano określić co powoduje ze niektóre dzieci na skutek znaczących traumatycznych wydarzeń reagują ujawnieniem objawów … KURWA
POSZUKIWANO PSYCHOLOGICZNYZCH ZMIENNYCH WEWNARZ I POZA DZIECKIEM
Schaffer: wskazuje m.in. następujące czynniki: pleć, temperament, czynniki związane z porodem, typ przywiązania, ubóstwo, poczucie własnej wartości
są to czynniki które powodują ze każde dziecko może zajmować odmienna pozycje na wymiarze podatność – odporność
Obserwuje się nakładanie się a siebie różnych kategorii zaburzeń czyli współwystępowanie niezależnych odrębnych zaburzeń/
Autorzy twierdza ze współwystępowanie zaburzeń w przypadku zaburzeń rozwojowych jest regułą a nie czymś wyjątkowym i rzadkim
ROZWOJ ATYPOWY
może nie mieć jednej specyficznej przyczyny, może przebiegać ścieżkami czy zgodnie z nieodkrytymi jeszcze przez nas regułami
może prowadzić zarówno do ujawniania się zaburzeń czy problemów, jak i niezwykłych zaskakujących zdolności czy sprawności
wspaniale występujące zdolności u dzieci z zespołem Sawanta można doskonale wyjaśnić posługując się pojęciem rozwoju atypowego
HIPOTEZA DYSREGULACJI
w odniesieniu do autyzmu przyjęcie takiej właśnie perspektywy daje już wymierną efektywność ; takie podejście prezentują prace zespołu Courchesne – który stwierdził że mózg dziecka autystycznego w drugim półroczu pierwszego roku życia zaczyna rosnąć zbyt szybko i staje się zbyt duży
15.11.2012
MODEL SPOŁECZNY/OBYWATELSKI
→ najbliższy współczesnej definicji niepełnosprawności człowieka
→ priorytet – włączanie osób niepełnosprawnych do społeczeństwa
→ główny cel – zmiana postaw społecznych
→ istotna zmiana podejścia – przystosowanie środowiska do potrzeb jednostki a nie odwrotnie
→ KAŻDY ma prawo do życia na pewnym poziomie i do szacunku
ZAŁOŻENIA:
→ zamiast specjalnych programów – grupy wsparcia
→ zapewnienie warunków sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, przeciw izolacji
→ postrzeganie niepełnosprawnych jako pełnoprawnych członków społeczeństwa obywateli a nie pacjentów (model medyczny)
NORMALIZACJA
→ został po raz pierwszy użyty w 1959 r w preambule do duńskiej ustawy o opiece społecznej
USA – BENGT NIRJE – uszczegółowił, wyszczególnił 8 elementów składowy
Zasady normalizacji
normalny tryb życia
n. rytm tygodnia
n rytm roku
n bied życia
uznanie dla oczekiwań i preferencji jednostki (podmiotowość)
normalne kontakty heteroseksualne
n standard ekonomicznych
n . Warunki mieszkaniowe
TAK SFORMULOWANE ZASADY BYLY W ISTOCIE ZALECENIAMI KTORYMI POWINNY SIE KIEROWAC INSTYTUCJONALNE SYSTEMY OPIEKI NAD NIEPEŁNOSPRAWNYMI!!!!!!!!!!!
NORMALIZACJA – to uznanie prawa osób niepełnosprawnych intelektualnie do bycia traktowanymi z szacunkiem równym innym członkom społeczeństwa i do umożliwienia im, dzięki odpowiedniemu wsparciu i kształceniu, maksymalnie normalnego funkcjonowania w społeczeństwie – WOLFENSBERFER – 1972)
ŚWIADOMOSC WLASNEJ NIEPEŁNOSPRAWNOSCI
Bengt Nirje (1921-2006)
3 grupy:
uszkodzenia organiczne ( głębsza n.i. - umiarkowanie, znacznie ale i głęboko)???
świadomość własnej niepełnosprawności
zaburzenia rozwojowe dziecka (to chyba to...)
zaburzenia zahamowania rozwojowe dziecka – braki w środowisku rozwojowym –
3 RODZAJE DEPRYWACJI (BRAKI)
1) percepcyjna
2) intelektualna – do 6 r ż musi mieć kontakt z osobami mądrzejszymi
3) emocjonalna – problemy rozwojowe dziecka odrzucanego, molestowanego <wszystko co chcecie>, patologia życia rodzinnego, środowiskowe
DO ^6 ROKU ZYCIA TO CZAS NAJCENNIEJSZY W ROZWOJU DZIECKA, wtedy to kształtuje się 3 część zdolności poznawczych człowieka
Świadomość niepełnosprawności – odczuwanie że są gorsi, czasem poddają się definicyjnym cecha niepełnosprawności – nie mogą nie są w stanie, nie umieją, są gorsze
hamuje rozwój i aktywność społeczną tych oto osób
NORMALIZACJA
podejmujemy wyzwania!
życie w otwartym środowisku
spełnianie zadań rozwojowych
uczenie się do życia
odblokowanie rozwoju
organizowanie doświadczeń
racjonalny optymizm
MICHAEL FOACAULT
rozpoczyna swoja historie w średniowieczu, zwracając uwagę na społeczne i fiz wykluczenie tredowatych
- potem wykluczenie szaleńców (Xw) – wysyłanie w porze
VII – WIELKIE UWIEZIENIE dla osób pozbawionych rozumu – zamykani itp.
XVIII – szaleństwo jako przeciwieństwo rozsądku
XIX nazwano to chorobą psychiczna
pokazywał oficjalny sens wypędzania niektórych dla pożytku i bezpieczeństwa obywateli
XVII po raz pierwszy została zastosowana miara jaka można szacować człowieczeństwo – postrzegał w tym kontekście niepełnosprawności
w Europie dowodził ze zakładano wielkie domy odosobnienia
XVIII – nowa miara – przydatność.
O przydatności człowieka coraz wyraźniej świadczą możliwości konsumowania
PRZESTRZEŃ NORMALIZACYJNA - Folocaut
optymistyczna
skoncentrowana na osobie
wzmacniające, dynamizujące
kompleksowa
plastyczna
poszukująca
permanentna
zapraszająca
łączenia
profesjonalizm
KONCEPCJA OKRESOW KRYTYCZNYCH, OPTYMALNYCH I SENSYTYWNYCH W ROZWOJU
w trakcie rozwoju wystepują szczegolne okresy w czasie których zmiany organizmu zalezą od pewnych form stymulacji
podatność na stymulacje zmienia się w toku rozwoju
niektóre formy stymulacji oddziałują na jednostkę w pewnych stadiach jej rozwoju silniej a w innych słabiej
DYNAMIKA OKRESU SENSYTYWNEGO
nie za wcześnie, nie za późno lecz w sam raz
okres krytyczny – najlepszy moment na efektywna stymulacje
LEW WYGOTSKY „Ludzka istota jest możliwością” (1896-1934)
→ STREFA NAJBLIŻSZEGO ROZWOJU
to swoisty obszar kompetencyjny w obrębie którego dziecko ujawnia gotowość do wychodzenia poza i ponad aktualne możliwości
różnica między tym co dziecko potrafi samo a tym co może zrobić przy pomocy
a) AKTUALNY POZIOM ROZWOJU – określane liczna rozwiązanych zadań (samodzielnie) ; wyznaczany jest poziomem dojrzałych funkcji a jego wskaźnik stanowią samodzielne osiągniecia dziecka
b)POTENCJALNY POZIOM ROZWOJU – rozwiązywane z pomocą; określają dopiero kształtujące się funkcje psychiczne, aktualizowane w sytuacji współpracy z osoba bardziej kompetentna
c) ODDALONY ROZWOJ !!!
KONCEPCJA STREFY NAJBLIZSZEGO ROZWOJU
centrum - aktualnego
dalej – najbliższego
brzegi – oddalonego
22.11.2012
SELF – ADWOKATURA (self – advocacy) (związane z - ŚWIADOMOŚĆ WŁASNEJ NIEPELNOSPRAWNOSCI – B. NIRJE)
bezpośrednie występowanie we własnym imieniu przez osoby z niepełnosprawnością – staja się oni rzecznikami własnych spraw (osoba która umie walczyć o siebie i innych); odwaga, umiejętność kontaktu, umiejętności przekonywania innych o swojej racji
organizacja międzynarodowa która w Polsce powstała dzięki działaniom Polskiego Stowarzyszenia na rzecz osób z upośledzeniem umysłowym
idea tej organizacji powstała z potrzeb, gdyż większość ludzi niepełnosprawnością intelektualna nie jest słuchanych, sprawują oni niewielka kontrole nad własnym zyciem, nie są traktowani z szacunkiem. Często wynika to z niedoceniania ich umiejętności
10 kroków to sukcesu „jak stać się selfadwokatem”-> WYJDŹ I ZROB TO
ROZWOJ I ZAKŁÓCENIA ROZWOJU
dzieci nie rozwijają się w izolacji od świata ale ich rozwój odbywa się zarówno dzięki aktywności własnej jak i w wyniku relacji z otoczeniem
zaburzenia aktywności własnej dziecka ograniczają relacje z otoczeniem a tym samym zubożają możliwości czerpania ze świata wszystkiego co służy rozwojowi: wiedzy, doświadczenia, przeżyć
2001 – rozwój atypowy(?)
SYTUACJA TAKA DOTYCZY SZCZEGOLNEI DZIECI Z NIEPELNOSPRAWNOSCIA
ograniczenia odbioru informacji z otoczenia, zaburzenia możliwości porozumiewania się, utrudnienia w rozumieniu świata, innych ludzi – to wszystko sprawia, ze rozwój tych dzieci jest wyjątkowo ciężka drogą wspinania się wzwyż
wyobrażenia sloganowe xD
i tak trudno przewidzieć rezultaty a niekiedy zrozumieć dlaczego mimo niebywałego wysiłku dziecka i dorosłego efekty są tak niewielkie
CZYNNIKI ROZWOJU CZŁOWIEKA
biologiczne czynniki rozwoju są szczególnie ważne we wczesnym okresie życia
środowisko staje się ważniejsze w następnych okresach rozwojowych. Typowe zachowania jak np. chodzenie, są mniej modyfikowane przez środowisko niż zachowania takie, jak nabycie zdolności językowych
OPYMALNY CZAS INTERWENCJI TO WIEK NIEMOWLECY I PRZEDSZKOLNY
ryzyko zaburzeń rozwojowych jest rezultatem niekorzystnego działania wielu czynników ale także często niemożności sprawowania nad nimi kontroli
UCZEN SPRAWNY A UCZEN Z NIEPELNOSPRAWNOSCIA
w szkolnictwie ogólnodostępnym w sposób bezpośredni dostrzegane są zależności miedzy cechami rozwoju dziecka a wymaganiami szkoły
w kształceniu specjalnym natomiast powiazania te są bardziej złożone i mniej jednoznaczne
w większości dzieci z niepełnosprawnością rozpoczynają naukę niedojrzale jeszcze do podejmowani zadań edukacyjnych wieku szkolnego
NALEZY ZADBAC O MOZLIWIE PELNE ALE I RACJONALNE WYKORZYSTANIE SIŁ ROZWOJOWYCH DZIECKA
→ nie można marnować wysiłku dziecka o ograniczonych możliwościach na uczenie go treści zbędnych ale także treści które aktualnie są poza zasięgiem jego możliwości poznawczych
NAUCZYCIEL MUSI ZNALEZC RACJONALNE PRZESLANKI
→ dla dopasowania tego czego i tak się dziecko uczy do jego możliwości i chęci sprostania tym zadaniom
→ już pedagogika początku XX wieku wskazywała ze wychowanie dziecka musi być dopasowane do poziomu rozwoju, na jakim się znajduje
MARIA MONTESSORI
dziecko od pierwszych chwil swego życia musi wykonać „długą i ciężką prace rozwoju”
procesowi uczenia się sprzyjają okresy szczególnej wrażliwości w których dziecko uczy się chętnie i intensywnie
współczesna psychologia nazywa je fazami sensytywnymi lub okresami krytycznymi
jeśli w odpowiednim czasie zauważymy w jaki kierunku przejawia się wrażliwość dziecka i stworzymy mu tzw. PRZYGOTOWANE OTOCZENIE to dziecko dzięki ćwiczeniom zyska nowa umiejętność
→ „POMÓŻ MI TO ZROBIC SAMEMU” - M.M
Z CZYM KOJARZY SIE PEDAGOGIKA MONTESSORI
1) „Cała tajemnica leży w dwóch słowach: Mleko i Miłość”
człowiek który nie koca, widzi tylko błędy innych.... prawdziwa naturę
właśnie miłość jest tym co najlepsze możemy dać dziecku w trudzie jego rozwoju
Stadia rozwojowego
0—6 – budowanie charakteru i inteligencji, gwałtownych zmian okres
6-12 – wchodzenie w kulturę czas względnej stabilizacji
12-18 – zdobywanie niezależności, własny system wartości, sens życia
18-24 – pełna dojrzałość i niezależność
Wszystko jest wtedy proste jasne i życiowe
→ szczególna uwagę w swojej pracy MM poświeciła scharakteryzowaniu tak zwanych WRAŻLIWYCH FAZ – czyli okresów szczególnej podatności na nabywanie pewnych umiejętności
→ uważna obserwacja wychowanka i dostosowywanie form pracy do jego potrzeb w poszczególnych okresach podwyższonej wrażliwości pozwalają na skutecznie i łatwe opanowywanie kolejnych funkcji
→ uwzględnienie wrażliwych faz powinno być więc podstawa konstruowania programów szkolnych
→ „skoro tylko tego rodzaju chłonność zabłyśnie w duszy dziecka – dzieje się -.-
„Polaryzacja uwagi” - fenomen
- jeśli w toku pracy uwzględnianie są potrzeby dziecka i okresy jego szczególnej wrażliwości może wystąpić wyjątkowa koncentracja na czynności zwana PU
- jest to zjawisko długotrwałego i głębokiego zainteresowania jednym przedmiotem lub jedna czynnością. Dziecko wytrwale poznaje przedmiot, wnika w jego istotę, jest zaabsorbowane jedna czynnością przez dłuższy czas, powtarza ja wielokrotnie
- w momencie polaryzacji uwagi dziecko dokonuje samodzielnych odkryć głęboko je przezywając ma to fundamentalne znaczenie dla rozwoju jego osobowości
Samodzielność
- od momentu narodzin głównym zadaniem rozwojowym dziecka jest zredukowanie swojej zależności od dorosłych oraz rozwiniecie własnej autonomii i samodzielności
- podstawa poznania dla dziecka są czynności manipulacyjne. Praca rak wzbogaca i podporządkowuje doświadczenia dziecka
Przygotowanie otoczenia to faz rozwojowych dziecka
- dorośli powinni organizować otoczenie dziecka tak by wspierać jego rozwój przedmioty znajdujące się w zasięgu powinny pobudzać do działania ….. -.-
MATERIAŁY:
→ MATERIAL DO PRAKTYCZNYCH CWICZEN DNIA CODZIENNEGO
→ ĆWICZENIA CISZY – nie ma wymiaru siedzenia ciszy, stanowi triumf – zwycięstwo ducha nad ciałem
→ Materiał do kształcenia zmysłów
→ materiał do edukacji matematycznej
→ materiał do edukacji językowej – gramatyka, alfabet,
→ materiał do wychowania kosmicznego – okazy naturalne, globusy, zbiory przyrody
WAŻNE STWIERDZENIA:
NAUCZYCIEL MUSI STAC SIE BIERNY ABY DZIECKO MOGLO STAĆ SIĘ AKTYWNE
Od dziecka samego uczyć się należy metod wychowawczych, przez dziecko doskonalić teorie i praktykę wychowawcy
każda niepotrzebna pomoc jest przeszkodą w rozwoju
Pedagoga ma ubywać żeby dziecko WZRASTAŁO
DOJRZAŁOŚC SZKOLNA – WRAŻLIWOŚĆ EDUKACYJNA
Dziecko może sprostać wymaganiom szkolnym,
→ kiedy osiągniemy w początkowym okresie życia poziom dojrzałości wiedzy i doświadczeń czyni je
→ wrażliwym na naukę szkolna (zainteresowanym szkołą, wiadomościami i umiejętnościami, jakie może sobie przyswoić) oraz
→ podatnym/gotowym na nauczanie u wychowanie (zdolnym do aktywnego uczestniczenia w procesie dydaktyczno-wychowawczym)
Stefan Szuman
3 POJĘCIA
Wrażliwość - serce
Strefa wrażliwości to ten obszar psychofizycznego i społecznego funkcjonowania w którym uczeń nie jest jeszcze w stanie radzić sobie z rozwiazywaniem zadań szkolnych ale jest już wrażliwy, zainteresowany pełnieniem ucznia
Gotowość
Strefa gotowości obejmuje te umiejętności sprawności czy kompetencje które uczeń może już aktywnie stosować w szkolnym uczeniu się ale efektywne ich wykorzystanie niekiedy wymaga pomocy dorosłego (instrukcje, polecenia wskazówki
Dojrzałość
obejmuje te kompetencje ucznia które mogą być już efektywnie wykorzystywane w szkolnym uczeniu się umożliwiając uzyskiwanie przez dziecko osiągnieć edukacyjnych
ZADANIOWA WRAŻLIWOSC EDUKACYJNA – SYTUACYJNA WRAZLIWOSC EDUKACYJNA – OGOLNA WRAZLIWOSC EDUKACYJNA
Zadaniowa – 35 różnych sytuacji
Sytuacyjna – praca zbiorowa, zabawa ruchowa, umysłowa praca, praca manualna
Ogólna – zadania instrumentalne i kierunkowe
METODA BASNIOWYCH SPOTKAŃ
W krainie baśni
każdy scenariusz spotkania z dzieckiem zawsze ma jakieś cele
Fantazja i rzeczywistość
rozpoznajemy swoje i cudze uczucia
rysowanie po śladzie
kukiełki
wytęż wzrok – liczenie ilości
zabawa wprowadzająca
rysujemy – po kolei
labirynt
podsumowanie – wskazanie idei
PEDAGOG SPECJALNY – OSOBA KTÓRA PROWADZI UCZNIA ZE SPECJALNYMI PORZEBAMI EDUKACYJNYMI
Stawanie się pedagogiem specjalnymi
rozjaśnianie, rozświetlanie, zachwycanie
wzbudzanie przeżyć, zaciekawianie
harmonizowanie, porządkowanie, wyciszanie
stawanie się pedagogiem specjalnym – wzmacnianie nadziejami na sukces <HAHA>
WYCHOWYWAC TO STWARZAC ROZSADNE WIEZY KTORE DAJA DZIECKU RADOSC Z WLANEGO ROZWOJU
Wyszukiwarka