Podstawy kształcenia językowego– rok II
Rozpisane zajęcia
Szkoła podstawowa- etap I (1-3)
-pojęcia z zakresu nauki o języku w zreformowanej szkole na etapie kształcenia I
Głoska (pojęcie i nazwa)
-samogłoska (pojęcie)
-spółgłoska (pojęcie)
Sylaba (pojęcie i nazwa)
Litera (pojęcie i nazwa)
Alfabet (pojęcie i nazwa)
Odzwierciedlenie tych zagadnień w programach nauczania i w książkach. Metodyka ich uczenia.
Fonetyka, fonologia
Zagadnienia do opracowania:
Temat II
Fonetyka
Zastosowanie fonetyki
Działy fonetyki
Metody badań fonetycznych
Narządy mowy- opis schematu
Podstawowe pojęcia fonetyki
pojęcie głoski
cechy głosek
części składowe (fazy) głoski
fazy wyrazu
wygłos absolutny
sylaba
postaci sylaby
podział wyrazów na sylaby-przenoszenie wyrazów
Charakterystyka głosek: samogłosek i spółgłosek
Trójkąt samogłoskowy, prostokąt i czworokąt
Charakterystyka spółgłosek według tabeli-cechy fonetyczne
Fonologia- różnice między fonetyką a fonologią
Fonem a głoska
Cechy fonologiczne i niefonologiczne
Warianty fonemu- alofony
Opozycje fonologiczne
Korelacje fonologiczne w polszczyźnie
Alfabet fonetyczny – zapis fonetyczny tekstu
1. Zależności między pisownią a wymową
2. Upodobnienia i rodzaje upodobni
4. Prozodia, akcent i wymowa : typy wymowy
5. Asynchroniczny i synchroniczny typ wymowy
6. Prawidła poprawnej wymowy
7. Najczęściej popełniane błędy wymowy
8. Błędy o podłożu gwarowym
Ćwiczenia praktyczne:
Opis fonetyczny spółgłosek i samogłosek
Różnicowanie fonologiczne-poszukiwanie cech dystynktywnych.
Zapis fonetyczny tekstów z uwzględnieniem upodobnień i rozbieżności miedzy pisownią a wymową oraz z uwzględnieniem prawideł poprawnej wymowy
-ćwiczenia praktyczne: ćwiczenia praktyczne w wykonaniu studentów
-odniesienie do podstawy programowej
-praktyczne i metodyczne opracowanie zagadnień na lekcjach języka polskiego w klasach I-III-kultura żywego słowa: najczęściej popełniane błędy wymowy , Kultura wypowiedzi: kultura języka, kultura żywego słowa.
Literatura
Dukiewicz L, Sawicka I., Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.
Klebanowska B. Interpretacja zjawisk fonetycznych w języku polskim- z ćwiczeniami. Warszawa 2007.
Loewe I., Rejter A., Gra w gramatykę. Ćwiczenia i materiały do gramatyki opisowej języka polskiego. Wyd. Uniw. Ś. Katowice 2002.
Madelska L., Witaszek-Samborska M., Zapis fonetyczny. Zbiór ćwiczeń. Wyd. nauk UAM, Poznań 1997.
Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej (rozdział I Alfabet, rozdział II Fonetyka i fonologia), Warszawa 1996.
Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa PWN, 2004 (cała książka)
Strutyński J., Gramatyka polska. Kraków 2005
Rozdział II. Fonetyka s.27-60
Rozdział III. Fonologia s. 65-78
Sękowska E., Fonetyka z elementami fonologii. W: Nauka o języku dla polonistów, red. S. Dubisz Warszawa 2002, s.113- 151.
Wiśniewski M. , Zarys fonetyki współczesnego języka polskiego. Toruń 2001
Wierzchowska B., Wymowa polska. Warszawa 1971.