1 średniowieczna nowożytna i współczesna Europa kształtowała się i kształtuje pod wpływem kultury antycznej, pod wpływem kultury grecko-rzymskiej.
a)czynniki które przy wywieraniu tego wpływu wysunęły się na czoło
-grecka filozofia ucząca nas mądrości i piękna
-chrześcijaństwo – usiłujące oprzeć stosunki między ludźmi , ich grupami, narodami , państwami na pokoju i miłości.
-prawo rzymskie prywatne- kształtujące się w różnych miejscach i czasie w Europie i różną intensywnością regulującą stosunki między jej mieszkańcami.
TRZY DZIEDZINY KULTURY ANTYCZNEJ
- grecka filozofia
- chrześcijaństwo
- prawo rzymskie
STAROZYTNOŚĆ
- Babilonia
- starożytna Grecja
- Rzym
PRAWA ANTYCZNE UJMUJE SIĘ W 3 GRUPY
1 prawo despotii wschodnich (Egipt i starożytna Mezopotamia)
a)państwa starożytnej Mezopotamii , które ze względu na swe ustawodactwo zasługują na naszą uwagę. Należą państwa sumeryjskie, egipskie i mezopotamskie
2 prawo greckie (helleńskie i hellenistyczne)
- prawa helleńskie rozumie się prawa państw greckich
- prawa hellenistyczne- prawo greckie i mezopotamskie
BABILONIA
Kodeks Hammurabiego (1792-1750r p.n.e.) – największe ze znanych nam dotychczas dzieł prawodawczych starożytności.
a) wcześniejsze zbiory:
-prawa władcy sumeryjskiego Urukacjiny z Lagasz ok 2400.
-władca sumeryjski Ur-Nammu z miasta Ur. Autor zbioru praw zwanego kodeksem Ur-Nammur.
-Lipt-Lisztar - władca Lsimu 1875-1865r. p.n.e. - kodeks Lipt-Isztar
-tzw. Prawa z Esznunny . państwa o wielkim znaczeniu sąsiadującego z Babilonią na Północnym-wschodzie. Wydane przez Bilalame. Kodeks jest datowany ok. 1930r p.n.e.
STAROŻYTNA GRECJA
-Prawa Solona
-prawa Peryklesa
Prawo Rzymskie
Prawo starożytnego Rzymu
Pierwsze i podst. Znaczenie – prawo rzymskie antyczne
Prawo obowiązujące w Rzymie podczas jego istnienia.
RZYMIANIE ZDEFINIOWALI PRAWO JAKO:
Ers boni et aequi – prawo jest sztuką dobra i słuszności
SPRAWIEDLIWOŚĆ TO:
Constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuere---stałe nastawienie woli do oddania każdemu co do niego należy
Honeste vivere alteruj non Laedere suum cuiqve tribuere- szlachetnie żyć drugiego nie krzywdzić każdemu dać to co mu się należy
PRAWO RZYMSKIE XIV w rozwoju
- ab urbe condita w połowie 8w. p.n.e
-Do śmierci Justyniana w listopadzie 565r.p.n.e. – wraz ze śmiercią tego cesarza prawo rzymskie zaczęło być używane w Europie średniowiecznej, nowożytnej i spółczesnej
„DRUGIE RZYCIE PRAWA RZYMSKIEGO”
Po upadku Rzymu później Bizancjum prawo Rzymskie w historii prawa państw feudalnych, a następnie w czasach państwa i prawa doby konstytucyjnej odgrywało znacząca rolę w kulturze prywatnej państw narodowych Europy.
„pośmiertne życie prawa rzymskiego”
Jego funkcjonowanie po upadku obu cesarstw
ZASTOSOWANIE PRAWA RZYMSKIEGO OBECNIE I WCZEŚNIEJ
-bezpośrednie przejęcie przepisów i norm do prawa w XIX i XXw jest znacznie mniej niż podczas epoki feudalnej
-prawo rzymskie zastosowane w kodeksie cywilnym w Polsce
-prior tempore iure- pierwszy w czasie lepszy w prawie
-prawo rzymsko-barbarzyńskie (na przykładzie legos romane barbarorum)
-prawo rzymsko-holenderskie- (Roman-dutch law)
- prawo rzymsko-kanoniczne- zachowane przez kościół dla swoich potrzeb