„WESELE’’ STANISŁAW WYSPIAŃSKI

PAN MŁODY JEST ODPOWIEDNIKIEM.? Pan Młody - Lucjan Rydel, poeta; jego wesele z chłopką, Jadwigą Mikołajczykówną, można traktować jako kolejny przykład młodopolskiej ludomanii (chłopomanii). Pan Młody zachwyca się żoną “jak lalką dobytą z pudełek / w Sukiennicach”, żyje poezją, marzeniami, postrzega wieś przez pryzmat własnych o niej wyobrażeń, które daleko odbiegają od rzeczywistości. Nie rozumie praw i obyczajów panujących na wsi.

POETA DOZWIERCIEDLA POSTAC.? Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer, brat Gospodarza, młodopolski poeta, w jego wierszach dominuje dekadentyzm - nastroje pesymistyczne, związane z końcem wieku, poczuciem bezsensu istnienia, przeczuciem nieszczęścia, katastrofy. W trakcie wesela poeta flirtuje z Maryną, ale bardziej interesuje go  Rachela - uosobienie poezji, kobieta tajemnicza, mocno odczuwająca obecność pierwiastków nadnaturalnych w świecie. Poeta traktuje jednak Rachelę jako kolejną zdobycz, swój podbój miłosny. Rachela to czuje, dlatego między nią a Poetą, choć obydwoje są związani z poezją, porozumienie nie jest możliwe.

WYJAŚNIJ CO TO CHŁOPOMANIA.? charakterystyczne, zwłaszcza dla okresu Młodej Polski, zafascynowanie siłą witalną, żywiołowością, kulturą chłopów, w których egzystencji starano się odnaleźć pierwotne siły oraz ideał życia zgodnego z prawami natury. Oczarowanie światem chłopów pozbawione było świadomości ich ciężkiej pracy i trudnych warunków życia. W okresie polskiego modernizmu przejawem chłopomanii było podejowanie tematów wiejskich oraz małżeństwa np. artystów z chłopkami.

CO TO JEST CHOCHOŁ.? Chochoł – postać fantastyczna (Osoba Dramatu) pojawiająca się w „Weselu”

Chochoł jest konstrukcją ze słomy zakładaną zimą na delikatne rośliny by uchronić je przed zimnem. Postać ta w utworze po raz pierwszy ukazuje się Isi, która go odpędza. Obrażenie chochoła (według wierzeń ludowych) wiązało się z niebezpieczeństwem, iż stwór ten zacznie płatać figle. W Weselu takim psikusem było rzucenie przez Chochoła zaklęcia na bawiących się gości. W finalnej scenie dramatu Chochoł wprawia weselników (czekających na przybycie Wernychory i ruszenie do powstania) w senny trans uniemożliwiający podjęcie jakichkolwiek działań.

Postać kryje w sobie wiele symbolicznych znaczeń:

• martwicę - symbol zgubnej tradycji,

• symbol współczesnej wegetacji,

• symbol idei odłożonej na przyszłość

KTO MÓWI : „Niech na całym świecie wojna,
byle polska wieś zaciszna,
byle polska wieś spokojna”

Inteligenci nie mają pojęcia o życiu wiejskim, co pokazuje Radczyni, która pyta Kliminy, czy w Bronowicach zasiali już zboże, chociaż za oknem kończy się listopad. Mieszczanie traktują wieś jako oazę spokoju, arkadię, nie chcą dokładnie poznać specyfiki wiejskiego życia. Słychać to bardzo wyraźnie w słowach Dziennikarza.

CO OZNACZA METAFORA : „kosy wisom na boiskiem” Czepiec jest chłopem z rozbudzoną świadomością narodową, gotowym do wzięcia udziału w walce o wolność. Świadczą o tym wielokrotnie powtarzane aluzje. Słowa te świadczą o gotowości chłopów do walki, gdy tylko inteligencja da znać.

CO SYMBOLIZOWAŁ WENRYHORA.? Wernyhora to symbol porozumienia ponad podziałami, porozumienia polsko-ukraińskiego w sprawie odbudowy wielkiej Rzeczypospolitej. Daje nadzieję na odzyskanie niepodległości, sam inicjuje wszelkie działania mające do tego doprowadzić. Jego przeciwieństwem jest w tym sensie Chochoł, który niweczy wszelkie działania Wernyhory.

OD KOGO GOSPODARZ OTRZYMAŁ ZŁOTY RÓG.? "Złoty róg", który otrzymał Gospodarz od Wernyhory, jest symbolem myśli kierującej naro-dem. Ma zachęcić do walki o niepodległość. "Na jego rycerny głos spotężni się Duch, podej-mie Los". Gospodarz, który miał być przywódcą, przekazał róg Jaśkowi. Ten zgubił go na-chylając się nad "czapką z piór". Ona zaś symbolizuje tradycję i poczucie własności. Próżność doprowadziła do zaprzepaszczenia idei narodowej. Motywem chciwości staje też zamknięta w skrzyni przez Gospodynię "złota podkowa" - symbol szczęścia w walce.

JAKIEGO MALARZA OBRAZY WISZĄ W POKOJU GOSPODARZA.? nad zegarem portret pięknej damy w stroju z lat 1840; odbicie Matejkowskich „Racławic”;ponad biurkiem fotografia Matejkowskiego „Wernyhory”;

KTO GUBI ZŁOTĄ PODKOWE.? Wernyhora gubi złotą podkowę, a w powszechnej świadomości podkowa jest znakiem szczęścia i jej strata źle wróży powodzeniu sprawy narodowej, z góry przesądzając o klęsce. Podkowę jednak znajduje Gospodyni i chowa ją "na zaś". Ten gest można odczytać w sposób niejednoznaczny - albo jako znak chwiejności chłopskiej, pazerności, albo jako zapowiedź szczęśliwego finału sprawy narodowej, który nadejdzie we właściwym czasie.

CO SYMBOLIZUJE CHOCHOLI TANIEC.? Chocholi taniec symbolizuje stan, w jakim znajdowała się wówczas Polska, a więc uśpienie, marazm, niewola, beznadzieja.

JAKIE POSTACIE SYMBOLICZNE POJAWIAJĄ SIĘ W UTWORZE.?

 Chochoł jest postacią, która ma bardzo bogatą symbolikę, którą można odczytywać na wiele sposobów. Jest symbolem marazmu i uśpienia narodu, ale zarazem symbolizuje nadzieję na rychłe przebudzenie, pod nim śpi przecież róża, czyli oznaka piękna życia.

- Widmo malarza - Ludwika de Laveaux symbolizuje romantyczną miłość, która zostaje odrzucona. Dla Marysi, której się ukazuje jest symbolem niespełnionych marzeń o lepszym życiu.

- Stańczyk symbolizuje mądrość polityczną i zatroskanie o losy Polski (słynna zatroskana mina błazna na obrazie Jana Matejki Stańczyk), jest też uznawany za symbol konserwatyzmu.

- Rycerz - Zawisza Czarny symbolizuje wszelkie rycerskie ideały. Jest także symbolem waleczności, męstwa i świetności Polski okresu Jagiellonów. Symbolizuje przywódcę, który jest gotów poprowadzić swój kraj do zwycięstwa.

- Hetman - Ksawery Branicki symbol hańby i zdrady narodowej, jakiej dopuścił się za życia podczas konfederacji targowickiej, gdzie sprzedał Polskę carycy Katarzynie. Symbolizuje też pychę magnacką.

- Upiór – Jakub Szela to symbol wielkiej, krwawej zemsty chłopów, wielkiej siły jaką stanowi chłop, ale także naiwności i łatwowierności chłopstwa. Ucieleśnia on również niemożność porozumienia pomiędzy tymi dwoma stanami.

- Wernyhora to symbol porozumienia ponad podziałami, porozumienia polsko-ukraińskiego w sprawie odbudowy wielkiej Rzeczypospolitej. Daje nadzieję na odzyskanie niepodległości, sam inicjuje wszelkie działania mające do tego doprowadzić. Jego przeciwieństwem jest w tym sensie Chochoł, który niweczy wszelkie działania Wernyhory.

W JAKIEJ POETYCE UTZRYMANY JEST AKT II .? Akt II - utrzymany w konwencji symboliczno-onirycznej
O tym, co dzieje się w podświadomości bohaterów dramatu (jak powie Chochoł: "co się komu w duszy gra, co kto w swoich widzi snach"), informuje drugi akt, w którym pojawiają się kolejne postaci - "osoby dramatu", widma. Ich przybycie zapowiada już akt pierwszy.
Korowód widm prowadzi Chochoł. Już wstępne didaskalia mówią, że z okien weselnego domu widać sad, a w nim "na deszczu i słocie krzew otulony w słomę, w zimową ochronę kryty". To współtworzy aurę, w której mogą się pojawić postacie dramatu. Chochoła na wesele zapraszają państwo młodzi, zachęceni przez poetyczną Rachel i Poetę, który radzi Pannie Młodej.

KOGO DUCH POJAWIA SIĘ W DRAMACIE.? Widmo - Upiór (Jakub Szela- przywódca rabacji chłopskiej, czyli ruchu mającego na celu wymordowanie i ograbienie polskiej szlachty.)ymbol miłości romantycznej.
Narzeczony Marysi, który zmarł na suchoty. Malarz francuski. Jego duch przybył na wesele. Rozpamiętuje chwile gdy byli razem, gdy istniała między nimi jakaś więź. 

Jest to upostaciowanie wewnętrznych przeżyć Marysi. Z jednej strony cieszy się ona z jego przybycia, a z drugiej obawia. Pogodziła się z jego śmiercią. Jest to symbol utraconej miłości. Marysia przypomina sobie spędzone z kochankiem chwile i boi się stabilizacji z mężem. Nie wie czy ma zostać z Wojtkiem. To właśnie wesele sprowokowało ją do tych rozważań. 

DLACZEGO JASIEK GUBI RÓG.? Gospodarz,który miał być przywódcą, przekazał róg Jaśkowi. Ten gubi go ''nachylając się nad czapką z piór''. Gromada chłopów z inteligencji oczekuje dźwięku złotego rogu. Chochoł przyśpiewuje zgromadzonym do monotonnego tańca.

JAKĄ FUNKCJE PEŁNI SYMBOLIZM.? Chocoł - symbol uśpionej Polski Widmo - symbol romantycznej miłości Stańczyk - symbol mądrości politycznej Rycerz Zawisza Czarny - symbol męstwa, prawdomówności i rycerskich ideałów Hetman - symbol hańby i zdrady narodowej Upiór Jakuba Szeli - symbol siły drzemiącej w chłopach Wernyhora - symbol porozumienia i odbydowy Polski.

DLACZEGO AKT I JEST REALISTYCZNY.? akt I dzieła Wyspiańskiego, w którym analogie do autentycznych ludzi i zdarzeń zostały zachowane. Przed oczami widzów przesuwały się kolejno grupy osób, przystających jakby na chwilę, aby odpocząć od weselnej zabawy i wymienić ze sobą parę słów. Momentem przełomowym, w którym dramat realistyczny zmienił się w utwór o zupełnie odmiennej ekspresji i charakterze, są ostatnie sceny aktu I, kiedy to Rachela zaprasza do izby weselnej słomianego chochoła z sadu. Zaproszenie to powtarza Młoda Para, wieńcząc tym samym zakończenie aktu I.

„FERDYDURKE” GOMBROWICZ

JAK JEST UKAZANA FORMA NA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO.? ma charakter parodii – jest kpiną z realistycznej, sytuacji szkolnej i pewnego specyficznego sposobu nauczania stosowanego przez niektórych pedagogów. Szkoła to zbiór form i schematów. Obserwujemy formę ucznia, formę „belfra”, schemat lekcji, schemat myślenia o literaturze. Schematyzm nauczania idealnie odzwierciedla przytoczona scena, w której Prof. Bladaczka całkowicie nieudolnie usiłuje przekonać ucznia do zaakceptowania wielkości Słowackiego. Bladaczka narzuca uczniom schemat myślenia i nawet nie próbuje z nimi na ten temat rozmawiać: „Zapamiętajcie to sobie, bo ważne! Dlaczego kochamy? Bo był wielkim poetą. Wielkim poetą był! Nieroby, nieuki, mówię wam przecież spokojnie, wbijcie to sobie dobrze do głowy […]”.

JAK NAZYWA SIĘ FORMA U PAŃSTWA MŁODZIAKÓW.? Łydka 

Symbolizuje zdrowie, energię, uprawianie sportu. To nowoczesny styl życia, powiązany ze swobodą seksualną, zerwaniem z tradycją.
Reprezentantami tej nowoczesności w powieści jest rodzina Młodziaków. Ich córka Zuta jest ucieleśnieniem atrakcyjności fizycznej i z jej podejściem do życia najbardziej kojarzy się "łydka". 
Młodziakówna nie jest osobą wykształconą, nie zna twórczości Norwida, ale jest doskonała pod względem fizycznym, wysportowana, zgrabna, interesują się nią młodzi chłopcy, w tym Józio i Kopyrda.
Józio w czasie pobytu u Młodziaków doprowadza do ujawnienia ich podwójnej formy (przez podstępne zwabienie do sypialni Zuty Kopyrdy i profesora Pimki): oficjalnie odgrywają nowoczesnych ludzi, a prywatnie są tradycjonalistami. 

JAKIMI SŁOWAMI KONCZY SIĘ UTWÓ FERDYDURKE.? Koniec i bomba
A kto czytał, ten trąba!

W JAKICH MIASTACH ROZGRYWA SIĘ AKCJA.? Akcja rozgrywa się w Polsce w Warszawie, oraz w Bolimowie.

Miejsca wydarzeń w powieści nie są aż tak istotne, poprzez ich zmianę pisarz ukazuje stany niedojrzałości Józia.
Powieść składa się z trzech części:
+ część I - zmiana miejsca, wyrwanie bohatera z mieszkania do szkoły. Zostaje tam wrzucony w wir społecznych rozgrywek, ścierania się różnorodnych opcji, kształtowania formy,
+część II - tu bohater zostaje przeniesiony do domu Młodziaków, gdzie ujawnia się inny rodzaj formy. Dotyczy różnic wynikających ze stosunku do tradycji: staroświeckość kontra nowoczesność,
+część III - od rozdziału od XII do XIV - pobyt na wsi, wskazuje na rozbieżności w mentalności warstw społecznych, rozszerza dyskusję o formie na duże grupy ludzi.

MIĘDZY KIM ROZGRYWA SIĘ POJEDYNEK NA MINY.?

Opis

Słynny pojedynek na miny odbywa się w „Ferdydurke” zaraz po lekcji łaciny, a jego głównymi uczestnikami są Miętus i Syfon, przywódcy dwóch wrogich uczniowskich ugrupowań. W roli sekundantów Miętusa występują Myzdral i Hopek zaś Syfona Pyzo i Guzek. Józio Kowalski z kolei, jako nowy uczeń w klasie, zostaje mianowany superarbitrem całego zajścia. Zasadą pojedynku jest wykonanie jak najbardziej przekonujących min, przy czym Pylaszczkiewicz ma zadziwić obserwatorów pięknem i niewinnością, natomiast Miętus brzydotą i ohydą. 

Syfon prezentuje więc miny charakterystyczne dla natchnionych świętych, natomiast jego adwersarz przeciwstawia im cielesną dosłowność i zgrywę (połknięcie muchy, wydzielina z nosa, dłubanie w nosie, spluwanie). W końcu Syfon wykonuje tak wspaniałą minę bogobojnego, niewinnego chłopięcia wskazującego na niebo, że najbardziej wymyślna inwencja Miętusa przegrywa z nią z kretesem. Miętalski nie daje jednak za wygraną, powala Syfona na ziemię i „gwałci go przez uszy”. Finał pojedynku jest tragiczny: zgwałcony Syfon popełnia samobójstwo, a twarz Miętusa na zawsze pozostaje zniekształcona. 

W JAKI SPOSÓB JUZIO CHCE PRZEŁAMAC FORME U P. MŁODZIAKÓW.? Józio stara się przełamać formę nowoczesności, którą opanowana jest rodzina Młodziaków: bezskutecznie próbuje nawiązać kontakt z Zutą; podczas obiadu nazywa Młodziakową „mamusią” - pierwsze małe zwycięstwo; doprowadza do nocnej schadzki w pokoju Zuty (ona, jej adorator Kopyrda, PROF. Pimko) - zwycięstwo, forma „nowoczesności” zostaje przełamana, inżynier Młodziak rzuca się na profesora, małżonkowie są oburzeni.

CZY JÓZIO WYGRAŁ Z FORMĄ.? Nie udaje mu się jednak wygrać z formą - opuszcza dwór jako zakochany porywacz. Losy bohatera są potwierdzeniem Gombrowiczowskiej tezy, że od formy nie ma ucieczki. W każdej chwili życia człowiek odgrywa jakąś rolę. Egzystencja w czystej postaci jest niemożliwa.

GDZIE ZNAJDOWAŁ SIĘ DWOREK HURLECKICH.? W Bolimowie.

+Rodzina Hurleckich to wspomniana ciotka Hurlecka z domu Lin, wuj Konstanty (zwany przez żonę Kociem) i ich dzieci: Zygmunt i Zosia. Wuj Konstanty to „bywały w świecie obywatel ziemski” o „bardzo wykończonych manierach, wyrobiony i otrzaskany, z nadzwyczajną swobodą bycia i niedbałą elegancją światowca”. To on rządzi w całym majątku, stosując tradycyjne metody postępowania z chłopami, czyli odpowiednia często „daje im w gębę”. Podobne poglądy ma zresztą jego syn Zygmunt romansujący z starszą od siebie kobietą ze wsi, z którą spotyka się w krzakach nieopodal stawu. Kobiety w bolimowskim dworku również prezentują tradycyjne ziemiańskie postawy, zwłaszcza cicha Zosia, zajmująca się robótkami, chodząca na spacery, a przede wszystkim czekająca na miłość.
Życie w Bolimowie oddają zwłaszcza relacje służby: Państwo nie robiom, cięgiem ino żrom i żrom, to ich rozpiro! Żrom, chorujom, wylegują się, po pokojach chodzom i gadajom cosik. Co tyż się nie nażrom! Matko Jezusowa! […] A to obiad, a to podwieczorek, a to cukierków, a to konfitury, a to jaja z cybulom na drugie śniadanie. Państwo bardzo som pażerne i łakome – do góry brzuchem leżom i choroby mają od tego. […] O Jezu! Spacerujom, żrom, parlujom parlefrance i się nudzo

. Dopiero dzięki działaniom Miętusa porządek ten zostaje zakłócony i ostatecznie ulega destrukcji, kiedy chłopi buntują się przeciwko swym panom.

CO TZ. UPUPIANIE.? „Pupa” w utworze Gombrowicza staje się symbolem zdziecinnienia. Od początku łączy się ze wszystkimi sytuacjami, jakie wiążą głównego bohatera z profesorem Pimką. Już od momentu, kiedy belfer zaczyna czytać jego powieść i odpytuje niczym przy szkolnej tablicy, Józio czuje, że coś go

. Wydaje mu się, że jest coraz mniejszy, Pimko cofa go w latach i zabiera do szkoły, szkoły, która zupełnie paradoksalnie – jak się okazuje – zajmuje się „upupianiem” młodzieży, czyli narzucaniem uczniom formy infantylizującej. Pedagodzy posiadają cały szereg metod, aby wydobyć z uczniów świeżość i naiwność młodzieńczą, zwaną „świeżą i dziecięcą pupą”. „Upupianie” polega na narzucaniu uczniom „gęby” skromności, czystości i niewinności.

WYJAŚNIJ DLACZEGO JEDNĄ Z FORM NAZYWA SIĘ GĘBĄ.? Gombrowiczowska „gęba” określa wszystkie relacje między ludźmi i oznacza wszelkie maski społeczne, które są nam narzucane i które przyjmujemy. „Gęba” to kolejne formy – popadamy w nie, przyjmując społeczne konwenanse i stykając się z drugim człowiekiem.

Zdaniem Gombrowicza nie jesteśmy nigdy naturalni, autentyczni, zawsze gramy i udajemy, po prostu dlatego, że przed „gębą” uciec się nie da – nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę.
Bohaterowie Ferdydurke przyjmują różne maski: szkoła stara się przyprawić uczniom „gębę” niewinności i naturalności, modni pisarze i publicyści narzucają inteligenckiej rodzinie schemat nowoczesnej, wyzwolonej obyczajowości, ziemianie – z kolei – narzucają służbie „gębę” chamów, służba ziemianom „gębę” panów. „Gęba”, której wyrazem są kolejne formy, za każdym razem fałszuje ludzką naturę, jest źródłem zła i głupoty

JAKA JEST GŁÓWNA MYŚL UTWORU.? Główna myśl utworu, mówi, że przed formą można uciec w inną formę.

CZYM JEST ONIRYZM.? «sposób przedstawiania rzeczywistości na wzór marzenia sennego» POETYKA SNU

Józio pomimo swoich trzydziestu lat jest człowiekiem niedojrzałym. Od razu w pierwszej scenie powieści zauważamy, że coś dziwnego dzieje się z bohaterem, który cierpi na jakieś rozdwojenie osobowości, bo choć obudził się, to balansuje na pograniczu oniryzmu (snu) i jawy, przeżywa koszmary, niczym we śnie. Zadaje sobie pytanie, kim naprawdę jest, bo z pozoru wydaje mu się, że jest dojrzałym mężczyzną. Metryka urodzenia potwierdza fakt jego dorosłości, a jednak nie czuje tego metrykalnego wieku, czuje się kimś innym, obcym nawet dla samego siebie.

CZYM JEST FORMA.? Gombrowicz w swojej twórczości, wiele razy zajmował się tematem formy, rozumianej jako wszelkie sposoby wyrażania siebie, gesty czyny, mówienie, decyzje, postawa, styl i sposób bycia; czyli jest to ogólna postawa wobec życia i kształt, jaki przyjmuje człowiek wobec reszty świata.

Forma jest to sposób kontaktowania się z innymi ludźmi; forma jest wymagana, aby zaistnieć w niej w świadomości innych ludzi; ponieważ człowiek żyje w społeczeństwie, jest skazany na formę, nie może od niej uciec, bo ucieknie również od ludzi; 

JAK NAZYWA SIĘ PROFESOR KTÓRY ZAPROWADZA JÓZIA DO SZKOŁY.? Tak główny bohater powieści opisuje swoje pierwsze spotkanie z profesorem Pimką: We drzwiach ukazuje się T. Pimko, doktor i profesor, a właściwie nauczyciel, kulturalny filolog z Krakowa, drobny, mały, chuderlawy, łysy, i w binoklach, w spodniach sztuczkowych, w żakiecie, z paznokciami wydatnymi i żółtymi, w bucikach giemzowych, żółtych.

To właśnie Pimko zabiera Józia ponownie do szkoły. Jest „belfrem klasycznym” – znakomitym uosobieniem mentalności belferskiej, nazywa się go także „wielkim Zdrabniaczem” – zajmuje się bowiem „upupianiem” swoich podopiecznych, czyli utrzymywaniem ich w stanie wiecznej niedojrzałości. Potrafi zręcznie manipulować uczniami, stosuje różnorodne metody mające nadać im „gębę” czystości, skromności i naturalności.

Z KIM JÓZIO UCIEKA Z DWORKU W BOLIMOWIE.? Józio opuszcza dwór i razem z Zosią, swoją kuzynką, udaje się do Warszawy. Szybko się okazuje, że popadł w nową formę - zakochanego, obrońcy kobiety oddanej mu w opiekę.

ZACYTUJ SŁOWA KTÓRE ŚWIADCZA O TYM, ŻE PRZED FORMĄ NIE MA UCIECZKI. Formę można odtrącać na rzecz innej, narzucać, przyjmować, nie można jednak całkowicie odrzucić, raz na zawsze lub choćby na jakiś czas się od niej uwolnić: "nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę, a przed człowiekiem schronić się można jedynie w objęcia innego człowieka. Przed pupą zaś w ogóle nie ma ucieczki".

O ADORATORACH ZUTY I CAŁEJ SYTUACJI. Józio zaczyna myśleć, że to wszystko, co widzi u Młodziaków też z pewnością jest jakąś pozą i że może rozbić tę przyjętą przez Młodziaków maskę. Zaczyna ich podglądać, później przeszukuje pokój Zuty. Kiedy znajduje w jej szufladzie plik listów miłosnych, wśród których są listy kolegi Józia ze szkoły Kopyrdy i profesora Pimki, rodzi się w jego głowie sprytny plan. W imieniu dziewczyny pisze dwa identyczne listy do Kopyrdy i Pimki i zaprasza ich obu do pokoju Zuty. Mają się tam dostać w nocy przez werandę. Przychodzą obaj, najpierw Kopyrda, później Pimko. Zaczajony za drzwiami Józio krzyczy, że w domu jest złodziej, aby zwabić do pokoju rodziców Zuty. Młodziakowie, widząc obu adoratorów (a szczególnie jednego dużo starszego), wpadają w gniew, zaczyna się bijatyka, w której stopniowo zaczynają brać udział wszyscy obecni. 

ILE LAT MIAŁ JÓZIO.? 30 lat

„DZIADY CZ.III” ADAM MICKIEWICZ

W JAKIEJ SCENIE UKAZANA JEST MARTYLOROGIA NARODU.?

Dedykacja – Została ona skierowana do Jana Sobolewskiego, Cypriana Daszkiewicza, Feliksa Kułakowskiego oraz innych przyjaciół ze związku filomatów i filaretów, którzy dla autora stali się symbolami męczeństwa dla dobra narodowej sprawy. Byli oni nie tylko prześladowani za swój patriotyzm, ale przede wszystkim pozbawiono ich łączności z krajem.

Scena więzienna – Odnajdujemy w niej metaforyczna przemianę Gustawa – romantycznego kochanka – w Konrada – wojownika o ojczyznę i narodową sprawę. Jest to przemiana symboliczna. Konrad jest romantycznym poetą, ale także (a może przede wszystkim) bojownikiem o wolność Polski. Staje w jej obranie u boku swoich przyjaciół, których Mickiewicz wymienił w dedykacji. 
Scena ta zawiera także opowieść Jana Sobolewskiego, który wiedział, jak Polaków wieziono na Sybir. Widział warunki, w jakich tam jechali oraz sposób, w jaki odnosili się do nich rosyjscy żandarmi.

Salon warszawski – Z tej sceny czytelnik dowiaduje się o historii Cichowskiego, którego przed laty uznano, za zaginionego. Tymczasem został uwięziony. Poddawano go okrutnym, wymyślnym torturom. Mimo że znęcano się nad nim, nikogo z towarzyszy nie wydał. Kiedy po latach więziennej poniewierki wynędzniały wrócił do domu, był człowiekiem zupełnie wyniszczonym, stracił pamięć (prawdopodobnie na skutek lęku przed wydaniem przyjaciół).

Bal u Senatora (sprawa pani Rollinson) – Syn pani Rollinson jest przedstawicielem represjonowanej polskiej młodzieży. Mimo próśb matki skierowanych do samego Nowosilcowa, sprawa jej syna nie została rozpatrzona pozytywnie, a młody Rollinson usiłował popełnić samobójstwo.

PORÓWNAJ WIELKĄ I MAŁĄ IMPROWIZACJĘ.

Mała improwizacja: Wielka improwizacja:

- Gustaw stał się Konradem[słowa na ścianie] -stawia się na równi z Bogiem

-unosi się ponad ludzkość w postaci orła -tylko on jest godny nazywac się poetą, mędrcem

-kruk nie pozwolił orłowi na spokojny lot -obwinia Boga za cierpienia narodu[ daj mi rzad dusz]

-przemaiwa przez niego szztan , który zbluźnił przeciwko Bogu

nazywając go carem stwierdzając ze to on jest wszystkiemu winny.

W JAKICH ELEMENTACH PRZEJAWIA SIĘ MESJANIZM W WIDZENIU KSIĘDZA Piotra.?
1. Spojrzenie z "lotu ptaka" - splątane drogi wiodące na północ, mnóstwo wozów wiozących Polaków na Sybir. Porównanie cara do biblijnego Heroda - mordercy dzieci.
2. Wizja pojedynczego człowieka, który ocalał i będzie wskrzesicielem narodu.
Jego imię - czterdzieści cztery (mesjanizm jednostki).
3. Naród "związany" i Europa, która "nad nim się urąga". Wizja procesu na wzór losów Chrystusa. Porównanie Gala (Francja) do Piłata, który "umywa ręce", ale jednak wydaje wyrok.
4. Droga krzyżowa - "Naród-Chrystus" dźwiga krzyż ukuty z trzech ludów (trzy zabory), a ramiona rozciąga na całą Europę.
5. Ukrzyżowanie - na wzór Matki Boskiej Naród opłakuje matka Wolność. W bok rani go żołdak Moskal.
6. Wniebowstąpienie - Naród unosi się ku niebu w białej szacie, lecz przemienia się w portret wybawcy - namiestnika wolności.

O CZYM ŚPIEWA FELIKS.? Frejend prosi Feliksa, by rozbawił towarzystwo piosenkami. Jankowski śpiewa pieśń Lwowiczowi, powtarzając jako refren słowa „Jezus Maryja”. Przerywa mu Konrad mówiąc, że nie pozwoli, by bluźnił i szydził z imienia Matki Boskiej.

HISTORIA CICHOWSKIEGO. Cichowski był młodym, przystojnym i pełnym życia mężczyzną. Brał co dobre z życia i zawsze się uśmiechał. Jednak gdy został on skazany, przetrzymywany i dręczony zmienił się nie do poznania. Katowali go przez pięć lat, jednak on się nie złamał i był silny. Nic nie powiedział, więc dostawał większe kary. Wkońcu wypuścili go, jednak nie był on tym samym człowiekiem. Zmienił się nie tylko zewnętrznie ale takze wewnętrznie. Jego twarz postarzała się, przestało cieszyc go życie. Nie uśmiechał się więcej, widac po nim bylo zmęczenie i uraz. W każdym człowieku widział wroga, gdy ktoś zadawał mu pytanie on odskakiwał i krzyczał, że nic nie powie. Przestał ufać ludziom a z czasem nawet samemu sobie.

Literaci nie chcą o niej pisac ponieważ uważaja że Polacy nie lubia okrutnych historii.

Z KIM ROZMAWIA EWA PODCZAS SWOJEGO WIDZENIA.? Widzenie Ewy rozpoczyna się od symbolicznego obrazu, w którym dziewczyna rozpoznaje kwiaty ze swojego ogródka. Zerwała je poprzedniego dnia, aby przystroić nimi wizerunek Najświętszej Panienki. Z ozdobionego obrazu zstępuje Matka Boska, a Jezus, odwzajemniając prezent Ewy, także podarowuje jej wianek. W wielu kulturach wianek jest znakiem o magicznej mocy – ma charakter obrzędu, podczas którego następują zaślubiny pary kochanków. W przypadku Ewy i Jezusa symbol wieńczenia jest obustronny – dziewczyna wcześniej ozdobiła obraz wiankiem z kwiatów, a teraz Chrystus ofiarował jej swój wianek. W tym obrazie z Widzenia Ewy następują swoiste i mistyczne zaślubiny nieba i ziemi, a niewinna dziewczyna zostaje wybrana na oblubienicę Pana. 

W kolejnej odsłonie – ożywającej Róży – następuje akt odrodzenia Konrada – poety, a jego kulminacyjny moment odbywa się na sercu dziewczyny. Zdumiona Ewa zauważa, że z Róży bije dziwny ogień. Gdy ta zwraca się do niej słowami „Weź mnie na serce”, aniołowie odlatują do nieba. Jest to znak, że kończy się pewien proces – proces odrodzenia duszy Konrada. 

DLACZEGO SENATOR CHCIAL SIĘ POZBYC ROLINSONA.? Młody Rollison był torturowany przez pana Botwinko. Mimo to więzień nie zdradził swoich przyjaciół, dlatego też był wyzywany przez swoich oprawców. Mimo takiej kary nie skonał, czemu wszyscy się dziwili. Senator swierdził nawet: "porządny żołnież byłby od tego skonał dziesięć razy! Co za buntownik"
Codziennie przychodziła do Senatora, aby wyprosić u niego ułaskawienie swojego syna, wie o jego torturach od księdza Piotra. Opowiada Senatorowi jak ciężko jej samej wychować dziecko i ile lat to trwa.
Wdowa bardzo cierpi z tego powodu, powołuje się na litość Senatora, aby jej uwierzył. Pani Rollinos prosi go, aby pozwolił jej zobaczyć się z synem bądź chociaż, żeby księdza do niego posłać. Wkońcu zostaje wysłuchana. Senator okłamuje Rollisonowom a potem każe zaprowadzić ją do syna i następnie zamknąć.
Następnie planują upozorowanie samobójstwa młodego Rollisona, wyrzucając go przez okno. Ten jednak nie umiera. Rollisonowa jest zrozpaczona losem syna, wie, że Senator jest katem jej dziecka.

DZIADY CZ.III JAKO DRAMAT ROMANTYCZNY.

-Zerwanie z zasadą trzech jedności (wiele miejsc: kaplica cmentarna, wileńskie więzienie , Syberia w "Widzeniu ks. Piotra, pałac Nowosilocwa, chata pustelnika, Moskwa). 

-Obecność scen realistycznych (sceny więzienne, "Salon warszawski", "Bal u Senatora") i fantastycznych (scena V cz. III części - "Widzenie ks. Piotra", wizja Ewy)

-Synkretyzm gatunkowy i rodzajowy, nie zachowana jest czystość gatunku. Sąsiedztwo scen o charakterze tragicznym komicznym (np. dramatyczna rozmowa Rollisonowej z Nowosilcowem obok komicznych scen "Balu u Senatora"

-Typowy bohater romantyczny: skomplikowany, sprzeczny indywidualista: GUSTAW - nieszczęśliwy kochanek, KONRAD- poeta-wybraniec, Ewa, ks. Piotr - wizjonerzy. Ukazanie zmagań człowieka z losem, analiza stanów psychicznych Konrada ("Wielka Improwizacja")

GDZIE DOSTRZEGASZ POSTAWE PROMETEJSKĄ.? Wielka improwizacja bunt przeciw Bogu.

GDZIE ROZGRYWA SIĘ SCENA PROLOGU.?  Akcja Prologu rozwija się dokładnie dnia 1 listopada 1823 roku, czyli w Święto Zmarłych. Miejscem akcji jest Wilno, Warszawa, okolice Lwowa, natomiast w Prologu opisywana jest podróż bohatera do Petersburga.

DO CZEGO NAWIĄZUJE TYTUŁ DZADOW.? Tytuł dziady nawiązuje do tradycji polskich.  W staropolskim języku słowem tym mieszkańcy wsi określali obrzęd związny z wspominaniem zmarłych przodków <czyli dziadów>

SEN SENATORA. Scena poświęcona jest senatorowi Nowosilcowowi, namiestnikowi carskiemu, katowi Polaków, bezdusznemu oskarżycielowi i niesprawiedliwemu sędziemu naszego narodu. W tej scenie również pojawiają się duchy(diabły, Belzebub), jest to zatem scena przynależna do świata fantastyki. Senator śni o swej potędze, ma wizję wielkiego władcy, któremu wszyscy zazdroszczą. Następnie sen przeradza się w wizję grobu i gnicia, senatora ogarnia strach, wszyscy się od niego odwracają, a ciało zaczynają pożerać robaki. Na koniec zstępują diabły i zabierają połowę duszy Nowosilcowa, by potem, wymęczoną z powrotem umieścić w jego ciele niczym "w brudnej psiarni".

KOMPOZYCJA DZIADÓW

Jedynym łącznikiem miedzy częścią druga i czwarta "Dziadów" a częścią trzecia jest postać Gustawa, który przeżywa w celi klasztoru bazylianów znamienne przeistoczenie. Sowa wypisane na ścianie celi "Gustaw umarł, narodził się Konrad" maja znaczenie symboliczne. Informują, ze nieszczęśliwy kochanek werterowski Gustaw staje się bojownikiem o wolność swego narodu. To przeobrażenie było charakterystyczne w ogóle dla polskiego bohatera romantycznego, u którego romantyczna miłość schodziła na drugi plan, ponieważ głównym celem stala się walka narodowowyzwoleńcza.

PAN TADEUSZ

JAK BRZMI PEŁEN TYTUŁ „PANA TADEUSZA”.? Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z 1811 1812 w 12 ksiegach wierszem.

W JAKICH MIEJSCACH ROZGRYWA SIĘ AKCJA .? Soplicowo, Zaścianek, Zamek

AUTORYTET PODKOMORZEGO. Przyjaciel Sędziego, jest dla niego również autorytetem. Do Soplicowa przybywa rozsądzić spór o zamek. Przywozi ze sobą swoje córki i ma nadzieję wydać którąś z nich za Tadeusza, jednak młodzieniec woli towarzystwo Telimeny. 
Jest bardzo szanowany i poważany (sprawuje w końcu ważny urząd ceniony w tamtych czasach przez szlachtę), lubi pouczać szczególnie młodych, daje im wiele rad na przykład na temat etyki.
     Posiadacz niezwykłej tabakiery ofiarowanej przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, zawierająca jego portret. Podkomorzy lubi się nią chwalić.

CZYM ROZPOCZYNA SIĘ UTWÓR.? Inwokacja

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

JAKIE PSEŁDONIMY MA GERWAZY.? Scyzoryk, Kluczniik,Szczerbiec,Półkozic

CZEGO DOTYCZYŁ SPÓR ASECORA I REJENTA.? Spór Asesora z Rejentem dotyczył tego, czyj chart jest szybszy i zwinniejszy. Kłótnię kończy Wojski, który w tajemnicy wyhodował zająca będącego łatwym łupem dla psów. Psy jednocześnie niego doganiają. a Rejent z Asesorem godzi się

 PPODCZAS JAKIEGO ŚWIETA JACEK SOPLICA DOSTAJE POŚMIERTNY ORDER.? JAK ON SIĘ NAZYWA.?

 Poświęcał się dla ludzi i oojczyzny, dlatego uważam, że słusznie przyznano mu Krzyż Legii Honorowej. Brał udział w słynnych bitwach pod Hohenlinden, Samosierrą i Jeną. Odznaczył się w nich wielką odwagą i poświęceniem, odniósł przy tym wiele ran. Dostał go podczas świeta Matki Boskiej.

JAKIE 3 PARY ZARĘCZYŁY SIĘ .?

Zosia= Tadeusz

Tekla=Asesor

Telimena= Rejent

NA JAKIM INSTRUMENCIE GRAŁ JANKIEL.?

"Było cymbalistów wielu,
Ale żaden z nich nie śmiał zagrać przy Jankielu"

DLACZEGO JACEK SOPLICA WSTĄPIŁ DO KLASZTORU.? Imie Robak oraz wstapienie do zakonu ma na celu ponizenie sie. W ten sposob chce odkupic swoje grzechy.

OPOWIEŚĆ O DOWEJCE I DOMEJCE. Dawniej nad rzeką Wilejką mieszkało dwóch sąsiadów: Dowejko i Domejko. Ponieważ mieli podobne nazwiska, często zdarzały się różne pomyłki. Na ucztach wznoszono toast za kogoś innego, a na sejmikach głosowano na drugiego szlachciaca.

Gdy na polowaniu sąsiedzi na raz strzelili do niedźwiedzia, nie mogli dojść do tego który z nich pierwszy strzelił. Postanowili raz na zawsze zakończyć ciągłe pomyłki i spory. Obaj ustalili, że będą walczyć do póki jeden z nich nie polegnie. Wojski zarządził, że będą strzelać do siebie na odległości niedźwiedziej skóry. Jednak Hreczecha wymyślił podstęp. Pociął skórę niedźwiedzia w pasy i porozrzucał je na szerokości rzeki. Odległość była zbyt duża żeby jeden zastrzelił drugiego. 

Dlatego też szlachcice nie mieli wyjścia i musieli się pogodzić. Na koniec Dowejko ożenił się z siostrą Domejki, a ten poslubił siostrę Dowejki.