Postępowanie przy naruszeniu dyscypliny budżetowej :

Podstawę prawną zagadnienia stanowi Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r.

o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

(Dz. U. z dnia 25 stycznia 2005 r.)

Odpowiedzialności podlegają osoby winne naruszenia dyscypliny budżetowej; naruszenie może wynikać zarówno z działania jak i zaniechania; przy ocenie winy bierze się zarówno pod uwagę winę umyślną jak i nie umyślną.

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny budżetowej jest niezależna od odpowiedzialności karnej, karnej skarbowej lub innej odpowiedzialności określonej przepisami prawa, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie.

Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej jest dwuinstancyjne

Postępowanie obejmuje: a)postępowanie wyjaśniające, organami właściwymi do prowadzenia postępowania wyjaśniającego oraz wypełniania funkcji oskarżyciela w pierwszej instancji są rzecznicy dyscypliny finansów publicznych, zwani dalej "rzecznikami dyscypliny", i ich zastępcy.

b) postępowanie przed komisją orzekającą

c) postępowanie odwoławcze przed Główną Komisją Orzekającą.

Komisja orzeka na rozprawie lub posiedzeniu w składzie trzech osób. Rozstrzygnięcia składu orzekającego są podejmowane w drodze głosowania i zapadają większością głosów

2. Organami orzekającymi w pierwszej instancji są więc:

1) resortowe komisje orzekające przy ministrze,

2) komisje orzekające przy wojewodzie,

3) komisje orzekające przy regionalnych izbach obrachunkowych,

Jako organ drugiej instancji orzeka Główna Komisja Orzekająca przy Ministrze Finansów.

W skład komisji orzekających wchodzą:

- przewodniczący,

- jego zastępcy

-od trzech do pięciu członków.

Kadencja komisji trwa 4 lata. Komisje orzekają w składzie trzech osób.

Istnieje możliwość złożenia skargi, na prawomocne, ostateczne orzeczenie do Sądu Administracyjnego- wniesienie skargi wstrzymuje wykonanie orzeczenia.

Stronami postępowania są obwiniony oraz oskarżyciel- Rzecznik dyscypliny finansów publicznych. W stosunku do obwinionego zastosowanie mają podstawowe zasady m.in. domniemanie niewinności, prawo do obrony, brak obowiązku dowodzenia swojej niewinności.

W określonych przypadkach postępowania nie wszczyna się a wszczęte umarza:

-Gdy zarzucanego czynu nie popełniono;

-w zarzucanym czynie brak jest znamion naruszenia dyscypliny finansów publicznych;

-nastąpiło przedawnienie karalności;

-obwiniony zmarł;

-obwiniony na mocy przepisów szczególnych nie podlega orzecznictwu w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych;

-w sprawie o ten sam czyn, popełniony przez tego samego obwinionego, zostało wydane prawomocne postanowienie lub orzeczenie komisji orzekającej albo w tej samej sprawie przeciwko temu samemu obwinionemu toczy się przed komisją orzekającą wcześniej wszczęte postępowanie;

-w przypadku działania lub zaniechania podjętego wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego.

- stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znikomy

-zachodzi inna okoliczność wykluczająca z mocy ustawy orzekanie w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Ustawa przewiduje następujące kary:

1)upomnienie;

2)nagana;

3)kara pieniężna;

4)zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.

Instytucje gospodarki budżetowej

Od 1 stycznia 2011 r. w sektorze finansów publicznych nie ma państwowych gospodarstw pomocniczych i zakładów budżetowych. Nowymi formami organizacyjnymi są:

instytucja gospodarki budżetowej i agencja wykonawcza. Przekształcenia dokonuje organ założycielski, osobowość prawna nabywa z chwilą wpisu do KRS.

Większość dotychczasowych agencji rządowych pozostało państwowymi osobami prawnymi, utworzonymi na podstawie odrębnych ustaw, a zatem nie stały się agencjami wykonawczymi. Zmiany w zakresie funkcjonowania tych wszystkich jednostek dotyczą jednak spraw organizacyjnych, a nie kompetencyjnych.

Instytucja gospodarki budżetowej jest tworzona w celu realizacji zadań publicznych, która wykonuje odpłatnie wyodrębnione zadania, pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z uzyskiwanych przychodów. Jako wyjątek od zasady samofinansowania instytucja może otrzymywać dotacje z budżetu państwa, pod warunkiem, że stanowią tak odrębne ustawy. Ponadto nowo tworzonej instytucji gospodarki budżetowej może być przyznana jednorazowa dotacja na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Istnieje obowiązek zamieszczania planów finansowych instytucji gospodarki budżetowej w ustawie budżetowej. Prawo do tworzenia instytucji gospodarki budżetowej mają organy administracji publicznej:

• minister lub Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, którzy mogą utworzyć instytucję gospodarki budżetowej za zgodą Rady Ministrów, udzieloną na swój wniosek;

• organ lub kierownik jednostki, wobec których Minister Finansów ma obowiązek włączenia dochodów i wydatków na rok następny do projektu ustawy budżetowej.

IGB mogą zatem tworzyć również szefowie i prezesi między innymi następujących jednostek:

• Sądu Najwyższego,

• Naczelnego Sądu Administracyjnego wraz z wojewódzkimi sądami administracyjnymi,

• Krajowej Rady Sądownictwa oraz

• sądownictwa powszechnego.

Zarządzeniami z dnia 29 listopada 2010 r. w sprawie utworzenia instytucji gospodarki budżetowej minister sprawiedliwości utworzył sześć instytucji gospodarki budżetowej

Są one jednostkami sektora finansów publicznych, utworzonymi w celu realizacji zadań publicznych polegających na prowadzeniu oddziaływań penitencjarnych oraz resocjalizacyjnych wobec osób skazanych na karę pozbawienia wolności, przez organizowanie pracy sprzyjającej zdobywaniu kwalifikacji zawodowych.

W celu realizacji powyższych zadań IGB prowadzą działalność produkcyjną, handlowo-usługową oraz wykonują roboty remontowo-budowlane na rzecz jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez ministra sprawiedliwości, pozostałych jednostek organizacyjnych sektora finansów publicznych oraz innych podmiotów niebędących jednostkami sektora finansów publicznych.

Przykłady innych instytucji gospodarki budżetowej:

Centralny Ośrodek Sportu

Centrum Usług Logistycznych

Profilaktyczny Dom Zdrowia w Juracie

Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego

Centralny Ośrodek Informatyki

.

Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych

• Zabezpieczenie na majątku

Ustanawiane w przypadku, kiedy organ podatkowy żywi uzasadnioną obawę, że podatnik nie wywiąże się ze swojego zobowiązania podatkowego, gdy podatnik trwale nie wywiązuje się z zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję. Zabezpieczenie to może być ustanowione:

a) przed terminem płatności, a więc gdy znana jest już wysokość zobowiązania podatkowego albo 
b) przed wydaniem decyzji ustalającej bądź określającej wysokość zobowiązania podatkowego, a zatem w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.

Zabezpieczenie wygasa w terminie 14 dni od doręczenia decyzji ustalającej, określającej wysokość świadczenia podatkowego lub dotyczącej zwrotu podatku

Postępowanie odbywa się w trybie przepisów o egzekucji w postępowaniu administracyjnym.

Organy skarbowe mają obowiązek nie tylko wykazać (z powołaniem konkretnych elementów sytuacji podatnika, zwłaszcza jego kondycji majątkowej), że istnieje prawdopodobieństwo jego niewypłacalności, lecz także powinny ujawnić w uzasadnieniu decyzji zabezpieczającej szczegółowe i rzeczywiste powody zastosowania zabezpieczenia.

• Zastaw skarbowy

Dla ujawnienia go stosuje się odrębne rejestry prowadzone przez naczelników urzędów skarbowych, istnieje także centralny rejestr zastawów skarbowych, który prowadzi minister finansów. Przysługuje Skarbowi państwa i JST z tytułu zobowiązań podatkowych, kiedy podatnikowi doręcza się decyzję ustalającą wysokość zob. podatkowego (art.21.1). W dniu ustanowienia zastawu wartość przedmiotu - przynajmniej 11 900 zł. Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji (np. rzeczy służące do zaspokajania bieżących potrzeb) oraz mogące być przedmiotem hipoteki. Zastaw powstaje w momencie dokonania wpisu, a wygasa przede wszystkim w przypadku wygaśnięcia wierzytelności, w przypadku wykreślenia itp. Możliwe są spisy rzeczy ruchomych, które mogą być przedmiotem zastawu, dokonuje ich organ podatkowy. Z rejestru sporządza się wypisy, np. na żądanie uprawnionego. Kolejność zaspokojenia: art. 42.2, zastaw skarbowy wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem wpisanym później. Art. 42.4 – w przypadku, gdy rzecz ruchoma lub prawa majątkowe zostają obciążone zastawem ujawnionym w innym rejestrze, prowadzonym na podstawie odrębnych ustaw zastaw wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem wpisanym później. Zastaw skarbowy jest skuteczny wobec każdoczesnego właściciela przedmiotu zastawu.

• Hipoteka przymusowa

Dłużnik rzeczowy dysponować nieruchomością np. z chwilą ustanowienia hipoteki może zastrzec, że w razie jej wygaśnięcia nastąpi podstawienie, w miejsce tej hipoteki zostanie wpisana inna. Co do hipoteki przymusowej mamy dualizm– hipoteka przymusowa wpisywana do ksiąg wieczystych na podstawie tytułów wykonawczych, które nie muszą pochodzić od organów podatkowych oraz hipoteka przymusowa, która zabezpiecza wykonanie zobowiązań podatkowych. Ustanowienie hipoteki bądź zastawu pomaga uniknąć przedawnienia zobowiązania (z tego rozwiązania korzystają często gminy). Jednakże wg wyroku TK z 8 października 2013 całkowite wyłączenie przedawnienia zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką przymusową jest niezgodne z art. 64 ust. 2 konstytucji.

Oprócz nieruchomości przedmiotem hipoteki może być również:

• użytkowanie wieczyste, łącznie z budynkami i innymi urządzeniami na użytkowanym terenie stanowiące własność użytkownika wieczystego,

• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,

• spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawo do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka spółdzielni),

• wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

Zasady ustalania wyniku finansowego podmiotu gospodarczego

Podstawowym miernikiem oceny działalności podmiotu gospodarczego jest wynik finansowy, gdyż miernik ten odzwierciedla w sposób całościowy osiągnięte efekty i poniesione nakłady. Przy czym dodatni wynik finansowy jest zyskiem, a ujemny – stratą przedsiębiorstwa. Dążeniem każdej jednostki prowadzącej działalność gospodarczą jest osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego, ujemny wynik finansowy na dłuższą metę prowadzi, bowiem do upadłości firmy.

PRZYCHÓD - KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU + PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG(VAT) - PODATEK AKCYZOWY + - INNE KWOTY KORYGUJĄCE = WYNIK FINANSOWY (ZYSK lub STRATA)

Wynik finansowy w sposób księgowy ustalony jest na koniec roku obrotowego na koncie „Straty i Zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”.W ciągu roku obrotowego konto to służy do ewidencji wyników tj. zysków i strat nadzwyczajnych. Na koniec roku obrotowego do zysków nadzwyczajnych zalicza się tylko takie, które nie budzą najmniejszej wątpliwości, natomiast do strat nadzwyczajnych wszystkie znane na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych. Jest to zgodne z zasadą ostrożnej wyceny (jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości, która nakazuje wyceniać zasoby majątkowe jednostki i źródła ich pochodzenia, tak aby nie spowodować zniekształcenia wyniku finansowego (art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości)).Saldo konta może być kredytowe lub debetowe. W ciągu roku informuje o nadwyżce strat nad zyskami nadzwyczajnymi lub odwrotnie – o nadwyżce zysków nad stratami (kredytowe).

Wyróżniamy pięć rodzajów wyniku finansowego:

• wynik finansowy brutto - ustala się uwzględniając do wyniku finansowego brutto na działalności gospodarczej wielkości dotyczących strat i zysków nadzwyczajnych

• wynik finansowy netto , a mianowicie :

- zysk netto, który ustala się przyjmując zysk brutto zmniejszony o obowiązkowe obciążenia

- stratę netto, która zostaje ustalona poprzez przyjęcie wyniku finansowego brutto skorygowanego o obowiązkowe obciążenia

• wynik finansowy ze sprzedaży, który ustala się jako różnicę między wielkością przychodów ze sprzedaży i zrównane z nimi, a kosztami działalności operacyjnej.

• wynik finansowy na działalności operacyjnej - ustala się jako różnicę między pozostałymi przychodami operacyjnymi, a pozostałymi kosztami operacyjnymi

• wynik finansowy brutto na działalności gospodarczej, otrzymuje się go przyjmując wynik na działalności operacyjnej powiększony o przychody finansowe i pomniejszone o koszty finansowe.

Wynik finansowy ustalany na poszczególnych etapach sprawozdania pomaga w analizie czynników wpływających na jego zmiany.

Analiza wyniku finansowego polega na obliczeniu tego wyniku, porównaniu go w czasie, przestrzeni lub w stosunku do planu oraz na ustaleniu wpływu poszczególnych czynników na wynik finansowy. Do głównych czynników wpływających na wysokości zysku ze sprzedaży należy: ilość i asortyment sprzedanych produktów lub towarów, koszty własne sprzedaży oraz ceny i marże.

Podatki, opłaty a cła.

W ramach dochodów publicznych największą grupę stanowią daniny publiczne czyli podatki, opłaty, składki, cła i inne należności których obowiązek ponoszenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, w których wskazuje się gdzie one mają być kierowane, jakie fundusze mają zasilać.

Podatek, przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenie pieniężne o charakterze powszechnym, nakładane z mocy prawa przez państwo lub inne organy władzy publicznej (np. samorządy lokalne) na osoby fizyczne i prawne. Ma być uregulowany przez podatnika; ciężar który uszczupla przychód i dochód (w skrajnych sytuacjach posiadany majątek).

Podatki spełniają trzy główne funkcje:

1) fiskalną - są głównym źródłem dochodów budżetu państwa, gwarantują finansowanie wydatków publicznych. Jest to pierwotna, najstarsza funkcja podatków
2) redystrybucyjną - są instrumentem przesuwania dochodów pomiędzy różnymi grupami społecznymi.

3) stymulacyjną - są wykorzystywane przez państwo jako instrument oddziaływania na decyzje podmiotów gospodarczych w celu skorelowania ich z założeniami polityki gospodarczej i społecznej państwa.

Ogół podatków funkcjonujących w państwie w określonym czasie tworzy system podatkowy. Mnogość i różnorodność stosowanych współcześnie podatków wymaga dokonania klasyfikacji ich ogółu przy uwzględnieniu różnych kryteriów. Z punktu widzenia jedności podmiotu opodatkowania wyróżnia się podatki bezpośrednie i podatki pośrednie.

Rodzaj przedmiotu opodatkowania jest podstawą podziału podatków na podatki dochodowe, podatki od obrotu i konsumpcji (podatek VAT) oraz podatki majątkowe. W zależności od organu pobierającego podatki można je podzielić na podatki centralne i podatki lokalne.

Cło - opłata pobierana przez państwo w związku z przemieszczaniem towarów przez granicę celną (powszechnie stosuje się cła importowe, niemniej w niektórych państwach ocleniu podlega również eksport i tranzyt).

Cła się dzielą na :

- preferencyjne (wywozowe)

- prohibicyjne (zatorowe/ przywozowe)

- tranzytowe

Bezpośrednim efektem stosowania ceł jest wzrost cen towarów importowanych, na które je nałożono. Skutkiem tego może być spadek popytu na towary obłożone cłem, a co za tym idzie spadek ich sprzedaży. W przypadku gdy nie są one wytwarzane przez krajowych producentów może nastąpić spadek ich konsumpcji. Jeśli jednak są one produkowane także w kraju, to wzrost cen towarów zagranicznych może prowadzić do wzrostu produkcji ich krajowych odpowiedników. Co dalej skutkuje zwiększeniem zatrudnienia w danej gałęzi.

Co do zasady cła stanowią tradycyjne źródło dochodu budżetu UE, a my odzyskujemy w ramach redystrybucji tylko 25% ceł po to, aby utrzymać aparat zajmujący się poborem – stąd też urzędom i izbom celnym ustawodawca przyznał zupełnie inne kompetencje np z ustawy hazardowej: udzielanie zezwoleń na organizacje, uprawnienia do kontroli, podatek akcyzowy, kontrole graniczne- stąd też organy powołane do zupełnie innych zadań stają się wykorzystywane w większości do zupełnie innych, niż wymiar i pobór ceł.

Opłata - różni się od podatku i cła elementem ekwiwalentności. Najczęściej opłaty są pobierane wtedy kiedy organy administracji publicznej w indywidualnych sprawach wydają określone dokumenty, zaświadczenia, zezwolenia. Grupa opłat jest bardzo szeroka np. opłata wnoszona do organu podatkowego za interpretacje przepisów prawa podatkowego; opłata skarbowa np. za sporządzenie aktu zawarcia związku małżeńskiego (84 zł). Przy opłacie skarbowej jest pobór i zwrot; zwrot jest wtedy kiedy czynność nie doszła do skutku np. opłaty konsularne, opłata legalizacyjna, opłaty probiercze.

Ekwiwalentność wiąże się z tym, że na wniosek strony organ podejmuje działania.

Opłaty dzielimy na 3 kategorie:

1. Opłaty za korzystanie z urządzeń użyteczności publicznej np. Opłata za przejazd środkami komunikacji lokalnej, za wstęp na basen publiczny.

2. Opłaty za usługi w rozumieniu usług świadczonych przez organy administracji publicznej, które podejmują działania w indywidualnych sprawach z zakresu administracji na wniosek strony np. opłata skarbowa, konsularna, paszportowa.

3. Opłaty ekologiczne, środowiskowe za korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian np. za wodę, za ścieki, za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego, za składowanie odpadów.

Opłata może być fakultatywna np. na terenie gminy opłata za posiadanie psa.

TAJEMNICA SKARBOWA PAŃSTWA

Tajemnicę skarbową reguluje Ordynacja podatkowa.

Według ustawy, przedmiotem tajemnicy skarbowej państwa są:

1/ indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów.

2/ dane zawarte w informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez inne podmioty niż ww. wymienione,

3/ dane zawarte w aktach dokumentujących czynności sprawdzające,

4/ dane zawarte w aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz aktach postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;

5/ dane zawarte w dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;

6/ dane zawarte w informacjach uzyskanych przez organy podatkowe z banków oraz z innych źródeł niż wymienione wyżej (tj. bezpośrednio od płatników, podatników, inkasentów);

7/ dane zawarte w informacjach uzyskanych w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych.

Do przestrzegania tajemnicy obowiązani są:

1/ pracownicy urzędów i izb skarbowych,

2/ funkcjonariusze celni i pracownicy urzędów celnych i izb celnych,

3/ wójt/burmistrz/prezydent, starosta, marszałek województwa i pracownicy ich obsługujący,

4/ członkowie SKO i pracownicy ich obsługujący,

5/ minister właściwy ds. finansów publicznych i pracownicy Ministerstwa Finansów.

Dodatkowo obowiązek ten obejmuje również:

a/ osoby odbywające staż, praktykę zawodową lub studencką w urzędzie obsługującym ministra właściwego ds. finansów publicznych lub w innych organach podatkowych,

b/ przedstawicieli obcej władzy przebywających w siedzibach organów podatkowych, obecnych w toku postępowania podatkowego lub obecnych w toku czynności kontrolnych, w związku z wymianą informacji;

c/ inne osoby, którym udostępniono informacje objęte tajemnicą skarbową, chyba że na ich ujawnienie zezwala przepis prawa, ale nie stosuje się tego do osób, których dotyczą informacje objęte tajemnicą skarbową

Osoby objętę obowiązkiem przestrzegania tajemnicy skarbowej są obowiązane do złożenia na piśmie przyrzeczenia. Zachowanie tajemnicy skarbowej obowiązuje również po ustaniu zatrudnienia, zakończeniu stażu lub praktyki.

W toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych, dostęp do informacji przekazanych przez przedsiębiorców w tym postępowaniu przysługuje:

1/ pracownikowi załatwiającemu sprawę,

2/ bezpośredniemu przełożonemu tego pracownika;

3/ ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

Akta spraw zawierające informacje:
1/ pochodzące z banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych, z wyłączeniem informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przekazywanych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w okresie sprawozdawczym oraz z innych instytucji finansowych,
2) uzyskane od państw członkowskich Unii Europejskiej, pochodzące z banków oraz innych instytucji finansowych,
3) uzyskane w postępowaniu w sprawie zawarcia porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych
– przechowuje się w pomieszczeniach zabezpieczonych zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych. Informacje te, po ich wykorzystaniu są wyłączane z akt sprawy i przechowywane w kasach pancernych, szafach pancernych lub w urządzeniach służących ochronie informacji niejawnych o klauzuli "poufne", którym na podstawie odrębnych przepisów przyznano certyfikaty lub świadectwa kwalifikacyjne. Adnotacji o wyłączeniu dokonuje się w aktach sprawy.

Udostępnianie akt przez naczelników urzędów skarbowych i urzędów celnych następuje tylko i wyłącznie na rzecz:

1/ ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, dyrektorowi izby skarbowej lub dyrektorowi izby celnej – w toku postępowania podatkowego, postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub postępowania kontrolnego prowadzonego w urzędzie skarbowym lub urzędzie celnym;
2/ innym naczelnikom urzędów skarbowych lub urzędów celnych albo organom kontroli skarbowej – w związku ze wszczętym postępowaniem podatkowym, postępowaniem w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub kontrolą podatkową;
3/ Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej – zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
4/ sądom lub prokuratorowi – w związku z toczącym się postępowaniem;
5/ Rzecznikowi Praw Obywatelskich – w związku z jego udziałem w postępowaniu przed sądem administracyjnym;
6/ Prokuratorowi Generalnemu – na wniosek właściwego prokuratora w przypadkach określonych w dziale IV Kodeksu postępowania administracyjnego, bądź w związku z udziałem prokuratora w postępowaniu przed sądem administracyjnym;
7/ Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biuru Ochrony Rządu i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych;
8/ Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia czynności kontrolnych, określonych w rozdziale 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708).

Tylko i wyłącznie w/w organom udostępnia się informacje uzyskane od państw członkowskich UE, na zasadach określonych wyżej, gdy toczące się przed tym organem postępowanie lub czynności wykonywane przez ten organ są związane z prawidłowym określaniem podstaw opodatkowania i wysokości zobowiązania podatkowego lub wymiarem innych należności, których dochodzenie, zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jest możliwe na wniosek obcego państwa.
Udostępnienie informacji dla celów innych niż wymienione wymaga uzyskania zgody właściwej władzy państwa członkowskiego Unii Europejskiej, od którego otrzymano informacje.

Tym samym organom udostępnia się również na zasadzie jak powyżej akta sprawy zawarcia porozumień w sprawach ustaelnia cen transakcyjnych.

Naczelnicy urzędów skarbowych oraz naczelnicy urzędów celnych udostępniają akta zawierające tajemnicę skarbową, po wyłączeniu z nich informacji pochodzących z banku dotyczących strony postępowania w zakresie:
1) posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;
2) posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;
3) zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych;
4) nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi;
5) obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi. chyba że informacje takie zostały uprzednio udzielone Najwyższej Izbie Kontroli na podstawie odrębnych przepisów.

Akta i dokumenty nie zawierające w/w informacji będących tajemnicą skarbową, oznaczane są klauzulą „tajemnica skarbowa”, w przypadku, gdy są przekazywane do wglądu:

- akta

1/ Najwyższej Izbie Kontroli – w zakresie i na zasadach określonych w przepisach
o Najwyższej Izbie Kontroli;
2/ sądowi, prokuratorowi, a także upoważnionym pisemnie przez prokuratora funkcjonariuszom Policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w związku z toczącym się postępowaniem,
3/ Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biuru Ochrony Rządu i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych,
4/ Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego, jeżeli jest to konieczne dla skutecznego zapobieżenia przestępstwom lub ich wykrycia albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów,
5/ biegłym powołanym w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej
– w zakresie określonym przez organ podatkowy;
6/ wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie prowadzonych postępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7/ Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa – w związku z prowadzonym postępowaniem oraz wydawaniem opinii prawnej;
8/ organom nadzoru górniczego - w celu weryfikacji pomiaru ilości urobku rudy miedzi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 marca 2012 r. o podatku od wydobycia niektórych kopalin (Dz. U. Poz. 362);
9/ innym organom – w przypadkach i na zasadach określonych w odrębnych ustawach oraz ratyfikowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

- dokumenty:

1/ powiatowym oraz wojewódzkim urzędom pracy;
2/ jednostkom organizacyjnym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
3/ jednostkom organizacyjnym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
4/ ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych – w celu realizacji zadań określonych w przepisach o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców;
5/ Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w celu realizacji jego zadań ustawowych;
6/ komornikom sądowym w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym;
7/ wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów;
8/ ośrodkom pomocy społecznej i powiatowym centrom pomocy rodzinie w zakresie prowadzonych postępowań o świadczenia z pomocy społecznej;
9/ służbom statystyki publicznej w zakresie wynikającym z programu badań statystycznych;
10/ instytucjom zajmującym się obsługą środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących z innych źródeł zagranicznych;
11/ organizacjom pożytku publicznego – w zakresie i na zasadach określonych w ustawach podatkowych.
12/ organom egzekucyjnym w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym.

Organy podatkowe udostępniają informacje wynikające z akt spraw podatkowych w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach oraz ratyfikowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zwolnienie z zachowania tajemnicy skarbowej

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może wyrazić zgodę na ujawnienie przez naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celnych, dyrektorów izb skarbowych lub dyrektorów izb celnych, określonych informacji stanowiących tajemnicę skarbową, z wyłączeniem informacji stanowiących tajemnicę inną niż skarbowa i objętych ochroną na podstawie odrębnych ustaw, wskazując jednocześnie sposób udostępnienia i wykorzystania ujawnianych informacji.
Wyrażenie zgody może nastąpić wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny oraz gdy jest to konieczne dla osiągnięcia celów kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego lub jeżeli ujawnienie tych informacji urzeczywistni prawo obywateli do ich rzetelnego informowania o działaniach organów podatkowych i jawności życia publicznego.
Wyrażenie zgody następuje w formie pisemnej, na uzasadniony wniosek naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celnego, dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.

Organy podatkowe udostępniają informacje zawarte w aktach spraw podatkowych organom, które na podstawie odrębnych ustaw są obowiązane do przyjęcia zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości dochodów (przychodów) lub zaświadczenia albo oświadczenia o niezaleganiu w podatkach, w zakresie niezbędnym do weryfikacji treści oświadczenia.

Przepisy dotyczące klauzuli tajemnicy skarbowej nie naruszają uprawnień strony przewidzianych w zakresie dostępu do akt sprawy.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ŚRODKÓW OBROTOWYCH

Środki obrotowe inaczej nazywane aktywami obrotowymi – rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku:
a) aktywów rzeczowych obrotowych (materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym) – są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy,
b) aktywów finansowych (aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach) – są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne,
c) należności krótkoterminowych – obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
d) rozliczeń międzyokresowych – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego;

Środki te, mają odrębny źródła finansowania od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Są to przede wszystkim:

1/ fundusz własny w obrocie,

2/ pasywa stałe, in. zobowiązania prawidłowe in. nieprzeterminowane środki finansowe, które pozostają w dyspozycji przedsiębiorcy, ale nie stanowią jego własności, bo nie nadszedł termin płatności, środki na wynagrodzenia dla pracowników;

3/ kredyt obrotowy – przyjmuje różną postać, najczęściej kredyty krótkoterminowe, wyjątkiem jest kredyt sezonowy dla przedsiębiorców, którzy mają okresową produkcję, np. znicze

4/ kredyt kasowy – jedyna postać kredytu w gotówce

5/ kredyt in blanco - bank uruchamiając go zobowiązuje się do zapłaty w formie gotówki, czeków gotówkowych zwykłych, potwierdzonych, poleceń przelewu lub akredytyw, w których bank jest wskazany jako domicyliat, czyli osoba u której dokument ma być płatny.

6/ linie kredytowe – limit w rachunku bankowym, do jakiego kredytobiorca może się zadłużyć w okresie określonym umową, np. JST z nich korzystają

7/ dotacja od właściciela - najczęściej na pierwsze wyposażenie.

POSTĘPOWANIE PRZY NARUSZENIU DYSCYPLINY BUDŻETOWEJ

W toku wykonywania budżetu państwa obowiązują następujące zasady gospodarki finansowej:
1) ustalanie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów;
2) pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i harmonogramem realizacji budżetu państwa, zawierającego prognozę dochodów budżetu państwa w poszczególnych miesiącach roku budżetowego i wielkość wydatków planowanych do sfinansowania w poszczególnych miesiącach roku budżetowego
3) dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień i zgodnie z planowanym przeznaczeniem, w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;
4) zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych, a w odniesieniu do organizacji pozarządowych - z odpowiednim zastosowaniem prawa do realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych i umową zlecającą realizację przez organizację pozarządową zadań dysponenta części budżetowej.

W przypadku stwierdzenia:
1) niegospodarności w określonych jednostkach,
2) opóźnień w realizacji zadań,
3) nadmiaru posiadanych środków,
4) naruszenia zasad gospodarki finansowej, o których mowa powyżej
- może być podjęta decyzja o blokowaniu planowanych wydatków budżetowych.

Blokowanie planowanych wydatków budżetowych oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków.
Decyzje o blokowaniu planowanych wydatków podejmują:
1) Minister Finansów - w zakresie całego budżetu państwa, z wyłączeniem Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego wraz z wojewódzkimi sądami administracyjnymi, Krajowej Rady Sądownictwa, sądownictwa powszechnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego i Państwowej Inspekcji Pracy
2) dysponenci części budżetowych - w zakresie ich części budżetu państwa.
O decyzjach dysponenci części budżetowych niezwłocznie informują Ministra Finansów. W decyzjach tych, może być zawarty wykaz wydatków, które nie mogą być dokonywane.

Minister Finansów, po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do tej rezerwy kwoty wydatków zablokowane na podstawie opóźnień w realizacji zadań lub nadmiaru posiadanych środków,
Rezerwę, o której mowa, przeznacza się na sfinansowanie zobowiązań Skarbu Państwa lub na cele osobno wskazane w ustawie budżetowej.
Minister Finansów informuje niezwłocznie Radę Ministrów o przyczynach podjęcia decyzji, o blokowaniu planowanych wydatków. Rada Ministrów może uchylić decyzję Ministra Finansów w terminie 30 dni od dnia poinformowania o podjęciu decyzji.

W przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej może nastąpić blokowanie na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa. Blokowanie planowanych wydatków budżetu państwa oznacza wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa lub okresowy albo obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków.
Blokowanie to nie może dotyczyć subwencji ogólnej dla samorządu terytorialnego.

Rada Ministrów po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu podejmuje, w drodze rozporządzenia, decyzję o blokowaniu wydatków. W rozporządzeniu tym Rada Ministrów określa w szczególności:
1) część budżetu państwa,
2) łączną kwotę wydatków, która podlega blokowaniu
- uwzględniając stopień zagrożenia realizacji poszczególnych zadań oraz stopień zagrożenia realizacji ustawy budżetowej.

Szczegółową klasyfikację wydatków, które podlegają blokowaniu, ustala dysponent części budżetowej.

Minister Finansów przedstawia sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu i Najwyższej Izbie Kontroli informację o przebiegu wykonania ustawy budżetowej za pierwsze półrocze w terminie do dnia 10 września tego roku.

Zasady podatkowe

1. Regulacje zasad podatkowych odnajdziemy w Konstytucji ( art.84 "Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i swiadczeń publicznych , w tym podatków, określonych w ustawie.")

Jest to zestaw pewnych wskazówek, regulowanych przez nauki prawne i ekonomiczne , pod adresem państwa. Wykształciły się one wraz z rozwojem państwa, budżetu i podatków. Pierwsze zasady podatkowe zostały stworzone przez Adama Smitha, a w ich skład wchodziły: równość, pewność, dogodność i taniość. W XIX w. zasady zostałe ulepszone i ujednolicone przez A. Wagnera.

Zasady podatkowe możemy podzielić jako:

a) zasady ekonomiczne - np. nienaruszalność majątku podatników, podatek powinien zostać regulowany z dochodów bieżących

b) zasady sprawiedliwościowe:

- zasada powszechności opodatkowania która wymaga by z obowiązku opodatkowania nie wyłączać żadnych grup podatników lub dochodów, ani nie tworzyć żadnych podmiotowych przywilejów,

- zasada równości opodatkowania- ciężary podatkowe powinny byc równomiernie rozłożone na wszystkich podatników, jkednak dokonać tego można przy uwzględnieniu zdolności podatkowej;

c) zasady fiskalne:

wydajność- według tej zasady państwo powinno sięgać do takiego przedmiotu opodatkowania, który dostarczy dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa i władz samorządowych;

elastyczność- podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne;

stałość- mówi o konieczności unikania wprowadzania nowych podatków i zmian w podatkach już istniejących

d) zasada obowiązku ustawowej regulacji zobowiązań podatkowych - obowiązek podatkowy musi wynikać z ustawy.

Pasywa stałe:

Pojecie pasywów stałych reguluje ustawa o rachunkowości.

Pasywa stałe (kapitał stały) jest to długoterminowy kapitał zaangażowany w działalność gospodarczą przedsiębiorstwa. Srodki te pozostaję w dyspozycji przedsiebiorcy, mimo tego że nie stanowią jego właśności, a dla niektórych z nich nie nadszedł jeszcze termin płatności np. zaliczka na podatek dochodowy pobrana od pracodawcy.

Na kapitał stały składają się:

- kapitały własne

- rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

-pozostałe rezerwy długoterminowe

-zobowiązania długoterminowe

- zobowiązania z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności powyżej 12 miesięcy

- ujemna wartość firmy oraz inne rozliczenia międzyokresowe długoterminowe

Rada Polityki Pieniężnej- jej skład i zadania

Skład RPP:

Rada Polityki Pieniężnej jest organem kolegialnym. W jej skład wchodzą:

Prezes NBP (jako przewodniczący RPP)

9 członków, którzy powoływani są w równej liczbie przez: Prezydenta RP, Sejm, Senat spośród specjalistów z zakresu finansów.

Zadania RPP:

coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej i przedkładanie ich do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Rade Ministrów projektu ustawy budżetowej;

składanie Sejmowi w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej

ustalanie wysokości stóp procentowych NBP;

ustalanie stopy rezerwy obowiązkowej banków (od 27.01.2014 roku również spółdzielczych kas oszczędnościowo- kredytowych) i jej oprocentowania;

określanie górnych granic zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych;

zatwierdzanie planu finansowego NBP;

zatwierdzanie sprawozdania działalności NBP;

przyjmowanie rocznego sprawozdania finansowego NBP;

ustalanie zasad operacji otwartego rynku;

dokonywanie ocen działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej.

Kredyt refinansowy

Jest kredytem udzielanym przez Narodowy Bank Polski bankom do określonej kwoty w złotych. Skorzystanie z niego ma na celu uzupełnienie zasobów pieniężnych banku. Przy udzielaniu takiego kredytu bank centralny kieruje się zdolnością banku do jego spłaty wraz z odsetkami w umownych terminach spłaty. Narodowy Bank Polski może udzielić kredytu refinansowego również bankowi dla realizacji programu postępowania naprawczego tego banku. Umowa o kredyt refinansowy może zostać rozwiązana przez każdą ze stron za 7 dniowym terminem jej wypowiedzenia. Jeżeli sytuacja finansowa banku, który korzysta z kredytu refinansowego, ulega pogorszeniu w stopniu zagrażającym terminowej spłacie, jak również w przypadku kiedy bank nie przestrzega istotnych postanowień umowy kredytowej, NBP może wypowiedzieć tę umowę. Może w takim przypadku zażądać wcześniejszej spłaty kredytu- w całości lub w części- w terminie krótszym niż określony w umowie.

Narodowy Bank Polski

NBP jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej- instytucją państwową, która posiada osobowość prawną, nie podlega jednak wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.

Podstawa prawna działania: Konstytucja (art.227) oraz ustawy bankowe, w szczególności ustawa o Narodowym Banku Polskim z dnia 29.08.1997 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 908).

Organy NBP:

Prezes NBP

Rada Polityki Pieniężnej

Zarząd

Zadania:

emitowanie znaków pieniężnych w postaci monet i banknotów,

organizowanie rozliczeń pieniężnych,

prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi,

prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami,

prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa,

regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie,

kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego,

działanie na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego ,

opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej

wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Zasady jawności finansów publicznych

Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych

Art. 33. UFP stanowi wprost, iż:

1. Gospodarka środkami publicznymi jest jawna.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na podstawie odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z umów międzynarodowych.

Jawność debaty nad budżetem, obowiązek podawania publicznie wskaźników finansowych, udostępnianie sprawozdań finansowych, udostępnianie informacji dotyczących dotacji, zakres usług finansowanych przez NFZ, obowiązki Prezesa GUS jak np. obliczanie PKB i podanie do publicznej wiadomości, ulgi i umorzenia – też do publicznej wiadomości, z uzasadnieniem (to nie narusza ustaw o ochronie danych).

Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania

Postawa prawna: ustawa o rachunkowości

Majątek przedsiębiorcy :

1. Środki obrotowe

2. Środki trwałe

3. Wartości materialne i prawne

1. Środki obrotowe – aktywa, które powinny być zużyte do bieżącej działalności w okresie 12 miesięcy lub dłużej, np. pieniądze, materiały, surowce, narzędzia;

Pasywa stałe- zobowiązania prawidłowe- środki pozostające w dyspozycji przedsiębiorcy, niestanowiące jego własności dla niektórych nie nadszedł jeszcze termin płatności, np. pracodawca pobiera zaliczkę na podatek dochodowy ( płatność jest odroczona), ma więc dyspozycji pieniądze, które nie stanowią jego własności, a termin płatności jeszcze nie nadszedł;

Kredyt sezonowy – gdy okresowo potrzeba więcej pieniędzy, np. przemysł rolno spożywczy przy burakach cukrowych ( sezonowe);

Dotacja od właściciela- najczęściej przy początku prowadzenia nieruchomości, np. paliwo w baku pierwszego samochodu lub wkład własnych pieniędzy w prowadzony przez nas biznes;

1. Środki trwałe – art. 3 pkt. 15 – środki pracy i inne przedmioty długotrwałego użytkowania o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż rok i wartości przekraczającej 3.5 tys zł; kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby tej jednostki (nieruchomości, maszyny, środki transportu, inwentarz żywy);

Źródła finansowania:

• Zysk po opodatkowaniu

• Amortyzacja – proces, który pozwala na rozłożenie w czasie wartości środka trwałego i poprzez dokonywanie ciężar kosztów odpisów amortyzacyjnych, dzięki którym zgromadzone zostają środki ja jego odtworzenie

• Aktualizacja wyceny ( przy inflacji – aktualizacja wartości środków trwałych)

• Kredyt ( inwestycyjny) – zasadniczo na okres minimum 5 lat – na zakup gotowych urządzeń, na restrukturyzację, modernizację lub budowę;

• Dotacje od właściciela – w przypadku środków trwałych zdarzają się rzadko;

1. Wartości materialne i prawne – wartości niematerialne i prawne , np. licencje, koncesje, prawa autorskie, patenty, środki wydatkowane przez przedsiębiorcę, zakupione na okres użytkowania dłuższy niż 1 rok o wartości wyższej niż 3,5 tys. Złotych, np. znaki firmowe, logo firmy, programy komputerowe.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Podstawa prawna: ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

Nie jest to fundusz w rozumieniu ustawy o finansach publicznych . Jest to instytucja państwowa wyposażona w odpowiednie środki mająca na celu ochronę interesów deponentów. W sytuacji gdy bank ogłosi upadłość, zostanie zlikwidowany, to klienci mają prawo do rekompensaty jeśli środki upadłego banku nie wystarczą do zaspokojenia wierzycieli. Maksymalna wysokość roszczeń deponenta w stosunku do funduszu po nowelizacji z lipca 2009 r. łącznie z odsetkami wynosi równowartość 50.000 euro w 100%, kurs z dnia ogłoszenia upadłości.

Organy:

• Rada Funduszu

• Zarząd Funduszu

Członkowie organów nie mogą być pracownikami banku.

Zadania:

• określanie wysokości środków wyodrębnionych jako zapewnienie ochrony środków gwarantowanych,

• nadzór nad umownym systemem gwarantowania.

źródła dochodów BFG:

• obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki do 31 marca każdego roku,

• kwoty przekazane z funduszu środków gwarantowanych przekazywane na wyodrębniony rachunek specjalny w NBP,

• BFG może udzielać pożyczek, więc odsetki od nich będą dochodem funduszu,

• środki z dotacji udzielonych funduszowi z budżetu państwa na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych,

• zaciągnięte kredyty w NBP,

• pożyczki z budżetu państwa,

• inne dochody.

Pojęcie finansów publicznych

Postawa prawna: ustawa o finansach publicznych

Finanse publiczne – to procesy związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych

Jak również pod pojęciem finansów publicznych należy rozumieć zabezpieczenie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i JST, zarządzanie długiem publicznym i środkami budżetowymi, rozliczenia z budżetem unijnym w/w czynności składają się na zakres przedmiotowy

Na zakres podmiotowy składają się z kolei wszystkie podmioty zaliczone do sektora finansów publicznych jak również inne podmioty, które wykorzystują środki publiczne – te podmioty również ponoszą odpowiedzialność i konsekwencje za niewłaściwe gospodarowanie środkami publicznymi

Źródła finansowania deficytu budżetu państwa

Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych

Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z:

1.    sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
2.    kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
3.    pożyczek;
4.    prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
5.    nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.

Samorządowy zakład budżetowy

Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych

Istotą jest odpłatne wykonywanie tych zadań, a osiągnięte przychody służą finansowaniu kosztów działalności. Samorządowy zakład budżetowy może korzystać z dotacji z budżetu o charakterze przedmiotowym, z dotacji celowych na zadania bieżące oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji. W wyjątkowych sytuacjach może także otrzymywać dotację podmiotową. Suma dotacji nie może przekroczyć 50% kosztów działalności. Samorządowy zakład budżetowy nie posiada osobowości prawnej, gospodarkę finansową prowadzi na podstawie planu.
Samorządowy zakład budżetowy rozlicza się z budżetem w sposób netto – nadwyżką lub niedoborem środków obrotowych. Nadwyżka – wpłata do budżetu (ew. pozostaje w zakładzie), niedobór – dotacja.

Decyzję o utworzeniu samorządowego zakładu budżetowego podejmuje organ stanowiący JST w formie uchwały. Organ ten ma prawo do decyzji o likwidacji, przekształceniu, połączenia zakładów.

Konsorcjum bankowe

Podstawa prawna: prawo bankowe

Konsorcjum bankowe określane bywa albo jako sposób udzielenia kredytu albo jako sposób współdziałania banków.

Celem jest ochrona interesów klientów i umożliwienie zaciągnięcia kredytu przekraczającego możliwości jednego banku. Banki mogą zawrzeć umowę dotyczącą udzielenia kredytu klientowi, który przekroczyłby limity zaangażowania, bądź którego pozycja może budzić wątpliwości (bank ma środki, ale ryzyko jest zbyt duże).

Źródła dochodów JST

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ustawa o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego.

Źródła dochodów:

1. podatkowe źródła dochodów mają gminy, z tytułu podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego, podatek od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych, opłata od posiadania psów, opłata eksploatacyjna pobierana na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego;

2. gmina, powiat i województwo: dochody z jednostek budżetowych, wpłaty z samorządowych zakładów budżetowych, dochody z majątku stanowiącego własność majątku JST; spadki, zapisy , darowizny; dochody z kar pieniężnych i grzywien; odsetki od środków na rachunkach bankowych, udzielonych pożyczek, od zaległości; 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa jeżeli JST realizuje zadania z zakresu administracji rządowej; dotacje z budżetu innych JST, np. porozumienie o wspólnym prowadzeniu wysypiska śmieci, komunikacja;

1. Zdolność podatkowa

Zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych Ustawodawca unormował w art. 135 Ordynacji podatkowej poprzez odesłanie do przepisów Prawa cywilnego, stanowiąc, że:

zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.

Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, a zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i obowiązków poprzez własne działania lub zaniechania.

Zgodnie z art. 8 Kodeksu cywilnego „Każdy człowiek od urodzenia posiada zdolność prawną”, inaczej ta kwestia wygląda w wypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Skarb Państwa i jednostki organizacyjne uzyskują zdolność prawną dzięki przepisom szczególnym i wpisowi do właściwego rejestru, sprawę ułomnych osób prawnych regulują zaś przepisy szczególne stanowiące podstawę do ich utworzenia.

Zdolność prawna osób fizycznych ustaje z chwilą śmierci, a osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych – z chwilą ustania ich bytu prawnego.

Zdolność do czynności prawnych daje stronie zdolność procesową, czyli możliwość samodzielnego i skutecznego działania w postępowaniu. Pełną zdolność do czynności prawnych osoby fizyczne uzyskują wraz z osiągnięciem pełnoletniości. Kodeks cywilny wyróżnia oprócz pełnej zdolności, ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a także jej brak.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiadają osoby częściowo ubezwłasnowolnione, a także osoby małoletnie, które ukończyły lat 13, ale nie uzyskały pełnoletniości. Nie posiadają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły 13. roku życia, albo całkowicie ubezwłasnowolnione. W obu przypadkach działają one przez swoich przedstawicieli ustawowych, w pierwszym przypadku jest to kurator, rodzice małoletniego (ewentualnie opiekunowie), w drugim opiekun.

Osoby prawne mają pełną zdolność do czynności prawnych, a działają przez swoje organy (przedstawicieli) statutowych lub ustawowych.

Na gruncie prawa podatkowego oprócz osób fizycznych i prawnych zdolność prawną mogą posiadać także np. małżonkowie, grupy kapitałowe, gospodarstwa rolne.

1. Zdolność kredytowa

Przez zdolność kredytową zgodnie z artykułem 70 ust. 1 Ustawy o finansach publicznych rozumiemy zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminie określonych w umowie.

Ustawodawca nie precyzuje sposobu określania zdolności kredytowej, dlatego każdy bank przyjmuje własne kryteria jej określania. Co do zasady bank nie ma też obowiązku wyjaśniać klientowi powodów stwierdzenia braków zdolności kredytowej, wyjątek stanowią przedsiębiorcy. Wg art. 70 ust 5 i 6 pr. bank. bank ma obowiązek przekazać przedsiębiorcy ubiegającemu się o kredyt lub pożyczkę pieniężną wyjaśnienie dokonanej przez siebie oceny zdolności kredytowej. Sporządzane jest ono w formie pisemnej i przekazywane tylko na wniosek przedsiębiorcy, może być odpłatna.

Badanie zdolności kredytowej jest procesem ciągłym, w ramach którego nie tylko przeprowadza się analizę zdolności kredytowej bieżącej i perspektywistycznej w momencie rozpatrywania wniosku kredytowego, ale również kontroluje się przez cały okres kredytowania, czy kredytobiorca ją utrzymuje. Stwierdzenie na skutek takiej kontroli utraty zdolności do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie daje możliwość skorzystania przez bank z uprawnień przewidzianych w art. 75 pr. bankowego tj.   obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu.

W doktrynie uważa się, że art. 70 ust 1. Pr. bank. zawiera publicznoprawny zakaz adresowany do banków, zawierania umów kredytowych z podmiotami nieposiadającymi zdolności kredytowej. Tak więc umowa kredytu zawarta z klientem nieposiadającym jej, jest ważna, tyle, że w takim wypadku bank narusza wspomniany zakaz, co może spowodować odpowiednią interwencję nadzorczą Komisji Nadzoru Finansowego.

1. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne

Regułę zadłużenia ujętą w przepisie art. 216 Konstytucji RP, przewidująca nieprzekraczalną granicę państwowego długu publicznego na poziomie 3/5 wartości rocznego PKB, uzupełniają procedury ostrożnościowe i sanacyjne określone w art. 86 u.f.p., które stanowią zbiór zasad wdrażanych w sytuacji, gdy wielkość państwowego długu publicznego zaczyna się zbliżać do granicy 60% PKB, ostatecznie przekraczając ten poziom.

W sytuacji przekroczenia pierwszego progu (relacja państwowego długu publicznego do PKB większa od 50 %, a nie większa od 55 %) na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, o relacji deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa w wysokości nie wyższej niż z roku bieżącego wynikającego z ustawy budżetowej.

W sytuacji przekroczenia drugiego progu (relacja państwowego długu publicznego do PKB jest większa od 55%, a mniejsza od 60%):

1. W projekcie ustawy budżetowej na kolejny rok:

• nie przewiduje się deficytu budżetu państwa lub kształtuje się dochody
  i wydatki na poziomie zapewniającym, że relacja długu Skarbu Państwa do PKB przewidywana na koniec przyszłego roku budżetowego będzie niższa niż relacja bieżąca,

• nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej,

• waloryzacja rent i emerytur może być dokonana tylko o wielkość inflacji,

• wprowadza się zakaz udzielania nowych pożyczek i kredytów z budżetu państwa,

• wzrost wydatków w urzędach naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa i sadownictwa (wskazanych w art. 139. Ust 2 u.f.p.) nie może być wyższy niż w administracji rządowej;

1. Rada Ministrów dokonuje przeglądu wydatków budżetu państwa finansowanych środkami pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz przeglądu programów wieloletnich.

2. Rada Ministrów przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu obniżenie powyższej relacji,

3. wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego określone w uchwale budżetowej na kolejny rok mogą być wyższe niż dochody tego budżetu powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi (innych niż m.in. środki unijne),

W przypadku trzeciej procedury (relacja państwowego długu publicznego do PKB jest równa lub większa od 60%):

• stosuje się środki stosowane przy przekroczeniu pierwszego progu, ograniczenia dotyczące projektu ustawy budżetowej (art. 86 pkt 2 lit a u.f.p.), jak również obligatoryjny przegląd przez Rade Ministrów wydatków budżetu państwa finansowanych środkami pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz przegląd programów wieloletnich;

• Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia powyższej relacji, przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej relacji do poziomu poniżej 60 %,

• Obowiązuje bezwzględny zakaz uchwalania budżetu j.s.t. z deficytem;

• poczynając od siódmego dnia po dniu ogłoszenia powyższej relacji jednostki sektora finansów publicznych nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji.

Przepisy dotyczące procedur ostrożnościowych i sanacyjnych nie znajdują zastosowania w przypadku wprowadzenia stanu wojennego, stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej na całym terytorium RP.

Sam program sanacyjny, który Sejm ww. przypadkach ma przedstawić Radzie Ministrów ma na celu obniżenie niepożądanej relacji państwowego długu publicznego do PKB obejmuje:

1. wskazanie przyczyn kształtowania się relacji państwowego długu publicznego,

2. program przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do ograniczenia powyższej relacji, uwzględniający w szczególności propozycje rozwiązań prawnych mających wpływ na poziom wydatków i rozchodów w sektorze finansów publicznych;

3. trzyletnią prognozę dotyczącą relacji państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji makroekonomicznej kraju.

Osiągnięcie relacji państwowego długu publicznego do PKB w wysokości 60%, a tym bardziej jego przekroczenie, oznacza naruszenie art. 216 ust. 5 Konstytucji RP. Powinno zatem skutkować podaniem się Rady Ministrów do dymisji oraz pociągnięciem jej członków do odpowiedzialności przed Trybunałem stanu na podstawie art. 198 Konstytucji RP.

1. Wynik finansowy przedsiębiorstwa

Wynik finansowy to różnica pomiędzy przychodami, a kosztami ich uzyskania obliczona dla określonego przedsiębiorstwa w wybranym okresie sprawozdawczym.

Dodatni wynik finansowy jest nazywany zyskiem, zaś ujemny stratą. Wynik finansowy podzielony przez wartość przychodu lub zaangażowanego kapitału jest nazywany rentownością.

Wynik finansowy przedsiębiorstwa obliczony na podstawie rachunku zysków i strat tworzonego zgodnie z ustawą o rachunkowości oraz z uwzględnieniem ustaw podatkowych stanowi podstawę naliczenia podatku dochodowego (wynik finansowy brutto)
oraz w przypadku spółek kapitałowych podstawę określenia wysokości dywidendy.

Ustalenie wyniku finansowego odbywa się poprzez zestawienie ze sobą czterech ogólnych kategorii, a mianowicie: przychodów i zysków nadzwyczajnych oraz kosztów i strat nadzwyczajnych. W praktyce możliwe są trzy warianty:

1) przychody + zyski nadzwyczajne > koszty + starty nadzwyczajne zysk brutto

2) przychody + zyski nadzwyczajne < koszty + starty nadzwyczajne strata brutto

3) przychody + zyski nadzwyczajne = koszty + starty nadzwyczajne wynik finansowy = 0

Zatem istota wyniku finansowego polega na przeciwstawieniu przychodom (i zyskom nadzwyczajnym) z różnych rodzajów działalności współmiernych do nich kosztów (i strat nadzwyczajnych), uzyskując w efekcie wynik finansowy (zysk lub stratę) brutto, który skorygowany o obowiązkowe zmniejszania wyniku brutto (podatek dochodowy) pozwala na uzyskanie kwoty wyniku netto za dany okres.

Czynniki kształtujące wynik finansowy:

1. zwiększających wynik finansowy:

• sprzedaż produktów,

• sprzedaż materiałów i towarów,

• pozostałe przychody operacyjne,

• przychody finansowe,

• zyski nadzwyczajne,

1. zmniejszających wynik finansowy:

• koszty sprzedanych produktów,

• wartość sprzedanych materiałów i towarów,

• pozostałe koszty operacyjne,

• straty nadzwyczajne,

• 1. Akredytywa

• Akredytywa jest formą rozliczeń zagranicznych dokonywanych za pośrednictwem banku. Jej główne zastosowanie ma na celu zabezpieczenie stron kontraktu. Zleceniodawca, którym najczęściej jest kupujący, zabezpiecza w banku określoną sumę, najczęściej poprzez dokonanie blokady na rachunku, złożenie gwarancji lub wykorzystując produkt kredytowy oferowany przez bank. Zleceniodawca instruuje bank, pod jakimi warunkami i do jakiej kwoty strony trzecie (zazwyczaj sprzedający) mają prawo korzystać z tych pieniędzy. Sposób korzystania z akredytywy może być różny, np. może to być kredyt dla sprzedającego, akceptacja weksli sprzedającego, zapłata sprzedającemu itp. jeśli akredytywa służy jako zabezpieczenie interesów sprzedającego, to musi być nieodwołalna. Bank wystawia akredytywę ( zwaną także czasami listem kredytowym) zgodnie z instrukcjami. Strona upoważniona (najczęściej sprzedający) korzysta z akredytywy pod warunkiem przedstawienia bankowi dowodu, że wywiązuje się ze swych zobowiązań. Dwa rodzaje akredytyw mają szczególne znaczenie. Pierwszą jest akredytywa dokumentowa. Jej istota polega na tym, że bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), że dokonania zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w tejże akredytywie. Musi ona zawierać: nazwę i adres zleceniodawcy i beneficjenta, kwotę i walutę akredytywy, termin ważności akredytywy oraz opis dokumentów, po których przedstawieniu beneficjent jest uprawniony do żądania wypłaty w ramach akredytywy. Zobowiązanie banku otwierającego staje się wymagalne z chwilą przedstawienia przez beneficjenta dokumentów zgodnie z warunkami akredytywy.

• Drugą jest akredytywa pieniężna. Jej istota polega na tym, że bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający), może zobowiązać się pisemnie wobec innego banku, że dokona zwrotu kwot wypłaconych beneficjentowi lub skupi weksle trasowane ciągnione przez beneficjenta na wskazany bank (akredytywa pieniężna).Akredytywa pieniężna musi w szczególności zawierać: nazwę i adres osoby upoważnionej do dokonywania wypłat, kwotę i walutę akredytywy oraz termin jej ważności. Z obowiązania banku otwierającego stają się wymagalne z chwilą wypłaty dokonanej beneficjentowi na zasadach określonych w akredytywie, pod warunkiem przedstawienia przez beneficjenta dokumentu tożsamości. Jeżeli w akredytywie pieniężnej uzależniono wypłatę od spełnienia przez beneficjenta innych warunków niż określone w ust. 3, wypłata może nastąpić wyłącznie po łącznym spełnieniu tych warunków. W doktrynie prawa bankowego wyróżnia się także akredytywę odwołalną, nieodwołalną, gotówkową, z odroczonym terminem płatności, akceptacyjną lub negocjacyjną, importową, eksportową, potwierdzoną i niepotwierdzoną. Zaletami są duży wybór rodzajów i bogactwo typów, które pozwala na elastyczne stosowanie w zależności od potrzeb oraz jednolite procedury na całym świecie. Wadą natomiast jest duży koszt. Dla eksportera zaletami są zabezpieczenie przed ryzykiem odstąpienia importera od transakcji oraz płatność zabezpieczona zobowiązaniem banku. Z drugiej strony wadami są konieczność prezentacji dokumentów zgodnych z warunkami akredytywy oraz wymagana duża wiedza teoretyczna i praktyczna eksportera. Dla importera zaletą jest zabezpieczenie przed ryzykiem nieuzasadnionej wypłaty należności eksporterowi, a wady to brak zabezpieczenia przed niewykonaniem transakcji oraz w związku z tym ponoszenie kosztów finansowych w celu zabezpieczenia akredytywy.

• 2. Polecenie zapłaty i polecenie przelewu

• Polecenie przelewu jest najczęściej i najpowszechniej stosowaną formą rozliczeń bezgotówkowych. Zgodnie z art. 63c pr. bank. jest ono udzieloną bankowo dyspozycją dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela, przy czym bank wykonuje dyspozycję dłużnika w sposób przewidziany w umowie rachunku bankowego. Jeżeli wierzyciel ma rachunek w innym banku, musi dojść do współdziałania obu banków przy czym banki te mogą korzystać z usług tzw. banków pośredniczących. Występuje wtedy relacja między bankami nazywana cyklem rozliczeniowym. Istnieje ściśle określony odpowiednimi dyrektywami i przepisami termin, w którym środki pieniężne powinny trafić na rachunek odbiorcy. Wedle tych przepisów (art. 54 ust. 1 u.u.p.) dostawca płatnika (np. bank prowadzący rachunek bankowy płatnika) jest obowiązany doprowadzić do uznania rachunku płatniczego dostawcy odbiorcy kwotę transakcji płatniczej zainicjowanej przez płatnika nie później niż do końca następnego dnia roboczego po otrzymaniu zlecenia. Termin ten jednak może zostać przedłużony o jeden dzień roboczy, w przypadku gdy dostawca płatnika otrzymał zlecenie płatnicze w postaci papierowej.

• Polecenie zapłaty oznacza usługę płatniczą polegającą na obciążeniu określoną kwotą rachunku płatniczego płatnika na skutek transakcji płatniczej zainicjowanej przez odbiorcę, dokonywanej na podstawie zgody, której płatnik udzielił odbiorcy, dostawcy odbiorcy lub dostawcy płatnika. Zasadą jest, że płatnik i odbiorca nie mogą odwołać zlecenia płatniczego od chwili jego otrzymania przez dostawcę płatnika. Od tej generalnej zasady nieodwołalności zlecenia płatniczego istnieje wyjątek, który dopuszcza odwołanie zlecenia przez płatnika, nie później jednak niż do końca dnia roboczego poprzedzającego uzgodniony dzień obciążenia rachunku płatniczego. Po upływie tego terminu zlecenie płatnicze można odwołać wyłącznie wtedy, gdy uzgodnią to między sobą, użytkownik i jego dostawca oraz za zgodą odbiorcy. Dostawca może pobrać opłatę za odwołanie zlecenia, jeśli taka opłata zostanie przewidziana w umowie zawartej z użytkownikiem.

• 3. Umowa rachunku bankowego

• Umowę rachunku bankowego regulują przepisy art. 725 – 733 KC, uzupełnione przez przepisy art. 49 – 62 prawa bankowego. Umowa rachunku bankowego jest umową nazwaną, konsensualną, dwustronnie zobowiązującą i odpłatną. Zgodnie z definicja legalną zawartą w KC, przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeśli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Bank ma obowiązek zwrócić na każde żądanie środki pieniężne zgromadzone na rachunku , chyba, że umowa uzależnia zwrot od wypowiedzenia. Umowa zawarta na czas nieoznaczony może zostać wypowiedziana w każdym czasie, jednak bank może wypowiedzieć tę umowę wyłącznie z ważnych powodów. Przy umowie zawartej na czas nieoznaczony bank zobowiązany jest do informowania posiadacza rachunku o każdej zmianie stanu konta. Bank odpowiada za bezpieczeństwo zgromadzonych środków w tym również za przestępcze działania swoich pracowników. Umowa rachunku bankowego powinna być sporządzona na piśmie. Zasadą jest, że umowę rachunku bankowego może zawrzeć każdy kto ma zdolność do czynności prawnych. Jeśli strona takiej osobowości nie posiada powinna działać przez swoich przedstawicieli lub przez odpowiednie organy. W przypadku spółki cywilnej, która nie ma zdolności prawnej, posiadaczami rachunku będą wspólnicy tej spółki. Prawo bankowe przewiduje także rozwiązanie umowy z mocy prawa, jeżeli w ciągu dwóch lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów poza dopisywaniem odsetek, a stan środków na rachunku nie przekracza kwoty minimalnej określonej w umowie.

• 4. Umowa kredytu

• Umowa kredytu w polskim stanie prawnym jest umową podmiotowo kwalifikowaną, co oznacza, że podmiotem, który może udzielić kredytu może być wyłącznie bank, ewentualnie spółdzielcza kasa oszczędnościowo – kredytowa. Jest to umowa nazwana, konsensualna a do ich postanowień przediotowo istotnych zaliczyć należy zobowiązanie się banku do oddania do dyspozycji kredytobiorcy oznaczonej kwoty środków pieniężnych, określenie czasu , na jaki te środki zostaną przekazane kredytobiorcy, określenie celu, na jaki kredyt jest udzielany a także obowiązek zapłaty przez kredytobiorcę prowizji oraz odsetek z tytułu wykorzystanego kredytu i określenie terminu ich spłaty. Swoboda kontraktowania została tu jednak ograniczona, co do określania wysokości odsetek, których maksymalna wysokość została ustawowo ograniczona. W związku z art. 359 §2¹ maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. W przypadku przekroczenia tego progu, kredytobiorca jest zobowiązany do zapłaty odsetek maksymalnych.

• Art. 76 pr. bank. przewiduje obowiązek określenia w umowie kredytu warunków zmiany stopy procentowej kredytu, obowiązek powiadomienia kredytobiorcy, poręczyciela oraz ewentualnie innych osób o każdej zmianie stopy oprocentowania. Bank ma obowiązek ustalenia w regulaminie warunków udzielania kredytów, jednak wydawanie wzorów umów jest możliwością a nie obowiązkiem banku. Kredytobiorca w czasie obowiązywania umowy kredytu ma obowiązek przedstawić informację i dokumenty niezbędne do oceny jego sytuacji finansowej umożliwiające kontrolę, wykorzystania i spłaty kredytu. Art. 75 ust 1 pr. bank. uzależnia możliwość wypowiedzenia przez bank umowy kredytu lub obniżenia kwoty przyznanego kredytu od stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane albo od utraty przez kredytobiorcy zdolności kredytowej.

• W sytuacji gdy kredytobiorca zamierza spłacić kredyt przed upływem terminu określonego w umowie, może znaleźć zastosowanie przepis art. 75a ust. 1 pr. bank. Zgodnie z tym przepisem ustanowiona jest zasada, że termin spłaty kredytu jest terminem zastrzeżonym na rzecz obu stron (jeśli umowa nie stanowi inaczej). Zgodnie z tą zasadą kredytobiorca nie jest uprawniony do przedterminowej spłaty kredytu bez zgody banku. Jednak wg art. 75a ust. 2 pr. bank. , jeśli strony ustaliły termin spłaty kredytu dłuższy niż rok, kredytobiorca może wypowiedzieć umowę z zachowaniem terminu trzymiesięcznego. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie.

1. DŁUG PUBLICZNY:

Dług publiczny stanowi łączne finansowe zobowiązania podmiotów sektora publicznego z tytułu zróżnicowanych z ekonomicznego i prawnego punktu widzenia zdarzeń prawno finansowych, a przede wszystkim – niedoborów powstających w wyniku finansowania nadwyżki wydatków publicznych ponad dochody publiczne skumulowane w poprzednich okresach, z uwzględnieniem wzajemnych zobowiązań.

Obejmuje nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych tj. administracja rządowa i samorządowa, sądy, trybunały, państwowe szkoły wyższe, ZUS, KRUS, NFZ

Pojęcie długu publicznego zawiera w sobie inne rodzaje długu.

Dług publiczny dotyczy okresu wieloletniego i powstaje przez nawarstwianie się w ciągu tego okresu różnych zobowiązań finansowych.

W skład długu publicznego wchodzą:

• posiadane przez inwestorów skarbowych papierów wartościowych (bony i obligacje skarbowe),

• zaciągnięte kredyty, nieuregulowane zobowiązania jednostek budżetowych

• zobowiązania wynikające z orzeczeń sądów lub z tytułu udzielonych w przeszłości gwarancji i poręczeń.

Oznacza to, że dług wzrasta m.in., gdy:

• minister finansów sprzedaje na rynku obligacje lub bony skarbowe dla pokrycia deficytu budżetowego;

• miasto Warszawa zaciąga kredyt na budowę metra;

• dyrektor szpitala nie płaci rachunku za energię elektryczną, tłumacząc się niedostatecznym finansowaniem z Narodowego Funduszu Zdrowia;

• deficytowe przedsiębiorstwo publiczne, które uzyskało w przeszłości rządową gwarancję na kredytowany zakup materiałów do produkcji lub na wzrost wynagrodzeń, obecnie nie spłaca kredytu.

Dług publiczny może być

• rządowy/ samorządowy (wg kryterium podmiotowego)

• krótkotrwały/ długotrwały (wg kryterium czasu)

• zagraniczny/ krajowy

Niektóre przyczyny długu publicznego:

• wzmożone wydatki publiczne z tytułu wojen, klęsk żywiołowych, kryzysów ekonomicznych, deficytu budżetowego

• nieefektywna polityka finansowa, brak cięć budżetowych i podnoszenie podatków

W miarę wzrostu długu publicznego, rosną również koszty jego obsługi, czyli odsetki płacone inwestorom, którzy w przeszłości sfinansowali deficyt budżetowy zakupem bonów i obligacji skarbowych lub udzielonym kredytem. Wysokość kosztów obsługi długu zależy od wysokości samego długu oraz od wysokości stóp procentowych, które oferuje inwestorom rząd przy zakupie papierów wartościowych.

Zgodnie z Konstytucją RP, poziom długu publicznego nie może przekroczyć 60% PKB (jest to także warunek uczestnictwa w Unii Gospodarczej i Walutowej, czyli strefie euro). Oznacza to, że w przypadku przekroczenia granicy 60% PKB, rząd ma obowiązek w krótkim czasie zrównoważyć dochody i wydatki publiczne.

Negatywne skutki zadłużenia:

• zmniejszenie globalnej siły nabywczej

• dewaluacja pieniądza

• wpadnięcie w pułapkę zadłużenia

Dług publiczny nie jest do końca negatywny. Wiele zależy od tego jak został przeznaczony i jakie są możliwości jego spłaty wraz z odsetkami. Może stanowić impuls do zwiększenia dynamiki inwestycji w sektorze przedsiębiorstw i rozwoju gospodarki. Jeśli jednak pożyczki zostaną przeznaczone np. na finansowanie deficytu budżetowego mogą być hamulcem rozwoju gospodarczego.

1. CZEK ROZRACHUNKOWY:

Pojęcie czeku rozrachunkowego znajduje się w art. 63e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997- Prawo bankowe. Służy on rozliczeniom bezgotówkowym i stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wystawcy czeku (transat) do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotą rachunku posiadacza czeku (remitenta). Jest zaopatrzony w napis „do rozrachunku”, „przelać na rachunek” czy „przekazać na rachunek”, który oznacza, że posiadacz czeku nie otrzyma wypłaty w gotówce, a jedynie kwota określona na czeku zostanie przekazana na jego konto. Czek ten zabezpiecza przed podjęciem gotówki przez osobę nieupoważnioną.

Rozrachunek dokonywany tym rodzajem czeku nie wymaga obrotu gotówkowego, tj. nie przewiduje wypłaty określonej kwoty okazicielowi czeku lub osobie wskazanej na czeku i sprowadza się do uznania określoną kwotą rachunku bankowego posiadacza czeku (czyli wierzyciela).

Ich znaczenie systematycznie wzrasta, zwłaszcza w związku z wprowadzonym w ustawie o działalności gospodarczej obowiązkiem dokonywania większych operacji finansowych za pośrednictwem banków oraz z rozpowszechnieniem się rachunków rozliczeniowo-oszczędnościowych, na które coraz częściej są kierowane pensje pracowników.

1. NARODOWY BANK POLSKI

Jak każdy bank jest osobą prawną i został utworzony zgodnie z przepisami ustaw w tym przypadku Konstytucji, ustawy o Narodowym Banku Polskim i ustawy- Prawo bankowe. Wymienione akty prawne gwarantują NBP niezależność personalną, funkcjonalną i finansową od innych organów państwa. NBP nie podlega bezpośrednio ani parlamentowi ani rządowi. Współdziała jednak z właściwymi organami państwa. Nie podlega również wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Działa na terytorium Polski, a jego siedziba znajduje się w Warszawie.

Dwupoziomowy model systemu bankowego w warunkach gospodarki rynkowej determinuje istnienie banku centralnego, który w systemie tym pełni również funkcje banku banków, banku emisyjnego i banku państwa, oraz pozostałych podmiotów systemu bankowego.

Funkcje:

1. Jako bank emisyjny pełni odmienną rolę w procesie tworzenia pieniądza tj.

• posiada wyłączność na emisję pieniądza bezgotówkowego

• określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, za którego płynność odpowiada

• organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu

1. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego, pełni funkcję banku banków i tym samym

• świadczy usługi bankowe na rzecz innych banków: przyjmuje

ich depozyty oraz udziela kredytów.

• dostarcza gotówkę bankom komercyjnym oraz prowadza rozliczenia

międzybankowe

• jest dla banków komercyjnych tzw. pożyczkodawcą ostatniej instancji, co oznacza, że banki komercyjne mogą uzyskać kredyt w banku centralnym (stanowi to element ochraniający system bankowy przed utratą płynności)

• w przedmiotowym zakresie bank centralny jest stabilizatorem systemu bankowego, a jednym z jego zadań jest zapewnienie bezpieczeństwa rynku pieniężnego.

1. Będąc centralnym bankiem państwa NBP

• prowadzi obsługę bankową budżetu państwa,

• prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

Ma również konstytucyjnie zagwarantowane prawo kształtowania i realizacji polityki pieniężnej. Nie jest zorientowany na maksymalizację wyników finansowych. Jego podstawowym celem działania jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu.

Organami Narodowego Banku Polskiego są:

• prezes NBP (obecnie Marek Belka)

• Rada Polityki Pieniężnej

• zarząd NBP.

1. Zasady ustalania wyniku finansowego podmiotu gospodarczego

1. Podstawa prawna: Ustawa o rachunkowości

2. Wynik finansowy prezentowany jest w rachunku zysków i strat w ujęciu pięcioszczeblowym:

3. -wynik finansowy ze sprzedaży – różnica miedzy sumą należnych przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i innych składników aktywów obrotowych bez podatku od towarów i usług, a wartością sprzedanych składników wycenionych według kosztów wytworzenia (lub ceny nabycia), powiększonych o podatki obciążające sprzedawcę (np. podatek akcyzowy) oraz koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży

4. -wynik finansowy z działalności operacyjnej – różnica między sumą zrealizowanych pozostałych przychodów operacyjnych (np. sprzedaż nie finansowych aktywów trwałych, otrzymanych odszkodowań, odpisanych zobowiązań przedawnionych, dotacji), a sumą pozostałych kosztów operacyjnych (np. aktualizacja wartości aktywów nie finansowych)

5. -wynik finansowy z działalności gospodarczej – różnica między sumą należnych przychodów z operacji finansowych (np. przychody z tytułu udziałów w zyskach innych jednostek i papierów wartościowych), a sumą kosztów tych operacji (np. pokrycie strat w innych jednostkach, w których jednostka gospodarcza jest udziałowcem, wartość nabycia sprzedanych papierów wartościowych)

6. -wynik finansowy brutto – suma wyników na działalności operacyjnej, operacjach finansowych i nadzwyczajnych; nie jest wartością będącą do wyłącznej dyspozycji jednostki gospodarczej; wynik ten ulega pomniejszeniu o obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, do których zalicza się podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia (np. obowiązkowe wpłaty z zysku na rzecz budżetu państwa z przedsiębiorstw państwowych oraz spółek Skarbu Państwa); po uwzględnieniu wspomnianych obciążeń doprowadza się wynik finansowy brutto do wyniku finansowego netto

7. -wynik finansowy netto – zysk lub strata jednostki gospodarczek
   2. Bank państwowy

8. Podstawa prawna: Ustawa prawo bankowe, o Narodowym Banku Polskim, ustawa o Banku Gospodarstwa Krajowego

9. Bank państwowy jest to bank utworzony na podstawie ustawy Prawo bankowe, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. W ten sam sposób może również zostać zlikwidowany. Utworzenie banku państwowego następuje na wniosek Ministra Skarbu Państwa, zaopiniowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego.

10. Rozporządzenie dotyczące utworzenia banku państwowego zawiera wszelkie informacje dotyczące funkcjonowania oraz struktury banku, m.in. siedzibę, nazwę, fundusze statutowe, zakres działania.

11. Właścicielem banku państwowego jest Skarb Państwa, natomiast Minister Skarbu Państwa wyposaża bank w składniki majątkowe.

12. Organy banku państwowego:

13. - Rada Nadzorcza – kadencja 3 lata, organ stanowiąco-kontrolny; członków powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu Państwa; członkowie objęci zakazem działalności konkurencyjnej

14. - Zarząd – kadencja 3 lata, organ wykonawczy; prezesa powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza; pozostali członkowie powoływani również przez Radę Nadzorczą – na wniosek prezesa Zarządu; członkowie objęci zakazem działalności konkurencyjnej

15. Bank państwowy działa na podstawie prawa bankowego, rozporządzenia oraz statutu nadawanego przez Ministra Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów.

16. Bankiem państwowym jest Narodowy Bank Polski, Bank Gospodarstwa Krajowego.
    3. Nota budżetowa

17. Podstawa prawna: Ustawa o finansach publicznych

18. Nota budżetowa jest to rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad, terminu i trybu opracowywania materiałów do projektu budżetu. Rozporządzenie to zawiera m.in. normy i wskaźniki budżetowe, wzory formularzy. Wydawane jest co do zasady 8 miesięcy przed początkiem kolejnego roku budżetowego.

19. Nota budżetowa kierowana jest do ministrów zarządzających działaniem administracji rządowej, kierowników urzędów centralnych, wojewodów i kierowników innych jednostek będących dysponentami części budżetowych. Podmioty te opracowują założenia rzeczowe zadań oraz składają propozycje do planu dochodów i wydatków, wypełniając właściwe wzory formularzy.

20. Nota budżetowa zwana jest również kalendarzem prac projektowych. Kolejnym etapem jest zestawienie przygotowanych projektów wycinków budżetowych przez Ministra Finansów, który dokonuje ich weryfikacji w oparciu o przepisy prawa oraz sporządza projekt zbiorczy budżetu państwa.

21. BLOKOWANIE WYDATKÓW BUDŻETOWYCH

22. Podstawa prawna: Ustawa o finansach publicznych (art. 177 – 179)

23. Blokowanie wydatków budżetowych to okresowy lub obowiązujący do końca roku budżetowego zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków w przypadku stwierdzenia:

24.  niegospodarności w określonych jednostkach,

25.  opóźnień w realizacji zadań,

26.  nadmiaru posiadanych środków,

27.  naruszenia zasad gospodarki finansowej.

28. Decyzje o blokowaniu planowanych wydatków, w powyżej wymienionych przypadkach określonych podejmują odpowiednio: Minister Finansów – w zakresie całego budżetu państwa, z wyłączeniem jednostek, o których mowa w art. 139 ust. 2; oraz dysponenci części budżetowych – w zakresie ich części budżetu państwa.

29. W przypadku podjęcia decyzji o blokowaniu wydatków budżetowych Minister Finansów informuje o przyczynach jej podjęcia Radę Ministrów – w terminie 30 dni może ona uchylić decyzję Ministra Finansów. Jeżeli decyzję o blokowaniu wydatków budżetowych podejmują dysponenci części budżetowych – niezwłocznie przekazują tę informację Ministrowi Finansów. Decyzja o blokowaniu wydatków budżetowych podjęta czy to przez Ministra Finansów, czy dysponentów części budżetowych może zawierać wykaz wydatków, które mogą być dokonywane.

30. Minister Finansów może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do niej kwoty wydatków zablokowane w związku ze stwierdzeniem opóźnienia w realizacji zadań i nadmiarem posiadanych środków. Jednakże wymaga to uprzedniej pozytywnej opinii sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Rezerwa zostaje przeznaczona na sfinansowanie zobowiązań Skarbu Państwa bądź cele bezpośrednio wskazane w ustawie budżetowej.

31. Blokowanie wydatków budżetowych a środki przeznaczone na programy finansowe z udziałem środków europejskich:

32.  może mieć miejsce z wyłączeniem programów finansowanych z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz środków na realizację Wspólnej Polityki Rolnej

33.  Minister Finansów, na wniosek ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do niej zablokowane kwoty wydatków, po uprzednim poinformowaniu sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu

34.  w/w rezerwę przeznacza się na te programy, w których realizacji nie występują opóźnienia

35. W przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej Rada Ministrów może podjąć decyzję o blokowaniu wydatków budżetowych. Oznacza to wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa na czas oznaczony lub okresowy albo obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków. Rada Ministrów dokonuje blokowania wydatków w drodze rozporządzenia, które może wydać dopiero po uzyskaniu pozytywnej opinii Sejmowej Komisji Finansów Publicznych.

36. 1) Zdolnośd podatkowa

37. Zdolnośd prawną oraz zdolnośd do czynności prawnych w sprawach podatkowych Ustawodawca unormował w art. 135 Ordynacji podatkowej poprzez odesłanie do przepisów Prawa cywilnego, stanowiąc, że: zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej. Zdolnośd prawna to zdolnośd do bycia podmiotem praw i obowiązków, a zdolnośd do czynności prawnych to zdolnośd do nabywania praw i obowiązków poprzez własne działania lub zaniechania. Zgodnie z art. 8 Kodeksu cywilnego „Każdy człowiek od urodzenia posiada zdolnośd prawną”, inaczej ta kwestia wygląda w wypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Skarb Paostwa i jednostki organizacyjne uzyskują zdolnośd prawną dzięki przepisom szczególnym i wpisowi do właściwego rejestru, sprawę ułomnych osób prawnych regulują zaś przepisy szczególne stanowiące podstawę do ich utworzenia. Zdolnośd prawna osób fizycznych ustaje z chwilą śmierci, a osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych – z chwilą ustania ich bytu prawnego. Zdolnośd do czynności prawnych daje stronie zdolnośd procesową, czyli możliwośd samodzielnego i skutecznego działania w postępowaniu. Pełną zdolnośd do czynności prawnych osoby fizyczne uzyskują wraz z osiągnięciem pełnoletniości. Kodeks cywilny wyróżnia oprócz pełnej zdolności, ograniczoną zdolnośd do czynności prawnych, a także jej brak. Ograniczoną zdolnośd do czynności prawnych posiadają osoby częściowo ubezwłasnowolnione, a także osoby małoletnie, które ukooczyły lat 13, ale nie uzyskały pełnoletniości. Nie posiadają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukooczyły 13. roku życia, albo całkowicie ubezwłasnowolnione. W obu przypadkach działają one przez swoich przedstawicieli ustawowych, w pierwszym przypadku jest to kurator, rodzice małoletniego (ewentualnie opiekunowie), w drugim opiekun. Osoby prawne mają pełną zdolnośd do czynności prawnych, a działają przez swoje organy (przedstawicieli) statutowych lub ustawowych. Na gruncie prawa podatkowego oprócz osób fizycznych i prawnych zdolnośd prawną mogą posiadad także np. małżonkowie, grupy kapitałowe, gospodarstwa rolne.

38. Agencja wykonawcza – to państwowa osoba prawna tworzona na podstawie odrębnej ustawy określającej jej zasady działania. Zasady działania agencji określa także jej statut.

39. Agencja wykonawcza prowadzi gospodarkę finansową, której podstawą jest roczny plan finansowy. Obejmuje on:

40. 1) przychody z prowadzonej działalności

41. 2) dotacje z budżetu państwa

42. 3) zestawienie kosztów

43. a) funkcjonowania agencji wykonawczej

44. b) realizacji zadań ustawowych, z wyszczególnieniem kosztów realizacji tych zadań przez inne podmioty

45. - wyszczególnieniem wynagrodzeń i składek od nich naliczanych, płatności odsetkowych wynikających z zaciągniętych zobowiązań oraz zakupu towarów i usług

46. 4) wynik finansowy

47. 5) środki na wydatki majątkowe

48. 6) środki przyznane innym podmiotom

49. 7) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku

50. 8) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.

51. Projekt rocznego planu finansowego ustala właściwy organ agencji wykonawczej w porozumieniu z ministrem sprawującym nad nią nadzór. Po zatwierdzeniu przez ministra ( sprawującego nadzór nad agencją) projekt jest przekazywany Ministrowi Finansów w trybie i terminach przewidzianych dla ustawy budżetowej.

52. W ramach ww. projektu sporządza się również plan dochodów i wydatków agencji – planowane wydatki nie powinny być wyższe od planowanych dochodów – wyjątek -> za zgodą ministra sprawującego nadzór nad agencją wykonawczą wydaną w porozumieniu z Ministrem Finansów.

53. Zmiany przychodów i kosztów dokonywane w planie finansowym -> po uzyskaniu zgody ministra sprawującego nadzór nad agencją, która została wydana po uzyskaniu opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, z tym że zmiany nie mogą powodować zwiększenia zobowiązań agencji ani pogorszyć planowanego wyniku finansowego agencji, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej – nie dotyczy to zwiększenia planu finansowego agencji wykonawczej z tytułu uzyskania pożyczki z budżetu państwa na finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej. O dokonanych zmianach należy niezwłocznie powiadomić Ministra Finansów.

54. Agencja wykonawcza może :

55.  otrzymywać dotacje z budżetu państwa, w zakresie określonym w odrębnych ustawach

56.  zaciągać zobowiązania na okres realizacji danego zadania przekraczający rok budżetowy, jeżeli wydatki niezbędne na obsługę zobowiązania znajdują się w rocznym planie finansowym

57. Zgodnie z art. 22 ustawy o finansach publicznych agencja wykonawcza jest zobowiązana corocznie wpłacać do budżetu państwa, na rachunek bieżący dochodów państwowej jednostki budżetowej obsługującej ministra sprawującego nadzór nad tą agencją, nadwyżkę środków finansowych ustaloną na koniec roku, pozostającą po uregulowaniu zobowiązań podatkowych. Jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach wynikających z konieczności zapewnienia sprawnego i pełnego wykonywania zadań agencji Rada Ministrów może, na wniosek ministra sprawującego nadzór nad agencją wykonawczą, wyrazić zgodę, w formie uchwały, na niewpłacanie nadwyżki.Ową nadwyżkę agencja przekazuje niezwłocznie po uregulowaniu zobowiązań wymagalnych z okresu sprawozdawczego, nie później jednak niż do dnia 30 czerwca roku następującego po roku, w którym nadwyżka powstała

58. Przykład agencji wykonawczej -> Agencja Rynku Rolnego, Agencja Mienia Wojskowego