Postępowanie sądowo administracyjne notatki
SÄ…dy w Polsce
W konstytucji są Sądy i trybunały
-sa władzą odrębną i niezależną od innych władz
-instytucje państwowe rozstrzygają sprawy i konflikty ale robia to samodzielnie i niezależnie od innych władz
-rozstrzygają sprawy według danego stanu prawnego
Sędziowie- funkcjonariusze pamnstwoi wyposażeni w niezawisłość niepodlegaja nikomu
W demokracji sady są niezawisłe.
Rodzaje sądów
Sąd Najwyższy , sądy powszechne ,sady administracyjne , sądy wojskowe
Trybunał konstytucyjny , Trybunał Stanu
Wymiar Sprawiedliwości
Prokuratura, policja itp.- to nie wymiar sprawiedliwości, to instytucje ochrony i porządku państwa
Sąd Najwyższy- to organ sam w sobie, najwyższy sąd, rozpatruje kasacje od wyroków
Sądy powszechne-podstawowy wymiar sprawiedliwości, orzekaja we wszystkich sprawach, jeśli jakaś sprawa nie zostala ustawami przeniesiona do innego sądu
Sąd rejonowy- sąd pierwszej istancji; wydziały sądów rejonowych: sąd rodzinny, wydział karny, cywilny
Sąd okregowy- sady odwoławcze do sądów rejonowych
Sprawa musi być rostrzygana w sadzie pierwszej istancji w niektórych sprawach sad okregowy jest sadem pierwszej istancji ze względu na ich wage, znaczenie, trudność
Od wyroku sądu okregowego jako drugiej instancji nie ma już odwołania
Sąd Apelacyjny-druga instancja sądów okręgowych
Odwołanie się nie są naruszeniem niezależności i niezawisłości bo w drugiej istancji tez rostrzyga sąd
Sąd okregowy kontroluje rejonowy- sprawdza czy poprawnie rozwiązał sprawe
SÄ…d wydaje wyrok w imieniu Rzeczpospolistej Polskiej
W sądach powszechnych rostrzyga się ok. 95% wszystkich spraw, rocznie jest kilka milionów spraw
Sądy wojskowe- orzekaja w sprawach karnych dla żołnierzy w służbie czynnej
SÄ…dy nie mogÄ… sieuchylic od wydania wyroku
Trybunał konstytucyjny- bada czy ustawy uchwalone przez Sejm sa zgodne z Konstytucją, może uchylić ustawy lub jej fragment – Straznik Konstytucji
Trybunał Stanu- za naruszenie konstytucji lub ustawy w związku z pełnieniem funkcji: Prezysenta, Premiera, Ministra, Prezesa NBP, NIK, KRRIT, Naczelny dowódca sił zbrojnych
-przewodniczącym trybunału jest prezes Sądy Najwyzszego
-dotychczas nie zakończyła się żadna sprawa przed Trybunałem Stanu
SÄ…dy sa jawne, rozprawy sÄ… jawne. Jest to kontrola obywatela
-sprawy mogą być utajnione ale ze wzgledów specjalnych ale wyrok zawsze ogłaszany jest jawnie
Wyłaczenie jawności jest wyjątkiem od zasady jawności np.
-sprawy rozwodowe, sprawy o ustalenie ojcostwa, sprawy niemoralne, z bezpieczeństwem panstwa
Sędziowie sa zobowiązani do zachowania tajemnicy służbowej. Nie mogą opowiadac tegp czego dowiedzieli się na rozprawach
Sedziowie sa funkcjonariuszami państwowymi powołani na stanowisko śedziów. Podlegają wielu ograniczeenią , duzo obowiązków
-sędziow powołuje prezydent
-sędzia nie może należęć do parti politycznej, prowadzic działalności politycznej
-nie mogą zrzeszać się w związkach zawodowych
- nie moż eprowadzic działalności publicznej
-sędziowie sa niezawisli- gdy ktoś zostanie powołany na sędziego to nie możn go usunąć chyba że sam zrezygnuje
-Odwołanie sędziego z urzedu może nastapić tylko w scisle określonych przypadkach
-sędziowie maja immunitet- nie może być pociągniety do odpowiedzialności karnej tylko sa dyscyplinarny może wydac zgose by prowadzić dla niego sprawe karna
Definicja postępowania sądowo-administracyjnego
Normuje postępowanie sądowe w sprawach z zakresu kontroli działalności administracji publicznej oraz innych sprawach, do których jego przepisy stosuje się z mocy ustaw szczególnych.
SÄ…dy administracyjne sprawujÄ…:
wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej
rozstrzyganie sporów kompetencyjnych
właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego,
samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej.
Ustawa ustrój sądów administracyjnych- nowy system sadów administracyjnych od 1.01.2004
SÄ…dami administracyjnymi sÄ…:
Naczelny SÄ…d Administracyjny (NSA)
Wojewódzkie sądy administracyjne (WSA)
Co sady administracyjne sÄ…dzÄ…:
-sprawója wymiar sprawiedliwości kontrole działalności administracji publicznej i rostrzyganie sporów kompetencyjnych
Nie maja nadzoru
-kontrola tylko czy cos jest zgodne z prawem
-nic nie orzekajÄ… merytoryczne
Wymagania na kandydata do Wojewódzkiego Sądu Administaracyjnego
1)   ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
  2)   jest nieskazitelnego charakteru,
  3)   ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce,
  4)   jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,
  5)   ukończył 35 lat życia,
  6)   wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem organów administracji publicznej,
  7)   pozostawał co najmniej osiem lat na stanowisku sędziego, prokuratora, radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez osiem lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez dziesięć lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego lub pracował w charakterze asesora sądowego w wojewódzkim sądzie administracyjnym co najmniej dwa lata.
 Wymagania, o których mowa w pkt 7, nie dotyczą osób z tytułem naukowym profesora lub ze stopniem naukowym doktora habilitowanego nauk prawnych.
WSA
Właściwość miejscowa WSA – terytorium całego kraju RP!  E
Właściwość WSA
WSA rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne z wyjątkiem spraw , dla których zastrzeżona jest właściwość NSA
Do rozpoznania sprawy właściwy jest WSA, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.
Prezydent RP, w drodze rozporządzenia, może przekazać WSA rozpoznawanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego WSA, jeżeli wymagają tego względy celowości.
WSA właściwy w chwili wniesienia skargi pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Organy WSA:
prezes sÄ…du
ZO sędziów WSA
Kolegium WSA
Skład WSA:
Prezes sÄ…du
Wiceprezes sÄ…du lub wiceprezesi
Sędziowie
Sedzia referent- sedzia który dokładnie zapoznał się z aktami sprawy
Na czele każdego z wydziałów stoi przewodniczący wydziału , kieryje wydziałaem od strony organizacyjnej, przydziela sedzie do sprawy , pilnuje sektetariatu
NSA
NSA skład:
Prezes NSA
Wiceprezesi
Sędziowie
Organy NSA:
Prezes NSA
Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA (ZO)
Kolegium NSA
Prezes- odpowiada za właściwą organizacje i funkcjonowanie wszystkich wiceprezesów sadów administarcynych
Dzieli się na izby- na czele z każdej izby stoi jeden z wiceprezesów
Właściwość NSA
Rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń WSA, stosownie do przepisów ustawy.
Podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej
Rozstrzyga spory
Rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości NSA na mocy odrębnych ustaw.
Do rozstrzygania sporów oraz do rozpoznawania innych spraw należących do właściwości NSA na mocy odrębnych ustaw stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed WSA.
Spory, NSA rozstrzyga na wniosek postanowieniem przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy.
Prezes NSA, prezes WSA oraz inne osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną mają prawo:
Wglądu w czynności właściwego  WSA
Mogą być obecni na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności
Mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień
Prezes NSA i WSA mogą uchylać zarządzenia administracyjne niezgodne z prawem.
Prezes NSA może delegować, na czas określony, sędziego WSA, za jego zgodą do pełnienia obowiązków sędziego NSA.
Minister Sprawiedliwości, na wniosek Prezesa NSA, może delegować, na czas określony, sędziego sądu apelacyjnego lub sędziego sądu okręgowego, za jego zgodą, do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie administracyjnym.
Czym zajmuja siÄ™ sÄ…dy administracyjne
-rostrzygaja sprawy przez kontrole działalności administracji publicznej
-rostrzyganie sporów kompetencyjnych , właściwości międzi JST a SKO a adm rządową
-kontrola tylko podwzgledem zgodności z prawem nad pojedynczymi decyzjami po zwróceniu się do sądu zainteresowanego kontroluje jednostkowa decyzje
Rostrzyganie sporów
Sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.
Spór negatywny- żaden organ niechce się sprawą zajać , sprawe przesyłano od organu do organu
Spór pozytywny- urzędy kłócą się o to kto ma rozpatrzeć spraw wiecej niż jeden organ uwaza ze jest właściwy do załatwienia danej sprawy
Spory kompetencyjne- wewnętrzne adm samorządowej, adm samorzadowa a rzadowa
SKO- Samorządowe Kolegium Odwoławcze
-organy specjalnie powołane by były organami II instancji od decyzji organów samorządowych
-pomiędzy SKO tez sa spory i rozstrzygają je sądy
Spory wewnetyrzne administracji rzadowej- to nie idzie do sądu mp pomiedzy dwoma wojewodami – taka sprawe rozstrzyga właściwy minister- właściwy minister do sporów tego rodzaju z zakresu jego resortu
Pozycja prezesa sÄ…du:
-kierownik sadu- administrator
-zapewnia warunki funkcjonowania sadfu
-nie jest zwierzchnikiem merytorycznym sedziów , nie może wtrącać się w to jak ma sędzia rozstrzygnąć sprawe
Postępowanie przed sadami
Procedura sadowa- sposób prowadzenia sprawy przez sad
Zasada skargowości- sąd niemo…że prowadzic zadnej sprawy jeżeli ktos nie złoży wniosku, skargi o prowadzenie danej sprawy
Sady nie działaja z urzedu
Postepowanie adm po rozpatrzeniu w II instancji może zgłosic do sadu adm
Najpierw sprawe musza rozstrzygnąć organy administracji
nie można ominać II instancji
Skarga
Kto i dlaczego domaga się aby sad rozpatrzyła sprawe
Skarga musi spełniac wymogi formalne pisma procesowego
Terminy
-dniowe
-tygodniowe
-miesieczne
-SÄ…d sprawdza czy skarga jest wniesiona w terminie
-sąd sprawdza czy skarga złożyła uprawniona osoba
-kazda skarga musi być w sadzie zarejestrowana
-kazda sprawa dostaje numer
- później sędzia patzry czy skarga jest w terminie i czy osoba jest uprawniona. Znaczy to że sprawa będzie rozpatrywana
-sedzia przewodniczący wydziału ma uprawnienie właczenia organizacyjne i przyznaje sprawe sedzi
- sedzia sprawozdawca- zapoznaje się dokładnie z ta sprawą i on jest za nia odpowiedzialny. Zapoznaje on pozostałych sedziów z ta sprawą i oni później wspólnie podejma decyzję
W.. przedsesyjna- dzień przed sprawa, sędziowie spotykają się i omawiają sprawy, i wstępnie wyroki przygotowuja
Zdolność sadowa ( wszystkie osoby które maja zdolnośc prawną
Zdolność do czynności sądowych – ma zdolność sądową i zdolność do czynności prawnych
Zdolność sądowa-m może być stroną w sprawie
Opiekun prawny jest pod nadzorem sadu opiekunczego
SÄ…d
Strona I- skarzacy
Strona II – organ który wydał decyzje
Dowód urzędowy- pełny wyciąg np..
Pełnomocnik- osoba uprawniona przez jedna ze stron do wystapienie w jej imieniu przed sadem
Osoba fizyczna przedstwaia sadowi dokument upoważnienia i jest czyniona pełnomocnikiem
Kto może być pełnomocnikiem:
-zawsze osoba fizyczna
-adwokat, radcy prawni -> zawodowi, profesjonalni
-inny skarżący
-uczestnik postepowania
-rodzice
-małozonek
-rodzeństwo
-zstepni strony (krewni w lini prostej )
-osoby pozostajÄ…ce z osoba w stosunku przysposobienia
-powinowaci nie mogą być pełnomocnikiem
Gdy strona jest osoba prawna lub przedsiebiorcÄ…
-adwokaci
-radcy Prawni
-inny pracownik organizacji
Pełniomocnik ma takie uprawnienia jak strona, działa za strone. Może robic wszystko co może strona
-skutki wyroku jego nie dotyczÄ…
-zgłasza dowody, skarzy do wyższej instancji
Strona , która udzieliła pełnomocnictwa może:
- cofnąć pełnomocnictwo (bez uzasadnienia)
-zmieniac wnioski, sposoby prowadzenia sprawy przez pełnomocnika
-strona jest gospodarzem tego postepowania
Jak się doręcza pisma
-Sąd dokonuje doręczeń przez poczte, pracowników lub inne upoważnione organy
-za zgodą strony p[oczta może być wysyłana poczta elektroniczną
-pisma można kierowac do pełnomocnika, a nie do strony jeżel;i jest wustanowiony ( jak się wysle stronie to tak jakby się nie wysłało)
Komu siÄ™ dorecza
-pismo powinno być doreczone osobie której jest zaadresowany- tak dorecza się pisma które sa wazne w sprawie
-Pismo do instytucji dorecza siÄ™ osobie odpowiedzialnej za przyjmowanie korespondencji
-nie wolno doręczać korespondencji w dni wolne od pracy oraz w nocy (od21 do 7.00)
Strona, której sprawa jest w sadzie ma obowiązek zawiadomić o zmianie swojego adresu. Pisma jeżeli nie poda nowego adresu wu waza się za doreczone
Doręczenie zastepcze- jeżeli adresata się niezastanie można doręczyc pismo dorosłemu domownikowi – pismo uwaza się za doreczone
lokator nie jest domownikiem
Doręczenie fikcyjne I- nie zastanie adresata, zostawia awizo. Jeżeli po 2 tygodniach nikt się nie zgłosi , zwraca się do sąsu, uwaza się za doreczone
Doręczenie fikcyje II- po odmowie przyjecia zwraca się do sądu, uwaza się za doreczone
Terminy:
-data – konkretny dzień
-termin- okres ma poczatek i koniec
Termin ustawowy- w jakims akcie prawnym określony jest jakis termin
Termin sadowy- wyznaczony przez sad ze względu na potrzebe w procesie
mogą być skracane lub wydłuzane
Jak złoży się np. odwołanie po terminie to uznaje się je jakby go nie złożono
Formalne załatwianie sprawy- sąd odrzuca odwołanie, które wpłynęło po terminie (sad się tym nie zajmuje)
Terminy sadowe czasem po spóźnieniu można przyjąć
Termin liczony jest od nastepnego dnia po doreczeniu
Termin dniowy, tygodniowy, miesięczny
Gdy termin konczy się na dzien. Wolny od pracy (ustawowo) to termin kończy się w nastepny pierwszy dzień pracy
Jak Bronic się przed terminami które przepadły
-złozyć wniosek o przywrócenie terminu
-przywraca się jeżeli strona niedotrzymana terminu bez swojej winy
Skarga na decyzje organu administracji( wójta , starosty wojewody, ministra) sprawa musi przejść przez 2 instancje żeby mogła trafić do sądu
Prokurator może złożyć skarge bezpośrednio po pierwszej instancji
Kto może złożyć skarge- strona stóra wystepuje w sprawie, osoba fizyczna, lub osoba prawna
Termin 30 dni od nastepnego dnia po doreczeniu decyzji
Skarga co zawiera
-ma odpowiadać wymaganiom pisma procesowego
-strona np. Jan Kowalski
-o co chodzi, czynności które maja być dodane i jakiego powodu
-określić naruszenia prawa, które nastapiło przez organ adm
-wskazanie zaskarzanej decyzji
Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać:
  1)   wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;
  2)   oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy;
  3)   określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w art. 51, skargi mogą być wniesione w jednym piśmie.
§ 3. Jeżeli w jednym piśmie zaskarżono więcej niż jeden akt lub czynność albo bezczynność, przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg.
Konsekwencja braku uzasadnienia prawnego
-sad który otrzyma taką skargę na wstepie uznaje że skarga ma braki prawne. Sąd wzywa żeby w terminie 7 dni uzupełnić skargę, gdy nie uzasadni to zostaje odrzucona
SÄ…d odrzuca skargÄ™:
  1)   jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;
  2)   wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia;
  3)   gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;
  4)   jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona;
  5)   jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.
Sprawy po wniesieniu skargi
-sprawa trafia do przewodniczącego wydziału
-sprawdza czy sprawa należy do jego wydziału, bada sprawe wstępnie czy jest tam decyzja, jaki organ wydał, czy tam jest dwuinstancyjniość, czy jest odpowiednia podstawa prawna
Kasacja
W zwykłym sadownictwie kasacja nie jest srodkiem odwoławczym tylko sprawdzającym
Kasacja odwołanie od wyroku WSA
Skarga kasacyjna musi być sporządzona przez profesjonalnego pełnomocnika( adwokat radca prawny
Wymagania skargi kasacyjnej
-bardzo konkretne rarzuty prawne np. został złamany przepist taki i taki..
- Skargę wnosi się bezpośrednio do WSA w jednolitym dla wszystkich uprawionych terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzecznictwa wraz z uzasadnieniem.
Rozprawa w skład - 3 sędziów jest podstawą rozpoznania skargi, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Sąd może rozpatrzyćna posiedzeniu niejawnym skargę od postanowienia WSA art. 182 § 1 p.p.s.a
Na posiedzeniu niejawnym rozpatrzona skarga, której podstawą jest wyłącznie naruszenie przepisów procesowych, gdy strona zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony w terminie 14 dni nie żądały przeprowadzenia rozprawy.art. 182 § 2p.p.s.a
W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej NSA może : odrzucić skargę, umorzyć postępowanie, oddalić skargę kasacyjną, uchylić zaskarżone orzeczenie w całości lub części i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania WSA, uchylić zaskarżony wyrok, znieść postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania WSA, uchylić zaskarżone orzeczenie co do istoty, uchylić zaskarżone orzeczenie oraz odrzucić skargę lub umorzyć postępowanie.
Sąd wydał wyrok- ustosunkowanie się do kasacji i do wyroku WSA, ten co wnosi kasacje ma racje albo jej nie ma
Jeżeli sad stanowi że zarzuty się niepotwierdziły NSA oddalic kasacje- orzeczenie merytoryczne- te zarzuty się nie potwierdziły zestawienie wyeroku WSA
Odrzucenie- załatwienie formalne,
oddalenie- roszczenie nie przysługuje, nie należy