1. Pojęcie zabezpieczenia społecznego. Techniki jego realizacji. Zabezpieczenie społeczne w Konstytucji RP.

Konstytucja RP:

~ Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. – art. 61 ust. 1

~ Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego – art. 67 ust. 2

Stanowi ona też że władze publiczne są zobowiązane do:

~ Zapewnienia szczegółowej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku – art. 68

~ Udzielenia niepełnosprawnym pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy i komunikacji społecznej - art. 69

~ Udzielenia pomocy społecznej rodzinie w trudnej sytuacji materialnej, społecznej, zwłaszcza rodzicom wielodzietnym, niepełnym oraz udzielenie pomocy matkom przed i po urodzeniu dziecka – art. 71 ust. 1 i 2

~ Prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, przeciwdziałania bezdomności, wspierania rozwoju budownictwa socjalnego – art. 75

Zabezpieczenia społeczne

Dział zabezpieczeń społecznych obejmuje:

• Ubezpieczenia i zaopatrzenie społeczne

• Pomoc społeczna

• Fundusze emerytalne

• Świadczenia na rzecz rodziny

• Świadczenia socjalne

• Zatrudnienie

• Rehabilitacje społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych

• Kombatantów i osoby represjonowanych

• Koordynacje systemów zabezpieczeń społecznych (z wyjątkiem świadczeń rzeczowych leczniczych)

• Działalność pożytku publicznego

• Koordynowanie i organizowanie współpracy organów admini. Publicznej, podmiotów działających w sferze pożytku publicznego w tym organizacji pozarządowych.

Zabezpieczenia społeczne to całokształt środków i działań publicznych za pomocą których społeczeństwo stara się chronić swoich członków przed groźbą niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb.

Koncepcje prawa zabezpieczeń społecznych:

System zabezpieczenia społecznego:

• Zapewnienie obywatelom poczucia bezpieczeństwa socjalnego

• Stanowi ubezpieczenie człowieka od ubóstwa, w które może wpaść w skutek niezdolności do pracy

Przyczyny niezdolności do pracy lub niemożności znalezienia pracy:

• Podeszły wiek, uniemożliwiający wydajną pracę

• Stan zdrowia trwale uniemożliwiający lub ograniczający możliwość pracy

• Choroba, czasowo uniemożliwiająca pracę

• Bezrobocie, czasowa utrata pracy

• Trudna sytuacja rodzinna

• Inne zdarzenia losowe

Metody, techniki realizacji zabezpieczenia społecznego:

• Ubezpieczenia społeczne – metoda ubezpieczeniowa

  • Odpłatny charakter – składka

  • Odrębny fundusz

  • Standaryzacja potrzeb i schematyzm świadczeń

  • Roszczeniowy charakter prawa do świadczeń

  • Prawo do świadczeń powstaje ex lege

  • Prawo do świadczeń, wysokość i wypłata jest gwarantowane ustawowo

Uprawnieni – jednolita kategoria osób, którym grozi utrata możności pracy, są narażone na jakieś zdarzenie losowe

Finansowanie – dostosowane do rozmiaru ryzyka , składki

Świadczenia – gwarantowane ustawowo, roszczeniowe, exlege, Przysługuje po zajściu zdarzenia objętego ubezpieczeniem.

Podmiot zabezpieczający – ZUS, specjalne instytucje społeczne publiczne i prywatne działające pod nadzorem państwa. Przystąpienie do ubezpieczenia ma charakter przymusowy, co ma na celu przeciwdziałanie brakowi przezorności pracowników, niedbalstwu pracodawcy, potanieniu ubezpieczenia

• Zaopatrzenie społeczne – metoda zaopatrzeniowa

  • Prawo do świadczeń na opartych na kryterium zasług i potrzeb

  • Charakter roszczeniowy

  • Finansowanie ze środków publicznych

  • Standaryzacja i schematyzm świadczeń

  • System administrowany przez urzędy publiczne państwowe lub samorządu lokalnego

Uprawnieni – osoby, służba publiczna celna, mundurowa, policja, straż graniczna

Finansowanie – ze środków budżetu państwa, ze środków publicznych

Świadczenia - jednolite, warunki określone ustawowo, prawo ex lege, roszczeniowość

Podmiot zabezpieczający – urzędy publiczne, samorządowe

• Opieka, pomoc społeczne – metoda opiekuńcza

  • Subsydiarność

  • Indywidualizacja

  • Świadczenia na poziomie minimum egzystencji

  • Uznaniowość

  • Finansowanie ze środków publicznych

Uprawnieni – osoby w potrzebie niezależnie od aktywności zawodowej, wskazanie dochodu którego osoba nie może przekroczyć

Finansowanie – z lokalnych funduszy społecznych, fundacji, darowizn i spadków

Świadczenia – kwota zapewniająca minimum egzystencji, swoboda świadczeniodawcy co do rodzaju i ilości świadczenia i formy. Nie są roszczeniowe

Podmiot zabezpieczający – specjalne instytucje przeważnie lokalne.

1. Pojęcie i istota ubezpieczenia społecznego. Zasady konstrukcyjne systemu ubezpieczeń społecznych. Rodzaje ubezpieczeń. Zasady podlegania ubezpieczeniom.

Ubezpieczenia społeczne

System zagwarantowanych ustawowo i związanych z pracą świadczeń o charakterze roszczeniowym, pokrywających potrzeby wywołane zdarzeniami losowymi lub innymi zrównanymi, spełnianych przez zobowiązane do tego instytucje oraz finansowanych na zasadzie bezpośredniego lub pośredniego rozłożenia ciężaru tych świadczeń, w całości lub co najmniej w poważnej mierze na zbiorowość osób do nich uprawnionych. – Wacław Szubert

Ubezpieczenia społeczne cechuje występowanie:

• Składki

• Wspólnego funduszu

• Oznaczonego ryzyka

• Szkody

• Pokrycia szkody przez świadczenia

Ryzyko socjalne – cecha istotna ubezpieczenia, prawna konkretyzacja zdarzenia o charakterze biotycznym, którego zajście przeszkadza w wykonywaniu pracy czyniąc ubezpieczonego niezdolnym do pracy Ubezpieczenie chroni skutki zdarzenia losowego, będącymi zdarzeniami ubezpieczeniowymi.

Rodzaje ryzyka socjalnego: dożycie wieku emerytalnego, niezdolność do pracy, śmierć żywiciela rodziny, wypadek przy pracy, niezdrowie, bezrobocie. Niedostatek dochodu w rodzinie, trudne sytuacje rodzinne.

Ubezpieczenie społeczne cechuje się schematyzmem prawa do świadczeń – równość formalna bezwzględnie przestrzegana bez możliwości korekty w przypadkach konkretnych.

Prawo ubezpieczenia społecznego nie jest w PL skodyfikowane. Opiera się na ustawie – matce – o systemie ubezpieczeń społecznych oraz trzech ustawach dotyczących poszczególnych rodzajów ubezpieczeń:

• Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

• Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

• Ustawa o ubezpieczeniu społeczny6m z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Podział świadczeń:

• Ze względu na formę – pieniężne i w naturze

• Ze względu na czas trwania prawa do świadczenia – okresowe (długoterminowe i krótkoterminowe) oraz jednorazowe.

• Z punktu widzenia okoliczności w jakich doszło do wystąpienia zdarzenia – choroba, kalectwo, śmierć. Gdy zdarzenia są związane z pracą ubezpieczonego to mówimy o świadczeniach wypadkowych, zaś w pozostałych sytuacjach to świadczenia z tzw. Ogólnego stanu zdrowia

Świadczenia mają charakter odpłatny, ze składki i przysługują z tytułu zajścia ubezpieczonego ryzyka po spełnieniu się warunków nabycia prawa.

Zasady konstrukcyjne systemu ubezpieczeń społecznych:

• Zasada powszechności – objęcie obowiązkiem ubezpieczenia osób pozostających w zatrudnieniu i osób których sytuacja faktyczna i prawna jest analogiczna do sytuacji osób pozostających w zatrudnieniu, mających stałe źródło dochodu. Obejmuje wszystkie osoby narażone na ryzyko i są objęte wszystkimi działami społecznymi. Nie dotyczy to rolników z KRUS i obywateli państw obcych bez pobytu stałego, zatrudnionych w obcych przedstawicielstwach np. konsulatach.

• Zasada przymusu – obowiązek objęcia ubezpieczeniem wynika z ustawy, jest niezależny od woli jednostki. Dobrowolne ubezpieczenie na charakter wyjątkowy. Zapewnia zakres podmiotowy i środki na finansowanie świadczeń.

• Zasada automatyzmu – obowiązek ubezpieczenia powstaje z chwilą powstania stosunku prawnego pracowniczego, z którym ustawa łączy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. automatycznie wchodzi się do systemu. Zgłoszenie do systemu na charakter deklaratoryjny.

• Zasada odpłatności – wyraża się w odpłatnym charakterze świadczeń związanym z obowiązkiem odprowadzania składek.

• Zasada równego traktowania – nie oznacza ono jednolitego traktowania ubezpieczonych, dopuszczalna jest dyskryminacja pozytywna, jest samodzielna podstawa prawna wszczęcia przed sądem sprawy o roszczenia z ubezpieczenia społecznego z tytułu naruszenia zasady równego traktowania.

• Zasada wzajemności – ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłaty świadczenia po zdarzeniu, a ubezpieczony do odprowadzania składki.

Organizacja systemu ubezpieczeń społecznych :

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych – państwowa jednostka organizacyjna z osobowością prawną, działająca na podstawie ustawy z siedzibą w Warszawie. Składa się z centrali i terenowych jednostek organizacyjnych, które są tworzone i zmieniane przez Prezesa ZUS. Organami są: Prezes – reprezentuje ZUS, powołany przez Prezesa RM na wniosek ministra właściwego do spraw ubezpieczenia społecznego

Zarząd – przewodniczącym jest prezes + od 2 do 4 osoby powołane przez Radę Nadzorczą. Kieruje zakładem w zakresie innym niż prezes.

Rada Nadzorcza – powoływana przez Prezesa RM na 5 lat.

Wykonują zadania powierzone ustawą systemową oraz określone na podstawie innych ustaw, także zadania zlecone z zakresu zabezpieczenia społecznego.

• Otwarte Fundusze Emerytalne – działa na podstawie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, tworzona przez PTE, przedmiotem działalności jest gromadzenie środków pieniężnych pochodzących ze składki zapłaconej przez ubezpieczonego (2,92%) i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę okresowych emerytur kapitałowych.

• Płatnik składek – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna zobowiązana do zgłaszania do ubezpieczenia oraz comiesięcznego naliczania, pobierania i przekazywania składek do ZUS, i realizują prawo do świadczeń krótkoterminowych.

Ubezpieczony – osoba fizyczna podlegająca co najmniej jednemu rodzajowi ubezpieczenia społecznego.

Tytuł ubezpieczenia – stosunek prawny bądź sytuacja faktyczna, z którą ustawa łączy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym lub stwarza taką możliwość.

Zakres obowiązku ubezpieczenia społecznego

• Przedmiotowy – podział na 4 działy ubezpieczenia ze względu na rodzaj chronionego ryzyka:

  • Ubezpieczenie emerytalne

  • Ubezpieczenie rentowe

  • Ubezpieczenie wypadkowe

  • Ubezpieczenie chorobowe

• Podmiotowy: obowiązkowe lub dobrowolne.

Zasady podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu:

• Zasada terytorialności – powiązanie stosunku ubezpieczenia z zatrudnieniem na terytorium PL. Wyłączenia:

w sposób wyraźny: sędziowie, prokuratorzy, rolnicy, cudzoziemcy, studenci i uczniowie

przez niewymienienie określonych grup za zamkniętej liście ubezpieczonych: osoby świadczące usługi bez wynagrodzenia (wolontariusze), utrzymujące z wykonywania umowy o dzieło, członkowie zarządu spółek handlowych nie będących wspólnikami.

Obowiązkowo ubezpieczeniu temu podlegają:

• Pracownicy- osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, gdy została zawarta z pracodawcą z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli wykonuje pracę na rzecz pracodawcy.

Musi być stosunek pracy. Może być traktowany jako osoba współpracująca gdy spełnia jednocześnie dwa kryteria ustawowe – pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym z krewnym lub powinowatym oraz współpraca z nimi w prowadzeniu działalności pozarolniczej lub wykonując umowę zlecenia/agencyjną.

• Osoby wykonujące pracę nakładczą

• Członkowie spółdzielni rolniczych produkcyjnych i kółek rolniczych

• Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia i innych o świadczenie usług osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i osoby współpracujące

• Posłowie i senatorowie

• Funkcjonariusze Służby Celnej

• Osoby na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości macierzyńskiego

• Osoby mające co najmniej półroczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed okresem sprawowania opieki nad dzieckiem do 5 lat i odpowiednio 18 lat, finansowane z budżetu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz zdrowotne, a urlop wychowawczy odpowiednio do 3 i 6 lat. Osoba ta musi w okresie opieki zaprzestać działalności pozarolniczej lub zaprzestać wykonywanie czynności na podstawie umowy agencyjne lub zlecenia lub współpracy przy prowadzeniu wspólnie działalności.

Przysługuje jednemu rodzicowi objętemu obowiązkowo ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym w przypadku gdy staż pracy jest dłuższy nić 6 miesięcy lub nie był ubezpieczony dotychczas, a drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniami.

Ubezpieczenie na wniosek – dobrowolne

• Samoistna – prawo do objęcia ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym przysługuje osobom, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo.

• Wtórna – gdy ma więcej tytułów ubezpieczeniowych niż jeden i można objąć się dobrowolnie z wszystkich lub z wybranych tytułów.

• Związana – dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym.

Dobrowolne ubezpieczenie ustaje:

• Ex lege – od 1 dnia miesiąca za którego nie opłacimy składek bądź od dnia ustania stosunku

• Na wniosek ubezpieczonego – od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

1. Metody finansowania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Składki na ubezpieczenie społeczne. Koordynacja systemów ubezpieczenia.

Składka na ubezpieczenie społeczne jest świadczeniem pieniężnym o charakterze:

• Przymusowym

• Celowym

• Odpłatnym

• Bezzwrotnym

• Ustalana indywidualnie

Stopy procentowe składek:

• 19,52 % podstawy wymiaru - ubezpieczenie emerytalne

• 8% podstawy wymiaru – ubezpieczenie rentowe

• 2,45 % podstawy wymiaru – ubezpieczenie chorobowe

• Od 0,4 % do 8,12 % podstawy wymiaru – ubezpieczenie wypadkowe

System finansowania składek:

• W równych częściach z własnych środków przez płatników składek i ubezpieczonych

• W określonej procentowo części z własnych środków przez płatników składek i ubezpieczonych

• W całości z własnych środków przez ubezpieczonych

• W całości z własnych środków przez płatników składek

• W całości lub w części z budżetu państwa, funduszu celowego albo przez inne podmioty niż ubezpieczeni

Podstawa wymiaru składki

Podstawa, od której odprowadza się składkę na ubezpieczenie społeczne, zależna od tytułu ubezpieczenia.

Podstawę może stanowić:

• Faktyczny przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (pracownicy)

• Przychód w kwocie zadeklarowanej przez ubezpieczonego – umowa agencyjna, zlecenia, pozarolnicza działalność

• Kwota ustalona w ustawie – kwota na osobę w rodzinie, 60% przeciętnego wynagrodzenia.

Podmioty korzystające z preferencyjnej podstawy wymiaru składek

• Podstawa na ubezpieczenie rentowe i emerytalne w pierwszych 24 miesiącach od rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota nie mniejsza niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia

• Nie dotyczy: pozarolniczej działalności przed działalnością gospodarczą oraz działalność na rzecz byłego pracodawcy

Maksymalna roczna wysokość podstawy wymiaru składek

30% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego określonego w ustawie budżetowej – 118 770 zł – dotyczy ubezpieczenia emerytalnego i rentowego

Maksymalna miesięczna podstawa wymiaru składek

250% przeciętnego miesięcznego prognozowanego wynagrodzenia – 9897,50 zł- dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Terminy rozliczania i opłacania składek

• Do 5 dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe

• Do 10 dnia następnego miesiąca – osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie na siebie

• Do 15 dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy

Konto ubezpieczonego w ZUS

Indywidualne, na którym ewidencjonowane są składki oraz info dotyczące przebiegu ubezpieczeń społecznych danego ubezpieczonego

Subkonto ubezpieczonego w ZUS

W ramach konta ubezpieczonego w ZUS, z info o zwaloryzowanej wysokości składek wpłaconych na konto

System finansowy ubezpieczeń społecznych

Oparty na funduszach, z których przychody pochodzą na przykład ze składek.

Głównymi elementami systemu są:

• Fundusz Ubezpieczeń Społecznych – FUS, państwowy fundusz celowy powołany w celu realizacji zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. Przychodami są:

  • Składki na ubezpieczenie społeczne

  • Odsetki od nieterminowych zobowiązań

  • Zwrot nienależnie pobranych świadczeń i odsetki z tego tytułu

Ze środków FUS finansowane są:

• Wypłaty świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, chorobowego, wypadkowego

• Należności dla płatników składek

• Wydatki na prewencję rentową

W ramach FUS wyodrębnia się fundusze:

• Emerytalny

• Rentowy

• Chorobowy

• Wypadkowy

• Rezerwowe - dla ubezpieczeń rentowych, chorobowego i wypadkowego

• Fundusz Rezerwy Demograficznej – dla ubezpieczeń emerytalnych, środki pozostałe po 31 grudnia na koncie/rachunku funduszu emerytalnego, pomniejszone o kwotę niezbędną na zapewnienie wypłat świadczeń przypadających na pierwszy miesiąc kolejnego roku.

Źródła zasilania FRD:

• Prywatyzacja mienia Skarbu Państwa

• Przychody od środków lokowanych w bonach i obligacjach skarbowych, papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa

• Otwarte Fundusze Emerytalne

Są dwa podstawowe systemy finansowania świadczeń

• Repartycyjny – z bieżącej składki, w ciągu roku należy tyle środków zgromadzić alby sfinansować wydatki , ma charakter konsumpcyjny, odporny na koniunkturę gospodarczą. Są tu niskie koszty gwarantujące ubezpieczenie.

• Kapitałowy – ze zgromadzonego ze składki kapitału, kapitalizacja następuje przez gromadzenie rezerw, ma charakter inwestycyjny, długoterminowy. Długa perspektywa generuje oszczędności. Charakteryzuje się odpornością na skutki demograficzne, są wysokie koszty funkcjonowania i brak odporności na inflację.

Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego

Regulacje prawne uzupełniające prawo wewnętrzne państwa, chroniąc osoby wykonujące pracę za granicą przed utratą ochrony zabezpieczenia społecznego.

Rodzaje:

• Wielostronna – wspólnotowa, unijna poprzez rozporządzenia

• Dwustronna – umowna

Zasady:

• Równego traktowania – zabezpiecza przed dyskryminacją

• Jedności stosowanego ustawodawstwa – można należeć do jednego systemu

• Zachowania praw nabytych oraz w trakcie nabywania – ubezpieczenie przyznawane w jednym państwie UE bez względu na zamieszkanie

• Sumowania okresów ubezpieczenia – uwzględnia okresy ubezpieczenia w kilku państwach przy ustalaniu prawa do świadczeń

Zakres podmiotowy wspólnotowej koordynacji zabezpieczenia społecznego

• Obywatele państw członkowskich

• Bezpaństwowcy

• Uchodźcy, wielopaństwowcy

Świadczenia, których dotyczy unijna koordynacja:

• Emerytury

• Renty inwalidzkie, rodzinne

• Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, rodzinne, z tytułu choroby i macierzyństwa, dla osób bezrobotnych, zdrowotne (opieka medyczna), przedemerytalne

• Zasiłki pogrzebowe

Rozporządzenie wyłącza expressis verbis z zakresu wspólnotowej koordynacji:

• Pomoc społeczną

• Pomoc medyczną

• Systemu świadczeń dla ofiar wojny i jej skutków

1. Ubezpieczenie chorobowe. Czasowa niezdolność do pracy z tytułu choroby. Wynagrodzenie chorobowe. Świadczenia z ubezpieczenia chorobowego – warunki nabycia, rodzaje.

Ubezpieczenie chorobowe

Zakres przedmiotowy:

• Ochrona związana z macierzyństwem: zasiłek macierzyński i opiekuńczy

• Ochrona związana z chorobą: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne i zasiłek wyrównawczy. Tu znaczenie ma niezdolność z ogólnego stanu zdrowia oraz spowodowaną wypadkiem w drodze lub z pracy

Zakres podmiotowy:

• Obowiązkowe: pracownicy (osoby w stosunku pracy, oprócz sędziów u prokuratorów) oraz członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych

• Dobrowolne: osoby wykonujące pracę nakładczą, na umowie agencyjnej, zlecenia, duchowni, prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i osoby współpracujące, osoby wykonujące odpłatną pracę w trakcie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

Składka:

Finansowana z wyłącznie ze składek ubezpieczonego, wysokość: 2,45 % podstawy wymiaru

Przedmiot ochrony:

• Czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby z ogólnego stanu zdrowia oraz z powodu wypadku do i z pracy

• Sytuacje zrównane z niezdolnością do pracy z powodu choroby ( w wyniku decyzji organu, lecznictwo odwykowe, ciąża)

• Zmniejszona sprawność do pracy

• Niemożność świadczenia z powodu powiększenia rodziny

• Niemożność z powodu opieki nad członkiem rodziny.

Zasiłek chorobowy

Przesłanki pozytywne:

• Czasowa niezdolność do pracy

• Zajście jej podczas trwania stosunku pracy lub po nim w okresie ochronnym

• Okres wyczekiwania

Przesłanki negatywne:

• Posiadanie innego źródła dochodu

• Naganne zachowanie ubezpieczonego – niepodjęcie pracy zaproponowanej nosicielowi choroby zakaźnej, niezdolność z powodu nietrzeźwości, umyślne przestępstwo lub wykroczenie, fałszowanie zaświadczenia lekarskiego, wykorzystanie zwolnienia z pracy w sposób niezgodny z jego celem.

• Gdy osoba ma już prawo do emerytury lub renty , bezrobotność

Okres zasiłkowy – okres, ustalony przez ustawodawcę, po którym ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku.

Od pierwszego dnia ubezpieczenia: *absolwenci szkół wyższych, po max 90 dniach od otrzymania tytułu

*10letni okres obowiązkowego ubezpieczenia

*senatorzy i posłowie 90 dni od zakończenia kadencji

Okres wyczekiwania: * 30 dni – obowiązkowo

*90 dni – dobrowolnie

Do okresów ubezpieczeniowych wlicza się także poprzednie okresy, pod warunkiem że przerwa nie trwała dłużej niż 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym.

Zasiłek przysługuje także po ustaniu tytułu ubezpieczenia, gdy niezdolność trwała 30 dni pod rząd i powstała 14 dni po ustaniu ubezpieczenia.

Do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okres niezdolności do pracy, poprzednie niezdolności a także tą samą chorobę. Nie wlicza się niezdolności po upływie 30 dni od ustania ubezpieczenia(obowiązkowo) lub 180 dni(dobrowolnie).

Maksymalnie można pobierać ten zasiłek przez 182 dni, w przypadku gruźlicy jest to 270 dni.

Wymiar zasiłku:

80%, 70%(szpital) oraz 100% (ciąża, wypadek przy pracy, badania dla dawcy)

Świadczenie rehabilitacyjne

Po wyczerpaniu zasiłku chorobowego , gdy nadal jest niezdolny do pracy i nie ma prawa do emerytury lub renty, zasiłku przedemerytalnego lub dla bezrobotnych, w celu dokończenia leczenia lub rehabilitacji rokujących odzyskanie zdolności.

Maksymalnie można to świadczenie pobierać przez 12 miesięcy.

Wysokość świadczenia:

90 % przez pierwsze 3 miesiące, potem 75% przez pozostały okres, 100% ciąża

Orzeka tu lekarz orzecznik lub komisja lekarska (odwołanie) a ZUS podejmuje decyzję na podstawie orzeczenia.

Zasiłek wyrównawczy

Wyrównanie straty w zarobkach pracownika poniesionych z powodu zmniejszenia jego sprawności do pracy.

Przesłanki pozytywne:

• Zmniejszona sprawność do pracy

• Wykonywanie pracy w zakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej, dostosowanej do stanu zdrowia, adaptacji lub przyuczenia do pracy

• Zmniejszenie wynagrodzenia w porównaniu z poprzednim

Przesłanki negatywne:

• Nie przysługuje gdy pracownik ma prawo do emerytury lub renty lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego

Maksymalny okres pobierania zasiłku wynosi 24 miesiące. Stawką jest różnica w wynagrodzeniach.

Zasiłek ustaje:

• Z chwilą zakończenia rehabilitacji i przesunięcia do innej pracy

• Gdy rehabilitacja stała się niecelowa

• Pracownik uniemożliwia bądź utrudnia prowadzenie rehabilitacji

Zasiłek macierzyński

Rekompensata utraconego zarobku w okresie okołoporodowym, w czasie pielęgnacji niemowlęcia, sprawowanie opieki nad dzieckiem przyjętym na wychowanie. Nabycie prawa do zasiłku zależne jest od okresu wyczekiwania oraz charakteru ubezpieczenia chorobowego.

Podmioty uprawnione:

• Matka

• Ojciec

• Inny ubezpieczony członek rodziny

Prawo do zasiłku w trakcie ubezpieczenia

• Urodzenie dziecka

• Przyjęcie dziecka na wychowanie do lat 7 lub 10 z odroczonym obowiązkiem szkolnym lub przyjęcie dziecka w/w w ramach rodziny zastępczej

Prawo do zasiłku po ustaniu tytułu ubezpieczenia:

• Przyjęcie dziecka na wychowanie w trakcie urlopu wychowawczego

• Likwidacja lub upadłość pracodawcy i niezapewnienie innego miejsca pracy

• Naruszenie przepisów prawa przez pracodawcę

• Urodzenie dziecka po przedłużeniu terminowej umowy

Prawo zastępcze do zasiłku dla ojca:

• Śmierć ubezpieczonej, porzucenie dziecka

• Skrócenie okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego na wniosek ubezpieczonej matki dziecka

• Hospitalizacja ubezpieczanej

Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego:

• Urlop macierzyński

• Dodatkowy urlop macierzyński

• Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

• Dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

• Urlop ojcowski

• Urlop rodzicielski

Stawka- 100%, 80% lub 60%

Okres pobierania jest uzależniony od ilości dzieci – od 20 do 37 tygodni

Zasiłek opiekuńczy

Świadczenie z tytułu opieki krótkoterminowej

Nabycie prawa do zasiłku jest zależne od okresu wyczekiwania oraz charakteru świadczenia chorobowego. Przysługuje matce i ojcu dziecka.

Przyznaje się je i wypłaca po złożeniu wniosku wraz z zaświadczeniem lekarskim.

Przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad:

• Dzieckiem chorym, zdrowym

• Innym członkiem rodziny

Okres pobierania zasiłku:

• 60 dni – opieka nad dzieckiem do 8 lat lub do 10 z odroczonym obowiązkiem szkolnym

• 14 dni – opieka nad dzieckiem do 14 lat lub innym członkiem rodziny

Wysokość zasiłku – 80% podstawy wymiaru

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Opieka nad dzieckiem do 8 tygodnia w przypadku hospitalizacji matki. Podmiotem uprawnionym do pobierania dodatkowego zasiłku jest ojciec oraz inny członek rodziny. Można pobierać ten zasiłek maksymalnie 8 tygodni.

1. Niezdolność do pracy – pojęcie zasady tryb orzekania. Świadczenia z ubezpieczenia rentowego – rodzaje, warunki nabycia. Renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna, zasiłek pogrzebowy, dodatki do rent.

Ubezpieczenie rentowe

Przesłanki:

• Bardziej trwała niezdolność do pracy

• Niezdolność do samodzielnej egzystencji

• Utrata żywiciela rodziny

Można pobierać maksymalnie 5 lat, dłużej jeżeli nie ma rokowań na poprawę zdolności, wtedy można orzekać o trwalej niezdolności do pracy.

Niezdolność do pracy – jakiejkolwiek lub do pacy kwalifikowanej, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy zarobkowej. Nie ma tu przemijalności niemożności.

Konstrukcja ryzyka niezdolności do pracy:

• Ekonomiczny – utrata zdolności do pracy zarobkowej

• Biologiczny – naruszenie sprawności organizmu, element stopniowany

Rokowanie odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu nie przesądza o istnieniu niezdolności do pracy ale wpływa na ocenę stopnia i przewidywanego czasu trwania.

Całkowita niezdolność do pracy – gdy osoba utraciła zdolność do jakiejkolwiek pracy

Częściowa niezdolność do pracy – osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z jej kwalifikacjami.

Kryteria częściowej niezdolności do pracy:

• Utrata zdolności w znacznym stopniu

• Utrata zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (potwierdzenie dyplomami, świadczeniami formalnie, zaś rzeczywiste to wiedza, umiejętności, doświadczenie)

Tryb orzekania o niezdolności do pracy:

• Orzekanie w ZUS jest dwuinstancyjne

• Wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy

• Organ I instancji – lekarz orzecznik ZUS, w formie orzeczenia, data niezdolności, trwałość czyli przewidywany okres niezdolności, przekwalifikowanie zawodowe. Od orzeczenia mamy 14 dni na sprzeciw.

• Organ II instancji – komisja lekarska ZUS, IIosobowa, większością głosów, ocenia orzeczenie. Jest to podstawa do decyzji ZUS o świadczeniu. Nie jest jednak ostateczna i można odwołać się do okręgowego sądu pracy.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji:

Odrębne ryzyko socjalne lecz niesamodzielne. Przesłanki:

• Naruszenie sprawności organizmu

• Konieczność opieki i pomocy innej osoby

• Stały lub długotrwały charakter

Warunki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy:

• Częściowa lub całkowita niezdolność

• Wymagany staż ubezpieczeniowy – od 1 do 5 lat, szczególne regulacje są dla młodych oraz osób, które ukończyły 30 lat. Okres składkowy i nieskładkowy uwzględnia się w proporcji 3:1.

• Powstanie niezdolności w czasie trwania ubezpieczenia i nie później niż na 18 miesięcy po ustaniu tytułu ubezpieczenia, wyjątkowo ubezpieczony który udowodni okres składkowy i nie składkowy wynoszący co najmniej 20 lat (kobieta) lub 25 lat ( mężczyzna) oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Rodzaje rent:

• Stała

• Okresowa – rokowanie co do odzyskania zdolności do pracy w ciągu 5 lat.

Wymiar rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy:

• Stała, socjalna, kwota bazowa 24%

• Trzy indywidualne, odzwierciedlenie indywidualnego wkładu do systemu, mierzone stażem ubezpieczeniowym

Kwoty:

• 880,45 zł miesięcznie - emerytura, renta rodzinna i renta dla osób całkowicie niezdolnych do pracy

• 675,13 zł – częściowa niezdolność do pracy

Renta szkoleniowa:

• Częściowa niezdolność do pracy

• Posiadanie stażu ubezpieczeniowego wymagalnego

• Powstanie niezdolności do pracy w trakcie lub po ustaniu tytułu ubezpieczenia

• Celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy z dotychczasowymi kwalifikacjami.

Wynosi 75% podstawy

Okres pobierania wynosi 6 miesięcy, maksymalnie można ją przedłużyć do 36 miesięcy.

Warunki nabycia renty rodzinnej:

• Status żywiciela rodziny w chwili śmierci

• Przynależność do kręgu uprawnionych członków rodziny – dzieci, małżonek, rodzice.

• Warunki szczególne dotyczą kategorii osób na utrzymaniu zmarłego żywiciela uprawnionych do renty rodzinnej – dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, do 16 lat, do ukończenia nauki nie dłużej niż do 25 lat lub bez względu na wiek, gdy są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Wnuki, rodzeństwo przyjęte na wychowanie ( rok od niezdolności), wdowa osiągnęła 50 lat i wychowuje dziecko, rodzice gdy ubezpieczony przyczyniał się do ich utrzymania.

Stawka zależy od % przysługującemu zmarłemu i zależy od liczby uprawnionych

85% dla jednej osoby, 90% dla dwóch osób dla trzech lub więcej – 95%

Zasiłek pogrzebowy

Jednorazowe świadczenie w razie ziszczenia się ryzyka śmierci i związanej z nią ceremonią pochówku.

Osoby, po których przysługuje zasiłek:

• Ubezpieczony

• Osoba pobierająca emeryturę lub rentę

• Nie miała emerytury ale spełniała warunki aby ją mieć

• Małżonek, wdowa, rodzice, dzieci własne i przysposobione, rodzeństwo, dziadkowie, wnuki

Zasiłek przysługuje także w frazie śmierci ubezpieczonego po ustaniu ubezpieczenia gdy śmierć nastąpiła w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego.

Osoby uprawnione do zasiłku pogrzebowego:

• Osoby fizyczne

• Inne podmioty które pokryły koszty pogrzebu

Maksymalnie wynosi ono 4000 zł

Dodatek pielęgnacyjny

Świadczenie akcesoryjne, powiązane z emeryturą lub rentą, wynosi 208,17 zł miesięcznie.

Podstawy nabycia:

• Świadczeniobiorca jest całkowicie niezdolny do pracy oraz niezdolny do samodzielnej egzystencji

• Ukończył 75 lat

Dodatek dla sieroty zupełnej

Świadczenie akcesoryjne do renty rodzinnej, wynosi 391,26 zł miesięcznie

1. Ubezpieczenie wypadkowe – wypadek przy pracy- pojęcie, rodzaje. Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Zakres podmiotowy:

Albo się podlega, albo nie, nie ma dobrowolności. Obowiązkowo podlegają pracownicy, członkowie rolniczych spółek, posłowie, senatorowie, funkcjonariusze służby cywilnej, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub agencyjnej.

Podmioty wyłączone z możliwości tego ubezpieczenia:

• Bezrobotni

• Osoby wykonujące pracę nakładczą

• Osoby pobierające zasiłek socjalny lub świadczenie socjalne

• Osoby które mogą podlegać ubezpieczeniu rentowemu lub emerytalnemu

• Żołnierze niezawodowi z czynną służbą

Zakres przedmiotowy:

Ochrona skutków wypadku przy pracy, choroby zawodowej, wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy ( w czasie podróży służbowej, szkolenia, przy wykonywaniu zadań zleconych przez organizacje związkowe)

Skutki w zdolności do pracy:

Czasowa niezdolność, bardziej trwała niezdolność, niezdolność do samodzielnej egzystencji, utrata żywiciela rodziny.

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego:

• Zasiłek chorobowy – czasowa niezdolność do pracy spowodowana wypadkiem przy pracy, zrównanym z wypadkiem przy pracy i chorobą zawodową. Przysługuje bez okresów wyczekiwania, wypłacany od 1 dnia niezdolności.

• Świadczenie rehabilitacyjne – po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest niezdolny do pracy a dalsze leczenie i rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności.

• Zasiłek wyrównawczy – wynagrodzenie uległo zmniejszeniu wskutek stałego (nierokujące poprawy upośledzenie czynności organizmu) lub długotrwałego ( upośledzenie czynności organizmu przez okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie) uszczerbku na zdrowiu.

• Renty – przysługują niezależnie od długości okresy ubezpieczenia wypadkowego bez względu na datę powstania niezdolności. Nie ma ograniczenia wysokości podstawy. Wynoszą one 80% dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy, 60% dla osoby częściowo niezdolnej do pracy.

• Renta z tytułu niezdolności do pracy – nie może być niższa niż 250% kwoty najniższej, gdy stał się niezdolny do pracy przez wypadek przy pracy lub chorobę zawodową.

• Renta szkoleniowa- 100% podstawy, nie może być niższa niż 250% kwoty najniższej, orzeczono tu celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem lub chorobą.

• Renta rodzinna - nie może być niższa niż 250% kwoty najniższej, przysługuje członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego wskutek wypadku albo choroby lub rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Gdy spełni się tu ryzyko utraty żywiciela, a rodzina była na jego utrzymaniu.

• Dodatki do rent – Dla sieroty zupełnej, świadczenie akcesoryjne, uprawniona jest sierota zupełna pobierająca rentę rodzinną z ubezpieczenia wypadkowego.

Dodatek pielęgnacyjny – przysługuje osobie pobierającej rentę wypadkową z tytułu niezdolności do pracy lub rentę rodzinną, niezdolna co samodzielnej egzystencji i całkowicie niezdolna do pracy lub ukończyła 75 lat.

• Jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny lub dla ubezpieczonego- zobowiązany do wypłaty jest ZUS, świadczenie pieniężne ryczałtowe. Przesłanką nabycia jest doznanie stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby. Pokrywa szkody rzeczywiście doznane i utrzymujące się nadal po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Wysokość jest zależna od procentu niezdolności do pracy i może ulec zwiększeniu. Decyduje o wysokości ZUS.

Dla członków rodziny – dla rodziny zmarłego ubezpieczonego wskutek wypadku lub choroby zawodowej a także rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Wysokość zależy kto jest uprawniony i ile jest tych osób. Kwoty te są wyższe dla członków I grupy – małżonek i dzieci.

Składka: od 0,40% do 8,12% podstawy opłacana przez płatnika

Wypadek przy pracy – nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz (uszkodzenie tkanek lub narządów) lub śmierć następujące w związku z pracą ( wykonywanie czynności, poleceń, dyspozycji w czasie pozostawania w dyspozycji pracodawcy)

• Pracowniczy -

• Niepracowniczy – w okresie ubezpieczenia wypadkowego, np. pobierający stypendium, osoby duchowne.

Rodzaje wypadków przy pracy:

• Śmiertelny

• Ciężki wypadek

• Zbiorowy

Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku

• Zgłoszenie wypadku przez poszkodowanego do odpowiedniego podmiotu

• Podmiot (zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę) ustala przyczyny i okoliczności wypadku i niezwłocznie zawiadamia ZUS o wszczęciu postępowania powypadkowego – oględziny, zabezpieczenie miejsca.

• Doznanie urazu lub śmierć stwierdza lekarz

• Protokół powypadkowy sporządza do 14 dni od zawiadomienia, inaczej karta wypadku

• Uprawniony składa do ZUS wniosek o wypłatę świadczenia wraz z dokumentacją

• ZUS wydaje decyzję

Świadczenie nie przysługuje gdy:

• przyczyną wypadku było dobrowolne naruszenie przepisów ochrony życia i zdrowia nieumyślnie lub przez rażące niedbalstwo ,

• ubezpieczony przyczynił się w znacznym stopniu do wypadku.

• Gdy odmówił badania niezbędnego do ustalenia poziomu alkoholu we krwi lub innych substancji lub poprzez swoje zachowanie uniemożliwił to badanie

Przyznanie lub odmowa następuje decyzją ZUS na wniosek uprawnionego

Odmowa przyznania świadczenia:

• Nieprzedstawienie protokołu powypadkowego lub karty wypadku

• Nieuznanie w protokole zdarzenia za wypadek przy pracy

• gdy protokół zawiera stwierdzenia bezpodstawne

• W przypadku braków formalnych ZUS zwraca protokół w celu uzupełnienia.

1. Choroba zawodowa – pojęcie, tryb stwierdzania. Choroba pozazawodowa. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego – rodzaje, warunki nabycia. Okoliczności wyłączające prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego.

Choroba zawodowa

Choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, gdy można bezspornie stwierdzić, że została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy lub w związku z jej wykonywaniem. Jest to zachorowanie pozostające w związku przyczynowym z pracą.

Musi być adekwatnym skutkiem warunków wykonywania pracy

Przyczyną jest niezakłócony proces pracy, sam charakter pracy lub warunki jej wykonywania

Istnieje domniemanie choroby zawodowej, związku choroby z warunkami pracy narażającymi na to zachorowanie. Wyklucza się zaś chorobę niewymienioną w wykazie.

Tryb rozpoznawania i zgłaszania choroby:

• Podejrzenie choroby zawodowej – zgłoszenie do powiatowego inspektora sanitarnego i państwowego inspektora pracy

• Orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej lub braku podstaw do jej rozpoznania – w jednostce orzeczniczej I stopnia i II stopnia

• Decyzja o stwierdzeniu choroby lub jej braku – powiatowy inspektor sanitarny

Choroba pozazawodowa

Choroba nie wymieniona w wykazie chorób zawodowych, spowodowana szkodliwymi warunkami pracy lub sposobem jej wykonywania

1. Zasady ogólne pomocy społecznej. Zasady i tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej.

Pomoc społeczna – instytucja polityki społecznej państwa, majaca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia zasoby i możliwości. Działa na zasadzie subsydiarności i niekumulowania świadczeń. Pomoc społeczna jest w ostateczności, w pierwszej kolejności przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Zadania pomocy społecznej:

• Przyznawanie i wypłacanie świadczeń

• Praca socjalna

• Prowadzenie i rozwój infrastruktury socjalnej

• Analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenie

• Realizacja zadań wynikających z potrzeb społecznych

• Rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Obowiązek realizacji świadczeń leży w JST oraz organach administracji rządowej.

Zasady pomocy społecznej:

• Subsydiarności - jako zasada organizacji pomocy społecznej i przyznawania pomocy

• Współdziałania – kontrakt socjalny – zobowiązanie osoby do wykonania pewnych działań w zamian za świadczenia.

• Poszanowania godności człowieka

• Indywidualizacji

• Uznaniowości

• Adekwatności potrzeb do celów i możliwości pomocy społecznej

Przesłanki przyznania świadczeń:

• Kryterium dochodowe

• Wystąpienie powodu uzasadniających udzielenie pomocy społecznej np. sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, sytuacja kryzysowa, przemoc w rodzinie.

Prawo do świadczeń przysługuje:

• Osobie samotnie gospodarującej której dochód nie przekracza 542 zł – kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej

• Osobie w rodzinie, w której dochod na jedną osobę nie przekracza 456 zł – kryterium dochodowe na osobę w rodzinie

• Rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – kryterium dochodowe rodziny

Dochód – suma miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedającego złożenie wniosku lub miesiąca w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło uzyskania pomniejszona o podatkach dochodowy, składki ubezpieczeniowe zdrowotne i społeczne oraz alimenty na rzecz innej osoby.

Rodzina – osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące

1. Rodzaje świadczeń z pomocy społecznej – pieniężne, niepieniężne, fakultatywne, obligatoryjne. Zasiłek stały, Zasiłek celowy, zasiłek okresowy, usługi opiekuńcze. Dom pomocy społecznej – przesłanki umieszczenia, odpłatność. Postępowanie w sprawach pomocy społecznej.

Rodzaje świadczeń:

Powiązane z kryterium dochodowym – zasiłek stały

Niezależne od kryterium – specjalny zasiłek celowy

Pieniężne – zasiłek stały

Niepieniężne – usługi opiekuńcze

Okresowe – zasiłek okresowy

Jednorazowe – zasiłek celowy

Zwrotne – zasiłek okresowy

Bezzwrotne – zasiłek stały

Status publicznego prawa podmiotowego – zasiłek stały

Status publicznego prawa podmiotowego, ale organ działa uznaniowo – zasiłek okresowy

Status publicznego prawa podmiotowego, ale będące obowiązkowym zadaniem gminy, w ramach uznania – zasiłek celowy

W ramach uznania organu – zasiłek celowy specjalny

Zasiłek stały

Warunki przyznania:

• Pełnoletność

• Całkowita niezdolność do pracy z powodu wieku

• Całkowita niezdolność z powodu niepełnosprawności

• Dochód niższy od kryterium dochodowego osoby w rodzinie lub osoby samotnie gospodarującej

• Brak przesłanek negatywnych

Wysokość:

• Różnica między kryterium dochodowym a dochodem osoby lub rodziny

• 30 – 529 zł miesięcznie

Zasiłek okresowy:

Warunki nabycia:

• Długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego

• Kryterium dochodowe

• Brak przesłanek negatywnych

• Bezzwrotny

• Celem jest rekompensata niedoboru w dochodach w zakresie jaki jest nieodzowny do uzyskania poziomu życia gwarantującego minimum potrzeb życiowych.

Wysokość: różnica między kryterium dochodowym a dochodem osoby lub na osobę w rodzinie, nie mniej niż 50%, 20 – 418 zł miesięcznie.

Zasiłek celowy „typowy”

Warunki przyznania:

• Zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej

• Występowanie potrzeby

• kryterium dochodowe

• decyduje uznanie organu

Wysokość: granicami są potrzeby wnioskodawcy oraz cele i możliwości pomocy społecznej

Zasiłek celowy „nietypowy”
Warunki przyznania:

• strata w wyniku zdarzenia losowego

• strata w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej

• kryterium dochodowe lub bez względu na dochód

• Może nie podlegać zwrotowi

Specjalny zasiłek celowy

Warunki przyznania:

• Zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej

• Występowanie potrzeby

• Stwierdzenie szczególnie uzasadnionego przypadku

• Dochody przekraczające kryterium dochodowe

Wysokość: kwota nieprzekraczająca kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny

Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Usługi dostosowane go potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Warunki przyznania obligatoryjne:

• Osoba samotna

• Z powodu choroby lub innych przyczyn wymagana jest pomoc innych

• Brak pomocy

Warunki przyznania fakultatywne:

• Wiek, choroba inne przyczyny wymagające opieki innych

• Brak takiej pomocy

• Niezamieszkanie z małżonkiem, wstępnymi i zstępnymi

Usługi te obejmują:

• Pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych

• Opiekę higieniczną

• Zaleconą przez lekarza pielęgnację

• Zapewnienie kontaktu z otoczeniem

Rada Gminy w uchwale określa szczegółowe warunki przyznawania o odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne, warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, tryb ich pobierania.

Dom Pomocy Społecznej

Warunki umieszczenia:

• Wymaganie całodobowej opieki z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności

• Brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w codziennym życiu

• Usługi opiekuńcze niewystarczające

• Przeznaczone są dla osób w podeszłym wieku, przewlekłe choroby, dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie i fizycznie, osób uzależnionych od alkoholu.

Zasady odpłatności;

• Mieszkaniec – opłata w wysokości nie większej niż 70% swoich dochodów

• Małżonek, wstępni i zstępni ponoszący opłatę zgodnie z umową

• Gmina z której osoba została skierowana do domu ponosi opłatę w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu a opłatami ponoszonym przez inne osoby.

1. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym. Rozstrzyganie zbiegów tytułów ubezpieczeń.

Zbiegi prawa do świadczeń wypadkowych z innymi świadczeniami – gdy ubezpieczony jest uprawniony do różnych świadczeń w tym samym czasie o różnym charakterze i celu.

Ustawodawca pozwala na wybór świadczenia korzystniejszego lub wykazuje, które ma pierwszeństwo lub na jakich zasadach można je łączyć.

• Zbieg uprawnień do świadczeń krótkoterminowych z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego – przysługuje z wypadkowego

• Zbieg i jednej osoby do kilku rent – wypłaca się rentę wyższą lub wybraną

• Zbieg uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy i emerytury – renta powiększona o połowę emerytury lub emerytura powiększona o połowę renty

Zawieszania prawa do rent wypadkowych