PROCESY CEMENTACJI
Cementacją określa się proces wypierania z roztworu jonów jednego metalu przez drugi. Pierwszy z metali przechodzi ze stanu jonowego w metaliczny a drugi z metalicznego w jonowy.
Cementacja znajduje zastosowanie przede wszystkim przy:
odzyskiwaniu metali z roztworów np. do wypierania miedzi lub złota z roztworów (np. wypieranie miedzi przez żelazo, które może być zastosowane w galwanotechnice – wypieranie z wyczerpanej kąpieli do miedziowania drutów; złoto może być wypierane cynkiem)
oczyszczaniem elektrolitów z niektórych metali
oczyszczanie z metali ciężkich
Proces cementacji zastosowany w galwanotechnice prowadzi, zatem do odzysku miedzi z wyczerpanych kąpieli i wód popłucznych (unieszkodliwianie wód popłucznych i kąpieli)
Jako środek wypierający miedź stosuje się żelazo o odpowiednio silnie rozwiniętej powierzchni (rozdrobnione), intensyfikuje to proces/ Odbywa się przy intensywnym mieszaniu, wydziela się metaliczna miedź a żelazo przechodzi do roztworu (łatwiej jest odżelazić – tradycyjne metody?
Miedz wyparta jest w formie zawiesin i osadów
Schemat ideowy procesu cementacji miedzi z roztworów odpadowych
Zastosowanie technologii wydzielania miedzi (w procesie cementacji)
-zużyta kąpiel oraz wody popłuczne gromadzone są w odrębnych zbiornikach magazynowych
-roztwory odpadowe podawane są ze zbiornika magazynowego na filtr piaskowy w celu wydzielenia zawiesin i części pływających ( w tym smarów)
-kąpiel oczyszczona w filtrze kierowana jest do cementatora I stopnia, który jest zaopatrzony w mieszadło
…
-z rozdzielacza osad kierowany jest do prasy filtracyjnej
Sklarowana kąpiel podawana jest do kolejnego cementatora
(DUŻA ILOŚĆ ODPADÓW POZBYWA SIĘ GŁÓWNEGO ZANIECZYSZCZENIA PODOBNIE JAK PRZY SPALANIU BEZPOŚRENIM)
WYTRĄCANIE TRUDNOROZPUSZCZANYCH ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH METALI CIĘŻKICH ZAWARTYCH W ODPADACH
Odpady takie powstają w wielu gałęziach przemysłu (przemysł chemiczny, petrochemiczny, …)
Wytrącamy metale ciężkie w postaci osadów trudnorozpuszczalnych związków dla zmniejszenia ich rozpuszczalności w wodzie
Do wytrącania metali ciężkich można stosować między innymi:
mleko wapienne – np. wytrącanie metali ciężkich w ściekach z galwanizerni)
związki siarki – siarczek sodu lub czterosiarczek wapnia np. stosuje się głównie do wytrącania rtęci i jej związków ( wiąże metale ciężkie w trudno rozpuszczalne w wodzie związki)
metoda żelazocyjankowa-usuwanie wolnych cyjanków; powstaje żelazocyjanek żelazawy, który jest nierozpuszczalny nawet przy pH=3
Wytrącanie osadów metali i cyjanków powoduje pozbawienie ścieków ich głównych zanieczyszczeń. Ścieki mogą być w danej kolejności oczyszczane tradycyjnymi metodami.
Wytrącone osady metali cyjanków są odpadami niebezpiecznymi, które należy zagęścić i odwodnić a następnie unieszkodliwić.
Rozpuszczalność ……….
- w wodzie o charakterze kwaśnym (szczególnie w kwaśnych wodach opadowych)
-w przypadku składowania na składowisku z innymi odpadami np. komunalnymi w trakcie mineralizacji substancji organicznej powstają kwasy organiczne, z którymi mogą bardzo łatwo reagować wodorotlenków i soli zasadowych metali ciężkich. Powoduje to w efekcie uwolnienie danego metalu, przechodzenie do roztworu wodnego i migrację w środowisku.
Z powyższych względów odpady galwanizerskie zaliczane są do odpadów niebezpiecznych i nie mogą być deponowane w środowisku bez odpowiednich zabezpieczeń.
W wyniku wytrącania w postaci trudno rozpuszczalnych metali ciężkich osady zawierające metale ciężkie stanowią odpad niebezpieczny wymagający unieszkodliwienia.
Główne metody unieszkodliwiania odpadów zawierającym metale ciężkie:
-procesy immobilizacji metali ciężkich
~zestalenie (przy zastosowaniu spoiw mineralnych – głównie cementów)
~zamykanie w masie betonowej
~wypłukiwanie metali ciężkich a następnie ich odzyskanie i zawrócenie do produkcji (odzysk metoda bardzo korzystna)
~ spiekanie w materiałach ceramicznych
- składowanie osadów zawierających metale ciężkie.