W jaki sposób można badać:
Testy sprawnościowe – sprawność fizyczna
Próby czynnościowe – wydolność organizmu-układ krążenia, oddychania, termoregulacja, układ ruchu, mięśniowy i nerwowy
Sprawność fizyczna możemy określić jako możliwość wykonania danego zadania ruchowego wymagającego zaangażowania wielu cech motorycznych. Aby określić ogólną sprawność należy przeprowadzić różnego rodzaju testy określające stopień rozwoju poszczególnych cech motorycznych. 1 test sprawnościowy w Polsce został opracowany przez Jana Mydworskiego (?) w 1994 – próba szybkości – bieg na 60m, próba koordynacji – skok wzwyż, rzut piłeczką palantową jako sprawdzian siły.
Denysiuk- test dla dzieci i młodzieży(5 prób):
Próba szybkości – bieg na 60m
Ocena siły – rzut piłką lekarską zza głowy
Ocena skoczności – skok dosiężny
Ocena zwinności – bieg z przewrotem w przód
Ocena wytrzymałości – żabki – chłopcy – 1 min, dziewczynki – 1,5 minuty (??)
Test Zuchory – test samooceny sprawności fizycznej min. Ocena może wykonać 90% społeczeństwa. 6 prób:
Bieg sprinterski z wysokim unoszeniem kolan i klaskaniem pod kolanami w ciągu 10s
Skok w dal obunóż z miejsca i pomiar własnymi stopami
Zwis na drążku prosty, z podciąganiem, na jednej ręce z podciąganiem
Skłon tułowie w przód przy wyprostowanych nogach
Bieg na dystansie albo w miejscu w tempie 120 kroków na minutę- chłopcy 3km, dziewczyny 2km
Leżenie tyłem wznos nóg powyżej 60® i nożyce poziome w określonym czasie
Test Thomasa
Próby czynnościowe: będą określać wydolność ćwiczącego przy wysiłku fizycznym czyli pomiar ukl. Krążenia i oddychania. w czasie trwania wysiłku fizycznego i po wysiłku będą wykonane pomiary tętna, ciśnienia tętniczego krwi, liczby oddechów na minutę. Tętno powolne do 60 uderzeń/min, tętno normalne – 60-90, tętno szybkie – powyżej 90 u /min. Bradykardia – zwolnienie tętna poniżej 30 uderzeń na minutę. Tachykardia – gwałtowne przyśpieszenie tętna
Ciśnienie 120/80 – norma. W wieku starczym norma to ok. 140/90.
Nadciśnienie tętnicze to 140/90 i więcej.
Oddychamy 15-18 razy na minutę – ¼ powierzchni płuc. Oddychanie przeponowe – nie ma problemów z oddychaniem. Kobiety muszą się nauczyć. Dzieci oddychają szybciej – 24 razy/minutę.
Najprostsze próby czynnościowe dla układu krążenia:
Próba ortostatyczna – bez przyborów, swoboda badania w pozycji leżącej. Mierzymy tetno przez minutę, następnie pacjent wstaje – pozycja stojąca i mierzymy tętno. Różnice w badaniu to 6-12 uderzeń – wynik dobry, świadczy o dobrej tolerancji zmiany położenia ciała. Różnica 14-18 – wynik zadawalający, różnica powyżej 20 – wynik zły, świadczy najczęściej o dużej pobudliwości układu nerwowego lub o schorzeniu kardiologicznym.
Próba step-test(?) – polega na wykonaniu 20 wejść na stopień o wysokości ok. 30 cm raz 1 nogą, raz 2. Tętno mierzymy przed i po badaniu. Podwyższone tętno o 25% po ćw jest tętnem bardzo dobrym. Powyżej 75% wynik zły.
Próba 20 przysiadów – jak wyżej.
Układ oddechowy –
Próba zatrzymania oddechu – pozycja siedząca z oparciem, po kilku spokojnych oddechach robimy głęboki wdech i zaciskamy skrzydełka nosa i zatrzymujemy powietrze. Czas bezdechu powyżej 90 s – b. dobry, 60-90 – dobry, 30-60 – ok., poniżej 30- zły.
Pomiar ruchomości klatki piersiowej – mierzymy obwód klatki piersiowej na wydechu, następnie polecamy wziąć głęboki wdech – mierzymy, różnica powinna wynosić ok. 7 cm. Pomiaru dokonujemy pod piersiami.
Badanie pojemności oddechowej płuc – spirometr. Od 4 do 7 tys mililitrów
Test Lovetta