Diagnoza zespół Aspergera (Automatycznie zapisany)

Łukasz Kciuk

III Pedagogika resocjalizacyjna

Diagnoza – Zespół Aspergera

OPIS PRZYPADKU

Rudolf ma 6 lat i uczęszcza do Przedszkola Publicznego w małej miejscowości w południowej części woj. opolskiego. Ma dwóch starszych braci, którzy podobnie jak on są dziećmi biologicznymi rodziców P. i B. Ojciec (P.) pracuje w Niemczech na budowie. Przyjeżdża do domu raz na dwa tygodnie na weekendy, czasem rzadziej. Zimą częściej przebywa w domu. Matka (B.) jest gospodynią domową. Rudolf stroni od rowieśników i nieznajomych osób dorosłych. Z rodzicami i rodzeństwem utrzymuje dobre kontakty. W towarzystwie znanych mu osób wyraża się w sposób poprawny aczkolwiek mało ekspresyjnie. Już przed drugim rokiem życia wypowiadał pojedyncze słowa, a przed trzecim rokiem życia wyrażał się w sposób komunikatywny. Chłopak pedantycznie konstruuje zdania, pod względem poprawności nie odbiegając od reszty rówieśników. Jest dzieckiem bardzo ruchliwym, można by wręcz zaryzykować stwierdzenie, że nadpobudliwym. Chłopak nie posiada potrzeby nawiązywania kontaktów społecznych, stroni od towarzystwa innych dzieci. Najbardziej lubi zajęcia plastyczne, a szczególnie rysowanie. Bardzo lubi rysować. Potrafi całymi godzinami siedzieć i rysować historyjki, komiksy. Przed przystąpieniem do rysowania zawsze starannie temperuje kredki. Kiedy przedszkolanka przerywa mu rysowanie, bo np. jest czas na obiad, wtedy Rudolf wpada we wściekłość. Rówieśnicy, jak to dzieci, bywają czasem zaczepni i zdarza się że przezywają chłopaka lub mu dokuczają, wykorzystując fakt jego wycofania i nieśmiałości. Rudolf jest wtedy zawsze bardzo smutny i obrażony. Nie rozumie również żartów, uogólnień, znaczenia przysłów itd.

DIAGNOZA – stwierdzam u Rudolfa zespół Aspergera (ICD 10, F84.5).

Zespół Aspergera charakteryzuje się przede wszystkim: zaburzeniami wzajemnych interakcji społecznych, ograniczonymi zainteresowaniami, powtarzającymi się rutynowymi zachowaniami lub rytuałami, zaburzeniami ekspresji i rozumienia mowy. Zaburzeniami w komunikacji niewerbalnej, niezgrabnością ruchową1. Obecnie w celu zdiagnozowania Zespołu Aspergera posługujemy się oficjalnymi kryteriami WHO zamieszczonymi w ICD 10.

Zachowanie Rudolfa wskazuje właśnie na zespół Aspergera, ponieważ występuje u niego szereg charakterystycznych objawów, skatalogowanych w ICD 10 F84.5:

- W przypadku Rudolfa nie mamy do czynienia z typowym autyzmem, ponieważ u chłopaka nie obserwujemy ogólnego opóźnienia lub upośledzenia rozwoju mowy i funkcji poznawczych.

- Chłopak wypowiadał pojedyncze słowa przed 2 r. ż., oraz wyrażał się komunikatywnie przed 3 r. ż.

- Występują u niego nieprawidłowości w zakresie wzajemnych interakcji społecznych, takie jak niedostateczny rozwój związków równieśniczych, obejmujących wzajemnie podzielane zainteresowania, współdziałanie. Drugą widoczną nieprawidłowością wskazującą na Zespół Aspergera jest brak spontanicznej potrzeby dzielenia z innymi osobami radości, zainteresowań lub osiągnięć.

- Rudolf jest pochłonięty stereotypowym zachowaniem – rysowaniem. Przed każdym rysowaniem rytualnie temperuje kredki2.

Chłopak spełnia większość kryteriów wymaganych do stwierdzenia zespołu Aspergera.

PRZYCZYNY: Geneza zespołu Aspergera jest jak dotąd niewyjaśniona. Wiele argumentów przemawia za genetycznym podłożem tej przypadłości. Dr Eric Peterson z Uniwersytetu Kolorado w Denver wykazał, że u dzieci chorych rodziców częściej diagnozuje się tę przypadłość niż u nieobciążonych genetycznie. Z kolei Prof. Gerard Schellenberg z Uniwersytetu Stanu Waszyngton wymienia aż 30 genów które miałyby prowadzić do zmian chorobowych. Pojedyncze geny (tzw. autystyczne) mogą zwiększać zdolności intelektualne, ale kiedy jest ich za wiele, wywołują chorobę3. Nie zauważyłem, aby któryś z rodziców Rudolfa wykazywał cechy zespołu Aspergera. Pytałem matkę chłopca o dziadków. Powiedziała, że jej teść był znany we wsi z której pochodził jako ekscentryczny malarz, pustelnik. Być może dziadek chłopca również posiadał zespół Aspergera i Rudolf odziedziczył geny po dziadku. Mogę tylko podejrzewać, ale nie mogę być pewny, bo nie widziałem żadnych wyników badań, ani diagnoz potwierdzających tę hipotezę. Zaryzykuję tezę, że choroba chłopca ma podłoże genetyczne.

PROGNOZA NEGATYWNA:

- Brak odpowiedniej terapii może doprowadzić do utrwalenia nawyków i wycofania dziecka z kontaktów społecznych. Może mieć ono duże trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie, w społeczeństwie.

Po okresie dorastania mogą pojawić się zaburzenia psychotyczne, np. schizofrenia. Z powodu swoich nawyków, egocentrycznej otwartości i delikatności chłopak może w przyszłości mieć trudności w pracy z innymi ludźmi. Pomoc psychiatryczna może okazać się wówczas nieodzowna4.

PROGNOZA POZYTYWNA

Odpowiednie poinstruowanie otoczenia dziecka – rodziny, pań przedszkolanek pozwoli rozwinąć umiejętnosci społeczne dziecka. Regularna praca i trening mogą ułatwić Rudolfowi nawiązywanie kontaktow z innymi ludźmi i wytworzyć potrzebę interakcji oraz rozwinąć umiejętności komunikacyjne. Jest realna szansa, że odpowiednia terapia pozwoli Rudolfowi dobrze funkcjonować w wieku dorosłym. Niektóre z osób z zespołem Aspergera odnoszą w życiu wyjątkowe sukcesy5. Niektórzy dopatrują się zespołu Aspergera np. u twórcy Microsoftu Billa Gatesa. Inne osoby których biografie sugerują, że cierpieli na zespół Aspergera to Michał Anioł, Wolfgang Amadeusz Mozart, Hans Christian Andersen, Thomas Edison, Thomas Jefferson czy Alfred Hitchcock6.

DZIAŁANIA NAPRAWCZE:

Metodą małych kroków należy wspierać rozwój społeczny dziecka poprzez odpowiednie zabawy, w których początkowo uczestniczy tylko matka i dziecko. W przypadku sześcioletniego Rudolfa jest wskazane aby również ojciec i bracia właczali się do zabaw. Następnie kolejne dzieci w przedszkolu itp. Należy przy tym mieć na uwadze zainteresowania i poziom rozwoju dziecka aby zabawa sprawiała mu przyjemność i by w czasie zabawy dochodziło do kontaktu z innymi osobami7. Dobrze jest włączyć do zabawy te czynności, które będzie można wykorzystać podczas zabawy z innymi dziećmi np. rzucanie piłką, jazda samochodzikami. Trzeba uczyć Rudolfa, że powinien życzliwie wypowiadać się na temat innych dzieci. Dzięki temu inne dzieci nie będą go uważać za wrogiego i niemiłego, a co w dalszym etapie pozwoli mu nawiązać z innym dzieckiem lepszy, bliższy kontakt. Należy pracować nad rozwojem emocjonalnym dziecka poprzez prezentację fotografii, ilustracji osób szczęśliwych, smutnych itd. Każda lekcja powinna dotyczyć jednego uczucia. Należy uczyć dziecko bezpiecznych wypowiedzi w sytuacji, gdy czuje się zagrożone, np. „Przepraszam, ale nie wiem, co powinienem zrobić”.

Również przedszkolanki w przedszkolu powinny zachowywać się spokojnie. Powinny być względem dziecka cieple i opanowane, jednocześnie nie stawiać mu tych samych wymagań co innym dzieciom. Nie przerywać mu rysowania stanowczo i szybko, ale spokojnie wytlumaczyć, że „teraz jest pora obiadowa, więc pójdziemy na obiadek, zaś po obiadku jeszcze porysujemy”. Należy pamiętać, że dziecko może w jednej dziedzinie przewyższać inne dzieci (np. Rudolf lepiej rysuje), zaś w innej dziedzinie mieć braki. Przedszkolanki powinny swoją postawą pokazywać innym dzieciom, że Rudolfowi należy się szacunek i normalne traktowanie. Panie powinny powtarzać dziecku, że w razie trudności może się zwracać o pomoc nie tylko do nich ale także do innych dzieci. Panie mogą zachęcać Rudolfa do interakcji z jednym lub kilkoma dziećmi, o których wie, że są tolerancyjne i opiekuńcze.

Myślę, że nie powinno się ingerować w rytuały dziecka związane z temperowaniem kredek, ponieważ zapewnia mu to poczucie bezpieczeństwa.

Aby rozwinąć komunikację na poziomie społecznym można zastosować tzw. kolorową terapię polegająca na udzielaniu feedbacku w czasie rzeczywistym, za pomocą kolorów. System autorstwa Karrie Karahalios (Illnois University) pozwala dzieciom widzieć własną mowę. Miejmy nadzieję, że system pojawi się w Polsce jak najszybciej i Rudolf będzie mógł skorzystać z jego dobrodziejstw8.

Bibliografia:

  1. Frith U. (red.), Autyzm i zespół Aspergera, tł. B. Godlewska, Warszawa 2005

  2. Komender J. (red.), Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa 2009

  3. http://www.psychika.eu/kolorowa-terapia-w-zespole-aspergera (04 I 2009)

  4. http://www.wprost.pl/ar/169230/Geniusze-Aspergera/ (04 I 2010)

  1. Typologia C. i Ch. Gillberg (1989), cyt. za: A. Bryńska, Zespół Aspergera – kryteria diagnostyczne, obraz kliniczny, w: J. Komender (red.), Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa 2009, s. 51-52.↩

  2. Kryteria podano za: J. Komender (red.), dz. cyt., s. 52.↩

  3. http://www.wprost.pl/ar/169230/Geniusze-Aspergera/ (04 I 2010)↩

  4. U. Frith (red.), Autyzm i zespół Aspergera, tł. B. Godlewska, Warszawa 2005, s. 11.↩

  5. U. Frith (red.), dz. cyt., s. 11.↩

  6. http://www.wprost.pl/ar/169230/Geniusze-Aspergera/ (04 I 2010)↩

  7. J. Komender (red.), dz. cyt., s. 99.↩

  8. Więcej na temat systemu na stronie http://www.psychika.eu/kolorowa-terapia-w-zespole-aspergera/ (04 I 2009)↩


Wyszukiwarka