Rekreacja dzieci i młodzieży praca licencjacka oceniona na 4 na WSTiR

WYŻSZA SZKOŁA TURYSTYKI I REKRECJI

im. MIECZYSŁAWA ORŁOWICZA W WARSZAWIE.

KIERUNEK: Zarządzanie Sportem i Rekreacją

TOMASZ HORACY REK


REKREACJA FIZYCZNA DZIECI I MŁODZIEŻY

PRACA LICENCJACKA

Promotor:

dr Ryszard Wysoczański




WARSZAWA 2009

Oświadczenie promotora pracy

Oświadczam ,że niniejsza praca została przygotowana pod moim kierunkiem i stwierdzam, że spełniona ona warunki do przedstawienia jej w postępowaniu o nadanie tytułu zawodowego.

Data Podpis promotora

Oświadczenie autora pracy

Świadomy odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca licencjacka została napisana przeze mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami.

Oświadczam również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem procedur związanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w wyższej uczelni.

Oświadczam ponadto, że niniejsza praca jest identyczna z załączoną wersją elektroniczną.

Data Podpis autora



Spis treści

Streszczenie.
Wstęp.

Rozdział I. Rekreacja dzieci i młodzieży- informacje ogólne.

I.1. Zajęcia pozaszkolne z rekreacji fizycznej.

I.2. Zadania szkoły w organizowaniu form aktywności fizycznej dzieci i młodzieży.

Rozdział II. Cel pracy, hipotezy, metody i techniki badawcze .

Rozdział III. Czas wolny dzieci i młodzieży. Pojęcie czasu wolnego.

III.1. Funkcje czasu wolnego.

III.2. Aspekty czasu wolnego.

III.3. Wykorzystanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież.

III.4. Sposoby spędzania czasu wolnego.
Rozdział IV. Analiza przeprowadzonego badania.

IV.1. Badana grupa.

IV.2. Wyniki przeprowadzonego badania i ich związek z postawionymi hipotezami.

Podsumowanie i wnioski.

Bibliografia.

Spis rysunków oraz tabel.

Załącznik- ankieta.

Streszczenie

Tematem niniejszej pracy jest :”Rekreacja fizyczna dzieci i młodzieży”. Jako cel pracy przyjęto przedstawienie ogólnego zarysu rekreacji fizycznej dzieci i młodzieży, ukazanie sposobów wykorzystania czasu wolnego przez dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej oraz młodzieży z klas trzecich gimnazjum oraz jego wpływu na rekreację fizyczną dzieci i młodzieży z objętych badaniem grup, przedstawienie wpływu niektórych czynników środowiskowych, dostępu do obiektów sportowych i sprzętu sportowego oraz czynników motywacyjnych na aktywne wykorzystanie czasu wolnego respondentów.

Aby zrealizować określony cel należy przyjąć określone hipotezy i poddać je weryfikacji w procesie badań. Przez hipotezę rozumieć będziemy zdanie twierdzące, które wymaga sprawdzenia i weryfikacji.

Dla potrzeb niniejszej pracy przyjęto następujące hipotezy:

1.Młodzież z klas trzecich gimnazjum rzadziej uprawia rekreację fizyczną w czasie wolnym niż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej.

2. Dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej posiadają więcej sprzętu sportowego, niż młodzież z gimnazjum.

3. Większa ilość dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej jak i klas trzecich gimnazjum, uważa, że posiada za mało czasu wolnego na rekreację fizyczną.

Hipoteza ta wiąże się z czynnikami motywacyjnymi wśród dzieci i młodzieży, o których to mówi kolejna hipoteza, która brzmi :

4. Większa ilość dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej oraz dziewcząt z klas trzecich gimnazjum niż chłopców z odpowiednich klas wskazuje za czynnik motywujący do uprawiania rekreacji fizycznej w czasie wolnym „chęć bycia sprawnym”, „posiadanie zgrabnej sylwetki”.

We wstępie wprowadzone zostały informacje dotyczące rekreacji. Czym jest ? I co ona oznacza?

Rozdział pierwszy jest podbudową teoretyczną podjętego tematu. Scharakteryzowane zostały pojęcia używane w pracy oraz informacje ogólne na temat rekreacji fizycznej dzieci i młodzieży. Ukazany został również wpływ poszczególnych jednostek na zainteresowania dzieci i młodzieży sportem.

Rozdział drugi jest rozdziałem metodologicznym, w którym zakreślony jest cel pracy, przedstawione hipotezy oraz omówienie wykorzystanych metod i technik badań.

Rozdział trzeci, dotyczy czasu wolnego dzieci i młodzieży, w którym zawarte zostały rozważania teoretyczne na temat czasu wolnego dzieci i młodzieży. W podrozdziale 1roz.III opisane zostały funkcje czasu wolnego. W podrozdziale 2roz.III zawarte zostały aspekty czasu wolnego. W podrozdziale 3roz.III opisane zostało wykorzystanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież. W podrozdziale 4roz.III opisane zostały sposoby spędzania czasu wolnego.

W rozdziale czwartym zawarta została analiza przeprowadzonego badania ankietowego. W podrozdziale 1roz.IV zamieszczone zostały informacje na temat badanej grupy, zaś w podrozdziale 2roz. IV wyniki przeprowadzonego badania i ich związek z postawionymi hipotezami.

Podsumowanie i wnioski zawarte zostały bezpośrednio po analizie podsumowanego badania.

Pracę kończy spis bibliografii, rysunków oraz tabel. W załączniku zaprezentowano ankietę badawczą.
















Wstęp

Rekreacja. Czym jest? I co oznacza?

”Termin rekreacja służy dla określenia różnorakich form aktywności, podejmowanych poza obowiązkami zawodowymi, domowymi i społecznymi dla odpoczynku, rozrywki i samodoskonalenia. Łaciński termin „recreo” znaczy odnowić, ożywić, orzeźwić, pokrzepić.”[4 s.7]
Z terminem rekreacja fizyczna niezaprzeczalnie wiąże się aktywność rozumiana jako pewien rodzaj wysiłku fizycznego. Wiążą się z nią korzyści takie jak : zabawa ( odpoczynek od pracy, czerpanie satysfakcji z ruchu ), zdrowie ( aspekty zdrowotne ), kontakty towarzyskie ( funkcja socjalizacyjna ), oraz zagospodarowanie czasu wolnego. Sam proces rekreacji jest niejako zakorzeniony w naszej psychice. Ludzie pozbawieni możliwości ruchu, czy to ze względu na charakter pracy, czy też na indywidualne cechy jednostki, ewidentnie wykazują zwiększoną podatność na choroby: układu oddechowego, nerwowego, układu krążenia. Do szczególnych zjawisk towarzyszących brakowi aktywności fizycznej , zaliczamy również nadwagę i otyłość. Sytuację tę można łatwo wytłumaczyć wolniejszą przemianą materii oraz niższym stopniem dotlenienia organizmu.
Czy sport jest tym samym co rekreacja? Na pewno nie. Rekreacja nie ma na celu tworzenia z jednostek mistrzów świata, ani mistrzów danych krajów. Główną jej wartością jest zdrowotny charakter oraz dobrowolność. Z literatury wnioskować można, iż proces rekreacji nie posiada jednej, ogólnie przyjętej klasyfikacji. Rekreację możemy podzielić na np.: „ rekreację fizyczną, rekreację umysłową oraz społeczną”.[4 s.8] Klasyfikacja ta może być również dokonana ze względu na wiek uczestników, formy i rodzaje ich zainteresowań oraz sprzęt potrzebny do jej uprawiania. Dzięki tego rodzaju klasyfikacji możemy dojść do wniosku, iż rekreacja nie jest tylko i wyłącznie związana z aktywnością fizyczną. Równie dobrze możemy każdego wieczoru rozgrywać partię szachów, gdyż sprawia nam to przyjemność, i to też będzie forma rekreacji. Patrząc na rekreację w sensie largo, jesteśmy w stanie wymieniać tysiące przykładów czynności, będących różnymi formami rekreacji. Ciekawym przykładem klasyfikacji jest podział według A. Kamińskiego , pedagoga, który opiera swoją klasyfikację na podziale instytucjonalnym. Ów podział wygląda następująco: „ turystyka(pobytowa, wędrowna, podmiejska), sport, środki masowego przekazu(gazety, radio, film, telewizja), kultura masowa, teatry i filharmonie, wystawy i muzea, samokształcenie, amatorstwo artystyczne, majsterkowanie i amatorstwo techniczne, hodowla amatorska(ssaki, ptaki, ryby, kwiaty, krzewy, drzewa, ogródki działkowe), zabawy i kontakty towarzyskie, kolekcjonerstwo, hobby, aktywność społeczna”.[4 s.9] Opierając się na wyżej wymienionym podziale, nie trudno jest zauważyć, iż aktywność fizyczna zajmuje znikomą część dziedzin (możliwości) spędzania czasu wolnego. Jednakże chciałbym w tej pracy szczególną uwagę zwrócić na rekreację fizyczną, ponieważ uważam, że jest to szczególna forma spędzania czasu wolnego, dająca ogromne możliwości rozwoju fizycznego, a co za tym idzie poprawienia kondycji, wydolności oraz lepszego samopoczucia. Rekreacja fizyczna określa spędzanie czasu wolnego przy zastosowaniu ruchu, wysiłku fizycznego oraz różnorakich ćwiczeń.

Poniżej przytaczam kilka zasadniczych określeń związanych z tą dziedziną aktywności :
Rekreacja ruchowa(fizyczna) -aktywny wypoczynek, masowa kultura fizyczna, czynności związane z ruchem i wysiłkiem fizycznym. Ma za zadanie zapewnić biologiczną sprawność organizmu, jednocześnie usprawnić psychiczne i społeczne funkcjonowanie jednostki, poszerzając sferę jej zainteresowań i możliwości. Zajęcia o treści ruchowo-sportowej lub turystycznej, którym człowiek oddaje się z własnej chęci w czasie wolnym, dla odpoczynku, przyjemności i rozwoju własnej osobowości.

Cechy rekreacji ruchowej:

Funkcje rekreacji ruchowej:

Formy rekreacji ruchowej – działalność obejmująca indywidualne lub zespołowe wykonywanie czynności, przynoszących odpoczynek, rozrywkę, sprawność, zdrowie, rozwijających osobowość. Wykorzystująca ruch, jako środek oddziaływania na organizm w zależności od potrzeb, zainteresowań.

Podział form rekreacji ruchowej ze względu na intensywność wysiłku:

Podział rekreacji ruchowej ze względu na poziom trudności:

Podział rekreacji ruchowej ze względu na pory roku:

Podział form rekreacji ruchowej ze względu na miejsce ćwiczeń:

Podział rekreacji ruchowej ze względu na formy organizacyjne:

„Sport dla wszystkich” – cechą charakterystyczną jest udział w nim osób dorosłych w wieku produkcyjnym i emerytalnym, rodzin, młodzieży.„Sport dla wszystkich” – oznacza prawo każdego człowieka do sportu, do korzystania z wszelkich możliwości do uczestnictwa w sporcie.

Dyscypliny sportu, różne formy aktywności ruchowej od spontanicznych, niezorganizowanych zabaw i gier ruchowych do zorganizowanych ćwiczeń fizycznych wykonywanych regularnie.[4]




Rozdział I.
Rekreacja dzieci i młodzieży-informacje ogólne.

Rekreacja fizyczna jest aktywnością, podejmowaną w wolnym czasie dla samodoskonalenia wypoczynku, przyjemności. Celem rekreacji ruchowej jest zaspokojenie potrzeby ruchu niezbędnego dla zdrowia, równoważenie dobowego bilansu energetycznego ustroju, dla sprawności i kondycji fizycznej, dla osiągnięcia przyjemności i zadowolenia z wysiłku fizycznego.

Rekreacja ruchowa charakteryzuje się pewnymi cechami, które stanowią o jej istocie, a niekiedy odróżniają ją od innych, zewnętrznie podobnych form działalności człowieka:

1- rekreacja ruchowa ma miejsce wyłącznie w czasie wolnym;

2- jest formą zajęć dobrowolnych;

3- wypływa z zainteresowań i potrzeb człowieka;

4- jest podejmowana w celach wypoczynkowych, rozrywkowych, kulturalnych, a także dla

rozwoju własnej osobowości;

5- jest formą czynnego wypoczynku po nauce i pracy.

Uprawianie rekreacji ruchowej niesie nieocenione wartości dla rozwoju młodego człowieka, stymuluje jego prawidłowy rozwój psychofizyczny, kształtuje pozytywne zachowania, zwiększa jego aktywną postawę we wszystkich dziedzinach życia. Zachęcanie dzieci i młodzieży do regularnego uczestnictwa w sporcie i rekreacji fizycznej pomaga im rozwijać nowe umiejętności, wpływa korzystnie na ich zdrowie psychiczne i fizyczne. Dzieci aktywnie uczestniczące w grupach rekreacyjnych tworzą społeczności, co wzmacnia ich samoocenę, wpływa na pozytywny i prawidłowy rozwój psychofizyczny.

Rekreacji fizycznej przypisuje się pełnienie wielu funkcji, rozwijających człowieka, w tym: funkcji psychosomatycznej, relaksacyjnej, zdrowotnej i dydaktycznej. Wiąże się z tym dążenie do doskonalenia ciała, umiejętności , nawyków oraz kształtowanie odpowiedzialnych postaw wobec kultury fizycznej, przejawiające się w działaniu i dążeniu do utrzymania jak najwyższej sprawności fizycznej i zdrowia przez całe życie.[12 s. 22]

I.1 Zajęcia pozaszkolne z rekreacji fizycznej.

Jednym z zadań szkoły jest organizowanie form aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, w tym zajęć sportowych.

Na wartość sportu składają się takie m.in. jego funkcje, jak: zdrowotna, stymulująca, adaptacyjna, utylitarna, widowiskowa, rekreacyjna, poznawcza, wychowawcza, resocjalizacyjna, kształcąca i autoteliczna.[11 s.93]

Wobec takiego szerokiego zestawu tych wartości, ważną sprawą jest zagadnienie stworzenia możliwości uprawiania sportu przez młodzież w pozaszkolnych formach rekreacji.

Od szkoły w dużej mierze zależy, czy młodzież przeznaczy swój czas wolny na rekreację fizyczną, sport i turystykę, czy też na formy bierne lub czynności wręcz społecznie szkodliwe, zachowania negatywne społecznie.

Aktywność sportowa młodzieży stymulowana jest przede wszystkim na zajęciach pozalekcyjnych.[11 s.111]

Zainteresowanie dzieci i młodzieży zajęciami pozalekcyjnymi i aktywnością fizyczną w czasie wolnym, może być bardziej efektywne, dzięki realizacji przez system szkolnictwa pewnych zadań, wśród których warto wskazać:

1.Poznanie zainteresowań sportowych młodzieży,

2.Stworzenie możliwości ich zaspokojenia.

Celem nadrzędnym podejmowanych zadań powinno być dążenie szkoły do tego, aby mogła mieć wpływ na kształtowanie sportowo-turystycznych i rekreacyjnych sposobów spędzania czasu wolnego w środowisku, w którym funkcjonuje.[11 s.111]
Jak widać na poniższym wykresie zarówno ankietowani ze szkoły podstawowej, jak również z gimnazjum, w niewielkiej ilości , wskazują nauczycieli jako osoby dzięki, którym zainteresowali się sportem. Najczęściej zaznaczaną odpowiedzią jest : odp. a) „rodzice” w podstawówce oraz odp. d) „koledzy” w gimnazjum .




Rys.1. wpływ na zainteresowanie sportem.




tabela 1 wpływ na zainteresowanie sportem.

  Kto miał największy wpływ na twoje zainteresowania sportowe?
  rodzice, opiekunowie
  %
Kl. VI 44
Gimnazjum 26







Z analizy powyższego wykresu otrzymane zostały następujące dane na temat :kto miał największy wpływ na twoje zainteresowania sportowe:

Dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej najczęściej zaznaczały odpowiedź „rodzice, opiekunowie”(44%) oraz „koledzy” ( 38%), następnie „nauczyciele”(10%) oraz „TV” ( 8%). Żadna osoba nie zaznaczyła odpowiedzi „ nie mam takich zainteresowań”(0,0%).

Podobnie przedstawiają się wyniki dla młodzieży z klas trzecich gimnazjum. Najczęściej wymienianymi odpowiedziami były: „koledzy” (30%) oraz „rodzice, opiekunowie” ( 26%), następnie „TV” (24%) oraz „nauczyciele” (8%). Znacznie więcej osób z klas trzecich gimnazjum niż dzieci z klas szóstych, zaznaczyło odpowiedź „ nie mam takich zainteresowań”(12%). Stosunkowo więcej dzieci z klas szóstych (44%)niż młodzież z klas trzecich gimnazjum (26%)wybierało odpowiedź „rodzice, opiekunowie” oraz odpowiedź „koledzy ”- odpowiednio 38% dzieci z klas szóstych do 30% młodzież z klas trzecich gimnazjum. Jednak wpływ telewizji na zainteresowania sportowe jest większy wśród młodzieży z klas trzecich gimnazjum( 24%) niż dzieci z klas szóstych( 8%).

Podsumowując, stwierdzić można, iż największy wpływ na zainteresowania sportem wśród dzieci z klas szóstych i młodzieży z klas trzecich gimnazjum mieli „rodzice, opiekunowie”(70% z całej badanej grupy) oraz „koledzy”(68% z całej badanej grupy), następnie „TV” ( 32% z całej badanej grupy. Odpowiedź „nauczyciele” wybrało tylko 18% z całej badanej grupy.
Wnioskiem z analizy powyższego wykresu jest to ,iż nauczyciele posiadają najmniejszy wpływ na zainteresowania sportowe dzieci i młodzieży.



















Rozdział II.
Cel pracy, hipotezy, metody i techniki badawcze.

Tematem niniejszej pracy jest : „Rekreacja fizyczna dzieci i młodzieży”. Jako cel pracy przyjęto przedstawienie ogólnego zarysu rekreacji fizycznej dzieci i młodzieży, ukazanie sposobów wykorzystania czasu wolnego przez dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej oraz młodzieży z klas trzecich gimnazjum oraz jego wpływ na rekreację fizyczną dzieci i młodzieży z objętych badaniem grup, przedstawienie wpływu niektórych czynników środowiskowych, dostępu do obiektów sportowych i sprzętu sportowego oraz czynników motywacyjnych na aktywne wykorzystanie czasu wolnego badanych.

Aby zrealizować określony cel należy przyjąć określone hipotezy i poddać je weryfikacji w procesie badań. Przez hipotezę rozumieć będziemy zdanie twierdzące, które wymaga sprawdzenia i weryfikacji.

Dla potrzeb niniejszej pracy przyjęto następujące hipotezy:

1.Młodzież z klas trzecich gimnazjum rzadziej uprawia rekreację fizyczną w czasie wolnym niż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej.

2. Dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej posiadają więcej sprzętu sportowego, niż młodzież z gimnazjum.

3. Większa ilość dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej jak i klas trzecich gimnazjum, uważa, że posiada za mało czasu wolnego na rekreację fizyczną.

Hipoteza trzecia wiąże się z czynnikami motywacyjnymi wśród dzieci i młodzieży, o których to mówi hipoteza 4, która brzmi :

Większa ilość dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej oraz dziewcząt z klas trzecich gimnazjum niż chłopców z odpowiednich klas za czynnik motywujący do uprawiania rekreacji fizycznej w czasie wolnym wskazuje „chęć bycia sprawnym”, „posiadanie zgrabnej sylwetki”. Aby sprawdzić postawione hipotezy należy przeprowadzić badania wykorzystując odpowiednie techniki i metody badań.

Przez metodę badań według A. Kamińskiego rozumiemy „zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego”.[10s.42]

Do głównych metod badawczych zaliczamy:

- monografię

- eksperyment

- metodę sondażu diagnostycznego

- metodę indywidualnych przypadków [10]

Techniką badawczą nazywamy „czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów”.[10]

Do głównych technik badawczych zaliczamy:

- obserwację

- wywiad

- ankietę

- badanie dokumentów

- analizę treści[10]

Dla potrzeb niniejszej pracy wykorzystane zostały metody monografii i sondażu diagnostycznego, zaś zastosowanymi technikami badań jest ankieta oraz analiza treści literatury przedmiotu.

Metoda monografii „jest metodą badań, której przedmiotem są instytucje(....) w rozumieniu placówki lub instytucjonalnej formy działalności (....), prowadząca do gruntownego rozpoznania struktury inwestycji, zasad i efektywności działań(....) oraz opracowania koncepcji ulepszeń i prognoz rozwojowych”.[10]

Metoda sondażu diagnostycznego jest „ sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk i wszelkich innych zjawisk instytucjonalnie nie zlokalizowanych-(...)- w oparciu o specjalnie dobraną grupę reprezentującą populację, w której badane zjawisko występuje”[10 s.51]

Ankieta „jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnianiu samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy, na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub częściej bez obecności ankietera”.[10 s.86]

Analiza treści „jest techniką badawczą służącą do obiektywnego i ilościowego opisu jawnej treści przekazów informacyjnych”[10 s.90]. Początkowym etapem analizy treści jest zainteresowanie badacza cechami treści mającej charakter jawny, bądź ukryty. Drugim etapem jest sformowanie wniosków o autorze samej treści. W ostatnim etapie, następuje interpretacja treści w celu uzyskania informacji o odbiorcach treści lub skutkach jej działania.

Wykorzystanie powyżej wymienionych opisanych metod i technik badawczych pozwoli na realizację celu pracy i sprawdzenie postawionych hipotez.













Rozdział III
Czas wolny dzieci i młodzieży.

Wolny czas w życiu człowieka pełni szereg różnorodnych, wzajemnie przenikających się funkcji. Jego brak ma silny i ujemny wpływ na zdrowie, stosunek do ludzi i osiągnięcia osobiste. Wolny czas mądrze wypełniony odpowiednimi zajęciami ma zasadnicze i pozytywne znaczenie dla rozwoju osobowości jednostki. 

    Wincenty Okoń określa czas wolny jako „czas do dyspozycji jednostki po wykonaniu przez nią zadań obowiązkowych; pracy zawodowej, nauki obowiązkowej w szkole i w domu oraz niezbędnych zadań domowych. Czas wolny racjonalnie przeznacza na:

1.      odpoczynek, tj. regenerację sił fizycznych i psychicznych;

2.      rozrywkę, która sprawia przyjemność;

3.      działalność społeczną o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym;

4.      rozwój zainteresowań i uzdolnień jednostki przez zdobywanie wiedzy i amatorską działalność artystyczną, techniczną, naukową czy sportową”.[8]

Istnieją różne czynniki, od których zależy formułowanie definicji czasu wolnego. Są to między innymi:

- warunki środowiskowe,

- poziom materialny życia,

- tradycje kulturowe,

- poziom intelektualny społeczeństwa i jednostek.

Czas wolny jest zagadnieniem, którym zajmują się specjaliści wielu dyscyplin naukowych. Jak np.: pedagodzy, urbaniści, przedstawiciele nauk o kulturze fizycznej, socjologowie, inżynierowie oraz lekarze. Efektem tego jest bogate piśmiennictwo na ten temat. Każdy z tych autorów w inny sposób definiuje pojęcie czasu wolnego, chociaż treściowo są one do siebie podobne.

Czas wolny dzieci i młodzieży jest w zasadzie kategorią inną, niż czas wolny ludzi dorosłych. Objęty jest on nadzorem i kontrolą otoczenia dorosłych, szkoły, instytucji młodzieżowych itp. Na wychowanie dzieci, a więc także na wychowanie w kulturze czasu wolnego duży wpływ mają rodzice, szkoła, otoczenie społeczne, grupa rówieśnicza oraz różnorodne instytucje wychowania pośredniego.
 Według Jadwigi Izdebskiej, czas wolny dziecka „jest to okres, który pozostaje mu po wypełnieniu obowiązków szkolnych, domowych, czynności organizacyjno - porządkowych, związanych z zachowaniem zdrowia i higieny, czas w którym może ono wykonywać czynności według upodobania, związane z wypoczynkiem, rozrywką i zaspokajaniem potrzeb wynikających z własnych zainteresowań”. [5]

K. Czajkowski natomiast uważa, że czas wolny dziecka „to ten okres dnia, po uwzględnieniu czasu przeznaczonego na naukę szkolną, posiłki, sen, odrabianie lekcji i niezbędne zajęcia domowe. Wolny czas dziecka obejmuje także dobrowolnie przyjęte obowiązki społeczne (np. spełnianie jakiś funkcji w organizacji harcerskiej, samorządzie szkolnym, świetlicy, domu kultury itp.) Czas wolny dzieci to czas, który może być przeznaczony na jego odpoczynek, rozrywkę i zaspokojenie osobistych zainteresowań”. [2]

Występuje znaczne zróżnicowanie w zakresie ilości czasu wolnego, jakim dysponują uczniowie. Powodują to takie czynniki jak:

- miejsce zamieszkania,

- odległość domu do szkoły,

- obciążenie nauką szkolną, pracami domowymi, rolnymi,

- zawód i charakter pracy rodziców,

- wielkość i struktura rodziny,

- wielkość gospodarstwa rolnego,

- pora roku, dzień tygodnia.

Charakterystyczne dla współczesnego świata jest stałe rozszerzanie się tej sfery aktywności człowieka, którą określa się czasem wolnym. Rośnie liczba godzin i dni, które wypełniają zajęcia rekreacyjne i pozaobowiązkowe; coraz to nowe grupy społeczne uzyskują prawo do korzystania z czasu wolnego, rośnie masowe zapotrzebowanie na czas wolny, na formy i metody jego racjonalnego spożytkowania. Wielu teoretyków i praktyków twierdzi, że jest on nieodzownym elementem organizacji i funkcjonowania życia społecznego współczesnej cywilizacji przemysłowej. Współczesne metody pracy, technologia i intensywność pracy są źródłem silnych stresów i zmęczenia, których usunięcie wymaga dłuższego niż niegdyś wypoczynku, dobrego i przemyślanego jego zorganizowania. Rozszerzenie sfery czasu wolnego jest więc warunkiem wzrostu wydajności pracy i lepszej nauki.



III.1. Funkcje czasu wolnego

Poglądy i stanowiska teoretyków na treści i społeczne funkcje czasu wolnego są zbieżne. W perspektywie pełnej samorealizacji człowieka rysuje się jedność pracy i czasu wolnego, nie trwała opozycja tych sfer aktywności społecznej. Konsekwencją takiego stanowiska jest traktowanie aktywności w czasie wolnym jako pełnowartościowej aktywności społecznej.

Czas wolny ma wiele funkcji:

- „służy on wypoczynkowi odnawiającemu zdolności produkcyjne człowieka,

- służy zdrowiu fizycznemu i psychicznemu człowieka, jego radości życia,

- służy nabywaniu i doskonaleniu kwalifikacji zawodowych i zwiększaniu zasobu wiedzy ogólnej,

- pozwala na rozwijanie osobowości człowieka i uczestnictwo w życiu społecznym - podczas różnych spotkań towarzyskich, kontaktu z kulturą i sztuką uczy się on współżycia społecznego, kształtuje u siebie nowe uczucia (np. asertywność, empatia), cechy charakteru (np. pracowitość) i odnajduje nowe zainteresowania, a więc rozwija się psychicznie i intelektualnie,

- ma też bardzo duże znaczenie fizjologiczne - pozwala na zregenerowanie sił i usunięcie fizycznego i psychicznego zmęczenia z organizmu”. [9 s.71]

III.2. Aspekty czasu wolnego

Funkcje czasu wolnego ucznia można ująć w różnych aspektach:

-w „aspekcie socjologicznym zwraca się uwagę na spędzanie czasu wolnego w zespole rówieśników, które prowadzi do bardziej wydajnego i wytrwałego działania, niż działanie indywidualne,

- w aspekcie psychologicznym w młodym człowieku widzi się poszukiwacza nowych wrażeń, odkrywce nowych obszarów, który rozbudza i rozwija swoje zainteresowania i uzdolnienia,

- w aspekcie społecznym funkcja polega na aktywizowaniu jednostki, którego celem jest włączenie jej do życia w społeczeństwie, aby w rezultacie wykształcić w niej umiejętność świadomego w nim uczestnictwa, wyboru partnerów, podporządkowania się przepisom i obyczajom”. [9 s.71]

Poza tym czas wolny dzieci i młodzieży szkolnej to:

- „wypoczynek (regeneracja sił fizycznych i psychicznych ucznia) - przez wypoczynek rozumiemy fizyczne i psychiczne odprężenie po pracy, które jest niezbędne dla organizmu człowieka: może mieć charakter bierny i czynny (wypoczynek bierny jest mniej skuteczny od wypoczynku czynnego),

- rozrywka (funkcja rekreacyjna) - celem rozrywki jest dostarczenie różnorodnych wrażeń, radości i zadowolenia; funkcja rozrywki polega na kompensowaniu monotonii dnia, obowiązków rodzinnych i szkolnych, nudy, powtarzających się codziennie czynności,

- rozwój osobowości (funkcja rozwojowa), rozwijanie zainteresowań”.[5 s. 34]

III.3. Wykorzystywanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież

„Badania nad wykorzystaniem czasu wolnego wiążą się z uzyskaniem informacji na temat różnych zachowań w czasie wolnym, form aktywności dzieci i młodzieży, najczęstszych i ulubionych sposobów spędzania tego czasu, motywacji uczestnictwa w różnych zajęciach, zainteresowań. Treść wypełniająca czas wolny uczniów, jej bogactwo i różnorodność zależy od bardzo wielu czynników. Dostępność instytucji i placówek wychowania pozaszkolnego, instytucji udostępniających kulturę i sztukę, możliwości szkoły i rodziny w zakresie organizacji czasu wolnego, a także rozbudzone zainteresowania kulturalne, społeczne dzieci warunkują rodzaj i zakres ich aktywności w czasie wolnym”. [ 3 s.103]
     Z. Dąbrowski, zajmując się problemem czasu wolnego, starał się odpowiedzieć na pytanie, jak dzieci gospodarują czasem wolnym i wyróżnił trzy grupy:

I grupa – to dzieci, które poza nauką spędzają czas wyłącznie na rozrywkach. Rodzice chcą zapewnić im w ten sposób beztroskie i jak najdłuższe dzieciństwo. W późniejszym życiu dzieci takie mogą być nieporadne i egoistyczne.
II grupa – to dzieci, które spełniają dorywczo pewne obowiązki. Rodzice nie chcą przez to ukształtować w nich określonych postaw i umiejętności, tylko wyręczają się dziećmi w pewnych pracach, które są w stanie wykonać i nie zagraża to ich zdrowiu. Rezultatem takiego postępowania jest brak systematyczności, poczucia odpowiedzialności i wytrwałości.
III grupa – to dzieci, które mają przydzielone obowiązki i określony wyraźnie czas wolny do własnej dyspozycji. Rodzice dobierając im zajęcia obowiązkowe i rozrywki kierują się celami wychowawczymi. W efekcie dzieci takie wcześnie stają się zaradne, systematyczne i odpowiedzialne. Umieją cieszyć się z wyników pracy i organizować sobie czas wolny.

Podstawowe czynniki warunkujące ilość czasu wolnego i sposób jego spędzania przez dzieci i młodzież to:

- wiek i status młodzieży (ucząca się czy pracująca),

- rodzaj szkoły,

- ilość czasu wolnego posiadanego przez ucznia i możliwość jego właściwego twórczego spożytkowania,

- prawidłowa organizacja zajęć ucznia w szkole i w domu, a przede wszystkim właściwie skonstruowany tygodniowy harmonogram zajęć obowiązkowych na rzecz szkoły, domu i czynności w czasie wolnym,

- istniejąca moda, która jest chętnie przejmowana i naśladowana przez ludzi młodych,

- warunki materialne rodziców (opiekunów), zwłaszcza posiadane dochody budżetowe warunki mieszkaniowe i stan zamożności, a co się z tym wiąże, wielkość i wyposażenie mieszkania zarówno w przedmioty i urządzenia służące rodzinie w gospodarstwie domowym, jak i te, które przez swój rozrywkowy, rekreacyjny i kształcący charakter wpływają na ogólny rozwój dzieci i młodzieży,

- posiadanie przez dom rodzinny środków masowego przekazu,

- wykształcenie i kultura życia codziennego rodziców, a w szczególności ich zawód, hobby oraz warunki kulturalne rodziny - im wyższy jest poziom kultury i wykształcenia rodziców, tym bardziej poprawnie kształtują się zarówno warunki spędzania wolnego czasu, jak i jego treść i forma,

- stosowne formy i sposoby spędzania czasu wolnego przez rodziców, starsze rodzeństwo i inne osoby dorosłe w dni powszednie i świąteczne,

- wytworzone u dzieci i dorosłych tradycje oraz nawyki w zakresie kulturalnego aktywnego wypoczynku,

- środowisko lokalne (małe, średnie czy duże miasto), ośrodki rekreacyjne znajdujące się w tym środowisku, jak: boiska szkolne i sportowe, baseny, lodowiska, ośrodki wypoczynkowe itp.,

- grupa rówieśnicza,

- różnego rodzaju instytucje, stowarzyszenia, organizacje młodzieżowe i społeczne takie jak szkoły, świetlice, biblioteki, kluby osiedlowe, młodzieżowe domy kultury, PTTK, ZHP, TPD, zakłady pracy; oferują one formy zajęć tj.: koła zainteresowań, zajęcia artystyczne, sportowe, odczyty, wycieczki i inne.[2]

W ramach zajęć czasu wolnego rozwija się nawyki wzajemnej pomocy, empatii, uczy się tolerancji, rozwiązywania konfliktów bez agresji, wdraża się do dbałości o zdrowie własne i innych. Rekreacja fizyczna dąży się do eliminowania (czy minimalizowania) postaw aspołecznych w kierunku rozwoju - nazywanych - prospołecznymi.

Ucząc dziecko właściwego spędzania wolnego czasu, dbamy o jego zdrowie fizyczne i psychiczne, wspomagamy rozwój emocjonalny, rozwijamy zainteresowania, kształtujemy kreatywnego, poszukującego człowieka.

Postawy i nawyki przekazane dziecku, rozwiną się i zaprocentują w życiu dorosłym, i staną się widoczne w sprawności fizycznej, stanie zdrowia, podejściu do własnych dzieci. [3]

Ankietowani w przeprowadzonym badaniu zostali zapytani o to ,co stanowi dla nich największą przeszkodę w uprawianiu sportu. Wyniki tego badania przedstawione zostały na poniższym wykresie:





Rys.2. Przeszkody w uprawianiu sportu.



tabela 2- Przeszkody w uprawianiu sportu.

    Zaznacz co stanowi dla ciebie największą przeszkodę w uprawianiu sportu:
    Brak czasu
    %
Płeć dziewczyna 62,7
chłopak 35,2

Z analizy wykresu wynika, iż najczęściej wymienianą przeszkodą w uprawianiu sportu jest brak czasu. Taką odpowiedź zaznaczyło odpowiednio 62,7 % dziewcząt oraz 35, 2 % chłopców. Następnie 13,2 % chłopców i 7,6 % dziewcząt za przeszkodę uważa trudny dostęp do obiektów sportowych. Podobny wynik procentowy uzyskany został do odpowiedzi „stan zdrowia” ( 13,2 % chłopców oraz 9,5 % dziewcząt). Mała liczba ankietowanych zaznaczyła odpowiedzi : „brak umiejętności i sprawności” ( 7,6 % dziewcząt oraz 11% chłopców), „brak sprzętu sportowego” (1,9 % dziewcząt oraz 6,6 % chłopców) oraz „inne”: brak akceptacji rówieśników i nadwaga.

Niewielka liczba ankietowanych uważa, że nic im nie przeszkadza uprawiać sport (7,6 % dziewcząt oraz 26, 4 % chłopców).

















Rys.3. Przeszkody w uprawianiu sportu - podział wiekowy.






tabela 3- Przeszkody w uprawianiu sportu - podział wiekowy.

    Zaznacz co stanowi dla ciebie największą przeszkodę w uprawianiu sportu:
    brak czasu
    %
Płeć podstawówka 56
gimnazjum 42


Z analizy powyższego wykresu otrzymane zostały następujące dane:

Dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej jako największą przeszkodę w uprawianiu sportu, najczęściej wymieniały „brak czasu” ( 56%), następnie „trudny dostęp do obiektów sportowych” ( 8%) oraz „brak sprzętu sportowego”(6%), „stan zdrowia”(6%), „brak umiejętności”(6%) oraz inne: nadwaga (6%). Zasadniczo duża część dzieci z klas szóstych(12%), uważa, że nic nie stanowi dla nich przeszkody w uprawianiu sportu. Żadna osoba z klas szóstych nie zaznaczyła odpowiedzi „niechęć rodziców”( 0,0%).

Młodzież z klas trzecich gimnazjum, podobnie jak dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej , jako największą przeszkodę w uprawianiu sportu, wskazywała „brak czasu”(42%),następnie „trudny dostęp do obiektów sportowych( 12%), „stan zdrowia” (12%)oraz „brak umiejętności” (12%). Mniejsza liczba osób klas trzecich gimnazjum niż klas szóstych szkoły podstawowej, wybierała odpowiedź „brak sprzętu sportowego”(2%). Młodzież z gimnazjum również ani razu nie wybrała odpowiedzi „niechęć rodziców”(0,0%) jednak nie wymienione zostały „inne” przeszkody w uprawianiu sportu(0,0%).

Podsumowując, stwierdzić można, iż największą przeszkodą dla dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej oraz młodzież z klas trzecich gimnazjum jest „brak czasu”.

III.4.Sposoby spędzania czasu wolnego

Zachowania w czasie wolnym należą do sfery relatywnie swobodnego wyboru jednostki. Formy i sposoby czasu wolnego przez młodzież powinny być tak dobierane, by optymalnie rozwijały jednostkę. Nie wystarczy bowiem zagospodarowanie czasu wolnego i wyeliminowanie nudy, trzeba także rozwijać aktywność i twórczą postawę dzieci oraz młodzieży.

Czas wolny przeznaczany jest zazwyczaj na różnego rodzaju zajęcia rekreacyjne:

- wypoczynek czynny i bierny,

- rozrywka,

- rozwijanie zainteresowań.

Sposoby spędzania wolnego czasu podzielić można na sześć podstawowych kategorii:

1. Związane z przyjętymi na siebie obowiązkami:

- dokształcania

- pomocy rodzinie

- działalności organizacyjno- społecznej

- religijnymi

2. Związane z aktywnością podmiotu w dziedzinie:

- artystycznej

- technicznej

- sportu i rekreacji fizycznej

- turystyki

3. Związane z uczestnictwem w kulturze:

- w formie odbioru środków masowego przekazu (TV, radio, prasa, książki, kino, teatr)

4. Związane z uczestnictwem w życiu społecznym:

- przebywanie z sympatią

- spacery z kolegami

- uczęszczanie do kawiarni, dyskotek, klubów, spotkania towarzyskie itp.

- oglądanie imprez sportowych

5. Związane z realizacją indywidualnych zamiłowań:

- różnego rodzaju hobby, uprawianie działki itp.

- bierny wypoczynek

6. Zachowania o charakterze patologii społecznej:

- nałogowe picie alkoholu

- narkomania

- nadużycia seksualne

- przestępczość. [7 s.179]

Z przeprowadzonego badania, uzyskane zostały następujące dane dotyczące form spędzania czasu wolnego przez ankietowanych. Dane te przedstawiam na poniższym wykresie:

















Rys.2. Czas wolny





tabela 2 - Czas wolny

    Okres ferii lub wakacji spędzam głównie:
    w domu
    %
Płeć dziewczyna 30,4
chłopak 37,4





Z analizy wykresu wynika, iż największa liczba dziewcząt okres ferii spędza poza domem- na obozie lub koloniach ( 38%). Następnym, najczęściej wymienianym sposobem spędzania okresu ferii i wakacji jest wariant „poza domem- z rodzicami” ( 30,4%) „oraz w domu” ( 30,4%).

Wśród chłopców najczęstszym sposobem spędzania czasu wolnego jest „poza domem- na obozie” lub „na koloniach” ( 39,6%). Następnie „w domu” ( 37,4%) oraz 26,4% „poza domem – z rodzicami”. Inne formy spędzania czasu stanowią bardzo mały procent, odpowiednio dla dziewcząt 1,9%oraz dla chłopców 2,2%.

Biorąc pod uwagę podział ogólny, na klasy szóste szkoły podstawowej oraz klasy trzecie gimnazjum uzyskane zostały następujące wyniki:

















Rys.2a. Czas wolny-podział wiekowy




Tabela 2a. Czas wolny-podział wiekowy

  Okres ferii lub wakacji spędzam głównie:
  w domu
  %
kl. VI 24
Gimnazjum 42






Z analizy powyższego wykresu wynika, iż 24% dzieci z klas szóstych spędza okres ferii lub wakacji „w domu”, 24% „poza domem- z rodzicami” , najwięcej, ponieważ aż 48 % „poza domem- na obozie lub koloniach” i tylko 4% „w inne formie”.

Stosunkowo dużo więcej dzieci z klas gimnazjum( 42%) niż dzieci z klas szóstych , spędza okres ferii lub wakacji „w domu” . „Poza domem- z rodzicami” wakacje spędza 28% dzieci z klas gimnazjum, oraz 30 % „poza domem- na obozie lub koloniach”. Żadna osoba z klas trzecich gimnazjum(0,0%) nie wymieniła innej formy spędzania czasu wolnego.

Podsumowując najczęściej wymienianymi formami spędzania czasu przez dzieci z klas szóstych oraz młodzieży z klas trzecich gimnazjum były: „w domu”(68% z całej badanej grupy), „poza domem- na obozie lub koloniach”(78% z całej badanej grupy)oraz „poza domem- z rodzicami” (52% z całej badanej grupy).









Rozdział IV.
Analiza przeprowadzonego badania

W tym rozdziale omówione zostaną wyniki badań ankietowych dotyczących rekreacji fizycznej w czasie wolnym, dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej i młodzieży z klas trzecich gimnazjum.

IV.1. Badana grupa

Badanie zostało przeprowadzone w dniach od 5-go kwietnia do 8-go kwietnia 2009 roku na terenie Zespołu Szkół nr.2 w Dziekanowie Leśnym przy ul. Akinsa.

Badanie odbyło się na grupie 100- osobowej z klas szóstych szkoły podstawowej( 50 osób) i klas trzecich gimnazjum (50 osób) za pomocą ankiety, składającej się z 12 pytań na temat aktywności fizycznej w czasie wolnym oraz na zajęciach z wychowania fizycznego. Badane były dzieci w wieku 13 lat oraz młodzież w wieku 16 lat. Z czego w grupie badanych liczba dziewcząt wynosiła 52(52%) zaś chłopców 48 (48%).

Respondenci zostali zapytani o rodzaje uprawianych sportów, częstotliwość i motywy uprawiania rekreacji fizycznej oraz przyczyny nie uprawiania rekreacji fizycznej.

Na początek chciałbym przedstawić różnorodność sportów uprawianych przez dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej oraz młodzieży z klas trzecich gimnazjum.
Poniżej przedstawiam procentowe wyniki odpowiedzi respondentów, z podziałem na chłopców i dziewczynki.

Uzyskane zostały następujące dane, dotyczące rodzajów uprawianych sportów:

1.piłka nożna- z klas szóstych szkoły podstawowej, piłkę nożną uprawia 38,7% ( wyłącznie chłopcy). Zaś z klas trzecich gimnazjum, piłkę nożną uprawia 40% ( wyłącznie chłopcy)

2. piłka siatkowa - z klas szóstych szkoły podstawowej piłkę siatkową uprawia 12,9% ( chłopcy) i 7,4% ( dziewczęta). Zaś z klas trzecich gimnazjum, piłkę siatkową uprawia 8% ( chłopcy) i 20% ( dziewczęta).

3. pływanie rekreacyjne- z klas szóstych szkoły podstawowej, pływanie rekreacyjne uprawia 21,5%(chłopcy) i 18, 5%( dziewcząt). Zaś z klas trzecich gimnazjum wyłącznie 8% ( dziewcząt) i 0% chłopców.

4. koszykówka- z klas szóstych szkoły podstawowej koszykówkę uprawia 0% zarówno chłopców oraz dziewcząt. Zaś z klas trzecich gimnazjum wyłącznie 8% chłopców.
5. unihockey- z klas szóstych szkoły podstawowej, unihockey uprawia 4,3% ( chłopcy) i 7,4% ( dziewcząt). Zaś z klas trzecich gimnazjum 4%( chłopców) i 8 %( dziewcząt).

6. narciarstwo- z klas szóstych szkoły podstawowej 0% zarówno u chłopców jak, i u dziewcząt. Zaś z klas trzecich gimnazjum 0% chłopców i 4% dziewcząt.

7. jazda konna- uprawiana jest wyłącznie w klasach szóstych szkoły podstawowej, wśród dziewcząt 7,4%.

8. gimnastyka- wyłącznie u dziewcząt z klas trzecich gimnazjum 4%.

9. biegi przełajowe- wyłącznie wśród dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej 7,4%. Zaś z klas trzecich gimnazjum, wyłącznie wśród chłopców 4%

10. taniec- zarówno z klas szóstych szkoły podstawowej, jak i gimnazjum, wyłącznie wśród dziewcząt 7,4% z klas szóstych oraz 12% z klas trzecich gimnazjum

11. MotoCross- wyłącznie wśród chłopców z gimnazjum 4%

Najczęściej wymienianymi dyscyplinami sportu były:

1.Piłka nożna- 19% z całej badanej grupy

2. Pływanie rekreacyjne- 12 % z całej badanej grupy

IV.2. Wyniki przeprowadzonego badania i ich związek z postawionymi hipotezami.

Przeprowadzone badanie potwierdziło hipotezę I , która brzmiała : Młodzież z klas trzecich gimnazjum rzadziej uprawia rekreację fizyczną w czasie wolnym niż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej.

Wyniki potwierdzające hipotezę I znajdują się na poniższych wykresie:

Rys.3. ilość czasu poświęcana na zajęcia ruchowe


tabela 3- ilość czasu poświęcana na zajęcia ruchowe

    Ile czasu wolnego, poza lekcjami wf, poświęcasz na zajęcia ruchowe?
    do 2 godzin w tygodniu
    %
Płeć dziewczyna 10
chłopak 70

Z analizy wykresu wynika: z klas szóstych szkoły podstawowej do 2 godzin tygodniowo poza lekcjami wf, zajęcia ruchowe uprawia 34% badanych, od 3-5 godzin tygodniowo 40% zaś powyżej 5 godzin tygodniowo 26%.

Z klas trzecich gimnazjum do 2 godzin tygodniowo poza lekcjami wf, zajęcia ruchowe uprawia 46 % badanych, od 3-5 godzin tygodniowo 34% zaś powyżej 5 godzin tygodniowo 20% badanych.

Tylko 34% dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej poświęcają do 2 godzin tygodniowo na zajęcia ruchowe w czasie wolnym zaś z klas trzecich aż 46%.

Od 3 do 5 godzin tygodniowo na zajęcia ruchowe w czasie wolnym poświęca aż 66% dzieci z klas szóstych zaś tylko 54% z klas trzecich gimnazjum.

Dane te potwierdzają hipotezę I .Z analizy danych wynika, iż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej poświęcają więcej czasu wolnego (66%) na zajęcia ruchowe niż młodzież z klas trzecich gimnazjum (54%).
Kolejny poruszany problem dotyczył posiadania sprzętu sportowego. Hipoteza II, która brzmiała : Dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej posiadają więcej sprzętu sportowego, niż młodzież z gimnazjum.

Wyniki potwierdzające powyższą hipotezę przedstawione zostały na poniższym wykresie:

Rys.4. sprzęt sportowy

tabela 4 - sprzęt sportowy

    Czy posiadasz własny sprzęt sportowy?
    tak
    %
Płeć kl. VI 98
Gimnazjum 88

Z analizy powyższego wykresu wynika, iż znaczna ilość ankietowanych, zarówno z szkoły podstawowej ( 98 %), jak i gimnazjum (88 %) odpowiadała twierdząco na pytanie: Czy posiadasz własny sprzęt sportowy? Jednak dzieci z kl. VI zaznaczyły tę odpowiedź częściej. Co potwierdza hipotezę II.

Następny poruszany problem dotyczył opinii ankietowanych na temat ilości posiadanego wolnego czasu. Z badania tego wynikła hipoteza III, który brzmiała: Większa ilość dziewcząt niż chłopców , z klas szóstych szkoły podstawowej jak i klas trzecich gimnazjum, uważa, że posiada za mało czasu wolnego na rekreację fizyczną.

Wyniki badania potwierdziły hipotezę III, co ilustruje poniższych wykres:
Rys.5. ilość czasu wolnego

tabela 5 - ilość czasu wolnego

Czy uważasz, że masz wystarczającą ilość czasu wolnego?
nie
%
Płeć dziewczyna 71,4
chłopak 52

Z analizy wykresu wynika, iż aż 71, 4 % dziewcząt zarówno z klas szóstych szkoły podstawowej uważa, że posiada za mało czasu wolnego, zaś tylko 52% chłopców z klas szóstych szkoły podstawowej oraz klas trzecich gimnazjum akcentuje brak tego czasu dla siebie.

Z hipotezą III wiąże się ostatni poruszany problem, który zawarty został w hipotezie IV, która brzmiała: Większa ilość dziewcząt niż chłopców z klas szóstych szkoły podstawowej oraz klas trzecich gimnazjum za czynnik motywujący do uprawiania rekreacji fizycznej w czasie wolnym, wskazuje „chęć bycia sprawnym”, „posiadanie zgrabnej sylwetki”.

Wyniki ankiety potwierdziły również powyższą hipotezę. Poniżej przedstawione zostały wyniki dotyczące tego problemu:

Rys.6. czynniki motywujący do uprawiania sportu.

tabela 6-czynniki motywujący do uprawiania sportu.

    Uprawiam sport bo:
     
     
Płeć dziewczyna
chłopak  

Podsumowując wyniki dotyczące hipotezy III można wyjaśnić wynikami dotyczącymi hipotezy IV. Większa liczba dziewcząt niż chłopców za czynnik motywujący do uprawiania rekreacji fizycznej wymieniała: odp. b)chęć bycia sprawnym oraz e) inne: chęć posiadania zgrabnej sylwetki, co wiąże się z wynikami dotyczący opinii na temat ilości posiadanego czasu wolnego.

Z analizy powyższego wykresu wynika, iż znacznie większa liczba dziewcząt (28,5%)niż chłopców (0,0%), zarówno z klas szóstych szkoły podstawowej jak i klas trzecich gimnazjum, uprawia sport ze względu na chęć posiadania zgrabnej sylwetki. Co potwierdza hipotezę IV.

Zaś głównym czynnikiem motywującym chłopców do uprawiania sportu jest chęć bycia sprawnym ( 85,8%).






















Podsumowanie i wnioski

Tematem niniejszej pracy jest :”Rekreacja fizyczna dzieci i młodzieży”. Jako cel pracy przyjęto przedstawienie ogólnego zarysu rekreacji fizycznej dzieci i młodzieży, ukazanie sposobów wykorzystania czasu wolnego przez dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej oraz młodzieży z klas trzecich gimnazjum oraz jego wpływu na rekreację fizyczną dzieci i młodzieży z objętych badaniem grup, przedstawienie wpływu niektórych czynników środowiskowych, systemu szkolnictwa ,dostępu do obiektów sportowych i sprzętu sportowego oraz czynników motywacyjnych na aktywne wykorzystanie czasu wolnego przez respondentów.

Aby zrealizować określony cel należy przyjąć określone hipotezy i poddać je weryfikacji w procesie badań. Przez hipotezę rozumieć będziemy zdanie twierdzące, które wymaga sprawdzenia i weryfikacji.

Dla potrzeb niniejszej pracy przyjęto następujące hipotezy:

I. Młodzież z klas trzecich gimnazjum rzadziej uprawia rekreację fizyczną w czasie wolnym niż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej.

II. Dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej posiadają więcej sprzętu sportowego, niż młodzież z gimnazjum.

III. Większa ilość dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej jak i klas trzecich gimnazjum, uważa, że posiada za mało czasu wolnego na rekreację fizyczną.

Hipoteza trzecia wiąże się z czynnikami motywacyjnymi wśród dzieci i młodzieży o których to mówi hipoteza IV, która brzmi :

Większa ilość dziewcząt niż chłopców z klas szóstych szkoły podstawowej oraz klas trzecich gimnazjum niż chłopców za czynnik motywujący do uprawiania rekreacji fizycznej w czasie wolnym, wskazuje „chęć bycia sprawnym”, „posiadanie zgrabnej sylwetki”.

Dla potrzeb pracy opisane zostały tematy rekreacji oraz rekreacji fizycznej, czasu wolnego dzieci i młodzieży, sposoby wykorzystania czasu wolnego przez dzieci i młodzież oraz wpływ niektórych, warunków środowiskowych i motywacyjnych na aktywne wykorzystanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież.

Przeprowadzone zostało badanie ankietowe na grupie 100 osobowej. Z czego 50 osób były to dzieci z klas szóstych gimnazjum zaś, kolejne 50 była to młodzież z klas trzecich gimnazjum. Badanie zostało przeprowadzone w Zespole Szkół nr.2 w Dziekanowie Leśnym ul. Akinsa.

Wyniki badania wykazały , że młodzież z klas trzecich gimnazjum rzadziej uprawia rekreację fizyczną w czasie wolnym niż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej. Następnym wnioskiem wywodzącym się z badania jest to iż dzieci z klas szóstych szkoły podstawowej posiadają więcej sprzętu sportowego, niż młodzież z gimnazjum.

Kolejnym wnioskiem wynikającym z badań jest to, iż większa ilość dziewcząt z klas szóstych szkoły podstawowej jak i klas trzecich gimnazjum, uważa, że posiada za mało czasu wolnego na rekreację fizyczną. Wyniki te związane są z kolejnym wnioskiem na temat czynników motywujących do uprawiania sportu, mówiącym, że większa ilość dziewcząt niż chłopców z klas szóstych szkoły podstawowej oraz klas trzecich gimnazjum niż chłopców, za czynnik motywujący do uprawiania rekreacji fizycznej w czasie wolnym, wskazuje „chęć bycia sprawnym”, „posiadanie zgrabnej sylwetki”.

W wyniku przeprowadzanego badania wyprowadzono również wnioski, iż najchętniej uprawianymi sportami wśród dzieci i młodzieży jest piłka nożna oraz pływanie rekreacyjne.

Dzieci i młodzież najczęściej spędzają okres ferii i wakacji poza domem- na obozach lub koloniach.

Największą przeszkodą według badanych dzieci i młodzieży

w uprawianiu aktywności fizycznej jest brak czasu. Zaś największy wpływ na zainteresowania sportem wśród badanej grupy mieli rodzice, opiekunowie oraz koledzy.

Podsumowując, można stwierdzić, że przyjęte na potrzeby realizacji pracy hipotezy, potwierdziły się.











Bibliografia:

1. Chromiński Z., Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży, Warszawa 1987
2. Cieloch G., Kuczyński J., Rogoziński K., Czas wolny – czasem konsumpcji?, PWE Warszawa 1992
3. Czajka S., Z problemów wolnego czasu, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1974
4. Demel M. Humen W., Wprowadzenie do rekreacji fizycznej SiT, Warszawa 1970
5. Dąbrowski Z., Czas wolny dzieci i młodzieży, PZWS Warszawa 1966
6. Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza w zarysie. Cz. 1-2, Olsztyn 2000.

7. Kamiński A., Czas wolny i jego problematyka społeczno wychowawcza, Zakład narodowy im. Ossolińskich Wrocław 1965
8. Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1997r.
9. Pieta J., Pedagogika czasu wolnego, Wyższa Szkoła Ekonomiczna Warszawa 2004
10. Pilch T. ,Zasady badań pedagogicznych, Żak, Warszawa 1995
11. Siwiński W. /Red naukowa/ ,Sport, Rekreacja, Ruchowa, Turystyka Polski Dom Wydawniczy „Ławica” Poznań 1996
12.Strzyżewski S. ,Proces wychowania w kulturze fizycznej, Warszawa 1990



Spis rysunków oraz tabel :


Rys.1. Wpływ na zainteresowanie sportem str.15

Rys.2 - Przeszkody w uprawianiu sportu str.31

Rys.3 - Przeszkody w uprawianiu sportu – podział wiekowy str.33
Rys.2 - Czas wolny str.32
Rys.2a - Czas wolny podział wiekowy str.34

Rys.3 - Ilość czasu poświęcanego na zajęcia ruchowe str.39

Rys.4 – Sprzęt sportowy oraz jego użycie str.41

Rys.5 – Ilość czasu wolnego str.42

Rys.6 – Czynniki motywujący do uprawiania sportu str.44
tabela 1 Wpływ na zainteresowanie sportem str.15

tabela 2 – Przeszkody w uprawianiu sportu str.31

tabela 3 - Przeszkody w uprawianiu sportu – podział wiekowy str.33
tabela 2 – Czas wolny str.32
tabela 2a - Czas wolny podział wiekowy str.34

tabela 3- Ilość czasu poświęcanego na zajęcia ruchowe str.39

tabela 4 – Sprzęt sportowy oraz jego użycie str.41

tabela 5 – Ilość czasu wolnego str.42

tabela 6 – Czynniki motywujący do uprawiania sportu str.44




Ankieta na temat „ Rekreacji fizycznej dzieci i młodzieży w czasie wolnym”

Dzień dobry Państwu,

Nazywam się Tomasz Rek. Jestem studentem Wyższej Szkoły Turystyki i Rekreacji im. Mieczysława Orłowicza w Warszawie. Proszę o wypełnienie poniższej ankiety, która ma na celu zebranie informacji na temat sposobów spędzania czasu wolnego. Zaznacz kółkiem literę przy wybranych przez Ciebie odpowiedzi na zadane pytania. Ankieta jest całkowicie anonimowa. Nie wpisuj swojego imienia i nazwiska.

  1. Dziewczyna

  2. chłopiec

  1. Czy lubisz lekcje wychowania fizycznego?

  1. Tak

  2. Nie

  3. Tak sobie

  1. Czy interesujesz się sportem?

  1. Czynnie

  2. Biernie

  3. Nie

  1. Jeśli zaznaczyłeś odpowiedź „a”, to podaj jaki sport uprawiasz................

  2. Czy posiadasz własny sprzęt sportowy?

  1. Tak

  2. Nie

5.Jaki?

a) rower

b)narty

c) piłki

d) inne:...................................................................................................

6. Czy uważasz, że masz wystarczającą ilość czasu wolnego?

a) tak

b) nie

7.Ile czasu wolnego poza lekcjami wf, poświęcasz na zajęcia ruchowe?

a) do 2 godzin tygodniowo

b) 3-5 godzin tygodniowo

c) powyżej 5 godzin tygodniowo

8. Okres ferii lub wakacji spędzam głównie:

a) w domu

b) poza domem- z rodzicami

c) poza domem- na obozie lub koloniach

d) w innej formie/podaj jak?/:.......................................................................................

9. W jaki sposób spędzasz okres ferii lub wakacji?

a) mam w tym okresie dużo zajęć ruchowych

b) spędzam czas głównie przy komputerze i TV

c) dużo czytam

d) zajmuje się /podaj czym?/:.................................................................................

10. Kto miał największy wpływ na Twoje zainteresowania sportowe?

a) rodzice, opiekunowie

b) nauczyciele

c) TV

d) koledzy

e) nie mam takich zainteresowań

11. Uprawiam sport bo / zakreśl dwie odpowiedzi/:

a) lubię być z kolegami

b) chcę być sprawny

c) lubię rywalizować

d) chcę być w przyszłości dobrym sportowcem

e) chcę:..............................................................................

12. Zaznacz, co stanowi dla Ciebie największą przeszkodę w uprawianiu sportu:

a) brak czasu

b) brak sprzętu sportowego

c) trudny dostęp do obiektów sportowych

d) niechęć rodziców

e) stan zdrowia

f) brak umiejętności i sprawności

g) nic nie stoi na przeszkodzie

h) inne:.....................................................................................

Dziękuję za wypełnienie ankiety.


Wyszukiwarka