Temat 21: Administracyjno-prawna problematyka stanów nadzwyczajnych.

Tezy:

1. Warunki wprowadzania stanów nadzwyczajnych i organy uprawnione do wprowadzenia tych stanów.

2. Rygory stanów nadzwyczajnych i warunki ich wprowadzania.

Akty normatywne:

• Rozdz. 11 Konstytucji RP

• Ustawa z 29 sierpnia 2002r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach naczelnego dowódcy sił zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP Dz.U. nr 156 poz. 1301

• Ustawa z 21 czerwca 2002r. o stanie wyjątkowym Dz.U. nr 113 poz. 985

• Ustawa z 18 kwietnia 2002r. o stanie klęski żywiołowej Dz.U. nr 62 poz. 558

Konstytucje uregulowania problematyki stanów nadzwyczajnych.

Stany nadzwyczajne są wprowadzane w oparciu o 2 przesłanki:

1. Istnienie sytuacji szczególnego zagrożenia (zagrożenie odbiega od normy, jest realne i obiektywnie sprawdzalnym)

2. Niewystarczalność zwykłych środków konstytucyjnych

Reżimy stanów nadzwyczajnych mogą się konsumować za wyjątkiem najsilniejszego reżimu, tj. stanu wojennego.

Zasady związane ze stanami nadzwyczajnymi:

1. Legalizmu – na zasadę tę składają się 2 przesłanki:

   1. Sposób wprowadzenia i ogłoszenia danego stanu nadzwyczajnego,

Szukamy podstaw faktycznych i prawnych

1. Zakres regulacji ustaw o stanach nadzwyczajnych.

Oznacza on, że w czasie wprowadzenia stanów nadzwyczajnych zasady działania organów władzy publicznej oraz rygory (zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela) musi określać ustawa. Dodatkowo ustawa powinna określić zasady wyrównywania strat majątkowych związanych z wprowadzonym stanem nadzwyczajnym.

1. Proporcjonalności – oznacza ona, że działania, które zostały podjęte w wyniku wprowadzonego stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia oraz zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa. Gwarancją tej zasady jest:

   1. Możliwość zaskarżania sposobu realizowania określonych środków prawnych,

   2. Obowiązek zniesienia stanu nadzwyczajnego w momencie ustania przyczyny jego wprowadzenia.

2. Ochrony podstaw systemu prawnego – oznacza bezwzględny zakaz zmian aktów normatywnych w postaci:

   1. Konstytucji RP,

   2. Kodeksu wyborczego i ordynacji wyborczych (sejm, senat, samorząd terytorialny itp.),

   3. Ustawy o stanach nadzwyczajnych.

3. Ochrony organów przedstawicielskich - oznacza ona, że w czasie stanu nadzwyczajnego i w okresie 90 dni od jego zakończenia istnieje bezwzględny zakaz skracania kadencji sejmu, przeprowadzania referendum ogólnokrajowego, przeprowadzania wyborów, przy czym kadencje organów ulegają automatycznemu przedłużeniu.