Egzamin z metodologii 30.01.2015 grupa A

1. Szkoła Elejska stała na stanowisku, że pewne są jedynie zasady oczywiste dla rozumu, zaś poznanie zmysłowe jest zawodne. Całą wiedzę pewną można więc jedynie wywnioskować z prawd ogólnych. Podobną konstrukcję mają dziś nauki

   1. Matematyka

   2. Fizyka

   3. Psychologia

   4. Niektóre szkoły filozoficzne

2 pkt: ad, /1 pkt: a lub d

1. Abstrakcja metodyczna w odniesieniu do psychologii

   1. Określa ją jako naukę o zachowaniu człowieka

   2. Określa ją jako naukę empiryczną

   3. Definiuje metodę psychologii

   4. Definiuje przedmiot psychologii

2 pkt bc /1 pkt b lub c

1. Prawa naukowe prawdziwe niezależnie od wyniku doświadczenia, z punktu widzenia falsyfikacjonizmu, w odniesieniu do nauk empirycznych

   1. Są fundamentami teorii

   2. Są nieprawidłowe i powinny zostać wyeliminowane

   3. Mogą zostać warunkowo zaakceptowane, jeśli da się je dowieść empirycznie

   4. Powinny zostać obalone doświadczalnie.

2 pkt b /1 pkt każda inna.

1. Program redukcjonizmu zakładał

   1. Eliminację pojęć teoretycznych

   2. Sprowadzenie praw psychologicznych do biologicznych

   3. Wyrażanie wszystkich pojęć jedynie w terminach obserwacyjnych

   4. Stopniowe zacieranie różnic pomiędzy dyscyplinami naukowymi

2 pkt BD, 1 pkt B lub D

1. Użyteczność naukowa pojęć oznacza ich przydatność do realizacji celów nauki. Pojęcie „ekstrawersji” jest naukowo użyteczne jeśli

   1. Ułatwia rozumienie różnic indywidualnych między ludźmi

   2. Ułatwia zarządzanie zasobami ludzkimi

   3. Ułatwia przewidywanie zachowań ludzi

   4. Ułatwia opis osobowości człowieka

2 pkt ACD, 1 pkt AC AD CD

1. Określaniem relacji między wyrażeniami a empiryczną rzeczywistością zajmuje się:

   1. Syntaktyka

   2. Semantyka

   3. Pragmatyka

   4. Dydaktyka

2 pkt B

1. Definicja konstrukcyjna „Przez twórczość rozumiemy twórczość nowatorską”

   1. Jest nieadekwatna

   2. Zawiera błędne koło

   3. Jest zdaniem nieprawdziwym

   4. Jest poprawna

2 pkt B

1. W modelu hipotetyczno-dedukcyjnym na podstawie modelu wyjaśniającego formułowane są hipotezy badawcze.

   1. Powinny one dotyczyć tych samych faktów, co pierwotnie zaobserwowane

   2. Wynikają one z modelu poprzez dedukcję

   3. Wynikają one z modelu poprzez indukcję

   4. Wymagają sprawdzenia poprzez badanie nowych faktów

2 pkt BD 1 pkt B, D, CD

1. W hierarchicznym modelu nauki negatywny wynik eksperymentu

   1. Oznacza konieczność odrzucenia hipotezy

   2. Oznacza konieczność odrzucenia teorii szczegółowej

   3. Oznacza konieczność odrzucenia paradygmatu

   4. Żadne z powyższych

2 pkt A, 1 pkt AB

1. Hipotezy pomocnicze

   1. Umożliwiają utrzymanie teorii w sytuacji gdy pojawią się niezgodne z oczekiwaniami fakty

   2. Umożliwiają wprowadzenia alternatywnej teorii na miejsce odrzuconej po badaniach

   3. Zmniejszają spójność teorii

   4. Zwiększają spójność teorii

2 pkt AC 1 pkt A, lub C

1. Badano wpływ rodzaju muzyki na powstawanie uprzedzeń narodowościowych wśród przedstawicieli różnych grup wiekowych. W badaniu wzięło udział 60 kobiet, zróżnicowanych wiekowo (starszych i młodszych). Osoby badane podzielono losowo na dwie grupy po 30 osób. Następnie w jednej z grup prezentowano muzykę wytypowaną przez ekspertów jako agresywna. Druga grupa słuchała muzyki uznanej przez ekspertów za neutralną. Na zakończenie przeprowadzono kwestionariuszowe badanie poziomu uprzedzeń narodowościowych. Uzyskano istotny przyrost uprzedzeń jedynie w grupie kobiet młodszych, słuchających muzyki agresywnej. Moderatorem w tym badaniu

   1. Był wiek

   2. Była płeć

   3. Był poziom uprzedzeń

   4. Był rodzaj muzyki

2 pkt A

1. Wiek

   1. był kontrolowany poprzez ograniczenie zakresu zmiennej

   2. był kontrolowany poprzez wbudowanie w plan eksperymentalny

   3. Był zmienną zależną

   4. Był zmienną zakłócającą

2 pkt B, 1 pkt AB

1. Zmienną zależną w badaniu

   1. Był wiek

   2. Była płeć

   3. Był poziom uprzedzeń

   4. Był rodzaj muzyki

2 pkt C

1. Powyższe badanie jest badaniem eksperymentalnym

   1. W schemacie klasycznym

   2. W schemacie dwugrupowym bez pretestu

   3. W schemacie Solomona

   4. W schemacie jednogrupowym z powtarzanym pomiarem

2 pkt B

1. Schemat taki jak opisany wyżej narażony jest najsilniej na błąd

   1. Selekcji

   2. Historii

   3. Dojrzewania

   4. Testowania

2 pkt A, 1 pkt AB

1. Ryzyko błędu w powyższym eksperymencie można starać się minimalizować

   1. Zwiększając próbę

   2. Stosując dobór parami do grupy eksperymentalnej i kontrolnej

   3. Stosując narzędzie odporne na powtarzanie

   4. Rezygnując z grupy kontrolnej (z muzyką neutralną)

2 pkt AB 1 pkt A, B, ABD

1. Hipoteza „Wpływ rodzaju muzyki na uprzedzenia jest silniejszy u osób młodych” jest hipotezą

   1. Dotyczącą interakcji zmiennych niezależnych

   2. Kierunkową

   3. Sformułowaną nieprawidłowo

   4. Niesprawdzalną

2 pkt AB, 1 pkt A,B

1. Wskaźniki rzeczowe to

   1. Wskaźniki inferencyjne

   2. Wskaźniki definicyjne

   3. Wskaźniki empiryczne

   4. Wskaźniki powiązane z indicatum przez zweryfikowane zależności

2 pkt ACD, 1 pkt AC, CD

1. Liczba błędów w teście powyżej ustalonej granicy X jest wskaźnikiem prawdopodobnego uszkodzenia płatów potylicznych. Zwiększając granicę X

   1. Zwiększamy moc zawierania

   2. Zwiększamy moc odrzucania

   3. Zwiększamy czułość

   4. Zwiększamy specyficzność

2 pkt BD 1 pkt B, D

1. Klasyfikacja osób jako zaburzonych lub nie- na powyższej podstawie jest pomiarem na skali

   1. Nominalnej

   2. Porządkowej

   3. Przedziałowej

   4. Nie spełnia warunków pomiaru

2 pkt A

1. W dwukrotnym badaniu testem uzyskano wysoką zgodność wyników

   1. Jest to test z pewnością rzetelny

   2. Jest to test z pewnością trafny

   3. Test ma mały błąd pomiaru

   4. Jest to test wystandaryzowany

2 pkt AC, 1 pkt A, C, ACD

1. Zależność pozorna zachodzi gry

   1. Badacz pomylił się w obliczeniach

   2. Próba nie była reprezentatywna

   3. Badacz uznał że X wpływa na Y a w rzeczywistości jest odwrotnie

   4. Związek X i Y spowodowany jest wyłącznie przez działanie trzeciej zmiennej Z

2pkt D, 1 pkt CD

1. Badanie quasi- eksperymentalne

   1. Pozwala na wyciąganie wniosków przyczynowo-skutkowych

   2. Wymaga manipulacji co najmniej jedną zmienną niezależną

   3. Wykorzystuje naturalne zdarzenia jako czynnik eksperymentalny

   4. Wymaga pomiaru zmiennej zależnej

2pkt CD 1p C, D

1. Poszukiwano uwarunkowań agresji w szkole. W tym celu wyróżniono grupę dzieci agresywnych i nieagresywnych a następnie przeprowadzono z nimi obszerne wywiady w celu poznania jak najszerszego zestawu róznic międzygrupowych. Badanie to jest

   1. Badaniem eksperymentalnym

   2. Badaniem ex post facto w wariancie konfirmacyjnym

   3. Badaniem quasi-eksperymentalnym

   4. Badaniem ex post facto w wariancie eksploracyjnym

2p D, 1 p. B

1. Jaka procedura w kontekście powyższego badania byłaby sprzeczna z etyką?

   1. Badanych informowano by ogólnikowo że badania dotyczą zachowań w grupie rówieśniczej

   2. Badanych kierowano by w ramach obowiązkowej konsultacji psychologa szkolnego w przypadku zagrożenia oceną naganną

   3. Badanych (młodzież gimnazjalna) pytano by o bolesne doświadczenia przemocy ze strony kolegów

   4. Badanym nie podano by przed badaniem jakie hipotezy są sprawdzane.

2p B, BC