„Przedsiębiorstwo na rynku finansowym” W1 9/10/2012
notatki Sandry Conradi

Klasyfikacja rynku finansowego:

a) Ze względu na przedmiot obrotu wyróżnia się:

- rynek lokat międzybankowych

- kredytowy

- walutowy

- metali szlachetnych

- rynek instrumentów kontroli ryzyka (instrumentów pochodnych)

- rynek papierów wartościowych (obligacji, akcji, krótkoterminowych papierów dłużnych)

b) ze względu na zasięg geograficzny

- krajowy rynek finansowy

- miedzynarodowy rynek finansowy

Należy jednak podkreślić, ze w obecnych czasach procesy globalizacji podlegają silnej intensyfikacji, co prowadzi do konsolidacji rynków finansowych

c) ze względu na wartość transakcji:

- rynek hurtowy

- detaliczny

Instytucje rynku finansowego:

- zgodnie z sektorowym podziałem gospodarki, stosowanym przez EBC wyróżnia się sektor finansowy, niefinansowy oraz sektor instytucji rzadowych i samorządowych

- sektor finansowy tworzą jednostki, których główną działalnością jest pośrednictwo finansowe, a także jednostki świadczące usługi pomocnicze w stosunku do pośrednictwa finansowego.

Bank centralny

- bank centralny spełnia dwie funkcje: jest bankiem banków (bankier dla banków komercyjnych i zapewnia poprawne funkcjonowanie systemu bankowego kraju) oraz jest bankiem państwa (czyli kontroluje podaż pieniadza i finansuje deficyt budżetu państwa)

- jest odpowiedzialny również za emisję pieniądza w panstwie

Pozostałe monetarne instytucje finansowe:

- w największym uproszczeniu działalność tych instytucji polega na przyjmowaniu depozytów oraz udzielania kredytów

- zatem relacje zachodzące pomiędzy tymi instytucjami mają kluczowa rolę dla funkcjonowania wszelakich PS, gdyż z jednej strony – banki dostarczają im kapitał na inwestycje i działalność operacyjna, a z drugiej strony – pośredniczą w dokonywaniu rozliczeń pomiędzy podmiotami gospodarczymi

- wśród tych instytucji wymienić należy:

* banki komercyjne

*spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe

*oddziały instytucji kredytowych

*fundusze rynku pieniężnego

Międzynarodowe organizacje finansowe

- są to organizacje zajmujące się wielostronna współpracą i udzielaniem pomocy państwom członkowskim lub innym krajom. Są to np.

* Międzynarodowy Fundusz Walutowy

* Międzynarodowy bank Odbudowy i Rozwoju, Bank Rozrachunków Międzynarodowych

* Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

Instytucje ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne

- instytucje te oferują ochronę ubezpieczeniową oraz gromadzę i lokują środki przeznaczone na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego.

Pozostałe instytucje finansowe – ich podstawową działalnością jest pośrednictwo finansowe. Są to:

- PS leasingowe

- PS factoringowe

- domy maklerskie

- fundusze inwestycyjne

Pomocnicze instytucje finansowe - nie prowadzą pośrednictwa finansowego we własnym imieniu. Są to np.:

- brokerzy

- agenci i doradcy ubezpieczeniowi

- doradcy inwestycyjni

- kantory

- giełdy papierów wartościowych

- giełdy towarowe

- instytucje tworzące infrastrukturę dla funkcjonowania rynków finansowych itp.

Giełda papierów wartościowych w Warszawie:

- GPW w Wa-wie jest instytucja, która organizuje obrót instrumentami finansowymi

- instytucja, która dokonuje rozliczeń transakcji, realizuje zobowiązania emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych i przechowuje instrumenty finansowe jest Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

- pośrednikami zawieranych na Giełdzie transakcji są biura maklerskie

- GPW działa w oparciu o ustawy z dnia 29/05/2005:

*o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych

*o obrocie instrumentami finansowymi

*o nadzorze nad rynkiem kapitałowym

- GPW jest spółką akcyjną powołaną przez Skarb Państwa

Zadaniem GPW jest organizacja obrotu instrumentami finansowymi. Giełda zapewnia koncentrację w jednym miejscu i czasie ofert kupujących i sprzedających w celu wyznaczenia kursu i realizacji transakcji.

Obowiązujący na Giełdzie Warszawskiej system obrotu charakteryzuje się tym, że kursy poszczególnych instrumentów finansowych ustalane SA w oparciu o zlecenia kupujących i sprzedających, stąd też zwany jest on rynkiem kierowanym zleceniami. Oznacza to, że w celu ustalenia ceny instrumentu sporządza się zestawienie zleceń zawierających dyspozycje kupna i sprzedaży. Kojarzenia tych zleceń dokonuje się wg ściśle określonych zasad, zaś realizacja transakcji odbywa się w trakcie sesji giełdowych.

Przedmiotem obrotu na Giełdzie są papiery wartościowe: akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji, certyfikaty inwestycyjne, instrumenty strukturyzowane oraz instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe.

Rynki funkcjonujące w ramach GPW

Główny Rynek GPW działa od dnia uruchomienia Giełdy w dniu 16.04.1991 roku. Jest to rynek podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego i wskazany Komisji europejskiej jako rynek regulowany. Od 1.07.2010 inwestorzy uzyskali możliwość zawierania transakcji w ramach tzw. krótkiej sprzedaży na najbardziej płynnych akcjach i obligacjach.

Rynki funkcjonujące w ramach GPW

NewConnect jest zorganizowany i prowadzony od 30.08.2007 przez GPW rynek działający w formule alternatywnego systemu obrotu. Stworzony został z Myśla o młodych i rozwijających się w firmach, działających zwłaszcza w obszarze nowych technologii.

Przedmiotem obrotu tego rynku mogą być akcje, prawa do akcji, prawa poboru, kwity depozytowe oraz inne udziałowe papiery wartościowe

Pod koniec sierpnia 2012 na rynku NewConnect notowanych było ponad 400 spółek o łącznej kapitalizacji blisko 9 mld zł.

Catalyst – rynek instrumentów dłużnych – obligacji komunalnych, korporacyjnych i listów zastawnych – powstał 30.09.2009

Rynek ten jest prowadzony przez GPW i spółke BondSpot należącą do jej grupy kapitałowej, systemu autoryzacji i obrotu dłużnymi instrumentami finansowymi. Catalyst ułatwia emitowanie obligacji przez PS i JST.

Wycena i analiza instrumentów rynku pieniężnego.

Rynek pieniężny

- do rynku pieniężnego zaliczane są wszystkie transakcje finansowe, których termin realizacji z praw nie przekracza jednego roku.

- wyróżnia się następujące segmenty rynku pieniężnego:

* międzybankowy rynek pieniężny

* rynek kt papierów wartościowych

* kt lokacyjno-kredytowy rynek bankowy

* rynek walutowy

Uczestnicy rynku pieniężnego:

- podmiotami przeprowadzającymi transakcje na tym rynku mogą być zarówno banki czy państwo, jak i instytucje ubezpieczeniowe, PS, samorządy terytorialne czy osoby fizyczne. Kluczowe znaczenie mają jednak banki komercyjne, w praktyce tworzące ten rynek oraz bank centralny, który swoją polityką wpływa na wielkość podaży pieniądza i cenę kredytu, czyli najistotniejsze uwarunkowania sytuacji na rynku pieniężnym.

Ps jako uczestniczący rynku pieniężnego

- PS na rynku pieniężnym występują jako inwestorzy oraz kredytobiorcy. Rynek pieniężny służy im do lokowania nadwyżek finansowych w zarządzaniu płynnością PS, mogą też występować w roli emitentów papierów dłużnych, będących źródłem kapitału kt.

- z punktu widzenia finansowania działalności bieżącej PS najistotniejszymi instrumentami rynku pieniężnego są:

* rachunki rozliczeniowe, zwłaszcza bieżące

* rachunki lokat terminowych

* rachunki oszczędnościowe, oszczędnościowo-rozliczeniowe, rachunki terminowych lokat oszczędnościowych

* rachunki powiernicze

Rachunek rozliczeniowy

- główny rachunek bankowy każdego PS i służy do gromadzenia środków pieniężnych, przeprowadzania rozliczeń pieniężnych gotówkowych i bezgotówkowych. Z tych rachunków realizuje się wypłaty, przelewy oraz wpłaty klientów firmy

- środki na tym rachunku są najniżej oprocentowanymi środkami, gdyż można je wycofać w każdej chwili