Kamil Jasiński
Grafit
Grafit jest to pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady pierwiastków rodzimych. Stosowany jako naturalny suchy smar. Jest on odmianą alotropową węgla. Nazwa pochodzi od gr. graphein = pisać, nawiązuje do tradycyjnego zastosowania tego minerału.
Proces geologiczno-dynamiczny:
Grafit powstaje w wyniku zmetamorfizowania skał, jako produkt końcowy przemiany substancji organicznych bogatych w węgiel. Pojawia się także w pegmatytach i żyłach hydrotermalnych. Niekiedy bywa znajdowany również wśród granitów, porfirów, gabr i granulitów. Współwystępuje z pirytem, markasytem oraz kalcytem.
Skład mineralny:
Struktura grafitu składa się z warstw, w których występują sprzężone, sześcioczłonowe aromatyczne układy cykliczne. Ze względu na to, że grafit techniczny jest zlepkiem niewielkich monokryształów, wykazuje on wysoką odporność mechaniczną na ściskanie i niewielką na rozciąganie i ścinanie. Jest więc jednocześnie twardy, łupliwy i podatny na ścieranie. Te szczególne własności mechaniczne powodują, że grafit posiada wyjątkowe dobre własności smarujące.
Występowanie:
W Polsce grafit tworzy znaczne nagromadzenia w postaci łupków grafitowych w okolicach Stronia Śląskiego oraz wkładki skał grafitowych napotykane koło Strzelina, Dzierżoniowa, Wałbrzycha i Bystrzycy Kłodzkiej. Występuje w wielu różnych skałach metamorficznych (m.in. w łupkach krystalicznych Tatr Zachodnich).
Natomiast na świecie grafit można spotkać w Sri Lanka – największe złoża grafitu, Madagaskar, Rosja – Syberia, USA – Ogdensburg, Edison, Alabama (najpiękniejsze kryształy grafitu pochodzą z Sterling Hill w New Jersey), Kanada – Quebec, Meksyk – Sonora, Niemcy – Bawaria.
Zastosowanie:
Grafit stosuje się m.in. do:
określania genezy skał metamorficznych,
wyrobu suchych smarów,
wyrobu cegieł ogniotrwałych,
ołówków,
wyrobu czarnej farby chroniące ołów przed korozją,
naczynia ognioodporne,
elektrod,
jako zbrojenie materiałów kompozytowych,
trzonki kijów golfowych ,
tygle ogniotrwałe,
pantografów,
środki polerskie,
w reaktorach jądrowych pręty grafitu spełniają rolę moderatora..