Barok
Gatunki literackie
pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach z doświadczenia . epos - dłuższy utwór, ukazujący dzieje bohaterów narodowych na tle przełomowych wydarzeń historycznych (Potocki Transakcja wojny chocimskiej)
powieść - dłuższy, wielowątkowy utwór pisany prozą (Don Kichot - parodia powieści rycerskiej) poemat - dłuższy utwór, najczęściej wierszowany (Twardowski Nadobna Paskwalina)
sonet - utwór 14 wersowy, podzielony na 2 strofy 4 wersowe o charakterze opisowym i 2 3 wersowe o charakterze refleksyjnym. (Jan Andrzej Morsztyn Do trupa) hagiografia: Piotr Skarga Żywoty Świętych kazanie: Piotr Skarga Kazania sejmowe
fraszka - drobny utwór satyryczny lub liryczny, wierszowany, oparty na anegdocie lub dowcipnym koncepcie, dawniej figielek (Potocki) emblemat - krótki wiersz do którego dołączono ilustrację i napis informujący o treści obrazu. epigramat - krótki utwór poetycki o zaskakującej puencie, zazwyczaj oparty na dowcipnym koncepcie, często satyryczny tren - pieśń żałobna, utwór liryczny o charakterze elegijnym poświęcony zmarłej osobie, opłakujący ją i głoszący jej chwałę (Potocki)
Sztuka: wirtuozeria, dynamizm, dominacja sztuki sakralnej, wizerunki monarchów, portrety, taniec śmierci, ozdobne fasady, kolumny, ożywienie posągów, wątki chrześcijańskie z elementami greckimi i rzymskimi, orientalnymi i lokalnymi, niezwykłość i ekspresja, dynamika, kontrast, ozdobna; w okresie późniejszym coraz bardziej elegancka i wytworna
Cele i główne cechy literatury – dydaktyzm; w skomplikowanej konstrukcji, niebanalnym słownictwie, lubuje się w zaskakującym rozumowaniu i sprzeczności, efektach retorycznych
cechy poezji barokowej: marinizm(poezja kunsztowna oparta na koncepcie) kwiecistość kunsztowność częste pointy.
Tematyka: refleksyjno-filozoficzna(vanitas); dworska (często tematem jest „miłość dworska”); ziemiańska - będąca pretekstem do okazania kunsztu literackiego; elementy przygodowe, awanturnicze.
bohater: dworak: wyrafinowany, wielbiciel życia, uciech dworskich, skłonny do subtelnych refleksji; sarmata: ziemianin, tradycjonalista, patriota, gorliwy katolik, dobry kompan w zabawie.
Zasady poezji: panuje sylabizm; utwór poetycki ma być dowodem kunsztu artysty, stąd wielka popularność wyszukanych konceptów i różnych form poezji kunsztownej; przeważają krótkie formy liryczne, kwiecistość.
Cechy stylu: ostre przeciwieństwa i gwałtowne kontrasty; indywidualizm artystyczny, teatralność świata i życia społecznego; zderzenie sacrum i profanum; deformacje; niesamowitość.
środki poetyckie: antytezy; anafory; gradacja; stopniowanie; hiperbole; kontrasty; oksymorony; inwersje; wyliczenia; metafory.
cechy składni: długie zdania; wielokrotnie złożone; inwersje; oddalanie się od przedmiotu orzeczenia; wtrącenia; wyrazy określone i określające;
cechy sarmaty: ograniczone horyzonty myślowe; megalomania; dewocja; gorliwość religijna; brak tolerancji wobec innych wyznań; zamiłowanie do zabaw i pijaństwa; niechęć do cudzoziemców – konserwatyzm; przywiązanie do szlacheckiej wolności; powoływanie się na Boga;
kontrreformacja – odnowa Kościoła katolickiego jako odpowiedź protestantyzmu

Barok
Gatunki literackie
pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach z doświadczenia . epos - dłuższy utwór, ukazujący dzieje bohaterów narodowych na tle przełomowych wydarzeń historycznych (Potocki Transakcja wojny chocimskiej)
powieść - dłuższy, wielowątkowy utwór pisany prozą (Don Kichot - parodia powieści rycerskiej) poemat - dłuższy utwór, najczęściej wierszowany (Twardowski Nadobna Paskwalina)
sonet - utwór 14 wersowy, podzielony na 2 strofy 4 wersowe o charakterze opisowym i 2 3 wersowe o charakterze refleksyjnym. (Jan Andrzej Morsztyn Do trupa) hagiografia: Piotr Skarga Żywoty Świętych kazanie: Piotr Skarga Kazania sejmowe
fraszka - drobny utwór satyryczny lub liryczny, wierszowany, oparty na anegdocie lub dowcipnym koncepcie, dawniej figielek (Potocki)emblemat - krótki wiersz do którego dołączono ilustrację i napis informujący o treści obrazu.
epigramat - krótki utwór poetycki o zaskakującej puencie, zazwyczaj oparty na dowcipnym koncepcie, często satyryczny
tren - pieśń żałobna, utwór liryczny o charakterze elegijnym poświęcony zmarłej osobie, opłakujący ją i głoszący jej chwałę (Potocki)
Sztuka: wirtuozeria, dynamizm, dominacja sztuki sakralnej, wizerunki monarchów, portrety, taniec śmierci, ozdobne fasady, kolumny, ożywienie posągów, wątki chrześcijańskie z elementami greckimi i rzymskimi, orientalnymi i lokalnymi, niezwykłość i ekspresja, dynamika, kontrast, ozdobna; w okresie późniejszym coraz bardziej elegancka i wytworna
Cele i główne cechy literatury – dydaktyzm; w skomplikowanej konstrukcji, niebanalnym słownictwie, lubuje się w zaskakującym rozumowaniu i sprzeczności, efektach retorycznych
cechy poezji barokowej: marinizm(poezja kunsztowna oparta na koncepcie) kwiecistość kunsztowność częste pointy.
Tematyka: refleksyjno-filozoficzna(vanitas); dworska (często tematem jest „miłość dworska”); ziemiańska - będąca pretekstem do okazania kunsztu literackiego; elementy przygodowe, awanturnicze.
bohater: dworak: wyrafinowany, wielbiciel życia, uciech dworskich, skłonny do subtelnych refleksji; sarmata: ziemianin, tradycjonalista, patriota, gorliwy katolik, dobry kompan w zabawie.
Zasady poezji: panuje sylabizm; utwór poetycki ma być dowodem kunsztu artysty, stąd wielka popularność wyszukanych konceptów i różnych form poezji kunsztownej; przeważają krótkie formy liryczne, kwiecistość.
Cechy stylu: ostre przeciwieństwa i gwałtowne kontrasty; indywidualizm artystyczny, teatralność świata i życia społecznego; zderzenie sacrum i profanum; deformacje; niesamowitość.
środki poetyckie: antytezy; anafory; gradacja; stopniowanie; hiperbole; kontrasty; oksymorony; inwersje; wyliczenia; metafory.
cechy składni: długie zdania; wielokrotnie złożone; inwersje; oddalanie się od przedmiotu orzeczenia; wtrącenia; wyrazy określone i określające;
cechy sarmaty: ograniczone horyzonty myślowe; megalomania; dewocja; gorliwość religijna; brak tolerancji wobec innych wyznań; zamiłowanie do zabaw i pijaństwa; niechęć do cudzoziemców – konserwatyzm; przywiązanie do szlacheckiej wolności; powoływanie się na Boga;
kontrreformacja – odnowa Kościoła katolickiego jako odpowiedź protestantyzmu

Barok
Gatunki literackie
pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach z doświadczenia . epos - dłuższy utwór, ukazujący dzieje bohaterów narodowych na tle przełomowych wydarzeń historycznych (Potocki Transakcja wojny chocimskiej)
powieść - dłuższy, wielowątkowy utwór pisany prozą (Don Kichot - parodia powieści rycerskiej) poemat - dłuższy utwór, najczęściej wierszowany (Twardowski Nadobna Paskwalina)
sonet - utwór 14 wersowy, podzielony na 2 strofy 4 wersowe o charakterze opisowym i 2 3 wersowe o charakterze refleksyjnym. (Jan Andrzej Morsztyn Do trupa) hagiografia: Piotr Skarga Żywoty Świętych kazanie: Piotr Skarga Kazania sejmowe
fraszka - drobny utwór satyryczny lub liryczny, wierszowany, oparty na anegdocie lub dowcipnym koncepcie, dawniej figielek (Potocki)emblemat - krótki wiersz do którego dołączono ilustrację i napis informujący o treści obrazu.
epigramat - krótki utwór poetycki o zaskakującej puencie, zazwyczaj oparty na dowcipnym koncepcie, często satyryczny
tren - pieśń żałobna, utwór liryczny o charakterze elegijnym poświęcony zmarłej osobie, opłakujący ją i głoszący jej chwałę (Potocki)
Sztuka: wirtuozeria, dynamizm, dominacja sztuki sakralnej, wizerunki monarchów, portrety, taniec śmierci, ozdobne fasady, kolumny, ożywienie posągów, wątki chrześcijańskie z elementami greckimi i rzymskimi, orientalnymi i lokalnymi, niezwykłość i ekspresja, dynamika, kontrast, ozdobna; w okresie późniejszym coraz bardziej elegancka i wytworna
Cele i główne cechy literatury – dydaktyzm; w skomplikowanej konstrukcji, niebanalnym słownictwie, lubuje się w zaskakującym rozumowaniu i sprzeczności, efektach retorycznych
cechy poezji barokowej: marinizm(poezja kunsztowna oparta na koncepcie) kwiecistość kunsztowność częste pointy.
Tematyka: refleksyjno-filozoficzna(vanitas); dworska (często tematem jest „miłość dworska”); ziemiańska - będąca pretekstem do okazania kunsztu literackiego; elementy przygodowe, awanturnicze.
bohater: dworak: wyrafinowany, wielbiciel życia, uciech dworskich, skłonny do subtelnych refleksji; sarmata: ziemianin, tradycjonalista, patriota, gorliwy katolik, dobry kompan w zabawie.
Zasady poezji: panuje sylabizm; utwór poetycki ma być dowodem kunsztu artysty, stąd wielka popularność wyszukanych konceptów i różnych form poezji kunsztownej; przeważają krótkie formy liryczne, kwiecistość.
Cechy stylu: ostre przeciwieństwa i gwałtowne kontrasty; indywidualizm artystyczny, teatralność świata i życia społecznego; zderzenie sacrum i profanum; deformacje; niesamowitość.
środki poetyckie: antytezy; anafory; gradacja; stopniowanie; hiperbole; kontrasty; oksymorony; inwersje; wyliczenia; metafory.
cechy składni: długie zdania; wielokrotnie złożone; inwersje; oddalanie się od przedmiotu orzeczenia; wtrącenia; wyrazy określone i określające;
cechy sarmaty: ograniczone horyzonty myślowe; megalomania; dewocja; gorliwość religijna; brak tolerancji wobec innych wyznań; zamiłowanie do zabaw i pijaństwa; niechęć do cudzoziemców – konserwatyzm; przywiązanie do szlacheckiej wolności; powoływanie się na Boga;
kontrreformacja – odnowa Kościoła katolickiego jako odpowiedź protestantyzmu

Barok
Gatunki literackie
pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach z doświadczenia . epos - dłuższy utwór, ukazujący dzieje bohaterów narodowych na tle przełomowych wydarzeń historycznych (Potocki Transakcja wojny chocimskiej)
powieść - dłuższy, wielowątkowy utwór pisany prozą (Don Kichot - parodia powieści rycerskiej) poemat - dłuższy utwór, najczęściej wierszowany (Twardowski Nadobna Paskwalina)
sonet - utwór 14 wersowy, podzielony na 2 strofy 4 wersowe o charakterze opisowym i 2 3 wersowe o charakterze refleksyjnym. (Jan Andrzej Morsztyn Do trupa) hagiografia: Piotr Skarga Żywoty Świętych kazanie: Piotr Skarga Kazania sejmowe
fraszka - drobny utwór satyryczny lub liryczny, wierszowany, oparty na anegdocie lub dowcipnym koncepcie, dawniej figielek (Potocki)emblemat - krótki wiersz do którego dołączono ilustrację i napis informujący o treści obrazu.
epigramat - krótki utwór poetycki o zaskakującej puencie, zazwyczaj oparty na dowcipnym koncepcie, często satyryczny
tren - pieśń żałobna, utwór liryczny o charakterze elegijnym poświęcony zmarłej osobie, opłakujący ją i głoszący jej chwałę (Potocki)
Sztuka: wirtuozeria, dynamizm, dominacja sztuki sakralnej, wizerunki monarchów, portrety, taniec śmierci, ozdobne fasady, kolumny, ożywienie posągów, wątki chrześcijańskie z elementami greckimi i rzymskimi, orientalnymi i lokalnymi, niezwykłość i ekspresja, dynamika, kontrast, ozdobna; w okresie późniejszym coraz bardziej elegancka i wytworna
Cele i główne cechy literatury – dydaktyzm; w skomplikowanej konstrukcji, niebanalnym słownictwie, lubuje się w zaskakującym rozumowaniu i sprzeczności, efektach retorycznych
cechy poezji barokowej: marinizm(poezja kunsztowna oparta na koncepcie) kwiecistość kunsztowność częste pointy.
Tematyka: refleksyjno-filozoficzna(vanitas); dworska (często tematem jest „miłość dworska”); ziemiańska - będąca pretekstem do okazania kunsztu literackiego; elementy przygodowe, awanturnicze.
bohater: dworak: wyrafinowany, wielbiciel życia, uciech dworskich, skłonny do subtelnych refleksji; sarmata: ziemianin, tradycjonalista, patriota, gorliwy katolik, dobry kompan w zabawie.
Zasady poezji: panuje sylabizm; utwór poetycki ma być dowodem kunsztu artysty, stąd wielka popularność wyszukanych konceptów i różnych form poezji kunsztownej; przeważają krótkie formy liryczne, kwiecistość.
Cechy stylu: ostre przeciwieństwa i gwałtowne kontrasty; indywidualizm artystyczny, teatralność świata i życia społecznego; zderzenie sacrum i profanum; deformacje; niesamowitość.
środki poetyckie: antytezy; anafory; gradacja; stopniowanie; hiperbole; kontrasty; oksymorony; inwersje; wyliczenia; metafory.
cechy składni: długie zdania; wielokrotnie złożone; inwersje; oddalanie się od przedmiotu orzeczenia; wtrącenia; wyrazy określone i określające;
cechy sarmaty: ograniczone horyzonty myślowe; megalomania; dewocja; gorliwość religijna; brak tolerancji wobec innych wyznań; zamiłowanie do zabaw i pijaństwa; niechęć do cudzoziemców – konserwatyzm; przywiązanie do szlacheckiej wolności; powoływanie się na Boga;
kontrreformacja – odnowa Kościoła katolickiego jako odpowiedź protestantyzmu