Polskie spółki węgla kamiennego
Kompania Węglowa, Katowicki Holding Węglowy, Jastrzębska Spółka Węglowa, Lubelski Węgiel Bogdanka, Południowy Koncern Węglowy i Siltech
To największa firma górnicza w Europie. Skupia 15 kopalń i pięć specjalistycznych zakładów, w których zatrudnia łącznie ponad 62 tys. ludzi. Jej zdolność wydobywcza wynosi ok. 44 mln ton węgla rocznie
Prezesem firmy jest Mirosław Kugiel. Spółka powstała w 2003 r. W jej skład weszły kopalnie likwidowanych firm, m.in. Rybnickiej czy Nadwiślańskiej Spółki Węglowej. Jednocześnie KW przejęła ich wszystkie długi i zobowiązania – a było to ponad 6 mld zł.
Obecnie jest podzielona na cztery centra wydobywcze: Północ (kopalnie Bielszowice, Bobrek-Centrum, Halemba-Wirek, Pokój, Piekary), Południe (Chwałowice, Jankowice, Marcel, Rydułtowy-Anna), Wschód (Bolesław Śmiały, Brzeszcze-Silesia, Piast, Ziemowit) i Zachód (Knurów-Szczygłowice, Sośnica-Makoszowy).
Zakłady należące do KW to: remontowo-produkcyjny, zagospodarowania mienia, górniczych robót inwestycyjnych, informatyki i telekomunikacji oraz elektrociepłownia w Rybniku.
Druga co do wielkości w Polsce spółka węglowa powstała w 1993 r. Skupiała 11 kopalń. Dziś jest ich cztery: Murcki-Staszic, Wieczorek, Wujek oraz Mysłowice-Wesoła. KHW wraz z kopalnią Kazimierz Juliusz tworzy Katowicką Grupę Kapitałową.
Spółka zatrudnia ponad 20 tys. ludzi, produkuje ok. 13 mln ton węgla rocznie. Prezesem KHW jest Stanisław Gajos.
Największy w Unii Europejskiej producent węgla koksującego służącego do wytwarzania koksu, będącego bazą do produkcji stali.
JSW powstała w 1993 r. na bazie Rybnicko-Jastrzębskiego Gwarectwa Węglowego. Skupiała wówczas siedem kopalń. Dziś jest ich sześć (jedną zamknięto, jedną przejęto, dwie połączono w jedną) – Borynia, Krupiński, Jas-Mos (połączenie Jastrzębia i Moszczenicy), Pniówek, Zofiówka i włączony w 2008 r. po 46-dniowym strajku, najdłuższym w historii górnictwa Budryk.
Oprócz kopalń do JSW należą m.in. Zakład Logistyki Materiałowej, Spółka Energetyczna Jastrzębie, Polski Koks. Ma też prawie 100 proc. udziałów w koksowni Przyjaźń.
Spółka ma również – na mocy strategii dla górnictwa – przejąć 85-proc. pakiet akcji koksowni zabrzańskich (początkowo w planach było przejęcie wałbrzyskiej koksowni Victoria, by stworzyć przeciwwagę dla koksowni Zdzieszowice Mittala kontrolującej połowę rynku, jednak ta koncepcja upadła).
Prezesem JSW jest Jarosław Zagórowski.
Jedyna nieśląska kopalnia węgla kamiennego w Polsce. Pionierka prywatyzacji, na GPW od 25 czerwca 2009. Całkowicie sprywatyzowana w marcu 2010 roku.
Najbardziej rentowna i efektywna kopalnia w Polsce. Należy też do najbezpieczniejszych – nie ma w niej zagrożeń tąpaniami, bardzo niskie jest ryzyko wybuchu metanu. W 100 proc. produkuje węgiel energetyczny do produkcji energii elektrycznej (pozostałe spółki przynajmniej w części wytwarzają też węgiel koksujący).
Bogdanka ma ok. 7 proc. udziału w polskim rynku węgla. Ma się on zwiększyć o kilka proc. w 2014 r. Wtedy spółka podwoi do 11 mln ton roczne wydobycie dzięki uruchomieniu pola Stefanów. To na nie przeznacza środki z debiutu giełdowego (oferta – 528 mln zł, akcje wyceniono maksymalnie, jak było to możliwe – po 48 zł za sztukę).
Prezesem lubelskiego zakładu jest Mirosław Taras.
Skupiająca kopalnie Janina i Sobieski spółka należąca obecnie do grupy Tauron rozpoczęła działalność w 2005 r. Udziałowcami spółki są Kompania Węglowa i Południowy Koncern Energetyczny – to jego elektrownie zaopatruje w paliwo PKW.
Prezesem PKW jest Grzegorz Pawłaszek.
6. Siltech
Pierwsza w Polsce prywatna kopalnia węgla kamiennego. Wcześniej znana jako Jadwiga, od 1948 r. nosiła imię Wincentego Pstrowskiego
Jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Szefuje jej Jan Chojnacki, były poseł SLD, który w Pstrowskim pracował jako dyrektor, a potem kopalnię kupił.
Siltech koncesję wydobywczą otrzymała w 2001 r. Zaczynała od straty 2 mln zł, dziś jest 5 mln zł na plusie. Zakład ma dobrą wydajność – 936 ton na jednego zatrudnionego (tych jest 235).
Spółka chce zacząć zagospodarowywanie nowego pola Biskupice, na eksploatację dostała już koncesję. Obecnie działająca część kopalni połączona zostanie z Biskupicami upadową (patrzsłowniczek). Zamontowana zostanie też podwieszana kolejka.
7. Węglokoks
Firma działa od 1951 r. Na początku działalności eksportowała nawet ponad 25 mln ton węgla. Dziś sprzedaje za granicę 6 mln ton – tak zmienił się rynek i możliwości wydobywcze polskich kopalń.
Okres prosperity Węglokoks przeżywał po 1973 r., kiedy w wyniku światowego kryzysu naftowego nastąpił szybki wzrost zapotrzebowania na węgiel. W 1979 r. wysyłka surowca przez Węglokoks po raz pierwszy przekroczyła ...40 mln ton! Dziś byłoby to nierealne – to połowa krajowej produkcji. Rekord wysyłki nastąpił w 1984 r., było to 43 mln ton.
1 września 1993 r. firma została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa.
Prezesem Węglokoksu jest Jerzy Podsiadło.
Klasyfikacja węgli
Węgiel jest skałą osadową pochodzenia organicznego powstałą głównie z roślin żyjących przed milionami lat.
Pod względem chemicznym każdy węgiel kopalny jest mieszaniną:
- właściwej substancji węglowej – palnej (organicznej);
- substancji mineralnej;
- wody;
O jakości węgla decyduje przede wszystkim zawartość tzw. balastu w węglu to znaczy:
- zawartość wody;
- zawartość popiołu;
- zawartość siarki; oraz
jakość właściwej substancji (masy) węglowej, której najważniejszym wykładnikiem jest stopień uwęglenia
Stopień uwęglenia wyraża się zazwyczaj zawartością pierwiastka C w substancji węglowej bezpopiołowej i bezwodnej.
Im więcej pierwiastka C w substancji węglowej, tym wyższy stopień uwęglenia.
Wiele własności fizycznych i chemicznych związane jest ze stopniem uwęglenia:
Prawie wprost proporcjonalnie – np. ilość koksu czystego, temperatura zapłonu
Prawie odwrotnie proporcjonalnie – zawartość tlenu, części lotnych, utlenialność, skłonność do samozapalenia,
Bądź też w jakiś inny sposób wykazujący jednak pewną prawidłowość:
- gęstość czystej masy węglowej;
- własności koksownicze;
- zawartość wilgoci, wodoru;
- ciepło spalania, wartość opałowa.
Jednym z najlepszych wskaźników określających stopień uwęglenia jest zdolność odbicia światła witrynitów.
Jest on określany mikroskopowo na wybranych fragmentach powierzchni wytrynitowych danego węgla.
Stopień uwęglenia jest niezależny od zawartości substancji mineralnej (popiołu) w węglu.
Węgiel można klasyfikować na podstawie np.:
Zawartości popiołu;
Wartości opałowej;
Wielkości ziarn.
Wszystkie klasyfikacje węgla opierające się na jego wskaźnikach chemicznych dzielą węgiel według stopnia uwęglenia.
Powstałe w kolejnych stadiach uwęglania paliwa stałe można uszeregować według stopnia uwęglenia.
Poszczególnym grupom paliw przypisane są wskaźniki liczbowe.
drewno 01-09 (około 50% C)
torf 11-19 (około 55-60% C)
węgiel brunatny 21-29 (około 65-78% C)
węgiel kamienny 31-39 (około 78-94% C)
węgiel antracytowy 41-49 (około 94-98% C)
grafit 51
Racjonalne wykorzystanie węgla zależne jest przede wszystkim od właściwego doboru węgla w zależności od celu i sposobu zużycia.
Dla określenia jakości węgla podawane są najczęściej następujące parametry:
typ węgla
sortyment (wielkość uziarnienia)
zawartość popiołu
wartość opałowa,
zawartość wilgoci
zawartość siarki
spiekalność
KLASYFIKACJA PRZEMYSŁOWA WĘGLI
Typy węgla określane na podstawie stopnia uwęglenia
Typ węgla: Węgiel płomienny 31.1; 31.2
Charakterystyka
duża zawartość części lotnych;
brak lub słaba zdolność spiekania;
długi, silnie świecący płomień
Główne zastosowanie
piece przemysłowe i domowe,
generatory
Typ węgla: Węgiel gazowo-płomienny 32.1; 32.2
Charakterystyka
duża zawartość części lotnych; średnia zdolność spiekania
Główne zastosowanie
piece przemysłowe i domowe,
wytlewanie
uwodarnianie
Typ węgla: Węgiel gazowy 33
Charakterystyka
duża wydajność gazu i smoły;
znaczna spiekalność
Główne zastosowanie
gazownictwo
koksownictwo
wytlewanie
Typ węgla: Węgiel gazowo-koksowy 34
Charakterystyka
duża wydajność gazu i smoły;
dobra spiekalność;
średnie ciśnienie rozprężania;
Główne zastosowanie
gazownictwo,
koksownictwo
Typ węgla: Węgiel ortokoksowy 35.1; 35.2
Charakterystyka
typowy węgiel koksowy;
średnia zawartość części lotnych;
dobra spiekalność;
wysokie ciśnienie rozprężania
Główne zastosowanie
produkcja koksu metalurgicznego
Typ węgla: Węgiel metakoksowy 36
Charakterystyka
węgiel koksowy;
średnia zawartość części lotnych;
dobra spiekalność;
duże ciśnienie rozprężania
Główne zastosowanie
produkcja koksu odlewniczego
Typ węgla: Węgiel semikoksowy 37
Charakterystyka
mała zawartość części lotnych;
słaba spiekalność;
średnie ciśnienie rozprężania
Główne zastosowanie
w koksownictwie jako dodatek schudzający wsad węglowy
węgiel energetyczny do palenisk specjalnych
produkcja paliwa bezdymnego
Typ węgla: Węgiel chudy 38
Charakterystyka
mała zawartość części lotnych;
brak lub słaba spiekalność;
krótki płomień;
Główne zastosowanie
w koksownictwie jako dodatek schudzający wsad węglowy
węgiel energetyczny do palenisk specjalnych
produkcja paliwa bezdymnego
Typ węgla: Węgiel antracytowy 41
Charakterystyka
mała zawartość części lotnych;
brak zdolności spiekania;
krótki płomień;
Główne zastosowanie
paliwo do palenisk specjalnych
produkcja paliwa bezdymnego
Typ węgla: Antracyt 42
Charakterystyka
bardzo mała zawartość części lotnych;
brak zdolności spiekania;
Główne zastosowanie
paliwo do palenisk specjalnych
JAKOŚĆ WĘGLA A JEGO PRAWIDŁOWE WYKORZYSTANIE
Racjonalne wykorzystanie węgla zależne jest przede wszystkim od celu i sposobu zużycia.
Węgle zatem można zaliczyć do dwóch podstawowych grup:
węgiel energetyczny
węgiel do celów kokso-chemicznych
Każda z technologii wykorzystania węgla, jego przetwarzania w procesach przetwórczych jak np. koksowanie, zgazowanie, uwodornianie a także spalanie w różnych kotłach (rusztowych, fluidalnych, retortowych itd.) wymaga dostarczenia gotowego produktu handlowego o ściśle określonych parametrach jakościowych
KLASY WĘGLA DO CELÓW ENERGETYCZNYCH
Podział na klasy do celów energetycznych obejmuje węgle typu 31; 32 i 33, czyli węgle płomienne; gazowo-płomienne i gazowe do tej grupy oczywiście można zaliczyć węgle innych typów, które wskutek niedotrzymania parametrów jakościowych zostały przeznaczone do celów energetycznych.
Podział węgla energetycznego na klasy oparty jest o:
wielkość wskaźnika zawartości popiołu w stanie roboczym
wartość opałową w stanie roboczym
dopuszczalną zawartość wilgoci całkowitej w węglu energetycznym ustalono na poziomie 25%
Według wskaźnika wartości opałowej w stanie roboczym węgiel dzieli się na 23 klasy od wartości 7400kcal/kg do 3000 kcal/kg (różnica kalorii pomiędzy poszczególnymi klasami wynosi 200kcal/kg).
Według wskaźnika zawartości popiołu w stanie roboczym wyróżnia się 11 klas czystości węgla:
5; 7; 9; 12; 15; 18; 21; 25; 30; 35; 40%
Klasy węgla do celów kokso-chemicznych
Podział ten obejmuje typy węgla 33; 34; 35; 36; 37 i 38. Podział na klasy oparty jest o wskaźnik zawartości popiołu w stanie suchym. Rozróżnia się pięć klas węgla o zawartości popiołu od 5 do 9% (przy wzroście popiołu o 1% dla poszczególnych klas).
Węgiel do celów koksochemicznych powinien zawierać do 7-8% popiołu i do 8% wilgoci. Popiół zawarty w węglu koksowniczym podczas procesu koksowania przechodzi w całości do koksu. Przy zawartości popiołu w węglu 8% otrzymuje się koks o zawartości 10% popiołu., tzn. z maksymalnie dopuszczalną zawartością dla dobrego koksu. (Koks o wyższej zawartości ppiołu jest mało przydatny do celów metalurgicznych. Węgiel koksowy o zawartości popiołu >9% zostaje zdeklasyfikowany i przeznaczony do celów energetycznych.
Wyższa zawartość wilgoci w węglach przeznaczonych do celów koksowniczych nie jest tak szkodliwa jak zawartość popiołu, ale pociąga za sobą pewne straty. Wilgotny węgiel źle się kruszy, źle się dozuje i powoduje przedłużenie czasu koksowania i większe zużycie gazu koksowniczego na odparowanie wody (np. podwyższenie wilgoci o 2% powoduje spadek zdolności przeróbczej koksowni o około 10%).
PODZIAŁ WĘGLA WEDŁUG WIELKOŚCI ZIARNA – SORTYMENTY
Wyróżnia się podział na sortymenty zasadnicze (11 sortymentów handlowych) oraz na sortymenty połączone (13 sortymentów połączonych.
Norma określa, w każdym sortymencie, dopuszczalne ilości podziarna i nadziarna
Sortymenty zasadnicze dzielą się ogólnie na trzy grupy:
Grube- o granulacji ziarn powyżej 30mm
Średnie – o granulacji ziarn 30-10mm
Drobne – o granulacji ziarn <10mm
Zasadnicze Sortymenty Grube
Kęsy Ks >120mm
Kostka I Ko I 200-120mm
Kostka II Ko II 120-60mm
Orzech I O I 80-40mm
Orzech II O II 50-25mm
Zasadnicze Sortymenty Średnie
Groszek I Gk I 30-16mm
Groszek II Gk II 20-8mm
Grysik Gs 10-5mm
Zasadnicze Sortymenty Drobne
Miał M 6-0mm
Pył P 1-0mm
Muł Mu 1-0mm
Sortymenty połączone dzielą się
na pięć grup:
Grube
Średnie
Drobne
Miałowe
Niesort (węgiel niesortowalny – nie normalizuje się granic wielkości ziarn)
Połączone Sortymenty Grube
Gruby I Gr I >60mm
Kostka Ko 200-60mm
Gruby II Gr II >40mm
Orzech O 80-25mm
Orzech Średni Ośr 80-16mm
Połączone Sortymenty Średnie
Orzech Drobny Odr 50-16mm
Groszek Gk 30-8mm
Połączone Sortymenty Drobne
Drobny I Dr I 80-0mm
Drobny II Dr II 50-0mm
Drobny III Dr III 30-0mm
Połączone Sortymenty Miałowe
Miał I M I 20-0mm
Miał II M II 10-0mm
Ceny węgla
| Produkt | Cena |
|---|---|
| Ekogroszek luzem (workwany) | 700zł/t - 800zł/t = 19zł/25kg |
| Węgiel luzem (Kostka) | 750zł/t |
| Węgiel luzem (Orzech) | od 600 do 700zł/t |
| Węgiel luzem (Groszek) | 580zł/t |
| Ekomiał 25 luzem: | 500zł/t |
| Miał luzem: | od 380zł/t |
http://www.zgoda.eu/?pl_oferta,3
Węgiel kamienny
| SORTYMENT | UZIARNIENIE | KLASA | CENA |
|---|---|---|---|
| WARTOŚĆ OPAŁOWA |
ZAWARTOŚĆ POPIOŁU |
||
| mm | kJ/kg | % | |
| KOSTKA | 63-200 | 29000 | 5 |
| ORZECH I | 40-80 | 29000 | 5 |
| ORZECH II | 25-50 | 29000 | 5 |
| ORZECH I torby 25 kg |
40-80 | 29000 | 5 |
| ORZECH II torby 10 kg |
25-50 | 29000 | 5 |
| ORZECH II torby 25 kg |
25-50 | 29000 | 5 |
| GROSZEK | 8-31,5 | 29000 | 5 |
| MIAŁ II A wagony, samochody |
0-20 | 26000 | 10 |
| 26000 | 10 | ||
| 25000 | 12 | ||
| 25000 | 12 | ||
| 24000 | 15 | ||
| 24000 | 15 | ||
| 23000 | 18 | ||
| 23000 | 18 | ||
| 22000 | 20 | ||
| 22000 | 20 | ||
| 21000 | 23 | ||
| 21000 | 23 | ||
| 20000 | 25 | ||
| 20000 | 25 | ||
| KHW S.A. KWK "Wieczorek" BANK PEKAO S.A. Nr 03 1240 4227 1111 0000 4848 4239 |
http://www.kopalnia.com.pl/cennik.htm
Grupy cenowe wg kopalń
|
|||
|---|---|---|---|
| Grupa paliw | Nazwy paliw | Tonaż worka | Jednostka |
| Ekologiczne paliwa kwalifikowane | Pieklorz® ekogroszek - luzem | zł/ tonę | |
| Pieklorz® ekogroszek - workowany | 20 kg | zł/ worek | |
| 25 kg | zł/ worek | ||
| Retopal® ekogroszek - luzem | zł/ tonę | ||
| Retopal® ekogroszek - workowany | 25 kg | zł/ worek | |
| Boruta® - luzem | zł/ tonę | ||
| Węgle grube | Kostka, Kostka I, Kostka II , Gruby I, Gruby II | zł/ tonę | |
| Orzech, Orzech I, Orzech II | zł/ tonę | ||
| Węgle średnie | Groszek, Groszek I, Groszek II | zł/ tonę | |
| Grupa paliw | Nazwy paliw | Drobnicowa klasa zbytu - wartość opałowa w stanie roboczym | Jednostka |
| Węgle miałowe | Miał I, Miał II, Miał III | Klasa 16 D | zł/ tonę |
| Klasa 17 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 18 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 19 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 20 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 21 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 22 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 23 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 24 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 25 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 26 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 27 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 28 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 29 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 30 D | zł/ tonę | ||
| Klasa 31 D | zł/ tonę |
http://www.nettg.pl/Page/showLongPage,id=22277