Bieszczady– zachodnia część Beskidów Wschodnich, między Przełęczą Łupkowską a Przełęczą Wyszkowską . Najwyższy szczyt Bieszczadów to Pikuj zaś na terytorium Polski – Tarnica . Dzielą się na:
Bieszczady Zachodnie (na terenie Polski, Słowacji i Ukrainy)
Bieszczady Wschodnie (na terenie Ukrainy)
Bieszczady należą do Beskidów Wschodnich, które są częścią Zewnętrznych Karpat Wschodnich. Mimo iż szczytowe partie zajmują połoniny, to Bieszczady zaliczane są do pasma Beskidów Lesistych, a nie Połonińskich.
W Bieszczadach występują rośliny i zwierzęta niespotykane w innych częściach naszego kraju, a zwłaszcza takie, które lubią ciepło, np. największy europejski wąż Eskulapa. Dobrze zachowane pierwotne lasy bukowe stanowią prawdziwy raj dla zwierząt. Żyją w nich m.in. żubry, jelenie, niedźwiedzie, wilki, rysie, żbiki, a od 2007 roku również koniki polskie.
Klimat Bieszczadów jest umiarkowany ciepły przejściowy (nie jest on wysokogórski jak np. w Sudetach) z dominacją cech klimatu kontynentalnego. Lata są tu ciepłe – temperatury śr. ok. 15 °C, w wyższych partiach chłodniej. Zimy są mroźne: temperatury średnie od -5 °C w dolinach, do poniżej -10 °C powyżej granicy
Bieszczadzki Park Narodowy, utworzony w 1973 r., jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski w Euroregionie Karpackim.
Roślinność stanowi ok. 780 gatunków roślin naczyniowych, 250 gatunków mchów, 500 gatunków porostów i 1000 gatunków grzybów. Około 30 to endemiczne gatunki wschodnio karpackie, np. tojad wschodnio karpacki i tauryjski, goździk kartuzek, goździk skalny, lepnica karpacka, pszeniec biały.
Spośród 230 gatunków kręgowców, w parku można spotkać takie zwierzęta jak:
jeleń
ryś
żmija
żbik
sarna
dzik
niedźwiedź brunatny
wilk
orzeł przedni
orlik krzykliwy
puchacz
puszczyk uralski
wąż Eskulapa
Poza kręgowcami jest też dużo wyjątkowych pierścienic, owadów i pajęczaków.
Rzeki Bieszczadów, odprowadzają swe wody do Morza Bałtyckiego, wyjątek stanowi tu dorzecze Strwiąża w ok. Ustrzyk Dolnych należące do zlewni Morza Czarnego. Główną rzeką jest San wypływający na wschód od szczytu Piniaszkowy w rejonie Przeł. Użockiej. Największymi jego dopływami w rejonie Bieszczadów są: Osława wypływająca na południowo-zachodnich stokach Matragony; Solinka biorąca swój początek pod Rosochą i Strybem; Hoczewka , zwana w swym górnym biegu Jabłonką, ze źródłami w rejonie Wołosania; Wetlina zbierająca wody z Górnej Solinki wypływającej spod Krzemieńca i Małej Rawki i Wetlinki płynącej spod Połóniny Wetlińskiej oraz północnych stoków Działu; Wołosaty wypływający w kotle pomiędzy Krzemieniem, Szerokim Wierchem i Tarnicą. W przeważającej mierze rzeki te płyną dolinami równiległymi do grzbietów podkreślając, zwłaszcza w rejonie Otrytu, Ostrego i Żukowa, rusztowy charakter tych gór. W wielu miejscach tworzą atrakcyjne widokowo przełomy jak np.: San pod Kiczerą Sokolicką, Czereszenką i przez Pasmo Otrytu; Solinka koło Bukowa oraz powyżej Terki; Górna Solinka pomiędzy Jawornikiem a Działem; Wetlina koło Zawoju oraz Prowcza pomiędzy Połoninami Wetlińską a Caryńską.
Bieszczady Zachodnie– rozciągają się od Przełęczy Użockiej na wschodzie po Przełęcz Łupkowską na zachodzie. Obszar ten w większości leży na terenie Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”. Charakterystyczny krajobraz Bieszczadów to równoległe, długie, ciągnące się z północnego zachodu na południowy wschód pasma górskie, których wysokość wzrasta z zachodu na wschód. Najwyższym szczytem Bieszczadów Zachodnich jest Tarnica , najwybitniejszym – Wielka Rawka . Termin Bieszczady używany jest zwykle w Polsce jako synonim polskich Bieszczadów (które są jedynie częścią Bieszczadów Zachodnich). Słowacka część Bieszczadów Zachodnich nazywana jest przez Słowaków Górami Bukowskimi, a przez Węgrów – Keleti Beszkidek.
Na zachodzie Bieszczady Zachodnie graniczą z Beskidem Niskim, na północy z Górami Sanocko-Turczańskimi, na wschodzie z Bieszczadami Wschodnimi, na południu zaś z Wyhorlatem. Zachodnią granicę granicę wyznaczają doliny Osławy i Osławicy, Przełęcz Łupkowska i dolina Laborca, wschodnią – San, Przełęcz Użocka i dolina rzeki Uż. Natomiast granica północna bywa na terenie Polski przeprowadzana rozmaicie. Geofizyczna poprowadzona jest północnymi stokami Otrytu, Korbani i Chryszczatej, chociaż czasami Otryt wliczany jest do Gór Sanocko Turczańskich. Geomorfologicznie wyróżnia się Bieszczady Południowe (lub Wysokie) na południe od Sanu i Bieszczady Środkowe (lub Niskie) między Sanem a linią kolejową Zagórz-Ustrzyki Dolne (oraz Wyżynę Wańkowej, czyli północną część Gór Sanocko-Turczańskich). Natomiast w rozumieniu turystycznym Bieszczadami zwie się góry na południe od linii kolejowej, przy czym północną część tak rozumianych Bieszczadów nazywa się Przedgórzem Bieszczadzkim.
Beskid Niski to dzisiaj najdziksze pasmo górskie w Polsce. Osobliwością Beskidu Niskiego są urokliwe doliny nieistniejących wsi, do szczególnie pięknych należą doliny: Bielicznej, Regetowa, Radocyny, Ciechani i Jasiela. Atrakcyjne są przełomy rzek: Jasiołki między Ostrą a Piotrusiem, Wisłoka pod Beskiem i pod Puławami Na szlakach spotkać można bardzo mało turystów, a zapomniane doliny, niegdyś tętniące życiem, są dziś zupełnie puste. Osobną kategorią atrakcji krajoznawczych są zabytki kultury, wśród nich drewniane cerkwie. Za najpiękniejsze uważa się cerkiew w Kwiatoniu, Owczarach, Bartnem i Kotani. Najcenniejsze drewniane kościoły znajdują się w Sękowej (wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO) i w Szymbarku. W Szymbarku stoi także renesansowy, dwór obronny rodu Gładyszów. Warto z mapą i kompasem spróbować znaleźć ślady dawnych mieszkańców – istniejące i nieistniejące cerkwie łemkowskie, ślady po wsiach, kapliczki przydrożne itp. W Beskidzie Niskim znajdują się znane uzdrowiska, w których warto zabawić dłużej: Rymanów-Zdrój, Iwonicz-Zdrój, Wysowa- Zdrój oraz Wapienne. Ponadto wiele miast, miasteczek i wsi ciągle nosi ślady dawnej świetności, należą do nich Grybów, Jaśliska, Dukla i Szymbark. Koniecznie trzeba zobaczyć niewielki skansen łemkowski w Zyndranowej, Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce oraz Skansen pogórzański w Szymbarku. Dla upamiętnienia faktu, że te tereny są kolebką przemysłu naftowego powstał Karpacko-Galicyjski Szlak Naftowy. Warto również obejrzeć pamiątki po wojennej przeszłości Beskidu Niskiego – cmentarze z okresu I wojny światowej budowane przez Austriaków w latach 1915-1917. Najpiękniejsze z nich, położone są na Przełęczy Małastowskiej, Rotundzie oraz Beskidku nad Konieczną – projektował je słowacki architekt .
Ponadto na obrzeżach Beskidu Niskiego zobaczyć warto: Sanok (wraz z Muzeum Budownictwa Ludowego), Krosno, Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej – wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, Trzcinicę (nazywaną Troją Północy), Biecz, Gorlice i Krynicę-Zdrój.
Bieszczady Wschodnie– pasmo górskie w Karpatach, część tzw. pasma Beskidów Lesistych. Rozciąga się od Przełęczy Użockiej (853 m n.p.m.) na zachodzie do Przełęczy Wyszkowskiej na wschodzie, leży w całości na terytorium Ukrainy. Najwyższym szczytem jest Pikuj (1405 m n.p.m.), który jest jednocześnie najwyższym szczytem całych Bieszczadów
Bieszczadzka Kolejka Leśna – kolej wąskotorowa w Bieszczadach. Powstała przed I wojną światową. Od kilku lat infrastruktura kolejki jest odbudowywana w celach turystycznych. W 2009 roku przywrócono ruch na odcinku z Woli Michowej do Smolnika. Pociągi zatrzymują się na stacjach Smolnik, Wola Michowa, Balnica, Majdan, Cisna, Dołżyca, Przysłup. Zamknięte pozostają odcinki Przysłup – Moczarne, Smolnik – Rzepedź oraz Smolnik – Nowy Łupków.
Utworzony został rozporządzeniem Wojewody Krośnieńskiego w marcu 1992 r. Położony jest w południowo-wschodniej części województwa krośnieńskiego i wyodrębniony został z utworzonego w 1991 r. Wschodniobeskidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, który spełnia funkcję strefy ochronnej Parku.Park reprezentuje tereny wyróżniające się szczególnym pięknem krajobrazu, wysokim stopniem naturalności środowiska przyrodniczego oraz znaczną atrakcyjnością turystyczną i rekreacyjną. Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy wchodzi w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie" i stanowi równocześnie otulinę Bieszczadzkiego Parku Narodowego od strony zachodniej. Park obejmuje pow. 46 tys. ha, jest terenem o charakterze leśnym, bowiem lasy zajmują 83% jego ogólnej powierzchni. Położenie Parku na głównym wododziale Karpat stanowi o jego ważnym znaczeniu dla gospodarki wodnej zarówno Karpat jak i Niżu Polskiego. Dominującym zespołem leśnym Parku jest buczyna karpacka. Flora roślin naczyniowych liczy blisko 940 gatunków z czego blisko 170 gatunków to rośliny górskie. Fauna Parku posiada charakter typowo górski z wszyskimi charakterystycznymi jego przedstawicielami. Szczególny urok w krajobrazie mają liczne na tym terenie przełomy rzeczne i progi skalne na licznych potokach górskich oraz grzędy skalne i wychodnie. Najbardziej cenne, typowe lub unikalne fragmenty przyrody ożywionej oraz nieożywionej objęte są ochroną rezerwatową. Wysoka atrakcyjność turystyczna terenu wynikająca z wybitnych wartości środowiska przyrodniczego sprzyja rozwojowi turystyki i rekreacji. Szlaki turystyczne udostępniają najciekawsze partie terenu prowadząc trasy zarówno grzbietami górskimi jak i malowniczymi dolinami.
Park Krajobrazowy Doliny Sanu wchodzi w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie" i stanowi równocześnie otulinę Bieszczadzkiego Parku Narodowego od strony północno-wschodniej.
Bieszczady
Flora i fauna Bieszczad
Klimat Bieszczad
Bieszczadzki Park Narodowy
Flora Bieszczadzkiego Parku Narodowego
Fauna Bieszczadzkiego Parku Narodowego
Rzeki Bieszczadów
Bieszczady zachodnie
Położenie Bieszczad zachodnich
Beskidy wschodnie
Turystyka i atrakcje turystyczne
Bieszczadzka Kolejka Leśna
Park Krajobrazowy Cienińsko-Wileński
Park Krajobrazowy Doliny Sanu
Katarzyna Malina kl. III c T