Egzamin, przyjmuję dużą wagę do ćwiczeń.
Czym jest edukacja ?
Pedagogika dzieli się na: pedagogikę ogólna, historia wychowania, teoria wychowania i dydaktyka. Dydaktyka zajmuje się procesami: nauczaniem, samokształceniem, uczeniem się i pisaniem podręczników. Jest to nauka praktyczna i teoretyczna. Metodyka to dydaktyka szczegółowa. Zajmujemy się dydaktyką szczegółową edukacji obronnej. Metodyka składa się z: czym są metody, formy, środki, cele, treści itd. kształcenia.
Literatura:
Czesław Kupisiewicz „Podstawy dydaktyki”
Kazimierz Żegnałek „Pedagogika obronna”
Paweł Tyrała „Pedagogika obrony cywilnej”
Krzysztof Kruszewski „Sztuka nauczania, czynności nauczyciela”
Bolesław Niemierko „Kształcenie szkole, podręcznik skutecznej dydaktyki” !!!
Zajęcia z przysposobienia były realizowane we wszystkich szkołach.
Bezpieczeństwo jest brakiem zagrożeń. Dzisiaj edukacja dla bezpieczeństwa to edukacja która dotyczy przyziemnych spraw i sytuacji.
Metodyka integruje w sobie wiele rzeczy. Poszukuje efektywnych sposobów określonego przedmiotu.
Cele metodyki przysposobienia obronnego:
Cel nie tylko wskazuje co należy osiągnąć ale także ogólny kierunek działań edukacyjnych. Stanowią swoisty rodzaj wytycznych dla procesu kształcenia, określają jego wymagania programowe i oczekiwane rezultaty.
Problematyką celów edukacyjnych zajmuje się subdyscyplina pedagogiczna określana mianem teleologii.
W małym słowniku języka polskiego cel zdefiniowany jest jako:
- miejsce do którego się zmierza lub to do czego się dąży, co się chce osiągnąć.
Podobnie również zdefiniowany jest cel w Leksykonie Wiedzy Wojskowej gdzie przedstawione są dwa jego znaczenia:
Obiekt lub istota żywa, które się niszczy za pomocą różnych rodzajów broni i środków walki;
Zamierzony rezultat dążeń, punkt, do którego osiągnięcia się zmierza.
Duży wkład w rozwój teorii celów edukacyjnych wniósł w ostatnich latach K. Denek. W swoich pracach przedstawił własną definicję celów kształcenia, wg której:
Cele kształcenia (…) są to świadome, z góry, oczekiwane, planowane, a zarazem w miarę konkretne efekty edukacji.
Efekty te odnoszą się do pożądanych zmian, które dokonują się w wiedzy, umiejętnościach, zdolnościach, zainteresowaniach i innych „cechach osobowości uczniów (studentów, słuchaczy, żołnierzy, pracowników) pod wpływem procesu kształcenia obronnego. Proces ten służy wspomaganiu zmian w osobach uczących z punktu widzenia obronności państwa.
Cele kształcenia obronnego można określić jako:
-komunikaty wyrażające zamiary nauczyciela (instruktora, dowódcy, wychowawcy) jak powinni zmieniać się uczniowie (studenci, słuchacze, żołnierze, pracownicy).
Pełnią one funkcję podobne do tych, jakie przypisywane są mapom drogowym, to znaczy pomagają podmiotom kształcenia zorientować się, dokąd zmierzają i w którym momencie znaleźli się w danym miejscu.
Cele kształcenia obronnego można rozpatrywać z punktu wiszenia potrzeb:
- ogólnych (społecznych)
- indywidualnych (podmiotowych)
Z potrzeb ogólnych (społecznych) wynika konieczność opanowania przez uczniów podstaw wiedzy obronnej – stosowanie do wykonywanych lub przewidzianych do wykonania zadań i pełnionych funkcji w dziedzinie szeroko rozumianej obronności, a także określonych umiejętności praktycznych niezbędnych do realizacji powyższych zadań i funkcji.
Ponadto celem kształcenia obronnego z punktu widzenia potrzeb państwa jest kształtowanie uczestników tego procesu odpowiednich przekonań, poglądów i opinii na temat obronności oraz właściwych postaw pro obronnych.
Natomiast celem kształcenia obronnego w odniesieniu do poszczególnych jego uczestników jest m. In.:
Podniesienie ich ogólnego poziomu sprawności umysłowej, w tym szczególnie myślenia kategorialni obronności państwa;
Kształtowanie ich motywacji do podejmowania i aktywnego uczestnictwa w realizacji różnorodnych zadań wynikających z potrzeb obronności państwa oraz zainteresowań problematyką obronną;
Przygotowanie do samodzielnego uzupełniania i doskonalenia posiadanej wiedzy i umiejętności w zakresie obronności.
W praktyce dydaktycznej, ale także i w teorii kształcenia można spotkać się z następującą kategoryzacją celów:
Cele poznawcze- odnoszące się przede wszystkim do wyposażenia uczniów w system podstawowych wiadomości, umiejętności i nawyków
Cele kształcące- zakładają rozwój sprawności umysłowej i fizycznej uczących się oraz ich zainteresowań i zdolności
Cele wychowawcze- służące kształtowaniu wszechstronnie rozwiniętej osobowości, a szczególnie takich jej składników, jak: przekonania, poglądy, opinie, postawy.
Taki podział celów kształcenia stosowany jest niemal powszechnie przez nauczycieli na poziomie szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich. Może być również adaptowany dla potrzeb edukacji obronnej prowadzonych w szkołach ponadpodstawowych, ale również w szkoleniu żołnierzy i ludności cywilnej.
Cele edukacji obronnej powinny być tak sformułowane, by były rzeczywiście przydatne w praktyce dydaktycznej.
Warunki ich formułowania:
są odpowiednio dostosowane do uczestnictwa tego procesu
uwzględniają warunki i środki do ich urzeczywistnienia
są uzasadnione potrzebami społecznymi, ale także indywidualnymi (w tym zainteresowania, aspiracjami itp.)
są jasno jednoznacznie i dokładnie precyzowane oraz przemawiają do wyobraźni tych, którzy mają je realizować
musza być wykonalne, co powinno być zagwarantowane przez instytucję organizującą to kształcenie
powinna być możliwość ustalenia czy cel został osiągnięty oraz w jakim stopniu.
Najbardziej przydatny dla potrzeb teorii i praktyki szkolnej jest podział celów na:
naczelny
ogólny
pośrednie
szczegółowe
operacyjne
Źródła celów edukacji obronnej zależą od rodzaju tej edukacji, a więc od tego, czy jest to edukacja szkolna realizowana w ramach przedmiotu „przysposobienie obronne” lub odpowiednich ścieżek edukacyjnych, czy edukacja prowadzona w ramach obrony cywilnej ludności, czy też jest to edukacja wojskowa. Różnice w źródłach celów dla poszczególnych rodzajów edukacji występuje głownie na poziomie celów szczególnych.
Do podstawowych źródeł celów edukacji obronnej należy zaliczyć:
system wartości uniwersalnych i wartości istotnych z punktu widzenia obronności
założenia ustrojowe państwa zawarte w Konstytucji
doktryna obronna państwa
podstawowe założenia ogólnonarodowego systemu edukacyjnego
aktualne tendencje edukacyjne wynikające z dorobku nauk pedagogiczno-psychologicznych i innych nauk o człowieku
- dorobek teorii sztuki wojennej oraz innych nauk związanych z obronnością i szeroko rozumianym bezpieczeństwie
Potrzeby i oczekiwania środowisk lokalnych w zakresie bezpieczeństwa
Indywidualne zainteresowania młodzieży i innych członków społeczeństwa.