Zakola większe niż 180° nie powinny istnieć.

Działania prowadzone dawniej na rzekach:

- Skracanie meandrów -> zwiększamy prędkość płynięcia wody -> zapobiegamy wylewom na wiosnę.

- Transport - przystosowywanie rzeki do transportu wodnego (ścieżka na brzegu, wycięcie drzew na brzegu, wyznaczenie głównego nurtu)

- Zabezpieczenie przeciwpowodziowe (przed podmywaniem domów)

teraz:

- żegluga, rekreacja, prokreacja!

Jeśli regulujemy tylko fragment rzeki, to ona się temu przeciwstawia. Najlepsze jest regulowanie rzeki w całości.

Regulacja rzeki (projektowanie)

1. Nowa trasa rzeki

- proces likwidacji meandrów w czasie przepływu wielkich wód (podmywanie brzegu wklęsłego, likwidacja meandra)

nowe koryto

Systemy regulacji rzek

Wybór systemu regulacji zależy od charakteru rzeki i zadań, jakie ma ona spełnić. Charakter całej rzeki oraz jej poszczególnych odcinków może być różny, stąd przy regulacji mają zastosowanie różne systemy. Ogólne jednak zasady regulacji rzek są niezmienne.

Budowle regulacyjne mają do spełnienia dwa zasadnicze zadania.

1. Skupienie rzeki w jednym, regularnym korycie

2. Stworzenie i utrwalenie linii regulacyjnych, wzdłuż których powstaną nowe brzegi ograniczające małą lub średnią wodę.

Projektowanie regulacji rzek

Jednym z najważniejszych jej celów jest ułatwienie nieszkodliwego przepływu wody. Toteż regulacja rzek zajmuje się głównie korytem rzecznym, jego kształtem w przekroju podłużnym i poprzecznym, liniami koryta i brzegów w układzie poziomym, stanami i objętością przepływów oraz ruchem rumowiska w korycie.

Regulacja rzek obejmuje również obudowę potoków górskich i ochronę przeciwpowodziową (obwałowanie rzek i budowę zbiorników retencyjnych). W praktyce możemy się spotkać z trzema rodzajami regulacji:

1. regulacja potoku górskiego

2. regulacja rzeki górskiej

3. regulacja rzeki nizinnej

Rzeki w stanie dzikim są silnie serpentujące (meandrujące). Są pełne mielizn, odsypisk, wędrujących ławic i wysp. Dzielą się nieraz na liczne ramiona. Mają najczęściej zbyt dużą szerokość koryta, znacznie przekraczającą nową, projektowaną szerokość regulacyjną. Przez regulację staramy się zmienić dotychczasowy bieg rzeki, wyznaczyć jej nową trasę, tzw. trasę regulacyjną. W miarę możliwości należy dążyć do tego, aby trasa regulacyjna opierała się o istniejące brzegi rzeki.

Tamy regulacyjne utrzymują rzeki w ryzach.

Rozróżniamy następujące budowle regulacyjne

- ostrogi tj tamy poprzeczne, prowadzone od brzegu naturalnego do linii regulacyjnych

- kierownice tj tamy podłużne, równoległe, wykonywane wzdłuż projektowanych linii regulacyjnych - mają przyspieszyć rzekę. mają też między sobą przerwy stosowane w celu podwyższenia właściwości ekologicznych

- poprzeczki tj tamy poprzeczne o słabszej konstrukcji niż ostrogi, służą do oparcia tamy podłużnej o brzeg oraz do stworzenia warunków zalądowania koryta między tamą równoległą a istniejącym brzegiem

- opaski spełniają podobne zadania jak kierownice, usytuowane są i oparte bezpośrednio o brzeg naturalny - gdzie nowy brzeg dochodzi do starego brzegu, bo stary brzeg, który jest umocniony np. starymi drzewami, potani nam pracę

- progi służą do utrwalenia dna uregulowanej rzeki

- zamknięcia tj tamy o odmiennej konstrukcji, służące do odcięcia ramion bocznych

- budowle pomocnicze, zwane budowlami lekkimi, mają za zadanie kierowanie ruchem rumowiska w rzece

- namulniki mają utrwalić rumowisko i wywołać podniesienie oraz wyrównanie dna odciętych ramion rzeki