• Definicja

Niezakaźna, zapalna choroba skóry cechująca się wzmożoną proliferacją naskórka, a klinicznie czerwonobrunatnymi grudkami pokrytymi srebrzystą łuską.

• Choroba ma przewlekły i nawrotowy przebieg z okresami remisji i zaostrzenia się zmian

• Podstawowy wykwit- GRUDKA, które zlewają się w BLASZKI

• Rys historyczny

• Znana już przez starożytnych Greków, nazwa choroby pochodzi od słowa psora - łuska

• Epidemiologia

• 1-5% populacji we wszystkich szerokościach geograficznych i u wszystkich ras.

• Etiopatogeneza

• bezpośrednia przyczyna choroby pozostaje nieznana.

• obserwowane zjawiska w wykwitach łuszczycowych:

  • czynniki genetyczne

  • proliferacja keratynocytów

  • zmiany naczyniowe

  • zjawiska immunologiczne i autoimmunologiczne.

• Czynniki prowokujące
  (środowiskowe)

• szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych prowokuje wysiew łuszczycy lub nasila jej przebieg:

• Urazy mechaniczne skóry

• Oparzenia słoneczne, cieplne, chemiczne

• Infekcje

• Stres psychiczny

• Wahania hormonalne ( ciąża, menopauza)

• Leki

• Alkohol, papierosy

• Nadwaga

• Dieta

• Objaw Köbnera
  
  Pojawienie się zmian łuszczycowych wzdłuż linii zadrapania naskórka
  ( po ok.6-12 dniach),
  charakterystyczny dla aktywnej łuszczycy

• Czynniki genetyczne

• decydują o predyspozycji do łuszczycy

• wyróżniono 2 typy łuszczycy:

  • Typ I (młodzieńczy)

- początek przed 30 r.ż., najczęściej do 22 r.ż. rodzinne występowanie

- 3/4 wszystkich przypadków.

• Typ II (dorosłych) - początek > 40 r.ż.

- najczęściej w 50 - 70 r.ż.

- brak rodzinnego występowania

- 1/4 wszystkich przypadków.

• Naskórek w łuszczycy

• Proliferacja naskórka - istota procesu chorobowego

• Łuszczyca zwykła (pospolita)
  Psoriasis vulgaris

• wykwitem pierwotnym jest czerwonobrunatna grudka pokryta srebrzystą łuską

• pomocne w rozpoznaniu: objaw świecy stearynowej, objaw Auspitza, objaw Köbnera.

• grudki mają tendencję do obwodowego szerzenia i zlewania (blaszki) => bogactwo obrazów klinicznych.

• Łuszczyca zwykła (c.d.)

• typowa lokalizacja:

• kolana, łokcie, (wyprostne)

• okolica krzyżowo-lędźwiowa

• skóra owłosiona głowy

ale zajęta może być cała skóra !!

• inne zmiany kliniczne:

  • paznokci

  • naparstkowanie

  • plamy olejowe

  • dystrofia (zgrubienie, zmatowienie, kruchość płytek)

• przewlekły i nawrotowy przebieg do końca życia !!

• Postacie kliniczne łuszczycy zwykłej

• psoriasis punctata - pin point

• psoriasis guttata - ł. kropelkowata

• psoriasis nummularis - ł. monetowata

• psoriasis in placibus - ł. plackowata

• psoriasis geografica - ł. geograficzna

• psoriasis anularis - ł. obrączkowata

• psoriasis gyrata - ł. festonowata

• acropsoriasis - ł. ograniczona do odsiebnych części kończyn

• sebopsoriasis capitis - ł. ograniczona do skóry owłosionej głowy

• psoriasis guttata

• psoriasis nummularis - ł. monetowata

• psoriasis in placibus - ł. plackowata

• psoriasis anularis - ł. obrączkowata

• psoriasis gyrata - ł. festonowata

• Inne odmiany łuszczycy

• łuszczyca stawowa (psoriasis arthropatica)

• łuszczyca krostkowa (psoriasis pustulosa)

• łuszczyca erytrodermiczna (erythrodermia psoriatica)

• Łuszczyca stawowa
  (inaczej artropatia łuszczycowa)
  cierpi 10% chorych na łuszczycę

1. Niesymetryczne zapalenie kilku stawów - 70%

2. Zapalenie stawów kręgosłupa - 25%

3. Symetryczne zapalenie wielostawowe - 10%

4. Zajęcie dalszych stawów międzypaliczkowych - 10%

5. Zniekształcające zapalenie stawów - 5%

• Rozpoznanie różnicowe :

• łuszczyca zwykła:

  • dermatitis seborrhoica

  • lichen planus

  • pityriasis rubra pilaris

  • pityriasis lichenoides chronica

  • pityriasis rosea Gibert

  • tinea cutis glabrae

  • SCLE - varietas psoriasiformis

  • TBC luposa plana psoriasiformis

  • osutki kiłowe II-rzędowe

• LECZENIE

• ZEWNĘTRZNE

• FOTOTERAPIA

• OGÓLNE

• Leczenie zewnętrzne :

• 1. Preparaty złuszczające (keratolityczne)

• - kwas salicylowy (5-10%), siarka (3-5%)

• 2. Leki p/zapalne, antyproliferacyjne

• - cygnolina

• - kortykosteroidy

• - analogi witaminy D₃

• LECZENIE ZEWNĘTRZNE

  • Różne postacie preparatów zewnętrznych

  • maści, kremy, lotiony

Dobór preparatu w zależności od lokalizacji zmian

• owłosiona skóra głowy

• skóra gładka

• w obrębie fałdów skórnych i twarzy kortykosteroidy o małej sile działania!!!

Preparaty łączone

• kortykosteroidy w połączeniu z analogami witaminy D₃

• Kortykosteroidy w połączeniu ze środkami keratolitycznymi

• Fototerapia
  przy zmianach rozległych

• helioterapia

• naświetlania UVB

• Naświetlania UVA jako PUVA (UVA + psoraleny)

• Leczenie ogólne
  zarezerwowane dla ciężkich postaci łuszczycy

• Metotreksat

• Cyklosporyna

• Retinoidy

• Leki biologiczne (nowa grupa leków, wpływające na procesy immunologiczne biorące udział w patogenezie łuszczycy)

kortykosteroidy przeciwwskazane !!

• (antybiotyki w wybranych przypadkach (łuszczyca wysiewna po infekcjach)

• Metody wspomagające

• klimatoterapia

• balneoterapia

• talasoterapia

• psychoterapia

• JAKOŚĆ ŻYCIA

•  ”… ja się nigdy nie pogodzę z łuszczycą i nigdy jej nie zaakceptuje, to niemożliwe. Jak sie z nią "zaprzyjaźnie" to pewnie przestane mieć jakiekolwiek chęci i motywacje do tego aby ja leczyć…”

• „...ksiadz bedac po kolędzie po podaniu mi reki,sam nie wiedział co ma ze swoja zrobic,nerowo,starajac sie ukryc to co robi wycierał ja w sutanne, podalam ciasto i spokojnie zaproponowałam umycie rąk…”

• „ Pogoda super, do jeziora blisko a jednak....mam dość tej choroby.
  Tylko spodnie, długie spódnice, JA też chcę poczuć się normalnie bez kompleksów założyć strój kąpielowy, wejść do wody na głównej plaży, a nie szukać odludnych miejsc:( „