Metodologia opracowane

Metodologia

1. Metody jakościowe w badaniach pedagogicznych

Nauka traktuje je jako niesprawdzoną wiedzę, nieobiektywną, nie spełniającą wymogów stawianych nauce, badacze wykorzystujący te metody są oceniani jako niechętnie uczący się skomplikowanych procedur

Rodzaje metod jakościowych wg A. Wyka:

  1. Otwarty wywiad pogłębiony:

Wykorzystanie wywiadu pogłębionego-poważne problemy kształcenia i wychowania np. komunikowanie się rodziców z dziećmi.

  1. Metoda biograficzna - metoda oparta na analizie wszelkich dokumentów osobistych(listy, autobiografie, pamiętniki, dzienniki, notatki, rysunki, fotografie, ustne opowiadania,, czyli różnego rodzaju dokumenty osobiste).

  2. Obserwacja uczestnicząca:

Wykorzystanie obserwacji uczestniczącej do badania oddziaływań subkultur młodzieżowych.

  1. Jakościowa analiza treści

Badacz próbuje uporządkować tekst pod względem zawartych w nim myśli, zrekonstruować przekonania ich twórców, wydobyć ukryte w nim znaczenia.

Analiza tekstu może dotyczyć poziomu leksykalnego słownika frekwencyjnego języka tekstu (autobiografia, wiersz, notatka prasowa, wypowiedź), przy jej pomocy ustala się które wyrazy są najbardziej znaczące dla tekstu i jakich obszarów rzeczywistości dotyczą.

Drugim krokiem lub też niezależnym od pierwszego jest ustalenie znaczenia tych najczęściej pojawiających się wyrazów i kontekstu, w jakim zostały użyte. Polega na zakreśleniu wokół najczęściej pojawiających się wyrazów pól semantycznych.

Wykorzystanie metody do wykazania różnic elementów pola semantycznego znaczenia podstawowego słowa „godność” w wypowiedziach rodziców i dzieci.

2. Metody badań ilościowych w pedagogice.

Metody badań, to różnego rodzaju działania, które polegają na ilościowym opisie, którym można zmierzyć fakty, przedmioty lub proces, wyjaśnić między nimi relacje oraz dokonać obliczeń i zestawień zbiorczych. W oparciu o zebrany materiał dokonuje się statystyczno – matematycznej analizy. Pozwala to na ustalenie zasad, prawidłowości, praw, które determinują określoną społeczną rzeczywistość.

W pedagogice występuje wiele metod badawczych, za pomocą których możliwe jest znalezienie odpowiedzi na postawiony problem badawczy. Jedną z nich jest eksperyment, w którym określa się wycinek rzeczywistości poprzez wywołanie albo zmienianie przebiegu procesów za pomocą wprowadzenia nowego czynnika oraz obserwowaniu zmian, które powstają pod wpływem tego czynnika. Kolejną metodą jest monografia pedagogiczna, a więc takie postępowanie, które prowadzi do opisu wychowawczych instytucji. Jest to wgląd w strukturę instytucji, w jej zasady oraz skuteczność wychowawczych działań w celu postawienia diagnozy oraz wprowadzenia ulepszeń do procesu wychowania. Metoda indywidualnych przypadków, która sprowadza się do biografii ludzkich, a więc analiza losów jednostki ludzkiej, która jest uwikłana w jakąś wychowawczą sytuację, bądź też analiza jakiegoś konkretnego zjawiska. Metoda sondażu diagnostycznego, która przez innych nazywana jest także sondażem ankietowym bądź sondażem na reprezentatywnej grupie. W tej metodzie najczęstszymi technikami są ankieta, wywiad, analiza dokumentów osobistych, techniki statystyczne oraz inne.

3. Metoda, technika, narzędzia badawcze- relacje pomiędzy metodami, technikami, narzędziami badawczymi.

Metoda (gr. methodos — droga, sposób badania) A. Kamiński definiuje metodę jako:

,,'Zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych (teoretycznych) i instrumentalnych (praktycznych), obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego". (Przykłady metod: eksperyment, obserwacja, monografia pedagogiczna)

Techniki badawcze (gr. techne — sztuka, rzemiosło badania) są ukierunkowane przez dobór odpowiedniej metody.

Technika ma węższy zakres niż metoda i w sensie logicznym jest pojęciem podrzędnym w stosunku do metody. Ogranicza się do czynności pojedynczych lub pojedynczo jednorodnych. Przykłady technik: ankietowanie, testowanie, opisywanie, badanie dokumentów

Narzędzie badawcze jest przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań. Przykłady narzędzi badawczych: kwestionariusz wywiadu, kwestionariusz ankiety, magnetofon, ołówek

4. Problem badawczy (pojęcie, klasyfikacja)

Problem jest to zagadnienie wymagające rozwiązania. Według Tadeusza Pilcha problem badawczy to pytanie o naturę badanego zjawiska, o istotę związków między zdarzeniami lub istotami i cechami procesów, cechami zjawiska, to mówiąc inaczej uświadomienie sobie trudności z wyjaśnieniem i zrozumieniem określonego fragmentu rzeczywistości, to mówiąc jeszcze inaczej deklaracja o naszej niewiedzy zwarta w gramatycznej formie pytania. Zaś zdaniem Mieczysława Łobockiego problem badawczy jest pytaniem, które w miarę precyzyjnie określa cel zamierzonych badań i jednocześnie ujawnia braki w dotychczasowej wiedzy na interesujący nas temat. Problem badawczy jest zwykle uszczegółowieniem celu badań; umożliwia bowiem dokładniejsze poznanie tego, co rzeczywiście zamierzamy zbadać.

Problem badawczy, jak wskazują autorzy określa stan niewiedzy badacza na dany temat, stworzenie problemu jest, więc konieczne do przeprowadzenia badań własnych.

Zdaniem Janusza Sobieckiego pytania i problemy badawcze można klasyfikować, wykorzystując do tego różne kryteria. Jednym z częściej wykorzystywanych kryteriów jest struktura syntaktyczna (logiczno-gramatyczna) pytania. Ze względu na to kryterium wyróżnia się odpowiednio pytania:

J. Sobiecki proponuje następujący podział problemów badawczych na problemy główne i szczegółowe realizowany jest na podstawie kryterium, jakie stanowi stosunek,
w jakim pozostaje dany problem względem innego problemu podejmowanego w danym badaniu. I tak, problem główny jest nadrzędny względem właściwych mu problemów szczegółowych, zaś problem szczegółowy jest podrzędny w stosunku do problemu głównego, ze względu na który został sformułowany.

Wspomniany wyżej Autor pisze, iż jednym z kryteriów wykorzystywanych do klasyfikowania problemów badawczych jest treść pytania. Ze względu na to kryterium problemy dzieli się odpowiednio na problemy:

5. Hipoteza – Metodologia

Hipotezą nazywa się wszelkie twierdzenia częściowo tylko uzasadnione, przeto także wszelki domysł za pomocą, którego tłumaczymy dane faktyczne a więc też i domysł w postaci uogólnienia, osiągniętego na podstawie danych wyjściowych

6. Zmiennie i wskaźniki- pojęcie i rodzaje.

Zmienne stanowią nieodłączny atrybut badań ilościowych w pedagogice. Nade wszystko ułatwiają konstruowanie w miarę trafnych i rzetelnych metod i technik badawczych.

Zmienna zależna jest przedmiotem badania, której związki z innymi zmiennymi chcemy określić (wyjaśnić)

Zmienna niezależna to taka, która oddziałuje, wpływa na zmienną zależną, od której zależy zmienna zależna.

Zmienne wymagające wyjaśnienia, stanowiące przedmiot badania naukowego to zmienne zależne, które stanowią bezpośrednie i pośrednie skutki oddziaływania zmiennych niezależnych. Zatem są to pewne zjawiska wyjaśniane przez badacza oraz przez niego poszukiwane.

Zmienna niezależna to taka zmienna, za pomocą której wyjaśnia się zmiany w obrębie zmiennej zależnej. Zmienna niezależna wyjaśnia dane zjawisko oraz powoduje zmiany w wartości zmiennej zależnej, stanowi ona zakładaną przyczynę tych zmian (jak sama nazwa wskazuje, zmienna zależna "zależy" od zmiennej niezależnej).

Zmienne zależne mogą się znajdować w sferze oddziaływania zmiennych niezależnych, na które nie można mieć wpływu. Zmienne te mogą zarówno sprzyjać jak i utrudniać w występowaniu badanego zjawiska i noszą one miano zmiennych pośredniczących. Zwracają one uwagę, iż istnieją również inne istotne przyczyny badanego zjawiska, które nie zostały nieuwzględnione w badaniach. Przykładami zmiennych pośredniczących mogą być:

Taki podział na zmienne zależne oraz zmienne niezależne istnieje jedynie w obrębie badań naukowych - badacz sam decyduje, w jaki sposób ma interpretować dane zjawiska oraz które w badaniu będą stanowić zmienne zależne a które z nich zmienne niezależne. Zatem ta sama zmienna w jednym będzie zmienną zależną, a w innym - zmienną niezależną.

Rodzaje zmiennych:

  1. ILOŚCIOWE → CIĄGŁA I SKOKOWA. Jeżeli przedmiotem badania są mierzalne właściwości przedmiotu, wówczas mamy do czynienia ze zmiennymi ilościowymi. Najczęściej posługujemy się nimi w naukach ścisłych, w fizyce, matematyce, statystyce itp.

  2. JAKOŚCIOWE. Zmienne jakościowe to takie zmienne, które nie poddają się ścisłemu pomiarowi, lecz można stwierdzić fakt ich występowania lub ich brak. Do zmiennych jakościowych można zaliczyć, np.: płeć badanych, pochodzenie społeczne, upodobania literackie, poglądy polityczne, sympatie, głębokość religijna, gusty artystyczne.

  3. ZALEŻNE. Zmienne, które badacz chce wyjaśnić, nazywamy zmienną zależną. Są nimi bezpośrednie lub pośrednie skutki oddziaływania zmiennych niezależnych. Są to zjawiska, które badacz wyjaśnia, a jednocześnie tymi wartościami, których badacz poszukuje.

  4. NIEZALEŻNE → GŁÓWNE I UBOCZNE → KONTROLOWANE I NIEKONTROLOWANE. Zmienna, za pomocą której badacz chce wyjaśnić zmiany w wartościach zmiennej zależnej nazywany zmienną niezależną. Zmienną niezależną jest ta, która wyjaśnia badane zjawisko i która powoduje zmiany w wartościach zmiennych zależnych. Jest zakładaną przyczyną zmian wartości zmiennej zależnej. Uchodzi za przyczynę zmiennej zależnej, która jest jej skutkiem.

  5. POŚREDNICZĄCA. Na zmienne zależne mogą oddziaływać inne zmienne niezależne, na które badacz nie ma wpływu, a które bądź sprzyjają bądź utrudniają występowanie danego zjawiska. Zmienne te zwracają uwagę, że istnieją inne ważne przyczyny nieuwzględnione w badaniach, a umożliwiające dodatkowe wyjaśnienie zależności między badanymi zmiennymi. Mogą nimi np. być: stan zdrowia ba danej osoby, nastawienie ucznia do szkoły, do nauczyciela czy określonego przedmiotu, cechy osobowościowe badanych itp. Zmienne te określamy mianem pośredniczących.

Co jest ważne??
1. Ważne jest, że podział na zmienne zależne i niezależne odnosi się jedynie do badań. W świecie rzeczywistym zmienne nie są ani zależne ani niezależne. To badacz decyduje, jak je interpretować i które z nich w określonym badaniu są zmiennymi zależnymi, a które niezależnymi.
2. Często się zdarza, że ta sama zmienna jest w jednym badaniu zmienną niezależną, a w innym zmienną zależną.
Zmienne stanowiące przedmiot badań należy uszczegółowić oraz opisać, czemu służą wskaźniki.

Wskaźnik jest to właściwość, fakt, zdarzenie, stan lub proces, które są możliwe do zaobserwowania, oraz na podstawie których można poznać, iż wystąpiło dane zjawisko czy cecha.

,,Wskaźnik – to pewna cecha , zdarzenie lub zjawisko na podstawie zajścia którego wnioskujemy z pewnością, bądź z określonym prawdopodobieństwem , bądź wreszcie z prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego iż zachodzi zjawisko , które nas interesuje” (s. Nowak 1970)

W pedagogice przez pojęcie wskaźnika rozumiemy pewne własności, które są połączone stałym związkiem o charakterze bezwyjątkowej lub statystycznej regularności z pewnymi innymi własnościami, które nie podlegają bezpośredniej obserwacji oraz pozwalają stwierdzić obecność jednych własności na podstawie występowania drugich. Zatem wskaźnik jest pewną właściwością, która mówi nam, iż badane zjawisko miało miejsce.

Przykładami wskaźników mogą być:

Istotną cechą wskaźnika jest obecność związku pomiędzy właściwością zjawiska, które stanowi wskaźnik i właściwością wskazywaną przez owy wskaźnik, przy czym stosunek ten może mieć różny charakter - związku rzeczowego lub umownego. Wyróżniamy:

  1. wskaźniki definicyjne ukazują rodzaj powiązania wskaźnika ze wskazywaną przez niego wartością; dzięki nim definiuje się cechy stanowiące przedmiotem badania, gdzie dobór wskaźnika do zjawiska polega na zdefiniowaniu zjawiska wyrażanego przez wskaźnik (np. do zmiennej jaką jest agresja wskaźniki definicyjne dobierać się będzie na podstawie cech agresji zawartych w jej definicji)

  1. wskaźniki empiryczne mają miejsce w przypadku, gdy cecha wskazywana oraz wskaźnik są obserwowalne, przez co relacja zachodząca pomiędzy wskaźnikiem i cechą wskazywaną jest związkiem empirycznym, rozstrzygalnym bezpośrednio w oparciu o dokonane obserwacje

  1. wskaźniki inferencyjne nie definiują zjawiska wskaźnikowego oraz nie są obserwowalne; o tym, iż dane zjawisko miało miejsce wnioskuje się pośrednio (na przykład, drżenie rąk podczas egzaminu może wskazywać na zdenerwowanie)

W badaniach pedagogicznych zdarzają się sytuacje, gdzie nie da się wykorzystać czystych wskaźników, gdyż zachodzi potrzeba łączenia ich w zależności od problematyki badawczej, przedmiotu badań oraz złożoności czy umiejętności doboru wskaźników. W takich sytuacjach wykorzystuje się wszystkie rodzaje lub kombinację różnych wskaźników, takie jak:

Ukazując możliwość wykorzystywania w badaniach pedagogicznych różnych wskaźników trzeba zaznaczyć, iż trafność doboru zależy głównie od znajomości zachodzących między wskaźnikami i zjawiskami związków, dlatego też wykorzystanie ich wymaga dużej ostrożności zarówno w dobieraniu jak i interpretacji, szczególnie w sytuacji, gdy odnoszą się one do zjawisk złożonych i ważnych dla prowadzonych badań.

7. Zasady konstruowania narzędzi badawczych

Narzędzie badawcze – jest przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań. Np. kwestionariusz wywiadu, magnetofon a nawet ołówek.

Zasady konstruowania:

  1. W badaniach społecznych nie można opierać poznania na jednej technice badań (przy konstruowaniu narzędzia należy pamiętać, że powinno ono uzupełniać i weryfikować wiedzę uzyskaną z innych źródeł.

  2. Budowanie dla każdych badań odrębnych narzędzi badawczych.

  3. Budowa i treść narzędzia należy podporządkować celom ogólnym badań zawartym w problemach.

  4. Konstrukcja pytań winna odróżniać opisywanie od opiniowania.

  5. Trzymanie się właściwej kolejności w przygotowaniu badań ( uświadamiamy sobie cel badań, formułujemy pytanie, wybieramy teren badań lub próbę badawczą i dopiero konstruujemy narzędzia).

  6. Surowa dyscyplina w zakresie ścisłości i jednoznaczności używanych pojęć i zdań.

  7. Wewnętrzna struktura narzędzi badań (np. kwestionariuszy), stopień ich standaryzacji, wielkość, pytania filtrujące, kontrolne, nawet okoliczności uzupełniania mają istotny wpływ na wiarygodność uzyskiwanych informacji.

  8. Każde narzędzie musi spełniać przynajmniej dwa podstawowe warunki: musi być trafne i rzetelne.

  1. Etapy badań pedagogicznych

  1. Planowanie i przygotowanie badań ( co chce badać, w jaki sposób zamierza realizować badania, jakie metody, techniki, narzędzia zamierza zastosować, kogo i co obejmują badania)

Fazy:

  1. Pozyskiwanie i gromadzenie materiału badawczego

  2. Analiza i interpretacja zgromadzonego materiału

  3. Sporządzenie sprawozdania z badań.

10. Sondaż diagnostyczny jako metoda badań pedagogicznych

Badania sondażowe obejmują wszelkiego typu zjawiska społeczne o znaczeniu istotnym dla wychowania, stany świadomości społecznej, opinii i poglądów określonych zbiorowości, narastania badanych zjawisk, ich tendencji i nasilenia.

Dotyczy zatem wszystkich zjawisk, które nie posiadają instytucjonalnej lokalizacji, są rozproszone w społeczeństwie.

Badania sondażowe mają na celu wykrycie i ukazanie wszystkich atrybutów strukturalnych i funkcjonalnych. Opierają się raczej zawsze na badaniu specjalnie dobranej próby reprezentacyjnej z populacji generalnej.

Najczęściej stosowane techniki badawcze w badaniach pedagogicznych:

  1. Obserwacja

  2. Wywiad

  3. Ankieta

  4. Badanie dokumentów

  5. Analiza treści

  6. Techniki projekcyjne

11. Eksperyment jako metoda badań pedagogicznych.

„Eksperyment jest metodą naukowego badania określonego wycinka rzeczywistości (wychowawczej), polegającą na wywoływaniu lub tylko zmienianiu przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich jakiegoś nowego czynnika i obserwowaniu zmian powstałych pod jego wpływem”.

Charakter eksperymentu polega na wprowadzeniu do wybranego układu (zbiorowości społecznej, zespołu zdarzeń, zjawiska lub procesu) specjalnie przez nas wybranego czynnika w celu uzyskania pożądanych zmian układu lub w celu sprawdzenia, jakie zmiany w obserwowanym układzie zajdą pod wpływem owego nowego czynnika zwanego zmienną niezależną.

Celem eksperymentu jest więc wykrycie związków przyczynowo-skutkowych między zmienną niezależną a elementami badanego układu. Bardziej utylitarnie traktowany eksperyment dostarczy wychowawcy wiedzy o skuteczności poszczególnych działań, o efektach podejmowanych inicjatyw wychowawczych czy dydaktycznych, lub też o wartości nowych metod nauczania, bądź pracy wychowawczej. Rezultatem eksperymentu są więc zawsze określone zmiany albo ich brak- zmiany nie tylko badanego układu, choć te są najważniejsze, lecz także zasobu naszej wiedzy.

Zmiany te obserwować będziemy w przebiegu samego procesu, jak również w jego końcowych efektach.

12. Monografia pedagogiczna jako metoda badań pedagogicznych.

Monografia to metoda badań, której przedmiotem są instytucje wychowawcze w rozumieniu placówki lub instytucjonalne formy działalności wychowawczej, lub jednorodne zjawiska społeczne, prowadząca do gruntownego rozpoznania struktury instytucji, zasad i efektywności działań wychowawczych oraz opracowania koncepcji ulepszeń prognoz rozwojowych.

Metoda monograficzna może być realizowana przez wiele technik, np.:

13. Metoda indywidualnego przypadku

Metoda wywodzi się z metod pracy socjalnej. Metoda ta sprowadza się do biografii ludzkich.

Metoda indywidualnych przypadków jest sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem do opracowania diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych.

Metoda indywidualnych przypadków(studium przypadku) jest według T. Pilcha (1995, s.48)” sposobem badan polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych”, także wychowawczych.

Najczęściej sporządzona za jej pomocą indywidualna charakterystyka dziewczyny czy chłopca, koncentruje się na personalnych o nich informacjach, ich historii życia, funkcjonowaniu w rodzinie, szkole i środowisku rówieśniczym, rozwoju umysłowym, emocjonalnym, społecznym i fizycznym oraz takich cechach osobowości, jak: postawy, zainteresowania, poczucie niezależności, wytrwałość i inne.(por. A. Janowski, 1985, s. 232 – 235).

Dużą wagę w w/w metodzie przywiązuje się do wykorzystania jej wyników dla usprawnienia działań terapeutycznych czy psychoterapeutycznych i wychowawczych dzieci i młodzieży.

Oprócz postawienia diagnozy różnego rodzaju zaburzeń ma ona na celu także ukazanie ich przyczyn i szerszego kontekstu środowiskowego.

„W zastosowaniu met. indywidualnych przypadków, użytecznymi technikami badań są: rozmowa i wywiad, analiza treściowa i formalna dokumentów osobistych, analiza wytworów i obserwacja uczestnicząca, a niekiedy testy psychologiczne i techniki projekcyjne”.(por. T. Nowacki, 1974)

Różnorodność technik badawczych, jakimi można posłużyć się w odwołaniu do tej metody, świadczy z jednej strony o jej możliwościach dokonywania względnie wielostronnych charakterystyk indywidualnych, a z drugiej o poważnym niebezpieczeństwie spłycenia przeprowadzonych za jej pomocą badań. Polega ono szczególnie na niedostatecznym sprawdzaniu wiarygodności otrzymanego materiału badawczego. Toteż badacz, stosujący metodę indywidualnych przypadków, staje często wobec konieczności uzupełnienia i zarazem pogłębienia jakościowej analizy otrzymanych w ten sposób wyników badań o dodatkowe badania o charakterze ilościowym.

14. Wywiad

Wywiad jest rozmową badającego z respondentem lub respondentami wg opracowanych wcześniej dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz. Wywiad daje cenny materiał poznawczy. Stosujemy go tam gdzie nie możemy uzyskać pełnej wiedzy o badanym przedmiocie na innej drodze np. obserwacji, ankiety badania dokumentów.

Wywiad jest rozmową badającego z respondentem lub respondentami według opracowanych wcześniej dyspozycji albo w oparciu o specjalny kwestionariusz. Służy głównie do poznawania faktów, opinii i postaw danej zbiorowości. Materiał uzyskany drogą wywiadu pozwala na analizę układów i zależności między zjawiskami. Najważniejszym warunkiem poprawnego przeprowadzenia wywiadu są właściwie przygotowane dyspozycje, które określa się najczęściej mianem kwestionariusza. Tendencje panujące we współczesnej pedagogice zmierzają do opierania wywiadu na kwestionariuszu skategoryzowanym. Istnieją czynniki, które zakłócają wiarygodność informacji.

Główne typy wywiadów:

  1. skategoryzowany

  2. nieskategoryzowany (swobodny)

  3. jawny rozmowa, w której badany jest poinformowany o prawdziwych celach, charakterze i przedmiocie wywiadu;

  4. ukryty badany nie jest poinformowany o roli ankietera, o celach i przedmiocie rozmowy

  5. zwykły, jednorazowy (dla opisu stanu rzeczy)

  6. panelowy (przynajmniej w dwóch odstępach czasowych, dla uchwycenia różnic)

  7. ustny

  8. pisemny

15. Organizacja i przebieg badań

Wszelkie badania charakteryzują się określonym przebiegiem, poczynając od uświadomienia sobie potrzeby ich przeprowadzenia, a kończąc na opracowaniu materiału badawczego. Każde z badań przebiega w kilku następujących po sobie etapach. W badaniach pedagogicznych są one na ogół następujące:

Organizacja procesu badawczego zależna jest od wielu okoliczności. Główny wpływ na to mają:

W literaturze można spotkać mnóstwo propozycji organizacyjnych rozwiązań procesu badawczego. Podzielić je można na 2 typy schematów:

1) prezentuje formalną strukturę postępowania badawczego:

-> Można wyodrębnić dwie propozycje schematów formalnych procesu badawczego:

Pierwszy projekt (wykres)

-> Natomiast drugi projekt jest to połączona propozycja kilu autorów i opracowań jakie można spotkać w literaturze metodologicznej

Wyodrębnione są 4 fazy:

I. Faza budowania koncepcji badawczej

1. Określenie zakresu badań

2. Studia nad literaturą, kwerenda (poszukiwanie, zwł. informacji, materiałów w aktach, archiwach, bibliotekach.

3. Etap formułowania problemów, hipotez i innych pojęć teoretycznych

II. Faza projektowania warsztatu badawczego

1. Etap wyboru terenu badań, doboru próby

2. Budowa narzędzi badawczych i innych

III. Faza realizacji badań

1. Opracowanie harmonogramu badań

2. Gromadzenie materiałów empirycznych

IV. Faza analityczno opisowa

  1. Opracowanie i porządkowanie materiałów

  2. Opis i analiza danych empirycznych

  3. Weryfikacja założeń badawczych i hipotez

2) drugi schemat prezentuje mniej lub bardziej dokładną rzeczowo –treściową strukturę czynności poznawczych (zawiera on dyrektywy postępowania, kolejność czynności badawczych).

Faza koncepcyjna:

  1. Temat- przedmiot, cel , uzasadnienie, studia nad literaturą przedmiotu

  2. Problemy badawcze

  3. Hipotezy badawcze

  4. Wybór terenu badań i dobór próby

  5. Typologia zmiennych

  6. Schemat wyjaśniania związków między zmiennymi

  7. Typologia wskaźników do zmiennych

  8. Metody, techniki i narzędzia badań

  9. Definicje teoretyczne ważniejszych pojęć

  10. Badania pilotażowe

  11. Ostateczna wersja problemów badawczych, hipotez teoretycznych i narzędzi badań

  12. Gromadzenie literatury przedmiotu

Faza wykonawcza:

  1. Opracowanie harmonogramu badań

  2. Przeprowadzenie badań właściwych

  3. Uporządkowanie materiałów badawczych

  4. Opracowanie klucza kodyfikującego

  5. Kodyfikacja i opracowanie statystyczne

  6. Analiza jakościowa, klasyfikacja zagadnień i zależności

  7. Weryfikacja hipotez

  8. Opracowanie teoretyczne.

Cała procedura zawiera dwie główne fazy: koncepcyjną i badawczą. Faza koncepcji wymaga dyskusji, konfrontacji, ulepszania, zmian. Faza badawcza natomiast nie dopuszcza zmian, musi być prowadzone ściśle według ustalonych założeń. Nie można w trakcie badań zmieniać narzędzi, wskaźników czy modyfikować problemów.

16. Sposoby doboru populacji do badań

  1. M. Łobocki: Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków 2000 s. 37↩


Wyszukiwarka