Łuszczyca-stres, hormony czy geny?

Natalia Martuzalska | 2015-07-27

Tagi: etiologia, dermatologia, łuszczyca

Łuszczyca to bardzo powszechny problem, dotyczący blisko 2% europejskiej populacji. W samej Polsce ma ją około 800 tysięcy osób. I choć jest to choroba dobrze znana, to jednak nadal pozostaje wstydliwa dla osób borykających się z nią. Specyficzny wygląd nadmiernie przyciąga uwagę otoczenia. Co jednak najgorsze to fakt, ze jej wyleczenie to nadal nierozwiązana kwestia-możemy tylko łagodzić objawy. Możemy również jednak podjąć pewne działania profilaktyczne-łuszczyca bowiem wynika nie tylko z naszych genów, ale także ze stylu życia jaki prowadzimy.

Układ immunologiczny

Jedną z teorii klasyfikuje łuszczycę jako chorobę autoimmunologiczną. W tym typie chorób organizm wytwarza przeciwciała, które niszczą jego własne komórki i tkanki.  

Geny

To pewne, że geny są istotnym czynnikiem w rozwoju łuszczycy. Świadczy o tym częsta rodzinna historia tego schorzenia. Na I typ łuszczycy w blisko 58% przypadków chorują osoby, których bliscy cierpią na tę chorobę. Przy II typie takie ryzyko wynosi od 10 do 30%.

Dziecko, którego jeden z rodziców ma łuszczycę jest obarczone blisko 10% ryzkiem zachorowania, które wzrasta do 50% gdy chorują oboje.

Do tej pory nie udało się zidentyfikować jednego, konkretnego genu odpowiedzialnego za rozwój łuszczycy. W zachorowaniach na nią większe znaczenie mają bowiem genetyczne predyspozycje do zadziałania czynników środowiskowych. Czynniki te trafiając na podatny grunt wyzwalają pojawienie się choroby.

Dotychczas w obrębie różnych chromosomów wykryto kilkanaście miejsc związanych ze zwiększoną podatnością na łuszczyce. Geny te są istotnymi czynnikami predestynującymi do łuszczycy, ale nie udało się udowodnić, by którykolwiek z nich miał przesądzającą rolę. Z takiej różnorodności czynników wyzwalających wynika zróżnicowanie charakteru choroby- wiek, w którym się ujawnia, jak i typ oraz nasilenie zmian.

Czynniki hormonalne

Za dużą rolą czynników hormonalnych w rozwoju łuszczycy przemawia fakt, że szczyty zapadalności na tę chorobę przypadają na okres pokwitania i przekwitania, które są czasem najbardziej nasilonych zmian hormonalnych.

Podobnie fakt, że w czasie ciąży objawy łuszczycy zwykle ulegają złagodzeniu (chociaż obserwowano również pojedyncze przypadki zaostrzenia się stanu chorych, ciężarnych kobiet)

Infekcje

Znaczenie mają zarówno infekcje ostre, jak i przewlekłe, zwłaszcza:

• Zakażenia paciorkowcowe skutkujące anginą lub zapaleniem gardła

• Zapalenie oskrzeli

• Ostre infekcje wirusowe, takie jak ospa wietrzna

• Przewlekle zakażenia przewodu pokarmowego np. bakteryjne stany jelit

• Choroby autoagresywne np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego

• Długo utrzymujące się ogniska zapalne np. zmiany próchnicze w zębach

• Zakażenie wirusem HIV

W przypadku infekcji ciężko jest rozgraniczyć, czy łuszczyca jest jej wynikiem, czy może jednak skutkiem środków zastosowanych w ich leczeniu.

Schorzenia dermatologiczne

Najczęściej łuszczyca współistnieje z wykwitami dermatologicznymi innego typu, takimi jak:

• przewlekłe odczyny po ukąszeniu owadów,

• zmiany w obrębie fałdów skórnych, tak zwane wyprzenia

•  trądzik różowaty

• łupież różowy Giberta

• alergiczne zmiany wypryskowe

• łojotokowe zapalenie skóry

Leki

Udowodniono, ze stosowanie licznych preparatów może zwiększyć prawdopodobieństwo zaostrzenia stanów łuszczycowych:

• Kortykosteroidy (stosowane typowo w leczeniu łuszczycy, ich nieprawidłowe lub nadmierne użycie, bądź też nagłe odstawienie może wyzwolić zaostrzenie choroby)

• Betablokery (stosowane w schorzeniach układu krążenia)

• Lit (stabilizator nastroju stosowany w schorzeniach psychiatrycznych)

• Środki przeciw malarii (stosowane również w przypadkach artretyzmu i tocznia)

• Interferon (stosowany w zaburzeniach układu immunologicznego)

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (stosowane przy bólach mięśniowych lub stawowych)

Czynniki środowiskowe

Zwykle najważniejsze w rozwoju łuszczycy są czynniki środowiskowe. Nawet w przypadku ewidentnych predyspozycji genetycznych bywają one konieczne do ujawnienia się choroby. Wśród najbardziej istotnych wymienia się:

 

• Stres

• Alkohol

• Tytoń

Naukowo udowodniono związek palenia papierosów z jedną z form łuszczycy u kobiet-łuszczycą krostkową.Jest też pewne, że składniki dymu tytoniowego przyspieszają proces produkcji wolnych rodników, tym samym starzenia się skóry. Nasilają również procesy zapalne.

 

 

 

• Urazy mechaniczne, chemiczne, wynikające z wysokiej temperatury, również wykonanie tatuażu, czy kolczykowanie

• Słońce

Objawy łuszczycy często ulegają złagodzeniu, bądź wręcz ustąpieniu w okresie letnim. Zdarza się jednak również, że ekspozycja na słońce prowadzi do powstania zmian skórnych. Należy również pamiętać, że silne oparzenie słoneczne jest czynnikiem bezpośrednio predysponującym do powstania zmian łuszczycowych.

• Dieta

Udowodniono, że u osób z nadwagą choroba ma cięższy przebieg i jest bardziej oporna na leczenie. W okresach głodu obserwowano zaniki łuszczycy (na przykład wśród więźniów obozów koncentracyjnych). Z drugiej jednak strony obserwowano spadek zachorowań na tę chorobę również wśród Eskimosów, których dieta opierała się głównie o ryby. U niektórych osób zaobserwowano korzyści płynące z suplementacji nienasyconymi kwasami tłuszczowymi. Wynika z tego, że kluczem do opanowania łuszczycy jest zdrowe, racjonalne odżywianie się w umiarkowanych ilościach.

Warto także mieć na uwadze, że produkty spożywcze zaostrzające inne procesy chorobowe (takie jak choroba wrzodowa, czy zapalenie pęcherzyka żółciowego) mogą wtórnie oddziaływać również na wystąpienie stanów łuszczycowych.

• Higiena

W przebiegu łuszczycy zwykle zalecane jest częstsze mycie się, bądź stosowanie specjalnych preparatów. Niewskazane jest natomiast intensywne szorowanie naskórka i mechaniczne usuwanie łusek z wykwitów łuszczycowych.

• Kontakt z lekarzem

Kluczowym czynnikiem w efektywnym leczeniu łuszczycy jest systematyczne konsultowanie się z lekarzem i przestrzeganie jego zaleceń. Także regularne wykonywanie badań ułatwia kontrolę postępu choroby.

 

Podobnie jak  nie ma jeszcze sposobu by wyleczyć łuszczycę u jej podstaw, tak nie do końca wiadomo co ją powoduje. Często pojawiają się sprzeczne informacje. Wystarczy wziąć pod uwagę dwojaką i nie do końca wyjaśnioną rolę chociażby takich czynników jak promieniowanie słoneczne, dieta, czy hormony. Warto jednak poszerzać swoją wiedzę w tym temacie. Ale przede wszystkim warto obserwować swój organizm, pamiętając, że łuszczyca to indywidualna sprawa u każdego chorego.

Żródła - kliknij, aby zwinąć

Łuszczyca.Przyczyny,objawy,leczenie. Hanna Wolska,PZWL.