Objawy ciąży

Bardzo często kobieta zauważa tzw. pierwsze objawy ciąży. Jednak najczęściej takie symptomy są fałszywym alarmem. Większość objawów ciąży można zaobserwować dopiero po kilku tygodniach. Sugerowanie się objawami, które zostały zaobserwowane w pierwszych dniach od domniemanego zapłodnienia, jest niepotrzebnym podsycaniem emocji.

Subiektywne pierwsze objawy ciąży (odczuwane przez kobiety)

Symptomem, który najczęściej powoduje niepokój jest zatrzymanie krwawienia miesiączkowego. Jest to niepokojący objaw szczególnie u kobiet z regularnymi dotąd cyklami. Jednak należy pamiętać, że spóźniająca się miesiączka nie jest wystarczającym powodem, aby sadzić, iż doszło do zapłodnienia. Miesiączka może się spóźniać z wielu powodów: stres, alkohol, leki, przeziębienie, zmiana klimatu, nieregularny tryb życia, brak snu, długa mecząca podróż.

Jeden, dwa cykle w roku mogą się zdarzyć bezowulacyjne i nie dojdzie do krwawienia. To jeszcze nie jest powód do niepokoju. Z wiekiem takich pustych cykli będzie coraz więcej. Może Cię to spotkać również w wyniku odstawienia pigułek antykoncepcyjnych lub wyjęcia spirali wewnątrzmacicznej, to się zdarza.

Należy również pamiętać, że kobieta może być w ciąży a krwawienia mogą występować. Zdarza się nawet, ze około 11 - 12 dnia od zapłodnienia dochodzi do drobnego krwawienia z dróg rodnych (sugerującego krwawienie miesiączkowe), które może być mylące dla określenia terminu porodu. Niektóre kobiety miewają po zapłodnieniu trzy, nawet cztery krwawienia w terminach przypadających na okres menstruacji.

Do częstych objawów odczuwanych przez kobiety należą również: nudności, wymioty, ślinotok, zgaga. Występują głównie rano, choć czasami dokuczają przez cały dzień. Nudności i wymioty występują od 6.-8. tygodnia i zazwyczaj trwają do 12.-14. tygodnia ciąży. Należy podkreślić, że wymioty i nudności nie są symptomami ciąży w pierwszych dniach po zapłodnieniu. Występują dopiero po 6 tygodniu. Najbardziej narażone są na nie kobiety, które spodziewają się dziecka po raz pierwszy, te u których rozwija się ciąża mnoga oraz kobiety bardzo wyczulone na zapachy.

Mogą się również pojawić wzdęcia brzucha oraz nadmierna męczliwość i senność, zwłaszcza w godzinach popołudniowych. Może pojawić się także zgaga - spowodowana cofaniem się treści żołądkowej, a czasem także dwunastniczej, do przełyku. Inne objawy subiektywne to: zmiany samopoczucia; przede wszystkim: zmęczenie, drażliwość, nadpobudliwość, bolesność gruczołów piersiowych od 6. tygodnia ciąży.

U niektórych kobiet w pierwszych tygodniach ciąży pojawiają się przebarwienia skórne - na wargach sromowych, brodawkach, linii biegnącej od pępka do spojenia łonowego, mogą pojawić się także przebarwienia na twarzy.

Objawy prawdopodobne

Powyższe objawy w żadnym wypadku nie mogą dać pewności, ze kobieta jest w ciąży. Istnieją objawy, które są bardziej prawdopodobne. Należy do nich przede wszystkim podwyższona podstawowa temperatura ciała (ponad 37°C), utrzymująca się przez minimum 2-3 tygodnie po owulacji. Jest to związane z tym, iż zwiększa się ilość progesteronu odpowiedzialnego za podtrzymanie ciąży w pierwszych tygodniach. Potem tę funkcję przejmuje łożysko.

Do innych prawdopodobnych objawów ciąży należą zmiany w gruczołach piersiowych - powiększenie, obrzmienie, wzrost napięcia, poszerzenie naczyń żylnych widocznych pod skórą, przebarwienie brodawek i obwódek piersiowych. Około ósmego tygodnia piersi stają się bardziej wrażliwe, bolesne, staję się także pełniejsze, a dookoła brodawek powstają niewielkie guzki, które są ujściami gruczołów łojowych.

Pojawiają się również nowe rozstępy skórne - najwyraźniejsze umiejscowione na brzuchu, na bocznych powierzchniach pośladków i zewnętrznych powierzchniach ud

Charakterystyczne są zmiany w narządach płciowych, które stwierdza lekarz w trakcie badania ginekologicznego. Na początku ciąży zmieniają się też narządy płciowe, stają się sine i "rozpulchnione". W ósmym tygodniu ciąży macica jest już powiększona mniej więcej do rozmiaru pomarańczy. Dziecko ma ok. 4,5 cm.

Objawy pewne

Należy zdawać sobie sprawę, że w pierwszych dniach ciąży kobieta bez wizyty u lekarza nigdy nie może być pewna czy jest w ciąży. Ważną i pomocną rolę spełnia tutaj test ciążowy. Nie dają one 100% pewności, jednak ich skuteczność jest bardzo wysoka. Należy stosować je w zgodzie z instrukcją i w określonym czasie od owulacji. Najwcześniejsze wykrywają ciążę już po około tygodniu od zapłodnienia. Aby uzyskać pewność, warto jednak poczekać na termin spodziewanej miesiączki, czyli właściwą dla każdej kobiety liczbę dni po owulacji.
Jeśli kobieta chce mieć pewność 100% musi udać się do lekarza ginekologa. Lekarz analizując zmiany w narządach rodnych i odpowiednich badaniach stwierdzi lub wykluczy ciąże. Niestety za pomocą ultrasonografii (USG) potwierdzić pewnie ciąże można dopiero w 5 tygodniu. Istnieje możliwość wysłuchania rytmu serca dziecka najczęściej za pomocą ultradźwiękowego dekodera. Matka może sama pewnie zaobserwować objawy ciąży (ruchy dziecka) dopiero od około 20 tygodniach.

Ciąża tydzień po tygodniu

1 tydzień ciąży
 W jajowodzie dochodzi do spotkania komórki jajowej z plemnikiem. Po przeniknięciu plemnika do wnętrza komórki jajowej tworzy się zygota. Podróżując poprzez jajowód zygota zaczyna się dzielić. Mniej więcej po 3 dniach zygota jest podzielona już na około 16 komórek. Tworzy się tzw. morula, która po około 4 dniach dociera do macicy i przekształca się w blastocystę. Zanika osłona, która wcześniej chroniła nowe komórki przed urazem lub zakażeniem. Obecnie zarodek ma wielkość 0.1 - 0.2 mm.

2 tydzień ciąży
Następują kolejne podziały. Część komórek tworzy tzw. węzeł zarodkowy, z którego w przyszłości powstanie zarodek, a następnie płód. Na obwodzie układają się spłaszczone komórki zwane trofoblastem dające początek kosmówce, a w przyszłości zmieni się w część płodową łożyska. Część blastocysty zmienia się w worek owodniowy. Worek owodniowy jest wypełniony płynem, który ma za zadanie ochraniać przyszłe dziecko. Wewnątrz powstaje również pęcherzyk żółtkowy dzięki któremu na początku będą dostarczane składniki odżywcze. Zarodek obecnie ma 0.2 - 0.3 mm.

3 tydzień ciąży
 Wytwarzają się tzw. listki zarodkowe. Są trzy. Pierwszy z nich to endoderma. Z niego powstanie nabłonek przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego i układu oddechowego. Drugi - mezoderma. Z niego powstaną tkanka łączna, mięśnie, kości, chrząstki, układ krążenia i układ moczowy. Trzeci to ektoderma. Z niego powstaną mózg i pozostałe części układu nerwowego, włosy, paznokcie i naskórek. Obecnie rozpoczyna się również tworzyć układ krążenia. Kształt zarodka zmienia postać z okrągłego na przypominającą gruszkę. Wykształca się początek struny grzbietowej oraz zaczątek układu nerwowego w postaci rury nazywanej cewą nerwową. Obecnie zarodek ma około 3 mm.

4 tydzień ciąży
Powstaje tak zwany fałd głowowy, a trochę później fałd ogonowy. Powstają pierwsze zalążki rączek i nóżek w postaci fałd po bokach. Po bokach głowy zaczynają się formować zgrubienia - zalążki oczu oraz dołki uszne - zalążki ucha środkowego. Następuje połączenie ust z powstającym odcinkiem przewodu pokarmowego. Zaczynają powstawać zalążki, z których zaczną się później kształtować organy wewnętrzne takie jak żołądek, wątroba, pęcherzyk żółciowy, dwunastnica, płuca. Obecnie zalążek ma około 6 mm.

5 tydzień ciąży
 Łożysko poprzez wytworzoną pępowinę zaczyna dostarczać do embrionu składniki odżywcze. Wytwarza się rureczka - zalążek przyszłego serca. Na zalążkach rączek i nóżek zaczynają się kształtować zarysy dłoni i stópek. Powstają zalążki płuc, nerek, trzustki i śledziony. W serduszku zaczynają się rozwijać 4 komory.

6 tydzień ciąży
Cewa nerwowa zaczyna się rozwijać dając początek tworzenia się rdzenia kręgowego. W górnej części zarodka zaczynają się skupiać komórki przekształcające się w tkanki dające przyszłe podłoże pod rozwój brody, policzków i szczęk. Powstaje zalążek małżowiny oraz pojawia się barwnik siatkówki. Obecnie zarodek ma długość około 12 mm.

7 tydzień ciąży
Cewa nerwowa zamknęła się i rozpoczyna się rozwój mózgu. Zaczynają wyodrębniać się: przodomózgowie, śródmózgowie i tyłomózgowie. Zaczynają rozwijać się rączki i nóżki. Tworzą się zalążki podstawowych części - ramię, przedramię, dłoń, udo, podudzie i stopa. Rączki i nóżki przekręcają się do odpowiedniego ustawienia. Wytwarza się czubek noska oraz zaczynają się pojawiać zalążki powiek.Obecnie zarodek ma długość 16 - 20 mm.

8 tydzień ciąży
 Trwa rozwój rączek i nóżek. Zaczynają się kształtować malutkie zalążki paluszków. Również zaczynają się kształtować organy wewnętrzne, jelita, które już na tym wczesnym etapie zaczynają pracować. Rozwija się system nerwowy. Obecnie zarodek ma około 2 cm.

9 tydzień ciąży
W tym okresie rozpoczyna się dynamiczny rozwój rączek i nóżek. Zaczynają się wykształcać paluszki, ramiona się wydłużają, powstają zalążki łokci. Ponadto zaczynają się kształtować ośrodki w brzuszku, które później przerodzą się w śledzionę, wątrobę i woreczek żółciowy. Obecnie zarodek ma około 2.5 cm

10 tydzień ciąży
 Główka cały czas rośnie. Początkowe zalążki uszu zaczynają się przesuwać na swoje miejsce po bokach główki. Również wykształcają się oczka. Znajdują się one jeszcze po bokach głowy ale już zaczynają pojawiać się prawie ukształtowane powieki, które niedługo się zamkną. Obecnie zarodek ma około 3 cm.

11 tydzień ciąży
 Nareszcie serduszko staje się słyszalne za pomocą przyrządów medycznych. Teraz małe serduszko bije z prędkością około 140 uderzeń na minutę. Skóra na ciele płodu kończy się formować. Kształtują się zgrubienia, z których w późniejszym terminie wykształcą się paznokcie na paluszkach rączek i nóżek.Obecnie zarodek ma około 5 - 6 cm.

12 tydzień ciąży
 Teraz już zaczynają rosnąć paznokcie. Będą one rosły aż do porodu. Zakończył się również rozwój wszystkich struktur organizmu. Tak więc są już rączki i nóżki. Zaczęły się także wykształcać organy płciowe, ale dostrzegalne będą dopiero w późniejszym terminie. Do końca wykształciły się powieki. Obecnie są zamknięte i tak zostanie aż do porodu. Obecnie zarodek ma około 6.5 cm i waży około 15 gram.

13 tydzień ciąży
 Zaczyna się praca poszczególnych organów. Nerki zaczynają produkować mocz, wątroba zaczyna wydzielać żółć, a trzustka insulinę. Obecnie zarodek ma około 7 - 8 cm i waży około 30 gram.

14 tydzień ciąży
 Zaczynają pracować niektóre mięśnie. Usta zaczynają się poruszać, brwi się marszczą, zaczynają się ruchy przełykania i ssania. Wytworzyły się już przełyk, tchawica, krtań i struny głosowe. Obecnie zarówno uszy jak i oczy są już na swoich miejscach. Teraz zarodek ma około 8 - 10 cm i waży około 50 gram.

15 tydzień ciąży
 Tworzy się szczątkowe owłosienie główki (meszek). Pod cieniutką warstwą skóry widać naczynia krwionośne, w których przepływa krew. Odruchy ssące są bardziej intensywne (dziecko zaczyna ssać kciuk). Mięśnie twarzy pracują cały czas. Obecnie zarodek ma około 11 cm i waży około 70 gram.

16 tydzień ciąży
     Rozpoczyna się ruch dziecka. Wykształciły się już mięśnie, które pozwalają najpierw na podnoszenie główki i wyciąganie szyi, a następnie na poruszanie rączkami i nóżkami. W tym okresie można już się spodziewać, że poczuje się ruchy dziecka. Obecnie zarodek ma około 11.5 cm i waży około 110 gram.

17 tydzień ciąży
     Zaczyna pojawiać się tkanka tłuszczowa. Jest ona bardzo ważna dla generowania i utrzymania ciepła ciała. Ruchów ciąg dalszy. Ruchy ssące i przełykające są stale ćwiczone. Zaczynają się kształtować organy płciowe. Obecnie zarodek ma około 17 cm i waży około 150 gram.

18 tydzień ciąży
     W tym tygodniu rozwijają się linie papilarne na poduszkach palców rączek i nóżek. Do pracy przystępuje układ pokarmowy. Dziecko zaczyna połykać płyn, który przepływa poprzez brzuszek i jelita. Obecnie zarodek ma około 17.5 cm i waży około 200 gram.

19 tydzień ciąży
     W tym tygodniu już prawie w pełni rozwinięte są narządy płciowe. Jeśli będzie to dziewczynka to pochwa, macica i jajowody są już na swoim miejscu. Jeśli chłopiec - jądra są już rozwinięte i zaczynają produkcję testosteronu. Obecnie zarodek ma około 18 cm i waży około 230 gram.

20 tydzień ciąży
      Mózg dziecka cały czas rozwija ośrodki nerwowe. Poszczególne zmysły zaczynają budzić się do życia. Dziecko intensywnie zaczyna reagować na zmiany dochodzące z zewnątrz. Dziecko zaczyna się coraz bardziej kręcić i poruszać. Prawdopodobnie ma czkawkę. Jest to związane ze zbyt jeszcze słabo rozwiniętą przeponą. Zaczynają rosnąć prawdziwe włosy. Ucho jest już w pełni ukształtowane. Nosek nabiera coraz bardziej wyrazistych kształtów. Obecnie zarodek ma około 20 cm i waży około 260 gram.

21 tydzień ciąży
      Zaczyna rozwijać się system odpornościowy. Poszczególne narządy zaczynają coraz lepiej pracować. Jelita pracują już w takim stopniu, że są gotowe do przyjmowania i wydalania płynu owodniowego. Dziecko coraz bardziej intensywnie się kręci. Ma też już ustalone stałe pory snu i aktywności. Obecnie płód ma około 21 cm i waży około 320 gram.

22 tydzień ciąży
      Wątroba doskonali swoją pracę. Wykształciły się już brwi i rzęsy. Proporcje kości w rączkach i nóżkach już się wykształciły i teraz maluszek bardzo intensywnie stara się je zginać i prostować. Paznokcie nadal rosną i tak pozostanie już do końca ciąży. Obecnie płód ma około 22 cm i waży około 380 gram.

23 tydzień ciąży
      Zaczyna się u dzieciątka zbierać tłuszczyk. Nadal jest ono aktywne. Kopie i kręci się. Rozwinęły się już dobrze kostki słuchowe. Teraz można zacząć mówić do dziecka, czytać albo śpiewać. Dziecko już wyraźnie słyszy głos matki. Poprzez mówienie przyzwyczaja się maluszka do głosu matki. Obecnie ma 22 - 23 cm i około 400 gram.

24 tydzień ciąży
      Wszystkie narządy oczu już się wykształciły. Teraz pomimo zamkniętych powiek dziecko reaguje na zmiany natężenia oświetlenia. Energiczne ruchy ciągle trwają. Reaguje też dobrze na dźwięki dochodzące z zewnątrz. Zbyt głośne hałasy mogą malucha niepokoić. Spokojna muzyka natomiast relaksuje go. Obecnie ma około 26 - 27 cm i waży około 550 gram.

25 tydzień ciąży
      Cały czas gromadzony jest przez dziecko tłuszcz. Mięśnie, dzięki ewolucjom jakie maluch wykonuje, zaczynają rosnąć. Tworzą się kolejne warstwy kory mózgowej. Pod skórą zaczynają tworzyć się maleńkie naczynia krwionośne, które z czasem spowodują, że skóra dziecka nabierze różowego koloru. Obecnie ma około 30 cm i około 640 gram wagi.

26 tydzień ciąży
      W tym tygodniu dzieciątko zaczyna połykać płyn owodniowy, nie poprzez usta jak do tej pory, ale poprzez nos. Zaczyna się trening nozdrzy. Połykanie płynu poprzez nos powoduje przygotowanie do rozpoczęcia pracy płuc. Obecnie ma około 32 cm długości i waży około 800 gram.

27 tydzień ciąży
      Wytworzyła się już siatkówka oka, a powieki zaczynają się otwierać. Obecnie maluch już dobrze reaguje na zmiany światła dochodzące poprzez brzuch mamy. Obecnie ma około 33 cm i waży około 950 gram.

28 tydzień ciąży
      W płucach zaczynają się wytwarzać naczynia krwionośne. Dzieciątko potrafi już otwierać powieki w reakcji na zmiany oświetlenia. Zaniknął już meszek płodowy pokrywający do tej pory całe ciałko. Mózg zaczyna zwiększać swoją objętość. Obecna długość wynosi około 35 cm i waga osiąga 1100 gram.

29 tydzień ciąży
      Jest już rozwinięty system nerwowy. Zbierający się tłuszcz i rozwój mózgu powoduję, że to właśnie mózg zaczyna już w pewnym stopniu kontrolować i regulować temperaturę. Obecna długość wynosi około 38 cm i dziecko waży około 1250 gram.

30 tydzień ciąży
      Mózg rozwija się cały czas. Pojawiają się coraz większe fałdy zwane zwojami. Obecna długość wynosi około 42 cm i waży około 1300 gram.

31 tydzień ciąży
      Obecna długość wynosi około 43 cm i około 1500 gram.

32 tydzień ciąży
      Dziecko odwraca się główką w dól. Ruchy już nie są takie gwałtowne. Obecna długość wynosi około 43 cm i waga wynosi około 1700 gram.

33 tydzień ciąży
      Pojawiają się odruchy zwężania i rozszerzania źrenic. Obecna długość wynosi około 43 cm i waży około 1800 gram.

34 tydzień ciąży
      Rozwinęły się gruczoły nadnerczowe. Dziecko zamyka oczy kiedy śpi i otwiera je kiedy jest aktywne. Obecna długość wynosi około 44 cm i 2250 gram.

35 tydzień ciąży
      Dziecko więcej czasu śpi. Ruchy są żadsze ale bardziej wyczuwalne. Obecna długość wynosi około 45 cm i około 2500 gram wagi.

36 tydzień ciąży
      Dzieciątko powoli zaczyna ustawiać się do porodu. Obecna długość wynosi około 46 cm i waży około 2700 gram.

37 tydzień ciąży
      Płuca są już dobrze przygotowane do oddychania. Cały czas rozwija się główka i mózg. Obecna długość wynosi około 47 cm i waży około 2900 gram.

38 tydzień ciąży
      Maluszek jest już prawie gotowy do porodu. Nie rośnie już, ale za to jego waga się zwiększa. Obecnie waży około 3200 gram.

39 tydzień ciąży
      Już wszystkie układy są wykształcone. Niektóre jeszcze są nieaktywne, ale zaczną pracować zaraz po porodzie. Maluszek oczekuje na poród ćwicząc oddychanie poprzez naprzemienne wchłanianie i wydalanie płynu do płuc. Waga wzrosła już do około 3300 gram.

40 tydzień ciąży
      Nadszedł czas porodu.

Rzecz o bólu, znieczuleniu do porodu… i nie tylko

strona 1 z 2                                  idź do : 2   Inspiracją do napisania poniższego tekstu stał się m.in. przypadek jednej z rodzących niedawno pań. Zresztą absolutnie bezwiednie i anonimowo. Będąc obecna przy porodzie tej pani miałam okazję z ogromnym zresztą współczuciem obserwować, z jaką desperacją i zapamiętaniem kobieta ta walczyła z postępującym wytrwale porodem… Jakkolwiek na poziomie świadomości w widoczny sposób pragnęła współpracować z personelem szpitala, podświadomie w sposób wręcz dramatyczny, sparaliżowana była strachem. Kiedy nadchodził skurcz widać było paniczną chęć ucieczki. Próbując przeć równocześnie zamykała swe ciało… Tak bardzo bała się bólu, że całe siły kierowała do nieodpowiednich partii mięsni i w efekcie napięta do granic możliwości sama hamowała postęp porodu pragnąc jednocześnie jego ukończenia i cierpiąc… Ból… kiedy to słowo myślimy, wypowiadamy, słyszymy, doznajemy skojarzeń zdecydowanie negatywnych. Przed bólem i od bólu się ucieka, bólu się unika, z bólem się walczy, stosuje się leki przeciwbólowe, uśmierzające ból; można też ból cierpieć lub go zadawać… Tak wiele określeń, a wszystkie wyrażają lęk przed bólem i nasze negatywne nastawienie. Na przestrzeni wieków istnienia ludzkości w umysłach naszych zakodowała się i utrwaliła „szybka ścieżka” kojarzenia bólu z mającym nastąpić cierpieniem, chorobą, destrukcją… Tak jak w wielu innych sytuacjach dokonujemy uproszczeń i nie zastanawiamy się czym w istocie jest ból i w jakim celu człowiek u zarania swoich dziejów został obdarzony zdolnością odczuwania bólu. Działania Stwórcy (kimkolwiek, czymkolwiek jest) jak wiadomo cechują się niewiarygodną wręcz celowością. Możliwość odczuwania bólu można by postrzegać jako dar, który otrzymaliśmy dla naszego własnego bezpieczeństwa. Albowiem ból w istocie nie jest niczym innym niż sygnałem. Generowany przez odpowiednio skonstruowane zakończenia nerwowe w tkankach i narządach, błyskawicznie drogą odpowiednich nerwów dociera do mózgu, pełniąc doniosłą rolę w zakresie informacji o stanie wnętrza organizmu i naszym najbliższym otoczeniu. Sporadycznie zdarza się urodzenie dziecka, które pozbawione jest czucia bólu…(podobnie jest zresztą w przypadku uszkodzeń dróg nerwowych odpowiedzialnych za przewodzenie impulsów bólowych. Sytuacja taka nie jest błogosławieństwem, lecz głębokim upośledzeniem. Skąd bowiem osoba pozbawiona czucia bólu ma dowiedzieć się, że gorący przedmiot parzy albo, że zwierzak zbyt mocno zacisnął kły na jej palcu? Orientuje się ona w sytuacji dopiero wtedy kiedy widzi skutki działania czynnika urazowego. Człowiek mający prawidłowe czucie natychmiast cofa rękę. Uruchomiony zostaje zatem mechanizm obronny. Analogicznie wygląda sytuacja we wnętrzu naszego organizmu. Gdy zaczyna boleć ząb przy nagryzaniu, orientujemy się od razu, że „coś jest nie tak” i jest to pierwszy sygnał nawołujący do wizyty u stomatologa. Wcale nie musimy czekać aż spuchnie nam cała twarz. Bywa też dokładnie przeciwnie. Są mianowicie choroby, w których mechanizmy bólowe uruchomione zostają zdecydowanie zbyt późno. Przykładem może być rak jajnika, który długo nie boli tak, że w medycynie funkcjonowało określenie „milczące jajniki”. Czyli możemy mieć do organizmu pretensje, że sygnał bólowy nie został wysłany odpowiednio wcześnie… Proszę nie brać mi za złe dygresji i wziąć pod uwagę, że cały czas dążąc do wykazania celowości odczuwania bólu odbiegam od tematu tylko pozornie. Wracając jednak do zagadnień związanych z położnictwem. Ból jaki odczuwa ciężarna jest celowy ponieważ służy w pośredni sposób zachowaniu gatunku ostrzegając przed zagrożeniem ciąży. Informuje często, że tryb życia jaki prowadzi ciężarna jest nieadekwatny do jej stanu, że biega zamiast chodzić i żyje „na pełny gaz” zamiast odpowiednio zwolnić. Wystarczy tylko poświęcić więcej czasu na odpoczynek. Tak więc, tak naprawdę nie należy pozbywać się bólu lecz wyeliminować czynnik stanowiący zagrożenie dla ciąży. Tych z państwa, którzy w tym momencie posądzają mnie już o próbę gloryfikacji bólu i co najmniej masochizm pragnę uspokoić. Absolutnie nie staram się nikogo namówić do radosnego przeżywania doznań bólowych. Staram się pomóc Państwu zrozumieć istotę i celowość bólu ponieważ wierzę, że akceptacja faktu iż ból nie jest naszym wrogiem pozwoli łatwiej odnaleźć się w trudnej sytuacji i sensownie ukierunkować działania organizmu. Coś, co staje się zrozumiałe często przestaje budzić lęk, a pozbawione „demonicznej” otoczki udaje się łatwo oswoić. Myślę, że tak właśnie ma się sprawa z bólem porodowym. Zwykłam mówić, że jest to jedyny „dobry”, oczekiwany, chciany rodzaj bólu. Zważywszy jednak na to, co sama napisałam powyżej, zastanawiam się czy nie tkwiłam do tej pory głęboko w błędzie… Tak więc zanim zaczniemy poznawać sposoby i możliwości łagodzenia i znoszenia bólu zastanówmy się nad rolą bólu w porodzie. Dlaczego jest on tak oczekiwany, pożądany i ważny. W okresie okołoporodowym pojawienie się bólu w obrębię brzucha czy w okolicy lędźwiowo – krzyżowej stanowi istotny sygnał. W zależności od charakteru, czasu trwania i nasilenia przynosi on ze sobą rozmaite informacje. Kiedy czekamy na wystąpienie porodu, pojawienie się lekkich, okresowych pobolewań witamy z uczuciem ulgi i radości że TO JUŻ, jak również ze strachem, że TO JUŻ. Łagodnie narastający i na przemian ustępujący ból o stopniowo wzrastającym natężeniu i wydłużającym się czasie trwania, informuje o wystąpieniu akcji porodowej. Zmiany nasilenia i czasu trwania oraz lokalizacji i charakteru bólu, stanowią dla organizmu kobiety źródło niezwykle ważnych informacji dotyczących przebiegu porodu. Cały nasz nabyty „cywilizacyjny bagaż” powoduje, że czekamy na pochodzące z zewnątrz informacje wyrażone w centymetrach, sekundach i jednostkach napięcia mięśnia macicy itp. itd. mając do dyspozycji tak precyzyjne narzędzie we wnętrzu swojego ciała. Wybaczcie mi drogie Panie porównanie do świata zwierzęcego, ale samice ssaków żyworodnych nie są informowane przez akuszerki i lekarzy o tym, kiedy mają oddychać a kiedy przeć. One to wiedzą ponieważ czują! Ponieważ czują pożyteczny, ”dobry” ból. No cóż… bóle, szczególnie te krzyżowe, które odczuwamy w I-szym okresie porodu nie dają się z niczym porównać. To ból zupełnie inny niż ból zęba, głowy, czy skaleczonego palca. Jest wewnątrz nas coś, co chce nas rozerwać na milion kawałeczków, domaga się uwolnienia… To rzeczywiście trudno wytrzymać (niemniej można, biorąc pod uwagę ilość dotychczas odbytych porodów w trakcie których nie zastosowano znieczulenia). Natomiast pojawiające się bóle parte informują, że JUŻ BLISKO, że będzie można za chwilę przeć i nastąpi koniec będący zarazem radosnym początkiem. Nie chciałabym się wdawać w rozważania dotyczące patologicznego przebiegu porodu, niemniej nie możemy pominąć milczeniem sytuacji gdy : - ból zwiastuje zagrożenie: silny stały ból połączony z nieustającym skurczem macicy, co może być objawem zagrażającego pęknięcia macicy - osłabienie lub brak bólów informuje rodzącą o osłabieniu lub ustaniu akcji skurczowej czyli zatrzymaniu (na tej drodze) postępu porodu. Oczywiście fakt zapoznania się z celowością bólu położniczego nie jest jednoznaczny z akceptacją jego odczuwania. Możemy i powinniśmy zaakceptować jego obecność, możemy jednak nadal nie życzyć sobie jego przeżywania. Cały powyższy wstęp jest odzwierciedleniem moich osobistych doświadczeń jako człowieka, lekarza położnika i jako kobiety. Przyznam, że współpracując ze szpitalem, w którym dobrostan - zarówno fizyczny jak i psychiczny - rodzącej jest priorytetem i rozmaite sposoby łagodzenia bólu porodowego ze znieczuleniem zewnątrzoponowym (ZOP) włącznie są działaniami oczywistymi, nie zdążyłam zauważyć, jak bardzo problem znieczulenia do porodu jest w Polsce kontrowersyjny, pomimo, że pierwsze znieczulenie do porodu miało miejsce w 1847 roku. Dopiero zbieranie materiałów do powyższego opracowania pozwoliło mi poznać skalę problemu. Widzę, że spierają się ze sobą specjaliści: położnicy z anestezjologami, położnicy pomiędzy sobą… Nie ma jedności wśród opinii publicznej pojmowanej jako szerokie kręgi społeczeństwa i jako najbliższe otoczenie przyszłej matki. Różne podejście do problemu znieczulenia w porodzie mają same kobiety - te które już rodziły i te które będą rodzić po raz pierwszy i kolejny. NFZ w ogóle nie dostrzega problemu i traktuje nadal ZOP jako usługę ponadstandartową. Nie ma nadziei, że to ja będę osobą, której uda się rozstrzygnąć ten skomplikowany problem, postaram się jednak przedstawić w sposób możliwie przystępny wszystkie „za” i „przeciw” znieczulenia do porodu. Wszyscy wiemy, że istnieje tzw. ”próg bólu”. Każdy człowiek odbiera bowiem bodźce w sposób subiektywny. Bodźce o obiektywnie takim samym natężeniu mogą wywołać krańcowo różne doznania. A co za tym idzie krańcowo różne reakcje. Mam tu na myśli reakcje, które uzewnętrzniamy w postaci zachowań, jak również wewnętrzne procesy stanowiące reakcję naszego organizmu na ból. Autorzy zgodni są co do faktu, że potrzeba łagodzenia bólu u poszczególnych kobiet znacznie się różni i w znacznej mierze zależy od postrzegania bólu, uwarunkowań kulturowych a także od systemu wartości. Osoby o bardzo niskim progu bólowym (tzn. odczuwające bodźce o obiektywnie małym nasileniu jako bardzo dotkliwy ból) mają skłonność do reakcji lękowych i zachowań w odczuciu otoczenia nieracjonalnych (jak to się mówi potocznie - tracą głowę). Z tego powodu nie potrafią świadomie uczestniczyć w realizacji ważnego zadania, jakim jest rodzenie dziecka, współpracować z personelem, wpadają w panikę. W efekcie dochodzi do przedłużenia się porodu, nieracjonalnej utraty sił, których braknie rodzącej w II okresie porodu oraz rozwinięcia się w organizmie matki szeregu reakcji zależnych już nie tylko od bólu, ale będących biochemicznym wykładnikiem strachu. W organizmie dziecka przedłużający się poród prowadzi głównie do niedotlenienia manifestującego się conajmniej niską punktacją w skali Apgar po porodzie. W obrębie organizmu matki silny ból porodowy prowadzi do: - wzrostu częstości akcji serca, ciśnienia tętniczego i obwodowego oporu w naczyniach krwionośnych, - naprzemiennych okresów szybkiego i wolnego oddychania. W fazie szybkiego oddychania dochodzi do tzw. zasadowicy. W stanie zasadowicy krew łatwo pobiera tlen w płucach, lecz trudno oddaje go w łożysku, co prowadzi do przejściowego niedotlenienia dziecka. Ponadto skutkiem zasadowicy jest obkurczenie naczyń macicznych (pogorszenie ukrwienia mięśnia macicy i osłabienia akcji skurczowej) i mózgowych (co może prowadzić do zawrotów głowy i omdleń). - ból pojmowany jako stres wraz z towarzyszącym lękiem powodują wyrzut hormonów stresu, co nasila problem z ukrwieniem mięśnia macicy (redukcja nawet o 50%), przyspiesza przemianę materii i zużycie substancji odżywczych, zmniejszając ich dowóz do organizmu dziecka. Efekt - zaburzenia czynności skurczowej macicy, możliwość wystąpienia zaburzeń tętna płodu. Z faktu uznania występowania obiektywnych, biochemicznych efektów działania bodźców bólowych i lęku na organizm rodzącej, wypływa ustalenie medycznych wskazań do zastosowania znieczulenia do porodu (analgezji porodowej).