63. Niestabilność stawu ramiennego
Nadmierna przesuwalność głowy kości ramiennej względem panewki stawu.
Staw ramienny -> największy zakres ruchu, stosunek powierzchni główki do panewki 4:1
Stabilizatory: bierne: więzadła, torebka stawowa, obrąbek i ujemne ciśnienie wewnątrzstawowe;
czynne: pierścień rotatorów, naramienny, mm stabilizujące łopatkę (zębaty przedni,
czworoboczny, najszerszy, równoległoboczny, dźwigacz) oraz ważny biceps.
Niestabilność: urazowa/ nieurazowa
przednia/ tylna/wielokierunkowa
Niestabilność przednia: 95% przypadków. Najczęstszy mechanizm: oderwanie przednio- dolnej części obrąbka oraz uszkodzenia typu SLAP, czyli oderwanie górnej części obrąbka z uszkodzeniem ścięgna głowy długiej bicepsa.
Uraz: ustawienie ramienia w odwiedzeniu i rot zewnętrznej
Rzadziej niestabilność tylna: związana z mikro urazami, szczególnie przy rzutach.
Diagnostyka:
- zwiększona wiotkość staw, najlepiej porównać z drugim barkiem
- w zaawansowanych przypadkach występuje wychudzenie mięśni
- zakres ruchu pozostaje prawidłowy lub jest zwiększony
- Test szuflady: chory leży tyłem lub siedzi, badający jedną ręką stabilizuje łopatkę- kciuk na grzebieniu a palce na wyrostku kruczym; drugą ręką chwyta za ramię i stara się je przesunąć do przodu (test szuflady przedniej) lub tyłu (szuflady tylnej). Zwiększona możliwość przesunięcia -> niestabilność, trzaśnięcie -> może być uszkodzenie obrąbka
- Test obawy (obronny): w siadzie, badający staje z tyłu, chwytając jedną ręką za głowę kości ramiennej, a drugą wykonuje ruch odwodzenia i rot. Zewnętrznej, prowokując sytuację prowadzącą do zwichnięcia -> obronne napięcie mięśni i/lub dyskomfort połączony z obawą zwichnięcie = niestabilność. Również w leżeniu tyłem
RTG, MR, TK
Leczenie zachowawcze:
Unieruchomienie po zwichnięciu od 1-4 tyg ( u młodszych > starszych)
Po zdjęciu unieruchomienia:
- ćw zwiększające ROM z terapeutą, samowspomagane -> za zgodą lekarza jeszcze podczas unieruchomienia
- unikanie ruchów i pozycji prowokujących ponowne zwichnięcie dla przedniego: rot zewnętrzna max , dużego wyprostu (głowa k. ramiennej uciska wtedy przednią ścianę barku) dla tylnych: nadmiernej rot wewn
- wzmacnianie m. pierścienia rotatorów, początkowo izometrycznie z ramieniem wzdłuż ciała, następnie cw z ramieniem uniesionym w płaszczyźnie łopatki.
- ćw rytmicznj stabilizacji w różnych pozycjach ramienia
- wzmacnianie stab. Łopatki
- trening propriocepcji wg PNF, z pilka, beretem, bodyblade)
- od ok. 12 tygodnia trening funkcjonalny i cw plyometryczne
- wspomagająco taping -> aplikacja stabilizująca bark i łopatkę
Leczenie operacyjne:
Artroskopowa stabilizacja obrąbkowo- torebkowa: za pomocą kotwic i szwów przymocowuje się obrąbek w odpowiednie mu anatomicznie miejsce, zakotwicza się uszkodzone więzadła i Ew przesuwa rozciągniętą torebkę
Wykonuje się też stabilizacje stawu przeszczepem kostnym (wyr kruczy)