Kształcenie ustawiczne

Kształcenie ustawiczne jest procesem stałego odnawiania, doskonalenia i rozwijania kwalifikacji ogólnych i zawodowych jednostki, trwającym w ciągu całego jej życia.

Skierowana do osób dorosłych część uczenia się przez całe życie (ang. lifelong learning) rozumianego jako całość aktywności poznawczych podejmowanych w trakcie życia z myślą o pogłębieniu wiedzy, umiejętności lub kwalifikacji (z przyczyn osobistych, społecznych lub zawodowych).^[1]

Kształcenie może odbywać się poprzez uczestnictwo w:

• Centrum Kształcenia Ustawicznego;

• szkoleniach, kursach zawodowych lub hobbystycznych;

• studiach podyplomowych;

• wyjazdach studyjnych, konferencjach, seminariach;

a także poprzez:

• oglądanie lub słuchanie audycji edukacyjnych;

• czytanie czasopism edukacyjnych;

• naukę za pomocą Internetu (na odległość).

Kształcenie ustawiczne może być sprawą indywidualnej jednostki (podnoszącej swoje kwalifikacje z własnej inicjatywy i na własny koszt), bądź też może być projektowane, organizowane i finansowane przez pracodawcę. W takim przypadku kształcenie ustawiczne pracowników jest elementem uczenia się organizacji.

Rozwój kształcenia ustawicznego w Europie jest jednym z celów Europejskiego Funduszu Społecznego. Dzięki funduszom strukturalnym realizowane są liczne projekty adresowane do:

• osób, które znajdują się w zbyt trudnej sytuacji, by samodzielnie finansować swoje kształcenie;

• przedsiębiorstw, które potrafią udowodnić, że doskonalenie ich własnych kadr przyniesie korzyści krajowej gospodarce;

• instytucji, które rozwijają ofertę kształcenia ustawicznego i promują w społeczeństwie postawę człowieka uczącego się przez całe życie.

W świecie akademickim za rozwijanie oferty kształcenia ustawicznego odpowiadają specjalnie wydzielone jednostki uczelni: Lifelong Learning Centers, University Extensions (USA), Departments for Continuing Education (Europa) itd. W Polsce rolę taką pełni np. Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego czy Centrum Rozwoju Edukacji Niestacjonarnej SGH. Ciekawą formą edukacji jest Uniwersytet Trzeciego Wieku skupiający osoby starsze i organizujący im zajęcia w grupach tematycznych. Podobną rolę pełniły kiedyś uniwersytety ludowe, służąc edukacji społecznej szerokich rzesz.

Zgodnie z definicją kształcenia ustawicznego Wszechnicy Uniwersytetu Jagiellońskiego, na rynku usług kształcenia ustawicznego można wyodrębnić następujące role zawodowe:

• trener;

• coach;

• asesor kompetencji;

• konsultant;

• menedżer projektów szkoleniowych;

• projektant procesów rozwojowych;

• mentor kształcenia ustawicznego.