Torbiele jamy ustnej:

• zębopochodne

  • rozwojowe

    • torbiel pierwotna

    • torbiel pęcherzykowa

  • zapalne

    • torbiel korzeniowa

• szczelinowe

  • t. przewodu nosowo-podniebiennego

  • t. nosowo-wyrostkowa

• zastoinowa

  • żabka

• zapalne

  • ropień

Stany przedrakowe j. ustnej:

-zmiana na podłożu której statystycznie częściej rozwija się rak

• rogowacenie białe

• ch. Bowena – r. przedinwazyjny

• erytroplakia

  • czerwona

  • mieszana

  • ziarnista

Przełyk Barretta:

• nabł. walcowaty typu dna/wpustu/jelitowy

• zmiany zapalne małe/średnie/silne

• metaplazja jelitowa kompletna/niekompl.

• stopień dysplazji

Progresja zmian nowotw. w p. Barretta:

1. Normotypowy nabłonek płaski przełyku

2. Metaplazja jelitowa

3. Dysplazja

4. Rak gruczołowy naciekający z możl. przerz.

Zapalenie migdałków:

• wirusowe

• bakteryjne (paciorkowce, gronkowce)

• grzybicze (po antybio, chemio, sterydoterapii)

Objaw: powiększenie, przebarwienie, naloty

Powikłania miejscowe (ropień okołomigdałkowy), odległe (zap. płuc, nerek)

Nowotwory: r. płaskonabł., chłoniaki, guz Schmickego => powiększenie, rzadko ból, krwawienie, zab. połyk.

Zapalenia przełyku:

obj. zgaga, pieczenie za mostkiem wieczorem i w nocy

• ostre: po płynach żrących, refluksie, lekach, infekcjach grzybiczych, AIDS, antybiotyki
  Hist.: zapalenie włóknikowe głębokie

• przewlekłe: gruźlica, kiła, ch. Leśn.-Crohna, promienica, z. Plummera-Wilsona, przełyk Barretta, z. Mallory’ego-Weissa, zapalenie trawienne

• grzybicze

Oparzenia przełyku:

• Kwasy -> martwica skrzepowa, rokują lepiej, mleko, alkalia, antybiotyki, sterydy

• Zasady -> martwica rozpływna -> perforacja, silny krwotok, zapalenie śródpiersia

• Objawy: ból przy przełykaniu, gorączka, zakażenie, odwodnienie, tachycardia

• Po 7-10 dniach proces wytwórczy -> bliznowacenie -> zwężenie przełyku

Żylaki przełyku:

• przyczyny: nadciśnienie wrotne

• powikłania: krwawienia

Uchyłki przełyku:

• wrodzone

• uwypuklenie osłabionej mięśniówki

• z pociągania

• powikłania: zaleganie pokarmu, zapalenie

Wskazania do gastroskopii:

• podejrzenie now. złośl.

• owrzodzenie

• negatywne badanie RTG

• śledzenie gojenia niszy wrzodowej

• dolegliwości po resekcji

• różnicowanie polipy/ciała obce/bezoary

Przeciwwskazania do gastroskopii:

• ostra angina

• ostre zapalenie żołądka

• oparzenie przełyku lub żołądka

• stan astmatyczny

• poważna skaza krwotoczna

• ostra niedomoga oteńcowa

• objawy otrzewnowe, podejrzenie perforacji

Materiał z gastrosk.: biopsja, rozmaz szczoteczkowy, popłuczyny

Ocena biopsji:

• zapalenia

  • typ bł. śluz

  • głębokość procesu

  • intensywność zap. przewl.

  • aktywność procesu zap.

  • zmiany zanikowe, metaplazje, dysplazje

• nowotwory

  • typ

  • zróżnicowanie (grading)

  • głębokość naciekania (staging)

Powikłania ch. wrzodowej:

• krwotok zew.=>wstrząs oligowolemiczny

• perforacja=>zap. otrzewnej

• perforacja do trzustki, wątro, śledz., prawej nerki

• zbliznowacenie

• zrakowacenie

Ostry wrzód:

• często mnogi, płytki

• przyczyny: wstrząs, rozległe oparzenie (wrzód Curlinga), uraz mózgu (wrzód Cushinga), zabiegi operacyjne, kw. salicylowy, sterydoterapia, nikotyna

Klasyfikacja nieżytów(zapaleń) wg. Whiteheada:

• ostry nieżyt żołądka

  • krwotoczny

  • nadżerkowy

• przewlekły nieżyt żoł.

  • powierzchniowy

  • zanikowy

  • zanik bł. śl. żoł.

Obecnie klasyfikacja Sydney – jednostronnie ukierunkowana na wykazanie związku z infekcją H. pylori

Z. Zollingera-Ellisona:

• przyczyna: gruczolak w trzustce

• miejsce: żołądek, 12tnica

• objawy: mnogie owrzodzenia, krwawienia, nawrót po resekcji

• badania:

  • BAO >10mmol/h

  • mała rozpiętość BAO-MAO

  • wzrost wydzielania pod wpływem sekretyny

  • oznaczenie gastryny

  • TK, pankreatografia wsteczna

• leczenie: chirurgiczne-resekcja cz. dystalnej trz., blokery H2

Zespół złego wchłaniania:

najczęściej dzieci-celiakia

• objawy:

  • biegunki

  • brak przyrostu wagi

  • opóźniony rozwój

  • duży obwód brzucha

  • zaniki mięśni

• przyczyna: zanik kosmków j. c. określany w skali I-III Marsha

• leczenie: dietetyczne

dorośli: tropikalna sprue, ch. Whipple’a, poinfekcyjne, alergiczne

Niedrożność jelit:

• mechaniczna:

  • skręt jelit

  • zadzierzgnięcie

  • wgłobienie

  • uwięźnięcie

• inne: nowotwór, c. obce

• czynniki usposabiające: przepukliny, zrosty po zabiegach, po zapaleniach otrzewnej

• objawy: wymioty, zab. równowagi H2O-elektro, ból, zatrzymanie gazów, zaparcia, świeża krew wstolcu, stawianie się jelit, antyperystaltyka, porażenie jelit, objawy otrzewnowe

• niedrożność porażenna: zatrucia endogenne (mocznica, kw. ketonowa, porfiria, morfinizm), OZT

Gruźlica jelit:

• postać pierwotna rzadka

• miejsce: kątnica, wyr. rob., j. kręte, odbyt

• objawy: ból, gorączka, biegunka, zaparcia

• makro:

  • przekrwienie, obrączkowate owrzodzenia nie sięgające do w. mięśniowej, częste zwężenia światła na niewielkiej przestrzeni

• mikro:

  • ziarniniaki z serowaceniem

• powikłania:

  • zap. otrzewnej

  • krwotok

  • perforacja

Zapalenie wyrostka:

• bakteryjne

  • ropne

  • ropowicze

  • zgorzelinowe

• pasożytnicze

• dziecięce – limfatyczno-guzkowe – wirusowe

• powikłania:

  • perforacja

  • zap. otrzewnej

  • SEPSA

  • ropień podprzeponowy

  • odległe