Opisz trzy podstawowe typy budowy ciała i ich cechy szczególne.
Oto trzy podstawowe typy ciała i ich cechy szczególne:
• Typ endomorficzny – słabe umięśnienie, krótka szyja, okrągła twarz, szerokie biodra i inklinacja do łatwego
odkładania się tłuszczu
• Typ ektomorficzny - długie kończyny, krótki tors, długie, wąskie stopy i dłonie, wąska klatka piersiowa i barki,
nikłe odkładanie się tłuszczu, długie, chude mięśnie
• Typ mezomorficzny – potężna klatka piersiowa, długi tors, wielka siła i solidne umięśnienie
Wymień kości i główne mięśnie kończyn dolnych.
KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ
I. Obręcz kończyny dolnej
• k. miedniczna
kość biodrowa
kość kulszowa
kość łonowa
II. Kończyna dolna wolna
• k. udowa
• rzepka
• k. podudzia
strzałka
k. piszczelowa
• k. stopy
k. stępu
• k. skokowa,
• k. piętowa,
• k. łódkowata,
• k. sześcienna,
• kości klinowate
k. śródstopia
k. palców (paliczki)
MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ
I. Obręcz kończyny dolnej
1. m. przednie
• m. biodrowo – lędźwiowy
• m. lędźwiowy większy,
• m. lędźwiowy mniejszy
• m. biodrowy
2. m. tylne
• gruszkowaty,
• pośladkowy wielki,
• pośladkowy średni,
• pośladkowy mały,
• napinacz powięzi szerokiej,
• zasłaniacz wewnętrzny,
• bliźniaczy górny i dolny,
• czworoboczny uda,
• zasłaniacz zewnętrzny
II. M. uda
1. Grupa przednia
• M. krawiecki
• M. czworogłowy uda
• M. prosty uda
• M. obszerny boczny,
• M. obszerny przyśrodkowy
• M. obszerny pośredni
2. Grupa przyśrodkowa (przywodziciele)
• M. grzebieniowy
• M. smukły
• M. przywodziciel długi
• M. przywodziciel krótki
• M. przywodziciel wielki
3. Grupa tylna
• M. półścięgnisty
• M. półbłoniasty
• M. dwugłowy uda
• głowa długa
• głowa krótka
III. M. podudzia (goleni)
1. Grupa przednia
• M. piszczelowy przedni
• M. prostownik palców długi
• M. prostownik palucha długi
2. Grupa boczna
• M. strzałkowy długi
• M. strzałkowy krótki
3. Grupa tylna
• M. powierzchowne
• M. brzuchaty łydki
• M. płaszczkowaty
• M. podeszwowy
• M. głębokie
• M. zginacz palców długi
• M. zginacz palucha długi
• M. piszczelowy tylny
• M. podkolanowy
IV. M. stopy
MIĘŚNIE PODESZWY
1. m. wyniosłości przyśrodkowej
• m. odwodziciel palucha
• m. zginacz krótki palucha
• m. przywodziciel krótki palucha
2. m. wyniosłości pośredniej
• m. zginacz krótki palców
• m. czworoboczny podeszwy
• m. glistowate
• m. międzykostne
3. m. wyniosłości bocznej
MIĘŚNIE GRZBIETU STOPY
• m. prostownik palców długi
• m. strzałkowy krótki
• m. prostownik palucha długi
• m. prostownik palucha krótki
• m. prostownik palców krótki
• odwodziciel palucha
• odwodziciel palca małego
• m. międzykostne grzbiet
Wymień kości i główne mięśnie kończyn górnych.
KOŚCI KOŃCZYNY GÓRNEJ
III. Obręcz kończyny górnej
• Obojczyk
• Łopatka
II. Kończyna górna wolna
• Kości ramienia
• Kości przedramienia (k. promieniowa, k. łokciowa)
III. Kości ręki
• Kości nadgarstka – 8
• Kości śródręcza – 5
• Kości palców – 14 (Paliczki)
MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ
I. Obręcz kończyny górnej
• mięsień naramienny
• mięsień nadgrzebieniowy
• mięsień podgrzebieniowy
• mięsień obły mniejszy i większy
• mięsień podłopatkowy
II. Kończyna górna wolna
1. mięśnie ramienia
m. dwugłowy ramienia
m. ramienny
m. kruczo-ramienny
m. trójgłowy ramienia
2. mięśnie przedramienia
przednie
• zginacze nadgarstka (łokciowy i promieniowy)
• zginacze palców (powierzchowne i głębokie)
• m. dłoniowy długi
• zginacz długi kciuka
• m. nawrotny czworoboczny
• m. nawrotny obły
boczne i tylne
• prostowniki nadgarstka (łokciowy i promieniowy)
• prostowniki palców
• odwodziciel długi kciuka
3. mięsień ramienno-promieniowy
4. mięśnie ręki
mięśnie kłębu kciuka
• odwodziciel krótki
• zginacz krótki
• przywodziciel kciuka
• przeciwstawiacz kciuka
mięśnie kłębu palca małego
• odwodziciel palca małego
• zginacz krótki palca małego
• przeciwstawiacz p.m.
• dłoniowy krótki
mięśnie międzykostne dłoniowe
środkowe glistowate
Wymień mięśnie utrzymujące postawę ciała, mięśnie wdechowe i mięśnie wydechowe.
MIĘŚNIE UTRZYMUJĄCE POSTAWĘ CIAŁA
• m. czworoboczny grzbietu
• m. prostownik grzbietu
• m. pośladkowy
• wielki
• średni
• mały
• m. dwugłowy i czworogłowy uda
• m. trójgłowy łydki
• m. brzucha
• prosty
• skośny wewnętrzny i zewnętrzny
• poprzeczny
• czworoboczny lędźwi
MIĘŚNIE WDECHOWE
• międzyżebrowe zewnętrzne
• dźwigacze żeber
• zębaty tylny górny
• zębaty przedni
• podobojczykowy
• mostkowo-obojczykowo-sutkowy
• piersiowy mniejszy i większy
• przepona
MIĘŚNIE WYDECHOWE
• międzyżebrowe wewnętrzne
• prostownik grzbietu
• poprzeczny klatki piersiowej
• zębaty tylny dolny
• mięśnie brzucha (prosty, skośny wew. i zew., poprzeczny i czworoboczny lędźwi)
Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie grzbietu.
BUDOWA KRĘGOSŁUPA
Kręgosłup składa się z 33 – 34 kręgów ułożonych
jeden na
drugim. Wyróżnia się:
- 7 kręgów szyjnych, ,
- 12 kręgów piersiowych,
- 5 kręgów lędźwiowych,
- 5 kręgów krzyżowych, zrośniętych w kość krzyżową,
- 4-5 kręgów guzicznych, zrośniętych w kość
guziczną.
W każdym kręgu wyróżnia się:
- trzon kręgu,
- łuk kręgu,
- 7 wyrostków: od tyłu nieparzysty wyrostek kolczysty, ku górze i ku dołowi parzyste wyrostki stawowe górne i dolne oraz
na boki parzyste wyrostki poprzeczne. Trzon i łuk kręgu ograniczają otwór kręgowy.
MIĘŚNIE GRZBIETU
I. Powierzchowne mięśnie grzbietu
4. Kolcowo-ramienne
• czworoboczny
• najszerszy grzbietu
• równoległoboczny
• dźwigacz łopatki
5. Kolcowo-żebrowe
• zębaty tylny górny
• zębaty tylny dolny
II. Głębokie mięśnie grzbietu
6. Pasmo przyśrodkowe
• - mięsień półkolcowy grzbietu i karku
• - mięsień półkolcowy głowy
• - mięsień wielodzielny
• - mm. skręcające kręgosłupa
• - mięsień kolcowy grzbietu
• - mięsień kolcowy karku
• - mięsień kolcowy głowy
• - mm. międzykolcowe
7. Pasmo boczne
• - mięsień płatowaty głowy
• - mięsień krzyżowo-grzbietowy
• - mięsień biodrowo-żebrowy
• - mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi
• - mięsień biodrowo-żebrowy grzbietu
• - mięsień biodrowo-żebrowy szyi
• - mięsień najdłuższy
• - mięsień najdłuższy lędźwi
• - mięsień najdłuższy grzbietu
• - mięsień najdłuższy szyi
• - mięsień najdłuższy głowy
• - mm. międzypoprzeczne
III. Mięśnie podpotyliczne
• Prosty tylny większy głowy
• prosty tylny większy głowy
• prosty boczny głowy
• skośny górny głowy
• skośny dolny głowy
MIĘSIEŃ PROSTOWNIK GRZBIETU - najważniejszy mięsień w części grzbietowej
MIĘŚNIE POMOCNICZE
• M. czworoboczny
• M. dźwigacz łopatki
• M. czworoboczny lędźwi
Mięśnie położone na stronie brzusznej kręgosłupa:
• M. prosty głowy przedni
• M. długi głowy
• M. szyi
• M. mostkowo-obojczykowo-sutkowy – jest najsilniejszym mięśniem szyi.
• M. pochyłe – stanowią grupę boczną mięśni głębokich szyi.
Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie klatki piersiowej i brzucha.
MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ
• M. piersiowy większy
• M. piersiowy mniejszy
• M. zębaty przedni
• M. międzyżebrowy wewnętrzny i zewnętrzny
MIĘŚNIE BRZUCHA
• M. skośny zewnętrzny
• M. skośny wewnętrzny brzucha
• M. prosty brzucha
• M. lędźwiowy większy
• M. czworoboczny lędźwi
Co to jest wysiłek fizyczny?
Wysiłek fizyczny - praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej zmian czynnościowych w organizmie. Każda
aktywność ruchowa podejmowana przez człowieka.
Jaka jest klasyfikacja wysiłków fizycznych?
Wysiłki fizyczne możemy podzielić ze względu na:
1. czas trwania:
krótkotrwały - trwa max. do kilku min.
średniej długości - od kilku min. do 30-60 min.
długotrwały - trwa powyżej 30-60 min.
2. obciążenie :
tętno do 75 ud/min bardzo niska intensywność wysiłku
tętno od 75 - lOOud/min niska intensywność wysiłu
tętno od 100 -125 ud/min. umiarkowana intensywność
tętno od 125 -150 ud/min. wysoka intensywność
tętno od 150 -175 ud/min. bardzo wysoka intensywność
tętno od 175 i więcej skrajnie wysoka intensywność
Maxymalna częstość skurczów serca u człowieka : HR max. = 220 - wiek(w latach)
3. wielkośc zaangażowanych grup mięsniowych:
lokalny - obejmuje do 30% aktywnej masy mięśniowej np.kończyn górnych
ogólny, globalny - obejmuje powyżej 30% aktywnej masy mięśniowej np.kończyny dolne
4. na rodzaj skurczu mięśnia :
statyczne - dominują skurcze izometryczne (długość mięśnia pozostaje bez zmian a zmienia się napięcia np.zwis na drążku,
trzymanie ciężaru nad głową trzymanie w autobusie zakupów :
dynamiczne - przeważajątu skurcze izotoniczne (napięcie bez zmian, zmienia się długość np.bieganie ,skakanie,pływanie)
auksotoniczne- ze zmiana napięcia i długości mięśnia
5. przemiany tlenu :
tlenowe - energia pochodzi z glikolizy tlenowej np.dyscypliny wytrzymałościowe o długim czasie trwania.
beztlenowe - energia pochodzi z glikolizy (reakcji )beztlenowych np.dyscypliny szybkościowe i siłowe.
mieszane - energia pochodzi z obu źródeł tlenowych i beztlenowych np.biegi na dystansach od 600- 2000 m.
Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm?
Rozgrzewka- jeden z elementów przyspieszających wdrażanie organizmu do pracy fizycznej, może doprowadzić do lepszego
wykorzystania możliwości fizjologicznych i psychologicznych sportowca i zmniejszyć lub wyeliminować możliwość kontuzji.
WPŁYW ROZGRZEWKI NA:
1. Układ krążenia i układ oddechowy
• wzrost HR, SV, VE,
• zwiększenie wrażliwości mięśniówki ścian naczyń krwionośnych na regulacyjne wpływy neurohormonalne,
• zwiększenie poboru 02 i produkcji C02,
• wzrost masy erytrocytów,
• zwiększenie napływu krwi do pracujących mięśni
• obniżenie wrażliwości mechanoreceptorów płuc na warunki hiperwentylacji
2. Układ nerwowy i psychikę
• wzrasta sprawność koordynacyjna skurczu,
• zwiększa się wrażliwość receptorów skórnych i mięśniowych,
• wzrost szybkości przewodzenia nerwów obwodowych,
• rośnie wola walki
3. Układ ruchu
• wzrost poziomu przemian energetycznych we włóknach mięśniowych,
• większe wykorzystanie glukozy i kwasów tłuszczowych,
• wzrasta intensywność przepływu krwi,
• większa dostawa tlenu i substancji energetycznych,
• zwiększona produkcja energii cieplnej,
• większa pobudliwość receptorów mięśniowych
• spadek wrażliwości mięśni na przeciążenia aktywnością fizyczną
• przygotowanie ścięgien, więzadeł i torebek stawowych do obciążenia
Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej.
• Pozycje niskie – cechuje je niskie ułożenie środka ciężkości w stosunku do podłoża (siady, leżenia, podpory,
klęki, itp.).
• Pozycje izolowane – ograniczenie rozprzestrzeniania się ruchu do jakiegoś określonego odcinka, czy
segmentu (np. ustalenie obręczy barkowej przy ćwiczeniach rozciągających mięśnie piersiowe wielkie).
• Pozycje odciążające kręgosłup do ucisku osiowego – to te, w których kręgosłup ustawiony jest
równolegle do podłoża lub pod pewnym kątem. Należą do nich: leżenia przodem, bokiem, tyłem, podpory
przodem, tyłem i bokiem, pozycje Klappa, zwisy
Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość
kolan, płaskostopie?
SKOLIOZA – jest to boczne skrzywienie kręgosłupa o ponad 10 stopni, w konsekwencji
powodujące rotację kręgów względem osi długiej kręgosłupa. Do deformacji dochodzi w
trzech płaszczyznach: czołowej (wygięcie w bok), strzałkowej (pogłębienie krzywizn
kręgosłupa) i poprzecznej (rotacja kręgów)..
KIFOZA – jest to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową. U człowieka fizjologiczna kifoza występuje w
odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa.
LORDOZA – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną. U człowieka fizjologiczna lordoza występuje w odcinku
szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa.
PLECY PŁASKIE – spłaszczenie krzywizn fizjologicznych kręgosłupa. Jest zjawiskiem bardzo niekorzystnym: zmniejsza się
funkcja amortyzacyjna kręgosłupa, poszczególne elementy podlegają wpływom
przeciążeniowym i szybszemu zużyciu. Plecy płaskie prowadzą często do zmian
zwyrodnieniowych.
SZPOTOWATOŚĆ KOLAN – to wada kolan, gdzie podudzie w stosunku do kolan tworzy
kąt ostry,
KOŚLAWOŚĆ KOLAN – to wada polegająca na ustawieniu pod kątem rozwartym podudzi
względem kolan.
PŁASKOSTOPIE – Jest to niewydolność układu więzadłowo- mięśniowego powstająca pod wpływem przeciążeń stopy.
Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych.
METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ RUCHOWYCH
I. METODY REPRODUKTYWNE (odtwórcze).
Metoda naśladowcza – ścisła.
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej w wyniku nakazów i poleceń. Nauczyciel/trener ściśle
określa zadanie – ćwiczenie, a uczestnicy ściśle je odtwarzają (naśladują pokazany ruch).
Metoda zadaniowa – ścisła
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej – ścisłej, tzn. w takiej, w której uczestnicy odczuwają
wewnętrzną potrzebę osiągnięcia ściśle określonego celu.
Metoda programowanego uczenia się.
Metoda jest podobna do zadaniowej – ścisłej. Różnica polega na tym, że program osiągnięcia celu
nauczyciel/trener podaje nie „na żywo”, lecz w postaci broszury lub tablic informacyjnych, a uczestnik
samodzielnie odtwarza zadanie ruchowe.
II. METODY PROAKTYWNE (usamodzielniające).
Metoda zabawowa naśladowcza
Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polegającą na wywołaniu u uczestników potrzeby naśladowania
określonego przedmiotu, czy zjawiska, którego istotą jest określony ruch. Zadaniem uczestników jest naśladowanie
owego przedmiotu czy zjawiska według własnego wyobrażenia i inwencji.
Metoda zabawowa klasyczna
Uczestnicy stawiani są w sytuacji zadaniowej poprzez podanie przez nauczyciela/trenera fabuły zabawy lub przepisów
gry i odpowiednie czynności organizacyjne (celem przygotowania terenu zabaw i gier oraz przyborów). W tej sytuacji
zachowanie się uczestników jest swobodne i samodzielne. Jedynymi ograniczeniami są fabuła i przepisy.
Metoda bezpośredniej celowości ruchu
Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polecając uczestnikom wykonanie prostego zadania w odpowiednio
dobranej pozycji wyjściowej. Celem bezpośrednim dla uczestników jest wykonanie zadania. Właściwy cel znany jest
tylko nauczycielowi/trenerowi.
Metoda programowanego usprawniania się
Ćwiczący czuje się w sytuacji zadaniowej, ponieważ odczuwa potrzebę usprawniania się, w wyniku której podejmuje
określony program działania (np. na „ścieżce zdrowia”). Rolę regulatora czynności usprawniających sprawuje
środowisko (teren, przyrządy itp.). Wykonania konkretnych zadań wymaga pewnej inwencji od uczestników.
III. METODY KREATYWNE (twórcze).
Metoda ruchowej ekspresji twórczej
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej, którą uczestnicy powinni samodzielnie, twórczo
rozwiązać, przy czym każde rozwiązanie zademonstrowane przez uczestnika uważa się za poprawne. Zadania polegają
na inscenizacji poszczególnych tematów ruchem i mimiką.
Metoda problemowa
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji problemowej tzn. takiej z którą uczestnicy spotykają się po raz
pierwszy i nie znają sposobu jej rozwiązania. Uczestnicy samodzielnie analizują sytuację, tworzą rozwiązanie problemu i
weryfikują jego poprawność w praktycznym działaniu.
Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa?
Kultura fizyczna
„Kultura fizyczna obejmuje te wszystkie wartości, które wiążą się z fizyczną postacią i fizycznym funkcjonowaniem
człowieka, zarówno w jego subiektywnym odczuciu, jak i w obrazie społecznie obiektywnym. Wartości te odnoszą się do
zdrowia, budowy i postawy ciała, odporności, sprawności wydolności, urody.”
Na kulturę fizyczną składają się:
•Wychowanie fizyczne
•Rehabilitacja
•Turystyka i rekreacja
•Sport
Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych.
W metodyce wf wyróżnia się 4 rodzaje metod nauczania:
1. metoda syntetyczna (całości) – polega na nauczaniu określonej zabawy, gry, ćwiczenia ruchowego w całości, od
początku w pełnej formie. W przypadku zabaw i gier ruchowych powinna ona być podstawową metodą nauczania.
2. metoda analityczna (części) – polega na nauczaniu poszczególnych elementów zabawy, gry, ćwiczenia ruchowego.
Nauczanie rozpoczyna się od elementów prostych, łatwych. Po opanowaniu przez ćwiczących wyizolowanych
elementów ruchu, należy przejść do bardziej złożonych, by w efekcie końcowym U opanował daną zabawę, grę,
ćwiczenie w całości.
3. metoda syntetyczno – analityczna (mieszana) – polega w pierwszej fazie na nauczaniu częściami, a następnie w
pełnej formie. Może ona polegać także na podziale U na grupy. U mniej sprawni uczą się zabawy, gry, ćwiczenia za
pomocą metody analitycznej, by przejść do pełnej formy ćwiczenia. Natomiast U sprawniejsi mogą uczyć się od
początku w pełnej formie zabawy, gry, ćwiczenia.
4. metoda kompleksowa – polega na nauczaniu wyodrębnionych przez N kompleksów ruchowych danej zabawy, gry
lub ćwiczenia ruchowego i jest połączeniem poprzednich metod, stosowanym często w celu korygowania błędów w
wykonywanym ruchu.
Opisz podstawowe toki lekcyjne.
Część I – wstępna
- trwa około 3 – 8 minut,
- zawiera czynności organizacyjno – porządkowe tj. zbiórka, raport, powitanie, podanie zadań lekcji, pokaz zadania
głównego lekcji,
- część ta ma przede wszystkim wprowadzić U w atmosferę lekcji, przygotować i nastawić U do aktywnego
uczestnictwa w lekcji, wywołać fizjologiczne i emocjonalne ożywienie organizmu U przez zabawy i gry ruchowe.
Część II A – główna (ćwiczenia kształtujące)
- następuje wszechstronne przygotowanie U do zadań lekcji realizowanych w części głównej,
- trwa około 10 – 15 minut,
Część II B - główna
- realizacja zadań dydaktycznych lekcji (nauczanie i doskonalenie ćwiczeń),
- czas trwania 25 – 35 minut,
- w części głównej kształtowane są umiejętności i doskonalona jest sprawność motoryczna, wyrabiana jest płynność i
obszerność,
- nie może w niej zabraknąć zadań ukierunkowanych na samoocenę, samokontrolę, samosterowanie rozwojem
fizycznym.
Część III - końcowa
- trwa około 3 –5 minut,
- następuje uspokojenie organizmu dzieci, korekta postawy ciała omówienie i posumowanie zajęć lekcji, pokaz
zadania głównego lekcji wykonany przez U, czynności organizacyjno – porządkowe (zbiórka, pożegnanie).
Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć ruchowych.
INTELEKTUALIZACJA W ZAJĘCIACH WF
Przekazywanie konkretnych wiadomości, wiedzy uczniom. Dostosowywanie do wiedzy odbiorcy (poziomu
intelektualnego). Będzie to również dobór środków innych niż ruch (DVD, video, biologia, gazeta, itp.)
Intelektualizacja związana jest z tym, co N mówi do U i okolicznościami przekazywania tych treści. Najczęściej wiąże się
tematycznie z:
- wiedzą o sobie samym,
- relacją człowiek – otoczenie,
- wiedzą o sporcie,
- wiedzą o możliwościach wykorzystania swoich umiejętności w ramach organizacji czasu wolnego lub innych
utylitarnych czynności życia codziennego.
Umiastowska uważa, że współdziałanie wf z wychowaniem intelektualnym odbywa się przez:
- realizację świadomego i aktywnego uczestnictwa w procesie nauczania – uczenia się,
- wyposażenie U w wiadomości o celach i zadaniach wf, o wpływie ćwiczeń ruchowych na organizm, o treściach
związanych z realizacją poszczególnych działów programu nauczania,
- realizowanie czynności ruchowych.
INDYWIDUALIZACJA W LEKCJI WF
Dostosowanie zadań ruchowych do możliwości U (sprawność U, wiek, płeć, etap edukacji, zainteresowania, warunki
psychofizyczne).
Indywidualizacja procesu dydaktycznego w wf jest zadaniem trudnym. Reakcje dzieci są zróżnicowane pod względem
rozwoju umysłowego i fizycznego. Różnice te są uzależnione od czynników genetycznych, ale również zależą od postaw,
stosunków społecznych i środowiska, w którym dziecko wyrasta.
W procesie lekcyjnym indywidualizacja dotyczy przede wszystkim:
- tempa opanowania umiejętności ruchowych,
- doboru treści, zadań, metod i form prowadzenia lekcji,
- rozwoju sprawności – progresji,
- intensywności poczynań związanych z tempem lekcji.
Zadaniem N jest dotarcie do każdego U tak, aby umotywować go do zadań czekających w lekcji. W większości przypadków
indywidualizacja związana jest z interakcjami N-U, ale może też dotyczyć konkretnych zadań ruchowych, w których U
samodzielnie określają poziom rozpoczęcia ćwiczenia, czy wręcz sami wyznaczają sobie zadania na miarę swoich możliwości.
INTENSYFIKACJA LEKCJI WF
O zmianach zachodzących w organizmie U decyduje nie tylko rodzaj ćwiczeń, ale także możliwości adaptacyjne do
wysiłków czy nastawienie psychiczne do zadań, budowa ciała albo stopień wytrenowania.
Intensyfikacja związana jest z czynnikami motywującymi, takimi jak:
- potrzeby osiągnięć zadań postawionych sobie,
- potrzeby efektu i odczuwania satysfakcji,
- potrzeby stymulacji w dążeniu do samorealizacji.
Zwiększenie intensywności lekcji możliwe jest głównie przez:
- skrócenie czasu objaśniania na rzecz pokazu,
- skrócenie przerw między ćwiczeniami,
- dobór metod i form maksymalnie angażujących U,
- dobrą organizację pracy,
- interesujący dobór ćwiczeń i zadań do lekcji,
- właściwą motywację uczniów.
Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane.
I. Zabiegi termoterapii
1. Ciepło lecznicze
całościowe – ogólne
sauna: sucha i parowe
gorące kąpiele (temp. wody 38-42 stopnie)
częściowe – miejscowe
promieniowanie IR
okłady żelowe
okłady borowinowe
termofory
poduszki elektryczne
gorący piasek
2. krioterapia
miejscowa
okłady woreczkiem żelowym
masaż mięśni i ścięgien kostką lodu
częściowa kąpiel w wodzie z lodem
okłady z borowiny (ok. 3 stopnie)
spreye oziębiające
para z ciekłego azotu lub dwutlenku węgla
całego ciała – KRIOKOMORA, KRIOSAUNA
II. masaż
1. suchy
klasyczny
segmentalny
drenaż limfatyczny
masaż z użyciem przyżądów
2. hydroterapia
III. trening wibracyjny
IV. kąpiele w wodach leczniczych
HYDROTERAPIA
Jest to wykorzystanie wody gospodarczej i wpływu ciśnienia hydrostatycznego na organizm
Oprócz kąpieli gorących, ciepłych czy zimnych wyróżnia się też różnego rodzaju masaże wodne:
1. natrysk biczowy
• temp. wody : 21-27 stopni C, czasami temperatura ulega zmianie w trakcie zabiegu
• strumień wody jest skupiony za pomocą nasadki na wężu[ ciśnienie wody 1.5 do 3 atmosfer]
• za pomocą tego zabiegu pobudza się ukrwienie mięśni i stawów, dzięki czemu są one lepiej odżywione i
dotlenione
2. natrysk szkocki
• temp. wody zmienna[ najpierw 30-60 s woda ma temp. 38-42 stopnie, następnie przez kilka sekund woda zmienia
temp. na 10-15 stopni C]
• bardzo duże znaczenie ma również ciśnienie wody. która płynie z węża oraz kolejność polewania
3. masaż podwodny
• zabieg polega na zanurzeniu całego ciała w wodzie w specjalnej wannie, do której podłączony jest wąż
• z węża płynie pod ciśnieniem woda[l,5 do 4 atm.], mająca kształt bicza , którym terapeuta wykonuje pod wodą
koliste ruchy masujące na ciele osoby zanurzonej
• zabieg ten bardzo intensywnie pobudza układ krążeniowy i limfatyczny i rozluźnia mięśnie
• oprócz masażu dodatkowym bodźcem jest temp wody [35-38 wody w wannie i di 50 stopni wody płynącej z
węża]
Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny.
Wskazania do korzystania z sauny:
• choroby dróg oddechowych
• częste choroby bakteryjne i wirusowe
• zaburzenia odporności organizmu
• otyłość
• trening układu krążeniowo-oddechowego
• zmęczenie mięśni(usuwanie toksyn)
Przeciwwskazania do korzystania z sauny
• ostre stany chorobowe
• ciężkie niewydolności krążenia
• nowotwory
• wyniszczenie organizmu (np. po leczeniu farmakologicznym)
• stany po Świerzych urazach
Wpływ sauny na organizm
• silne rozszerzenie naczyń krwionośnych całego organizmu
• intensywne pocenie się, które wywołuje odwodnienie oraz utratę jonów sodu i potasu
• przyspieszenie akcji serca
• może wystąpić nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
• zmniejszenie przepływu krwi przez mięśnie
• wzrost temp. ciała nawet o 2 stopnie Celsjusza
• pojawia się uczucie niepokoju przechodzące w osłabienie
• wydzielanie hormonów t.j: adrenalina, endorfiny i prolaktyna
Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii.
RODZAJE ZABIEGÓW
1. Miejscowe
• Zastosowanie zimnej wody z kranu o temp. 15-200C
• Okłady z borowiny ok. 30C w czasie ok. 10 min.
• Okłady z woreczków z lodem ok. 00C w czasie ok. 20-30 min.
• Okłady z zamrożonych woreczków z żelem silikonowym, tzw. cold packs o tem. -50Cdo -150C,czas okładu
do 30 min.
• Masaż lodem, ok. 2-3 min.
• Sprey oziębiający, jednorazowo 5 sek.
• Nadmuch gazem ochładzającym (zimne powietrze -30do-400C; rozprężony azot -110 do -1800C;
rozprężony dwutlenek węgla ok. - 700C)
2. Ogólne
• Kriosauna - pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp.-1000-1600 C,
czas do 3 min.
• Kriokomora – urządzenie składające się najczęściej z 2 pomieszczeń: przedsionka temp.ok.-500C oraz z
komory właściwej temp. ok.-1600C, przeznaczona na kilka osób, czas zabiegu do 3 min.
KRIOTERAPIA – jest nieinwazyjnym zastosowaniem krańcowo niskich temperatur schłodzonego powietrza.
Kriokomora – zabieg wykonywany jest w specjalnej komorze, w której temp. pomieszczenia wynosi od -176 stopni C.
Komory mogą być oziębiane za pomocą ciekłego azotu bądź zimnego powietrza. Najczęściej stosuje się temp. około -
70 do -110 stopni. Czas zabiegu nie dłuższy jak 3 min. Osoba wchodzi do komory ubrana w strój kąpielowy,
rękawiczki, skarpetki, nauszniki i drewniane klapki. Podczas zabiegu należy spokojnie powoli oddychać przez maskę.
Adaptacja organizmu następuje w przedsionku komory, po tym osoba wchodzi do komory właściwej. Po wyjściu z
komory należy wykonać kilka ćwiczeń rozgrzewających.
Kriosauna – pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp. -100 do -160 stopni, czas
3 min.
Na czym polega i co daje trening wibracyjny?
Podczas „Wibracji Całego Ciała” wibracje mechaniczne są przenoszone na ciało dzięki platformie wibrującej. Stymulacja
mechaniczna powoduje odruch rozciągania mięśni powodujący mimowolne skurcze włókien mięśniowych. Oznacza to, że
mięśnie reagują na wibrację automatycznymi, naprzemiennymi skurczami i rozkurczami. Przy częstotliwości 30 Hz i
wyższej naprężenia mięsni są bardzo intensywne i skuteczne. Przy niższych częstotliwościach uzyskuje się optymalny efekt
relaksacyjny.
Podczas konwencjonalnych ćwiczeń pracuje jedynie 40% włókien mięśniowych. Podczas „Wibracji Całego Ciała” pracuje
aż do 100%. Dodatkowo wibracja ma pozytywny wpływ także na ścięgna, kości, system nerwowy oraz równowagę
hormonalną.
Najważniejsze korzyści płynące z „Wibracji Całego Ciała” w porównaniu do klasycznych ćwiczeń:
• Ćwiczenie jest efektywne i nie tak czasochłonne!
• Urządzenie nie zajmuje dużo miejsca.
• Jest łatwe w użyciu.
• Sesje ćwiczeń zajmują mało czasu (średnio 10 – 15 minut na sesję).
• Widoczne efekty w krótkim czasie!
• Może być stosowana u osób, które nie mogą stosować silnych obciążeń.
• Przeznaczona zarówno dla osób młodych, starszych i dzieci.
• Szerokie zastosowanie.
• Duża gama ćwiczeń, angażująca niemal wszystkie grupy mięśniowe.
Najważniejsze efekty:
1. Modelowanie sylwetki
2. Aktywacja krążenia krwi
3. Zwiększenie siły mięśni
4. Zwiększenie elastyczności mięśni
5. Zwiększenie relaksacji mięśni
6. Zwiększona koordynacja / stabilność
7. Zmieszenie cellulitisu
8. Zapobieganie osteoporozie
9. Spalanie tłuszczu
Co to jest wskaźnik BMI i o czym świadczy?
Warunkiem utrzymania stałej masy ciała jest tzw. zerowy bilans energetyczny.
Body Mass Index BMI – wskaźnik Queteleta określa
•Wykorzystywany jest jako praktyczne kryterium względnej oceny stopnia nadwagi i otyłości (nie uwzględnia rozkładu
tkanki tłuszczowej oraz składu procentowego tkanki tłuszczowej i mięśniowej).
•Prawidłowy zakres BMI 18,5-25
•BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2
. Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie.
1. Cukry – węglowodany
Węglowodany są podstawowym i najbardziej wydajnym źródłem energii. Są to związki złożone z węgla, wodoru i tlenu i
dzielimy je na cukry proste (jak glukoza i fruktoza) oraz cukry złożone.
2. Białka
Białka są podstawowym materiałem budulcowym organizmu i powszechnie występują zarówno w produktach pochodzenia
zwierzęcego, jak i roślinnego. Poza budową komórek, pełnią wiele innych ważnych zadań, gdyż białka to także enzymy, bez
których niemożliwa byłaby większość przemian chemicznych.
Istnieją duże rozbieżności poglądów na temat zapotrzebowania sportowców na białko. Przyjmuje się, że jest to od 1,2 do
3,0g na kg masy ciała.
3. Tłuszcze – lipidy
Tłuszcze, zwane trójglicerydami to związki glicerolu i rozmaitych kwasów tłuszczowych. Te ostatnie dzielimy na nasycone
(spotykane głównie w tłuszczach zwierzęcych) i nienasycone – obficie występujące w roślinach, ale także np. w mięsie ryb.
Tłuszcze są ważnym źródłem energii, a ponadto materiałem zapasowym odkładanym w tkance tłuszczowej –
umiejscowionej pod skórą i wokół narządów wewnętrznych jamy brzusznej.
Tkanka tłuszczowa u zdrowego dorosłego człowieka stanowi od 10 do 18% wagi ciała i oprócz pełnienia funkcji
zapasowych, chroni organizm przed utratą ciepła. Należy pamiętać, że cukry także mogą zostać przetworzone w tłuszcze i
odłożone w tkance tłuszczowej. Oznacza to, że dieta z nadwyżką węglowodanów – podobnie jak i jedzenie nadmiernej
ilości tłuszczu – również może przyczyniać się do nadwagi.
4. Witaminy
Witaminy są związkami organicznymi o bardzo różnorodnej budowie chemicznej. Warunkują prawidłowy przebieg
procesów życiowych. Brak witamin prowadzi do schorzenia, zwanego awitaminozą
5. Błonnik
Ważnym składnikiem pożywienia są także substancje, które nie ulegają trawieniu, określane jako włókno pokarmowe lub
błonnik. Są to pozostałości komórek roślinnych składające się przede wszystkim z celulozy, choć także z pektyn, ligniny i
innych nieprzyswajalnych związków.
Wpływają na odpowiednie wydzielanie śliny, właściwe stężenie kwasu solnego w żołądku, a także pobudzają ruchliwość jelit
i tworzą korzystne podłoże dla rozwoju flory bakteryjnej.
W żywieniu przeciętnego człowieka podstawowe zasady żywienia to: białko 15%, tłuszcze 25-30%, cukrowce 50-60%.
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zależy nie tylko od rodzaju dyscypliny sportowej, ale również od okresu
treningowego i indywidualnych uwarunkowań w danym okresie przygotowawczym.
B : T : W=1g : 1g : 4,5g /kg beztłuszczowej masy ciała
ŻYWIENIE- PODSUMOWANIE
Na tydzień przed zawodami: Przyjmuj 60-70% węglowodanów lub 7-8g/kg mc, produkty o niskim IG
Jeden dzień przed zawodami: Posiłki wysokowęglowodanowe o niskim IG; dużo płynów, mało tłuszczy
2-4 godziny przed zawodami: niskie IG, wysokowęglowodanowe, niskotłuszczowe i niskobiałkowe; 400 – 600 ml
płynów;
1 godzina przed zawodami: 1g węglowodanów na 1kg mc;
15-30 min. przed zawodami: wypij 125-150ml płynu;
Podczas zawodów trwających po nad 60min.: 30 do 60g węglowodanów na godzinę; IG wysoki lub umiarkowany
(bez fruktozy); 150 do 300 ml płynu co 15-20 minut;
Po zawodach: Przyjmuj 1g/kg mc węglowodanów w ciągu 2 godzin po wysiłku; IG wysoki; 500ml płynu
bezpośrednio po starcie lub meczu i później kontynuuj regularnie;
Wymień cele i zadania diety.
Dieta w sporcie powinna dostarczać odpowiedniej ilości energii, składników odżywczych, witamin i minerałów.
Odpowiednie zbilansowanie diety w danych okresach przygotowawczych bezpośrednio wpływa na ogólna wydolność
organizmu, oraz przyspiesz jego regeneracje po wysiłku.
CELE DIETY
• wyrównanie ubytków energetycznych i strat substancji odżywczych
• normalizacja masy ciała do BMI=18,4-24,9
• przywrócenie prawidłowych procesów metabolicznych
• detoksykacja organizmu ze szkodliwej mikroflory i pierwiastków metali ciężkich
• oczyszczenie jelita grubego ze złogów kałowych przez zwiększenie spożycia błonnika.
• zahamowanie przewlekłych procesów oksydacyjnych i zmniejszenie stężenia wolnych rodników poprzez zwiększone
spożycie witamin i składników mineralnych antyoksydacyjnych
Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej (właściciela
fitness klubu)?
§ 2. 1. Prowadzący działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej, o której mowa w § 1, zwany dalej "prowadzącym
działalność", jest obowiązany do:
1) opracowania regulaminu zajęć oraz zapoznania z nim uczestników tych zajęć,
2) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przebieg zajęć, posiadającej kwalifikacje zawodowe, o których
mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, zwanej dalej "ustawą",
3) ubezpieczenia uczestników zajęć od następstw nieszczęśliwych wypadków na zasadach ogólnych,
4) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej warunków bezpieczeństwa oraz warunków sanitarnohigienicznych
określonych w odrębnych przepisach,
5) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej bazy rekreacyjno-sportowej odpowiedniej dla formy
prowadzonych zajęć,
6) dopuszczenia do uczestnictwa w zajęciach wyłącznie osób posiadających zaświadczenie lekarskie o braku
przeciwwskazań do udziału w tych zajęciach lub które złożą podpisane własnoręcznie, a w przypadku osób niepełnoletnich
przez przedstawiciela ustawowego, oświadczenie o zdolności do udziału w zajęciach rekreacyjnych.
2. Prowadzący działalność dostarcza uczestnikom zajęć rekreacyjnych, przed ich rozpoczęciem, regulamin uczestnictwa w
tych zajęciach oraz program określający w szczególności:
1) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres lub siedzibę prowadzącego działalność w dziedzinie rekreacji
ruchowej,
2) imię, nazwisko i kwalifikacje zawodowe osoby prowadzącej zajęcia,
3) termin lub terminy zajęć,
4) miejsce realizacji zajęć,
5) udostępniane urządzenia i sprzęt rekreacyjno-sportowy,
6) wyposażenie uczestników w sprzęt zabezpieczający i ochronny lub ratunkowy,
7) warunki zakwaterowania i wyżywienia,
8) cenę zajęć oraz zakres usług objętych tą ceną,
9) zasady kwalifikowania osób do udziału w zajęciach,
10) maksymalną ilość osób uczestniczących w zajęciach,
11) ilość uczestników przypadających na jednego prowadzącego zajęcia,
12) reguły zachowania się uczestników w czasie realizacji zajęć.
Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy.
ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY
6. Ocena sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku
Najpierw i przede wszystkim pomyśl o swoim bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie poszkodowanego i obecnych
osób postronnych, tak, aby nie było więcej rannych.
7. Ocena bezpieczeństwa swojego i poszkodowanego
Udzielanie pomocy może być niebezpieczne dla ratownika
Podczas udzielania pierwszej pomocy może dojść do zarażenia wieloma chorobami np. wirusowe zapalenie wątroby, wirus
HIV - dlatego podczas wykonywania wszelkich czynności przy poszkodowanym ratownik powinien mieć założone
lateksowe lub foliowe rękawiczki jednorazowego użytku.
8. Ocena stanu poszkodowanego i sprawdzanie czynności życiowych
Sprawdzić stan osoby poszkodowanej: przytomność i oddech
9. Wezwanie pomocy
• Gdzie i kiedy się to stało
• Co się wydarzyło
• Ile jest ofiar wypadku
• Jakie są widoczne uszkodzenia ciała
• Kto i skąd wzywa pomocy
• Pytanie: co można zrobić, aby pomóc choremu
10. Rozpocznij RKO
Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn.
ZŁAMANIA
Złamanie jest przerwaniem ciągłości tkanki kostnej.
Złamania dzielimy na:
• zamknięte - gdy skóra dookoła złamanej kości jest nienaruszona,
• otwarte - gdy jest przerwana ciągłość skóry a kość może być narażona na zanieczyszczenia pochodzące z
powierzchni skóry i powietrza.
Złamanie należy podejrzewać jeżeli:
• wystąpi obrzęk i ból, nasilający się przy uciśnięciu lub próbie poruszenia kończyną,
• poszkodowany nie może w pełni lub częściowo wykonywać ruchów uszkodzoną kończyną,
• wystąpi nieprawidłowa ruchomość w miejscu, w którym normalnie jest nieruchoma,
• uszkodzona kończyna wyraźnie straci swój prawidłowy kształt,
• w razie gdy widoczne są odłamy kostne (w przypadku złamań otwartych).
Postępowanie
• uszkodzone miejsce odsłaniamy tylko w przypadku podejrzenia istnienia rany poprzez rozcięcie lub rozprucie
części ubrania,
• jeśli jest to złamanie otwarte tamujemy ewentualny krwotok i zakładamy na ranę jałowy opatrunek (bezpośrednio
na ranę kładziemy ostrożnie jałowy gazik, tak aby nie wcisnąć złamanej kości ani jej odłamków).
• unieruchamiamy przynajmniej
dwa sąsiednie stawy tzn. leżący
powyżej i poniżej złamania,
• nie nastawiamy i nie poruszamy uszkodzoną kończyną (konieczne czynności wykonujemy z naciągiem),
ZWICHNIĘCIA
Przemieszczenie się jednej powierzchni stawowej w stosunku do drugiej.
Objawy
-zwichnięty staw uległ zniekształceniu,
-pojawia się silny ból, obrzęk, zasinienie,
-niemożność wykonywania ruchów w stawie
Pierwsza pomoc
Postępowanie jest takie samo jak przy załamaniach.
SKRĘCENIA
Jest to naciągnięcie lub naderwanie aparatu wiązadłowo - torebkowego stawu.
Skręcenie jest mniej groźną formą niż zwichnięcie ponieważ nie zostaje rozerwana torebka stawowa i dzięki elastyczności
wiązadeł zostają przywrócone normalne stosunki anatomiczne stawu.
Objawy, pierwsza pomoc jak przy zwichnięciu
Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie?
E d u k a c j a – to ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka.
W y c h o w a n i e – to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków
(zmian rozwojowych)w osobowości wychowanka.
K s z t a ł c e n i e – to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata,
przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości.
U c z e n i e s i ę – jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości,
umiejętności, nawyki, postawy)w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczenia i
ćwiczenia)
N a u c z a n i e – jest procesem kierowania uczeniem się uczniów w toku planowanej pracy nauczyciela z uczniami.
Na czym polega podmiotowe traktowanie?
Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży oznacza humanistyczne i partnerskie podejście do dzieci i młodzieży w
procesie kształcenia.
Przejawem podmiotowego traktowania wychowanka są:
- AKCEPTACJA - równoznaczna z upatrywaniem w wychowanku wartości samoaktualizujących się i ulegających ciągłemu
samodoskonaleniu,
- ROZUMIENIE EMPATYCZNE dzieci i młodzieży, polegające na aktywnym wsłuchiwaniu się w wypowiedzi drugiego
człowieka i jednoczesnym wczuwaniem się w jego doznania, uczucia i myśli,
- AUTENTYZM nauczycieli i wychowawców, to szczerość i otwartość w kontaktach z innymi,
- POSZANOWANIE PRAWA DO WŁASNEJ PODMIOTOWOŚCI czyli niezależności / autonomii/ i odrębności /
niepowtarzalności /.
Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą).
Style kierowania zespołem wychowawczym
1. Demokratyczny
- nawiązywanie z wychowankami serdecznych, przyjacielskich kontaktów, bez wzbudzania uczucia lęku,
- odwoływanie się do inicjatywy i pomysłowości wychowanków, liczenie się z ich zamierzeniami i wspólnie podjętymi
decyzjami,
- cierpliwe udzielanie wychowankom gruntownych informacji na interesujące ich tematy,
- występowanie w roli równorzędnych partnerów w kierowanym przez siebie zespole wychowawczym,
- pełnienie roli animatorów, inicjatorów, doradców, nie decydentów,
- dyskusja, wspólne działanie, stawianie na nagrodę, nie karę, wszechstronna pomoc, ale także umiejętność przyznania się
do błędu
Skutki demokratycznego stylu kierowania zespołem:
- darzenie sympatią kierownika grupy i identyfikowanie się z nim,
- podejmowanie zadań na własną odpowiedzialność w przekonaniu o sensowności działania,
- wykonywanie zadań nawet pod nieobecność kierownika, bez potrzeby kontroli,
- wykazywanie się większą kreatywnością w osiąganiu celów,
- wspólne poszukiwanie sposobów przezwyciężania trudności nie usiłując obciążać winą za ich powstanie tylko jednego z
uczestników grupy,
- wysoki stopień identyfikacji z grupą.
2. Autokratyczny
- to styl, który zobowiązuje wychowawcę do przejmowania odpowiedzialności za wszelkie zachowania wychowanków.
- główne metody wychowawcze to kara i nagroda, nakazy i zakazy, -. wychowawca w sposób ostateczny podejmuje wszelkie
decyzje w sprawie poczynań wychowawczych i sposobów ich realizacji.
Skutki autokratycznego stylu kierowania zespołem:
- niechętny stosunek wychowanków do wychowawcy, częsta niemożność porozumienia się,
- brak entuzjazmu do wykonywania zadań, często niedostosowanych do możliwości wychowanków,
- emocjonalna niestabilność i przejawy niechęci we wzajemnej współpracy,
- niekiedy przejawy wzmożonej agresji, lub obojętności,
- względnie zadowalające osiągnięcia szkolne.
3. Liberalny
- dawanie wychowankom możliwie szerokiego zakresu swobody,
- wywieranie minimalnego wpływu na podopiecznych ,rezygnacja z kierowania,
- rezygnacja z odpowiedzialności za zachowania wychowanków,
- doradza wtedy, gdy jest poproszony.
Skutki liberalnego stylu kierowania grupą:
- bezcelowe, chaotyczne zachowania podopiecznych,
- trudności w porozumiewaniu i stąd zachowania agresywne,
- brak, lub słabe więzi rzeczowe i osobowe,
- obecność wychowawcy – kierownika nie działa mobilizująco,
- pod nieobecności wychowawcy, funkcję kierowniczą pełni jeden z członków grupy.
Proszę wyjaśnić pojęcia: kultura, kultura fizyczna, wychowanie fizyczne, wychowanie,
sport, rekreacja, asertywność.
Asertywność – podstawa odznaczająca się akceptacją samego siebie, otwartością i bezpośredniością
w wyrażaniu własnych poglądów (z zachowaniem szacunku dla opinii innych ludzi) oraz domaganie
się respektowania własnych praw, nie odmawiając tych praw innym. Asertywność oznacza wiarę w
siebie, ale jednocześnie szacunek dla uczuć i potrzeb innych.
Kultura – Całokształt duchowego i materialnego dorobku ludzkości (duchowy – wiara, tradycje,
materialny – dzieła sztuki, nazwiska) gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu dziejów,
przekazywany z pokolenia na pokolenie. Zachowania ludzi stają się elementem kultury dopiero wtedy,
gdy są akceptowane przez ogół społeczeństwa i przekazywane następnym pokoleniom.
Kultura fizyczna – część kultury społeczeństwa związana z rozwojem fizycznym człowieka, z
dbałością o zdrowie, sprawnością, wydolnością fizyczną i piękne ciało. O rozwoju kultury fizycznej
decydują:
- system wartości
- tradycje
- światopogląd
- wychowanie
- przekonania
- rozwój nauki
- materialny poziom życia
- potrzeby indywidualne i społeczne
Kulturę fizyczną tworzy:
- wychowanie fizyczne, mające na celu rozwój i podtrzymanie sprawności oraz wytworzenie
nawyków,
- rehabilitacja ruchowa ma za zadanie przywrócenie utraconego z różnych przyczyn zdrowia
lub sprawności fizycznej,
- rekreacja jest czynnym wypoczynkiem, zapewnia regenerację sił (fizyczną i psychiczną) przez
wykonywanie czynności interesujących przyjemnych, pozbawionych elementów obowiązku
- sport wyczynowy zaspokaja potrzebę aktywności ruchowej połączonej z rywalizacją oraz
potrzebę dążenia do perfekcji
Wychowanie – całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka oraz
przygotowujących go do życia w społeczeństwie.
Wychowanie fizyczne – ujęty w system pedagogiczny proces uczestnictwa w kulturze fizycznej
młodych pokoleń, którego celem jest wspomaganie rozwoju fizycznego, ruchowego i zdrowia oraz
przygotowanie do podtrzymania i pomnażania tych właściwości w życiu późniejszym.
Sport – to świadoma i dobrowolna działalność człowieka, której istotę stanowi indywidualne bądź
zespołowe współzawodnictwo na lądzie, wodzie i w powietrzu, w pokonywaniu czasu , przestrzeni,
przeszkód naturalnych lub sztucznych oraz przeciwnika
Lub
Sport – to ćwiczenia i gry służące podnoszeniu i nabywaniu sprawności fizycznej, wyrabianiu
pewnych cech charakteru ( wytrwałość, punktualność, lojalność, sumienność, przestrzeganie zasad i
reguł).
Rodzaje sportu:
- wyczynowy (amatorski i zawodowy), w którym dominującym czynnikiem jest osiągnięcie jak
najlepszego wyniku
- rekreacyjny – w którym głównie nacisk kładzie się na utrzymanie sprawności fizycznej,
odprężenie i dobre samopoczucie
2
Rekreacja:
1. Zespół zachowań realizowanych przez jednostkę w czasie wolnym – samoorganizacja czasu
wolnego
2. proces wypoczynku po pracy
3. zjawisko społeczno-kulturowe, którego podstawę stanowi wzrost ilości czasu wolnego,
związane z tym formy zachowań ludzi
Podział rekreacji:
- bierna
- czynna
- ruchowa
Bierna obejmuje takie zachowania jak: opalanie się, słuchanie muzyki, oglądanie telewizji.
Czynna to formy o przewadze wysiłku psychicznego ( np. gra w szachy, rozwiązywanie
krzyżówek ) oraz fizycznej.
Ruchowa to formy o przewadze wysiłku fizycznego, związane z ruchem mięśniowym.
Inny podział rekreacji:
- rekreacja ruchowa (fizyczna) – obejmuje wszelkie formy działalności rekreacyjno-fizycznej
(np. zabawy sportowe). Bywa określona mianem „sportu dla wszystkich”
- rekreacja twórcza – kształtuje osobowość i wpływa na sferę emocjonalną człowieka (formy
działalności : plastyczna, muzyczna, teatralna, fotograficzna)
- rekreacja kulturowo-rozrywkowa – np. czytelnictwo rozrywka umysłowa, gry towarzyskie,
koła naukowe, itp.
- Rekreacja poprzez działalność społeczną działania dobrowolne, podejmowane w czasie
wolnym na rzecz innych ludzi.
Rekreacja to te zajęcia, które są podejmowane w czasie wolnym dla odpoczynku, poprawiania i
podtrzymania zdrowia, rozrywki i samodoskonalenia, obejmująca wszelkie formy aktywności, nie
tylko ruchowej.
Właściwości płynące z uprawiania rekreacji:
- Aktywność – wykazuje, że rekreacja jest kategorią działania, nie oznacza bezczynności.
Stanowi ją zarówno bieganie, wspinanie, żeglowanie, oglądanie dzieł sztuki. Jest kluczowym
składnikiem stylu życia i podstawowym determinantem sprawności człowieka.
- Dobrowolność – swoboda dobrowolnej treści i formy bez konieczności należenia do
jakiegokolwiek stowarzyszenia, gdyż zgodnie z zainteresowaniem i zamiłowaniem dla
własnej przyjemności i satysfakcji wynikającej z działania. Zespół wartości możliwych do
realizacji bez względu na wiek , płeć, stopień usprawnienia ruchowego czy umysłowego.
- Bezinteresowność – ekonomicznych przy podejmowaniu decyzji i udziału w czynnej
rekreacji, brak motywów
- Przyjemność – samozadowolenie, pozytywne spojrzenie na świat pomimo zmartwień, trosk
codziennego życia.
Opisz cechy, funkcje i formy rekreacji ruchowej.
Rekreacja Ruchowa
Aktywny wypoczynek, masowa kultura fizyczna, czynności związane z ruchem i wysiłkiem
fizycznym. Ma za zadanie zapewnić biologiczną sprawność organizmu, jednocześnie usprawnić
psychiczne i społeczne funkcjonowanie jednostki, poszerzając sferę jej zainteresowań i możliwości.
Zajęcia o treści ruchowo-sportowej lub turystycznej, którym człowiek oddaje się z własnej chęci w
czasie wolnym dla odpoczynku, przyjemności i rozwoju własnej osobowości.
Cechy rekreacji ruchowej:
- ma miejsce w czasie wolnym
- forma zajęć dobrowolnych, bez przymusu
- wypływa z zainteresowań i potrzeb człowieka podejmowana w celach wypoczynkowych,
rozrywkowych, kulturowych, a także dla rozwoju własnej osobowości i zdrowia
- forma czynnego wypoczynku po nauce, pracy
- działalność społecznie aprobowana
Funkcje rekreacji ruchowej:
- kompensacyjno-korekcyjna – poprawa sprawności fizycznej, wyrównanie niedoboru aktywności
ruchowej,
- społeczno-wychowawcza – reguluje siły fizyczne, psychiczne, zabezpiecza indywidualne
potrzeby i zainteresowania , przyczynia się do stałego rozwoju ale i dla poszczególnych grup ,
które w niej uczestniczą. Spełnia rolę rekreacji w rodzinie, w szkole, w społeczności osiedlowej
- aktywny wypoczynek – podtrzymuje aktywne postawy człowieka w ciągu całego życia i w jego
wszystkich rolach. Jest wypełniony różnymi zajęciami rozwijającymi osobowość.
Formy rekreacji ruchowej – działalność obejmująca indywidualne lub zespołowe wykonywanie
czynności przynoszących odpoczynek rozrywkę, sprawność, zdrowie, rozwijającą osobowość, a
wykorzystująca ruch jako środek oddziaływania na organizm w zależności od potrzeb, zainteresowań.
Podział rekreacji ruchowej ze względu na intensywność wysiłku:
- relaksacyjne – spacery, wędkowanie, obserwacje przyrody
- o średniej intensywności – jazda na łyżwach, żeglowanie, gimnastykowanie
- ćwiczenia intensywne – biegi, pływanie, aerobik
Podział rekreacji ruchowej ze względu na poziom trudności:
- łatwe – biegi, jazda na rowerze
- średnie – siatkówka, pływanie, jazda na łyżwach
- trudne – narciarstwo, wspinaczka
Podział rekreacji ruchowej ze względu na pory roku:
- letnie
- zimowe
- całoroczne – kulturystyka, kręgle itp.
Podział rekreacji ruchowej ze względu na miejsce ćwiczeń:
- plenerowe
- pod dachem
- boiskowe
Podział rekreacji ruchowej ze względu na formy organizacyjne:
- indywidualne i zespołowe
- „Sport dla wszystkich” – cechą charakterystyczną jest udział w niej osób dorosłych w wieku
produkcyjnym i emerytalnym, rodzin, młodzieży.„Sport dla wszystkich” – prawo każdego
człowieka do sportu, do korzystania z warunków do uczestnictwa w sporcie.
- dyscypliny sportu, różne formy aktywności ruchowej od spontanicznych, niezorganizowanych
zabaw i gier ruchowych do zorganizowanych ćwiczeń fizycznych wykonywanych regularnie.
Zadania rodziny w wychowaniu do rekreacji:
- umiejętne pokierowanie zainteresowaniami i aktywnością ruchową dziecka
- odpowiednio przemyślany dobór form i treści rekreacji
- wspólne uczestnictwo w rekreacji dzieci z rodzicami
- wpojenie pożądanych nawyków, kształtowanie postawy i rozbudzanie potrzeb w zakresie
aktywności ruchowej w czasie wolnym na podstawie własnego przykładu.
Opisz osobowość instruktora rekreacji ruchowej.
Instruktor powinien godnie się reprezentować, mieć prawidłową postawę ciała – sylwetkę
- strój sportowy – styl sportowy lub do uprawiania sportu musi być czysty , estetyczny, musi
zapewniać swobodę ruchu
- sprawność fizyczna im więcej dyscyplin poznamy tym będzie lepiej
- wysoka wydolność fizyczna
- wszechstronne zdolności ruchowe, umiejętności techniczne
- posługiwanie się sprzętem
- wiedza o dyscyplinach sportowych, przepisach
- zdolność mówienia – głos donośny, głośny
Opisz czynniki utrudniające i uniemożliwiające uczestnictwo w rekreacji ruchowej.
Wszelkie udogodnienia cywilizacyjne, środki komunikacji, automatyzacja, różnego rodzaju maszyny
– zmniejszają do minimum aktywność fizyczną, a środki masowego przekazu z roku na rok zabierają
człowiekowi coraz więcej czasu i skłaniają do pasywnego trybu życia. Postępujący proces urbanizacji
i uprzemysłowienia powoduje zmniejszenie się terenów zielonych, zanieczyszczenie gleby, wód i
powietrza oraz kurczenie przestrzeni naturalnie wykorzystywanych do rekreacji.
Brak czasu stanowi najpotężniejszą barierę i wymieniany jest jako najczęstsza przyczyna nie
uprawiania sportu (rekreacji). Dużo obowiązków, praca na dwa etaty, praca dorywcza, szkolenia
podnoszące kwalifikacje najczęściej podawane są jako główna przyczyna bezruchu.
bariera poznawcza:
- poziom wiedzy
- stan upowszechnienia wiedzy
- społeczna recepcja wiedzy
bariera psychologiczna:
- nietrwała motywacja
- niedorozwój potrzeb
- skromne aspiracje
- brak dyspozycji wolicjonalnych
- lęk przed urazem lub ośmieszeniem
bariera kulturowa:
- historyczne wzorce zachowań w społeczeństwie
- brak tradycji aktywnego spędzania czasu wolnego
- negatywne postawy do kultury fizycznej
bariera ekonomiczna:
- niski poziom warunków życia
- wzrost kosztów usług sportowych i turystycznych
- wzrost cen za sprzęt rekreacyjno-sportowy i turystyczny
bariera ideologiczna:
- uznanie sportu wyczynowego za najważniejszą część kultury fizycznej
- trudności organizacyjno-materialne, niski prestiż zawodowy specjalisty od rekreacji
- próba pogodzenia różniących się modeli wypoczynku konsumpcyjno-aktywnego
Jakie zadania ma do spełnienia animator-instruktor rekreacji?
Rolą instruktora jest przede wszystkim uświadamianie ludziom przychodzącym na zajęcia kim są,
jakich wyborów dokonywać powinni w zakresie swego stylu życia oraz jak mogą dbać o swoje ciało
i psychikę. Nauczenie, jak w pełni kontynuować swoje życie i czynić je satysfakcjonującym. Praca
instruktora obejmuje swym wpływem wszystkie sfery osobowości uczestnika zajęć – fizyczną,
psychiczną, motoryczną i emocjonalną. Podstawą sukcesu każdego instruktora jest przede wszystkim
własna postawa wobec celów treningu. W czasie prowadzenia zajęć instruktor musi być zawsze sobą,
tylko wtedy będzie osobą wiarygodną i godną naśladowania, przez tych, których uczy. Z tego powodu
bardzo ważne jest aby instruktor wytworzył w sobie własne motywacje wewnętrzne i nie kierował się
tylko motywacjami zewnętrznymi (sposobem zdobywania pieniędzy lub dbania o własną urodę). Sport
musi stać się częścią jego stylu życia, a nie tylko narzędziem osiągnięcia pewnych celów.
Opisz etapy procesu rekreacji.
a) Diagnoza – ocena aktualnego stanu (diagnoza osobnicza i środowiskowa)
b) Prognoza – określenie możliwych do realizacji celów programowanie
c) Dobór treści, metod, form i środków realizacji zadań
d) Realizacja – wykonanie zaprogramowanych zadań
e) Ocena efektów – ocena skuteczności prowadzonych działań
Opisz elementy programowania, jako wstępnej części procesu rekreacji.
- najogólniej określony cel działania z uwzględnieniem możliwości oraz form pracy, którą
wyznaczają warunki,
- analizę warunków pracy – właściwości naturalne, infrastrukturę sportową, możliwości sprzętowe,
kadrowe,
- warunki czasowe prowadzenia zajęć, ich regularność i systematyczność, uwzględnienie tzw.
sezonowych działań, bądź okresów martwych,
- możliwości wykorzystania dużej ilości form rekreacyjnych, kompleksowość działań, różne
pakiety usług itp.,
- informacje dotyczące odbiorcy: wiek, płeć, wykonywany zawód, warunki materialne, problemy
zdrowotne,
- zaspokajanie wielorakich potrzeb rekreacyjnych potencjalnych uczestników w rekreacji,
- kulturowe aspiracje środowiska społecznego,
- tradycje i obyczaje panujące na danym terenie,
- bariery udziału w rekreacji ruchowej, które mogą występować wśród uczestników.
Opisz rolę rekreacji fizycznej w przeciwdziałaniu chorobom cywilizacyjnym.
Jedną z chorób cywilizacyjnych jest osteoporoza – rzeszotowienie kości, powodujące nadmierną
podatność na złamania, nawet u ludzi w młodym wieku. Osteoporoza staje się faktem, w
społeczeństwach o drastycznie ograniczonej aktywności ruchowej, w związku z przerostem
automobilizmu i automatyzacji, gdzie możliwości ruchu są znikome.
Do najbardziej rozpowszechnionych chorób cywilizacyjnych zaliczają się: choroba wieńcowa,
nadciśnieniowa, nerwice, choroby układu krążenia, miażdżyca, otyłość, cukrzyca, choroby wrzodowe
układu pokarmowego, choroby uczuleniowe. Przyczyną takiego stanu naszej cywilizacji są: zjawisko
stresu (stany ciągłych napięć i znużenia), brak ruchu, niewłaściwa dieta.
Jednym z bardziej skutecznych antidotum na choroby cywilizacyjne jest praca fizyczna i rekreacja
ruchowa. Przed rekreacją fizyczną roztacza się poważne zadanie ratowania naszego zdrowia i życia,
poprzez stwarzanie warunków i możliwości do ćwiczeń rekreacyjnych. Jak dobrze wiadomo podczas
wysiłku fizycznego cały wzmacnia się mięsień sercowy, poprawia się praca układu odpornościowego,
poprawia się utlenowanie krwi, które jest wynikiem lepszej pracy układu oddechowego. Dodatkowo
wzocnieniu ulegają mięśnie szkieletowe, które mają ogromny wpływ na utrzymanie prawidłowej
postawy. Prawidłowa postawa natomiast ma wpływ na prawidłową pracę całego organizmu.