ubezp wykłady 13 cz1

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE WYK

Geneza ubezpieczeń społecznych

Zalążki instytucji ubezpieczeń społecznych

Pierwotnym sposobem rozwiązywania problemów socjalnych, bytowych była pomoc w naturze – wyżywienie, odzież, schronienie

/Rzymianie nie byli z zasady filozofami, lecz praktykami, nie tyle opisywali pewne zjawiska przyrodnicze i społeczne co tworzyli konkretne instytucje /

  1. Święto Saturnaliów - ludzie świętowali przez tydzień, panowie razem ze swoimi niewolnikami, zawieszano działalność sądów i wykonywanie wyroków, obdarowywano się podarunkami, za czasów Cesarstwa w tym właśnie okresie zaczęto urządzać również igrzyska, podczas których rozrzucano podarki, pieniądze

  2. Klientela – instytucja jeszcze z czasów plemiennych, ludzie towarzyszący możnym, usłużni im, w zamian otrzymywali wsparcie pieniężne i rzeczowe, zaproszenia na przyjęcia, z czasem instytucja ta uległa wypaczeniu, źle się kojarzyła, jako zachowanie upokarzające graniczące z żebractwem, później pojęcie to przylgnęło do biednej szlachty na usługach magnatów

  3. Alimentacje – państwowe zapomogi na dzieci dla biednych rodziców z myślą o przyszłych wojskowych i sile roboczej, dopiero z czasem nabrały cech charytatywnego działania

  1. Frumentacje – to instytucja rozdawnictwo zboża, istniały tzw. frumentacje stałe i okazjonalne. Poza zbożem zdarzały się okazjonalne dary: wino, oliwki, sól

  2. Ceny maksymalne - Rzymianie potrafili nawet wprowadzić ceny maksymalne na zboże państwowe, każdy mógł tanio kupić od państwa zboże legitymując się obywatelstwem i faktem osiedlenia w Rzymie /nie ubóstwem/

  3. Prawo o zakazie marnotrawienia jedzenia

  4. Prawo o zniesieniu zadłużenia mieszkańców

  5. Termy, akwedukty, biblioteki

  6. Ustanawianie świąt – rzymianie lubowali się w ustanawianiu licznych świąt (ponad 180 w ciągu roku kalendarzowego), służyły one m.in. rozładowywaniu napięć społecznych

zinstytucjonalizowane formy pomocy w Grecji : bractwa i gildie (dzisiejsze cechy) pomagały potrzebującym

Ale już w czasach starożytnych przejmowano za opłatą ryzyko powstania określonych szkód i zrzeszano się w celu ponoszenia wspólnego ryzyka

Starożytny Rzym : powoływano oddzielne organizacje : np. collegium funeratica - ponosiły wydatki na koszty pogrzebu ze wspólnego funduszu, collegium veteranorum – zrzeszały byłych żołnierzy celem niesienia im pomocy w potrzebie. Jednoczyły więc ludzi o podobnym zawodzie i statusie społecznym, zwykle w niższych warstwach społecznych. Oparte były o system składek – uważa się je niekiedy za zalążek ubezpieczeń społecznych.

Collegia –oznaczały wówczas stowarzyszenia

Urządzenia socjalne w średniowieczu

Władza była zdecentralizowana i zdezintegrowana

Układ stosunków społecznych powodował:

rozwój kościelnych instytucji opiekuńczych, przytułków sierocińców i szpitali dla wykluczonych prowadzonych przez gminy lub zakony /z czasem niemal w każdym mieście/

brak warunków dla kontynuacji idei collegium [akty komendacji ]

istniała nadal pomoc w ramach gildii i bractw

powstawały skarbonki cechowe – kasy wzajemnej pomocy i rozwój obowiązkowych kas chorych dla górników z dopłatami od feudałów, które pokrywały ze wspólnie wnoszonych wkładów członków wydatki na cele socjalne

Uwaga: ich zakres był wąski, ograniczony do grupy zawodowej, a pomoc raczej uznaniowa

Urządzenia socjalne w renesansie

Po wielkiej zarazie w XIV w – nagły brak siły roboczej –na przykładzie Anglii:

  1. pierwszy Statut o pracujących 1536 r. : jałmużna stała się nielegalna, wprowadzano restrykcyjny obowiązek pracy , zakaz podróżowania po kraju dla robotników. Dalej zarządzenie o obowiązku opuszczania miast przez zbyt biednych pod sankcją pracy przymusowej

  2. zamarła pomoc kościelna bo w 1536 zlikwidowano zakony, klasztory przejęło państwo.

  3. Akt Elżbietański 1601 r. znany bardziej pod nazwą Prawo ubogich– formalizował domy pracy przymusowej, ale też stanowił zaczątek opieki państwa dla tzw. uczciwych biednych /cyt.: dla ślepych, kulawych, bezsilnych i dzieci idących na naukę/. Dzielił biednych niepracujących na tych którzy musieli podjąć pracę choćby przymusową i tych, którzy mogli spodziewać się opieki od władz lokalnych.

Pierwsze okresy zajmowania się kwestią ubogich nazwano w literaturze z przełomu XIX/XX w. policją ubogich !

Urządzenia socjalne w oświeceniu

w stosunkach społecznych – po okresie reformacji i kontrreformacji następowało odchodzenie od Kościoła, urzeczywistnienie na szerszą skalę idei XVII-wiecznej sekularyzacji, tworzenie kościołów narodowych. Kościół katolicki jednak nadal podtrzymywał różne formy niesienia pomocy społecznej – coraz lepiej organizował się katolicki system opieki społecznej /Św Wincenty a Paulo, fr ksiądz- rekolekcje, szpitale, przytułki jako stały element pomocy , jak i akcje doraźne mieszkańcom regionów dotkniętych np. skutkami wojny, zarazy, zasłynął z tego jak odmówił pomocy przy budowie Grand’l Hospital, niby szpitala, a tak naprawdę przytułku, który miał przymusowo skupiać kilka tys. ubogich – Paryż liczył wówczas ok. 600 tys. mieszkańców, z czego 1/3 to ludzie w skrajnym ubóstwie/.

Abstrahując od ang. Prawa ubogich na kontynencie nie odróżniano jeszcze tak pieczołowicie próżniaków od nieszczęśliwych , chorych, ale dokładnie już różnicowano np. grupę weteranów w potrzebie, tworząc dla nich różne przywileje, np. prawo uprawiania gier hazardowych.

Daniel Dafoe [1660?-1731; Anglia] zaproponował oparcie ubezpieczeń na 3 elementach :

- obowiązkowości

- samorządności

- samowystarczalności.

1793 r. Anglia- friendly societes [tzw. towarzystwa samoipomocowe] –dobrowolne stowarzyszenia, które prowadziły kasy celem udzielania pomocy finansowej osobom, które były niezdolne do pracy z powodu choroby, inwalidztwa, starości tym różniące się od instytucji starożytnych, czy średniowiecznych , że były powszechne [nie branżowe], na przełomie XIX/XX w w Anglii skupiały kilka mln. osób, zaczęły zanikać wraz z rozwojem państwa socjalnego.

Istotne cechy tych stowarzyszeń to :

- dobrowolność,

- wzajemność (środki pochodziły z funduszu, w którym gromadzono składki wpłacających),

- wypłata środków finansowych zamiast pomocy rzeczowej

W jakiś czas potem pomysł ten przeniósł się na kontynent (Francja 1834), dostrzeżono ich wartość na tyle, że zaczęto państwo zaczęło je subwencjonować.

Pojawiają się:

- postulaty aktywnego przeciwdziałania ubóstwu w postaci rozwoju szkolnictwa, w tym charytatywnego, służących socjalizacji ubogich i wpajaniu etyki pracy.

- próby walki z wyludnieniem, z problemami demograficznymi

Rewolucja przemysłowa, spowodowała masowe migracje ludności wiejskiej do miast, rozpad rodzinnych warsztatów. To wpłynęło na zmianę stosunków społecznych. Rodzina przestała spełniać funkcje zabezpieczające byt swoim członkom. Indywidualna praca dla obcego podmiotu stała się podstawą utrzymania. Sytuacja osób pracujących zwłaszcza w mieście i ich rodzin w okresie utraty pracy, choroby, kalectwa, starości stała się problemem społecznym. Robotnicy próbowali sami rozwiązać ten problem poprzez wzajemną samopomoc. Pojawiły się kasy oszczędności, kasy wzajemnej pomocy.

Za chwilę w XIX w. rozwinie się nowa idea społeczna tzw. idea gwarancji zawodowej opierająca się na założeniu, że praca ma być podstawą nie tylko bieżącej egzystencji robotnika, ale ma zabezpieczać go przed ryzykiem niedostatku w przyszłości (Jean Charles Sismonde 1819r.). Państwo będzie musiało czynnie ingerować w zabezpieczenie bytu pracowników. Idea gwarancji zawodowej polegała na zgłoszeniu potrzeby zabezpieczenia materialnego pracowników na wypadek choroby i na starość

Tymczasem pierwsze kasy zapomogowe /wzajemnej pomocy/ powstawały w górnictwie, gdzie zagrożenie zawodowe było największe. Jednak kasy te nie były przydatne w przypadku trwałej utraty zdolności do pracy. Niewielką rolę odegrały też tzw. ubezpieczenia ludowe. Był to projekt tanich ubezpieczeń osobowych w towarzystwach ubezpieczeniowych, w których warunkiem nabycia prawa do świadczeń było regularne opłacanie składki

Pod koniec XVIII w – Prusy – ubezpieczenia państwowe dla urzędników

Przełom XVIII/XIX

Na przełomie XVIII/XIX w. rozwojowi tych idei przeszkadzał jeszcze liberalizm i stosunki gospodarczo-społeczne w tamtym okresie ale już np. Landrecht pruski z 1794 r. – przewidywał po raz pierwszy obowiązek roztoczenia opieki przez państwo w krytycznych sytuacjach życiowych

Początek nowożytnych ubezpieczeń społecznych

Wobec ruchów socjalistycznych szerzących się wśród robotników niemieckich, po nieudanych próbach ich stłumienia w 1881 r. cesarz Wilhelm I ogłosił orędzie zapowiadające utworzenie systemu ubezpieczenia społecznego

3 ustawy Bismarcka

- 1883 – na wypadek choroby- zasiłki i pokrycie kosztów leczenia, oparte na kasach chorych, składki płacili pracodawcy i pracownicy, z czasem uwzględniło ryzyko połogu do 6 tyg.

- 1884 – od wypadków w zatrudnieniu oparte na składce płaconej przez pracodawców, wypłacano na jego podstawie renty i pokrywano koszty leczenia, zasadniczo zwalniało pracodawców od odp cywilnej (za wyjątkiem winy umyślnej), w zamian musieli dbać o bhp

- 1889 – o ubezpieczeniu rentowym na starość i na wypadek inwalidztwa – na starość : 30 l stażu i wiek 70 lat, renta po 5 latach stażu (ale od 1916 r. – 60/65 l)

System obejmował robotników i niskokwalifikowanych pracowników umysłowych

Następnie akty te skodyfikowano w ordynacji ubezpieczeniowej w 1891 r.

1911 – dodano renty wdowie i sieroce oraz objęto systemem wszystkich pracowników umysłowych, od 1899 objęci systemem emerytalno-rentowym byli już rolnicy

Dwa nurty ubezpieczeń społecznych w Europie

Zaopatrzeniowy – Anglia (plan Beveridge’a z 1942), Dania, Szwecja

Ubezpieczeniowy – Niemcy, Polska i wiele krajów kontynentalnych

Polska

początkowo ustawodawstwo państw zaborczych

lata 20-te początek regulacji ubezpieczeń społecznych :

- ustawa z 1920 r. o obowiązkowym ubezpieczeniu na wypadek choroby objęła pracowników, chałupników, uczniów, terminarzy

- powstanie kas chorych

- ustawa z 1924 r. o zabezpieczeniu na wypadek bezrobocia

-rozporządzenie Prezydenta z 1927 r. o ubezpieczeniu społecznym pracowników umysłowych [dot. świadczeń emerytalnych i rentowych]

- ustawa o ubezpieczeniu społecznym z 1933 r. [tzw. ustawa scaleniowa] objęła również robotników , dot. świadczeń emeryt-rent i z tytułu wypadków

– ustawa o sądach ubezpieczeń społecznych z 1939 r.

po wojnie konsekwentnie objęto ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi 2 grupy : pracowników umysłowych i robotników , lecz niektóre świadczenia były jeszcze na różnym poziomie

Emerytury i renty:

Zasiłki :

Miejsce ubezpieczeń społecznych w pojęciu zabezpieczenia społecznego

Zabezpieczenie społeczne- definicja

1918 r. – dekret o zabezpieczeniu społecznym ludności pracującej w ZSRR [socjalnoje obespieczenije]

1935 r. ustawa o zabezpieczeniu społecznym w USA [the social security law]

Termin przeniknął do dokumentów międzynarodowych MOP. Konwencja nr 102 dot. minimalnych norm zabezpieczenia społecznego z 1952 r. wyznaczyła standardy w tej dziedzinie.

Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego z 1964 r.[dokument Rady Europy]

Rozporządzenia koordynujące zabezpieczenie społeczne: /Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego/

W Polsce – art. 67 Konstytucji

1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

2. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa.

Zabezpieczenie społeczne

–ogół instrumentów prawnych służących zaspokojeniu potrzeb osób niezdolnych do pracy [K. Kolasiński]

- system gwarancji środków służących zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb obywateli, którzy utracili lub doznali ograniczenia zdolności do pracy albo zostali obciążeni nadmiernie kosztami utrzymana rodziny [Cz. Jackowiak ]

- zespół mechanizmów prawnych służących zabezpieczeniu jednostki przed wystąpieniem określonych zdarzeń losowych [J. Piotrowski]

W bardzo szerokim ujęciu bywa identyfikowane z zakresem polityki społecznej obejmując: ubezpieczenia społeczne, ochronę zdrowia, opiekę i pomoc społeczną, rehabilitację niepełnosprawnych, stypendia, opiekę nad rodzinami, sierotami. A nawet działalność edukacyjną i kulturalną

Metody realizacji zabezpieczenia społecznego …..

Zabezpieczenie społeczne może być realizowane 3 metodami :

- opiekuńczą

- zaopatrzeniową

- ubezpieczeniową

OPIEKUŃCZA

ZAOPATRZENIOWA

UBEZPIECZENIOWA

Ubezpieczenia społeczne a ubezpieczenia gospodarcze

Ubezpieczenia społeczne

Ubezpieczenia gospodarcze

świadczenia wypłacane wg zasady tzw. zdefiniowanej składki

regulacje publicznoprawne o ch. bezwzględnie obowiązującym

chroni ryzyko braku środków utrzymania

świadczenia uzależnione od składki i rachunku prawdopodobieństwa

regulacje prawa cywilnego

chroni mienie albo życie/zdrowie

Art. 67 w orzecznictwie TK

Utrwalona w orzecznictwie teza, że z art. 67 ust. 1 Konstytucji „nie da się wyprowadzić konstytucyjnego prawa do jakiejkolwiek konkretnej postaci świadczenia” (np wyroki TK z: 6 II 2002 r. SK 11/2001 OTK ZU 2002/1A poz. 2; 27 I 2003 r. SK 27/2002 OTK ZU 2003/1A poz. 2; 7 IX 2004 r. SK 30/2003 OTK ZU 2004/8A poz. 82; 19 VII 2005 r. SK 20/2003 OTK ZU 2005/7A poz. 82; 20 XI 2006 r. SK 66/2006 OTK ZU 2006/10A poz. 152).

Możliwość wyboru przez ustawodawcę rozwiązań szczegółowych dotyczących realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego jest ograniczona jedynie obowiązkiem respektowania istoty tego prawa (por. wyroki z: 22 VI 1999 r. K. 5/99 OTK ZU 1999/5 poz. 100; 31 I 2005 r. SK 27/2003 OTK ZU 2005/1A poz. 8; 8 V 2000 r. SK 22/99 OTK ZU 2000/4 poz. 107; 4 XII 2000 r. K. 9/2000 OTK ZU 2000/8 poz. 294), którą jest w przypadku emerytury zagwarantowanie „minimalnego poziomu świadczeń dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny i zaprzestały w związku z osiągnięciem tego wieku aktywności zawodowej” (wyrok TK z 7 II 2006 r. SK 45/2004 OTK ZU 2006/2A poz. 15;

Art. 67 ust. 1 jest podstawą 2 zakresów prawa do zabezpieczenia społecznego: minimalnego, który ustawodawca ma obowiązek zagwarantować, oraz „dodatkowego”, wynikającego z ustawy i wykraczającego poza konstytucyjne minimum na tyle, na ile jest to możliwe w świetle aktualnych możliwości finansowych budżetu państwa (por. wyrok TK z 11 XII 2006 r. SK 15/2006 OTK ZU 2006/11A poz. 170 oraz powołany już wyrok w sprawie SK 45/2004).

System ubezpieczeń społecznych

ZAKRES USTAWY

Ubezpieczenia społeczne obejmują: 

1) ubezpieczenie emerytalne; 

2) ubezpieczenia rentowe; 

3) ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane dalej „ubezpieczeniem chorobowym”; 

4) ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane dalej „ubezpieczeniem wypadkowym”. 

Ustawa określa: 

1) zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym

2) zasady ustalania składek na ... oraz podstaw ich wymiaru

3) zasady, tryb i terminy:  zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych, prowadzenia ewidencji ubezpieczonych i płatników składek, rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego,  opłacania składek na ubezpieczenia społeczne

4) zasady prowadzenia kont ubezpieczonych oraz kont płatników składek

5) zasady działania FUS

6) organizację, zasady działania i finansowania ZUS 

7) zasady działania FRD 

8) zasady kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. 

Rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych, warunki nabywania prawa do nich oraz zasady i tryb ich przyznawania określają odrębne przepisy. 

PODMIOTY REALIZUJĄCE ZADANIA Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych wykonują:

  1)   Zakład Ubezpieczeń Społecznych

  2)   otwarte fundusze emerytalne, określone w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

  3)   zakłady emerytalne, określone w przepisach o zakładach emerytalnych

 4)   płatnicy składek

- pracodawcy

DEFINICJE W USTAWIE SYSTEMOWEJ

ubezpieczeni - osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych (emerytalnemu/rentowemu/chorobowemu/wypadkowemu)

płatnicy składek - poprzez ich wymienienie w ustawie

konto ubezpieczonego - konto, na którym ewidencjonowane są składki oraz informacje dotyczące przebiegu ubezpieczeń społecznych danego ubezpieczonego

przychód - przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Inne definicje: deklaracje rozliczeniowe, okresowe i dożywotnie emerytury kapitałowe, ofe, zakład emerytalny

TYTUŁ DO UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

O statusie ubezpieczonego decydują n-pujące elementy:

  1. związek z obszarem RP ( a więc nie ma znaczenia obywatelstwo, i nie musi mieć znaczenia m-ce zamieszkania/pobytu, wystarczy np. karta stałego pobytu, bowiem związek postrzegany jest poprzez realizację tytułu do ubezpieczenia na terenie RP)

  2. tytuł do ubezpieczenia społecznego wskazany enumeratywnie w ustawie

Na równi z zatrudnieniem na obszarze RP uważa się zatrudnienie obywateli polskich za granicą w polskich przedstaw. dyplom. i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy ONZ i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej [art. 8 ust.14]

Art.5 ust. 1. włącza do ustawy systemowej rolników: Ubezpieczenie społeczne rolników, jeżeli nie podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy, regulują odrębne przepisy.

Art. 5 ust. 2 wyłącza z podlegania polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych obywateli państw obcych, których pobyt na terenie RP nie ma charakteru stałego i którzy zatrudnieni są w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

wyrok SN 2007.01.17 , I UK 225/06   Pr.Pracy 2007/5/34  

Z momentem członkostwa Polski w UE (1 maja 2004 r.) uległ zmianie stan prawny w przedmiocie traktowania w zakresie ubezpieczeń społecznych obywateli państw członkowskich Unii, przebywających na terenie Polski. Przepisy rozporządzenia 883/2004 i 987/2009, analogicznie jak inne akty unijne rangi rozporządzenia, obowiązują wprost i bezpośrednio na terytorium państw członkowskich, a w razie sprzeczności z prawem krajowym mają przed nim pierwszeństwo.

Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze RP są:

  1)   pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów ( i sędziów)

  2)   osobami wykonującymi pracę nakładczą

 4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4

  5)   osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi

  6)   posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego

  7)   osobami pobierającymi stypendium sportowe

  9)  osobami pobierającymi zasiłek dla bezrobotnych,

10)  duchownymi

 Zastrzeżenie ust. 4 – uczniowie/studenci do ukończenia 26 lat nie podlegają obowiązkowo.

Dla celów ubezpieczeń społecznych uznaje się, że uczniem do 31 VIII każdego roku jest osoba, która: kontynuuje naukę w tej samej szkołę/ skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września/ ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki. Ponadto, za ucznia szkoły - do 30 września - uznaje się osobę, która przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe.

W związku z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym studentem jest osoba kształcąca się na studiach I lub II stopnia albo na jednolitych studiach magisterskich.

INSTYTUCJA ZAWIESZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

 Art. 36a. 

1. Ubezpieczenie emerytalne i rentowe w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą jest dobrowolne. Przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie opłaca ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. 

2. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. 

3. Za okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca będący płatnikiem składek wyłącznie za siebie nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przewidzianych w ustawie. 

4. Wznowienie wykonywania działalności gospodarczej nie wymaga ponownego zgłoszenia do ubezpieczenia. 

 Art. 14a. 1. Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 1a. 

2b. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. Przepisy ust. 3-7 stosuje się do zawieszonej formy działalności gospodarczej. 

3. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. 

4. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca: 

1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów; 

2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej; 

3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie; 

4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej; 

5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa; 

6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej; 

7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. 

5. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. 

PRACOWNIK W USTAWIE SYSTEMOWEJ

zastrzeżenie art. 8 – własna definicja m.in. pracownika, osoby prowadzącej pozarolniczą działalność (w tym twórcy i artysty), osoby współpracującej

Pracownik - osoba pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniami :

a) jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca [WYŁĄCZENIE]

b) za pracownika, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. [WŁĄCZENIE ]

Wyrok SN z dnia 24 lutego 2010 r., II UK 204/2009

O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 kp. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych, a okoliczności wynikające z formalnie zawartej umowy o pracę lub ugody pozasądowej nie są wiążące w postępowaniu o ustalenie podlegania obowiązkowi pracowniczego ubezpieczenia społecznego.

Uchwała SN z dnia 2 września 2009 r., II UZP 6/2009

Pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

OSOBA PROWADZĄCA POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność

1) osoba prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;

2) twórca i artysta

3) osoba prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

a)  w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

b)  z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

4) wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;

5) osoba prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty. 

Twórca – tworzy , konstruuje , pisze, komponuje ..…..

Artysta – odtwarza, wykonuje, aranżuje ….

Osoba współpracująca – zamknięty katalog : małżonek, dzieci, rodzice, ojczym/macocha, osoby przysposabiające we wspólnym gospodarstwie domowym współpracujące przy działalności lub umowie cywilnoprawnej. Pojęcie to dot. wyłącznie prowadzących pozarolniczą działalność i zleceniobiorców

ZBIEG TYTUŁÓW DO UBEZPIECZENIA

art. 9 – szereg norm kolizyjnych dotyczących sytuacji :

  1. Gdy dana osoba fizyczna posiada 2 lub więcej tytułów

a) z. pierwszeństwa stosunku pracy- pracownik z co najmniej minimalnym wynagrodzeniem + inny tytuł

b) z. kompensacji - stosunek pracy + umowa cywilnoprawna z własnym pracodawcą lub na jego rzecz (w tym u o dzieło)

c) z. pierwszeństwa wcześniejszego tytułu - kilka umów cywilnoprawnych

d) z. wyboru tytułu ubezpieczonego - kilka rodzajów działalności pozarolniczej

2. Gdy dana osoba fizyczna posiada prawo do emerytury lub renty i tytuł do ubezpieczeń społecznych:

a) stosunek pracy – podlega

b) stosunek pracy +umowa cywilnoprawna – podlega

c) działalność gospodarcza osoby mającej prawo do renty – podlega do czasu ustalenia prawa do emerytury

e) działalność gospodarcza osoby mającej prawo do emerytury – dobrowolnie

UBEZPIECZENIE CHOROBOWE

Wskazane reguły dotyczą ubezpieczeń :

Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają

- obowiązkowo : pracownicy, członkowie rsp i odbywający służbę z-pczą

- dobrowolnie na swój wniosek : osoby wykonujące pracę nakładczą, zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące, osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania i duchowni

UBEZPIECZENIE WYPADKOWE

Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają, osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu (osoby wymienione w art. 12 ust. 2 i 2a); m.in. pobierający zasiłek dla bezrobotnych, posłowie do Parlamentu Europejskiego, osoby, wykonujące pracę nakładczą, osoby pobierające stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych i niepozostawania w zatrudnieniu, osoby pobierające zasiłek macierzyński osoby pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia oraz osoby podlegające dobrowolnie emerytalnemu i rentowym.

UBEZPIECZENIA EMERYTALNE I RENTOWE DOBROWOLNE

ART. 7 I 10 USTAWY

UWAGA

Nie mylić z dobrowolnym chorobowym dla niektórych podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym

UWAGA

Regulacje z art. 7 i 10 ustawy dotyczą tylko możliwości dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowych

Do końca roku 2012

Prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługiwało :

 1)   małżonkom pracowników skierowanych do pracy w przedst. dypl., urzędach konsularnych, w stałych przedst. przy ONZ i w innych misjach specjalnych za granicą, w instytutach, ośrodkach informacji i kultury za granicą

  2)  osobom, które z powodu sprawowania opieki nad czł. rodziny spełniającym warunki do przyznania z. pielęgnacyjnego nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2

 3)  obywatelom polskim wykonującym pracę za granicą w podmiotach zagr. lub wykonującym pracę w podmiotach zagr. na terytorium RP jeżeli podmioty te nie posiadają w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa

 4) studentom oraz uczestnikom studiów doktoranckich, jeżeli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu

  5)   alumnom, nowicjuszom …. do ukończenia 25 roku życia

  6)  odbywającym na podstawie nieodpł. umów cywilnoprawnych staż adaptacyjny w postęp. w spraw. uznania kwalifikacji

  7)   posłom do Parlamentu Europejskiego wybranym w RP.

Dobrowolne ubezp społ wprowadziła w wąskim zakresie jako pierwsza ustawa rewaloryzacyjna

Obecnie

Prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje osobom, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo.

Jeżeli okres dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przekracza 10 lat, nie obowiązuje gwarancja wypłaty minimalnego świadczenia, w wypadku gdy stan własnego konta ubezpieczonego nie będzie go zapewniał.  

OKRES PODLEGANIA UBEZPIECZENIOM

Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach, np.:

- pracownicy - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku;

-zleceniobiorcy - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy;

-osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;

 -bezrobotni - od dnia nabycia prawa do zasiłku, do dnia utraty prawa do nich;  

OKRES PODLEGANIA UBEZPIECZENIOM

Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

UWAGA

Nie ma dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego dla osób podejmujących dobrowolnie ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Nie ma dobrowolnego ubezpieczenia wypadkowego : albo obowiązkowe albo wyłączenia.

Dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe ustają:

 1)  od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony;

 2) od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie,

 3)  od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom.

RAPORTY

Art. 41 ust. 8 i n.

 Informacje zawarte w raportach przekazywanych do ZUS, płatnik składek przekazuje ubezpieczonemu w podziale na poszczególne miesiące, za rok ubiegły w terminie do dnia 28 lutego roku następnego, na piśmie lub za zgodą ubezpieczonego - w formie dokumentu elektronicznego - w celu ich weryfikacji.

Informacje te, płatnik składek jest obowiązany przekazać na żądanie ubezpieczonego - nie częściej niż raz na miesiąc - za miesiąc poprzedni.

Ubezpieczony zgłasza na piśmie lub do protokołu do płatnika składek wniosek o sprostowanie informacji zawartych w imiennym raporcie miesięcznym w terminie 3 miesięcy od otrzymania informacji, jeżeli, jego zdaniem, nie są one zgodne ze stanem faktycznym. O fakcie tym informuje Zakład. W razie nieuwzględnienia przez płatnika składek reklamacji w terminie jednego miesiąca od daty jej wpływu, na wniosek ubezpieczonego, Zakład po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wydaje decyzję.

Jeżeli ubezpieczony nie zakwestionuje informacji zawartych w imiennym raporcie miesięcznym, to informacje te uznaje się za zgodne ze stanem faktycznym, chyba że informacje dotyczące okresu objętego raportem zakwestionuje Zakład, wydając decyzję.

Jeżeli Zakład zakwestionuje i zmieni informacje przekazane przez płatnika składek, zawiadamia o tym ubezpieczonego i płatnika składek. Jeżeli osoba ubezpieczona i płatnik składek nie złożą wniosku o zmianę stanowiska Zakładu, informacje uznane przez Zakład traktuje się jako prawdziwe. W razie złożenia takiego wniosku, Zakład po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wydaje decyzję.

Składki

Zasady finansowania składek

Wysokość składki zależy od 2 czynników:

1. stopy procentowej

2. podstawy wymiaru

Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe wyrażone są w formie stopy procentowej, jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych.

Stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń [sposób ustalania stopy procentowej reguluje ustawa z 30.X.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz rozporządzenie MPiPS z 29.XI 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń chorobowych i ich skutków.]

PRACOWNICY

Ubezpieczenie emerytalne - finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek

Ubezpieczeni rentowe - finansują z własnych środków, w wysokości 1,5 % podstawy wymiaru ubezpieczeni i w wysokości 6,5 % podstawy wymiaru płatnicy składek

Ubezpieczenie chorobowe - w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

Ubezpieczenie wypadkowe - finansują w całości, z własnych środków, płatnicy składek

PROWADZĄCY POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ

Ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe ,wypadkowe – ubezpieczeni

INNE PRZYKŁADOWE SYTUACJE :

Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób, o których mowa w art. 7 finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe osób współpracujących finansuje w całości z własnych środków osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych finansuje w całości wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bezrobotnych finansują w całości powiatowe urzędy pracy z Funduszu Pracy.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe

Zasada - Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych pracowników, zleceniobiorców stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych .

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (bez wskazania wys. wynagrodzenia) oraz ubezpieczonych podlegających dobrowolnie tym ubezpieczeniom stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą dział. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia – 2227,80 zł.

Wyrok SN z dnia 28 stycznia 2010 r., II UK 199/2009

Stosownie do treści określającego zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru tych składek ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Wskazany przepis nie dotyczy więc wszystkich zleceniobiorców, lecz tylko takich, w stosunku do których w umowie określono odpłatność w sposób w nim określony. Nie należy bowiem zapominać o tym, że zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców reguluje również art. 18 ust. 7, zgodnie z którym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, oraz ubezpieczonych podlegających dobrowolnie tym ubezpieczeniom, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 3, ust. 9 i ust. 10.

Ograniczenie podstawy wymiaru

Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 i 7 w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy

na 2013 r. - 111 390 zł. brutto

Brak przychodu

Moment jego ustalenia do składkowania

Uchwała 7 s. SN z dnia 10 września 2009 r., I UZP 5/2009

Niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pracę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Wyrok SN z dnia 2 lipca 2009 r., II BU 29/2008

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi wypłacone im w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie wraz z tymi składnikami i świadczeniami, które z mocy rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie są wyłączone z podstawy wymiaru składek.

Wynagrodzenie wypłacone z opóźnieniem wykazywane jest w raporcie za ten miesiąc, w którym zostało wypłacone i wówczas staje się podstawą wymiaru składek.

Ulga w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Ulga nie ma zastosowania do osób, które:

  1)   prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

  2)   wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z następującymi zastrzeżeniami.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Stopy procentowe składek

Stopy procentowe składek wynoszą:

  1)   19,52 % podstawy wymiaru - na ubezpieczenie emerytalne (do ofe 3,5%, 3,8% na subkonto);

  2)   8,00 % podstawy wymiaru - na ubezpieczenia rentowe;

  3)   2,45 % podstawy wymiaru - na ubezpieczenie chorobowe;

  4)   od 0,40 % do 8,12 % podstawy wymiaru - na ubezpieczenie wypadkowe.

Zasady różnicowania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe określają przepisy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Świadczenia zwolnione

Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody:

 1)   nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat,

 2)   odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę,

 3)   odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, …

 4)   odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kodeksu pracy

 6)    wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami

9) ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością pracownika

 11)  wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł

 13)  zwrot kosztów używania w jazdach lokalnych przez pracowników, dla potrzeb pracodawcy, pojazdów niebędących własnością pracodawcy - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 km przebiegu pojazdu

15)  diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju

19)  świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

21)  świadczenie urlopowe - do wysokości nie przekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego,

22)  zapomogi losowe w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby,

 23)  środki otrzymywane w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej na rehabilitację…..

24)  składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku,

 29)  wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych,

Wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku:

  1)   jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy - według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy,

  2)   jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi zakupione przez pracodawcę - według cen ich zakupu,

Sankcje

Sankcje z tytułu nieopłacenia składek


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ubezp wykłady 13 cz2
pz wyklad 13
pz wyklad 13
ZARZ SRODOWISKIEM wyklad 13
Wykład 13 UKS
wyklad 13 Modele ARIMA w prognozowaniu (1)
Wykład 13 6
Wyklad 13
WYKŁAD 13
wyklad 13 2009
KINEZYTERAPIA WYKŁAD 13.05.2008- wojta i bobath, Fizjoterapia, kinezyterapia
WYKŁADY 13 ŻYWIENIE ZWIERZĄT I PASZOZNASTWO
02 Wykład,  '13
BHP Wyklad 13
chem wykład 13
FII wyklad 13 Wr

więcej podobnych podstron