Przedstaw w jakich sferach życia gospodarczego mechanizm rynkowy jest nieefektywny.
Na samym początku należy zwrócić uwagę ,że w obecnych warunkach „niewidzialna ręka rynku „ A. Smitha nie jest w stanie doprowadzić gospodarki do stanu równowagi . Aby taki stan osiągnąć musiałyby być spełnione trzy podstawowe warunki: doskonała informacja , doskonała konkurencja oraz brak wad rynku. W warunkach kiedy mamy do czynienia z konkurencją niedoskonałą ( powstawanie monopoli - tutaj należy zwrócić uwagę na monopole naturalne kiedy ze względów technicznych , konkurencja wielu podmiotów jest niemożliwa , utrudniona albo nie ma ekonomicznego podparcia – dotyczy to np. takich dziedzin jak energetyka , transport kolejowy , gaz ziemny , sektor wodno –kanalizacyjny) działalność mechanizmu rynkowego jest znacznie wolniejsza . Konkurencja monopolistyczna , charakteryzuję się tym , że w jednej gałęzi występuje dużo firm , które konkurują pomiędzy sobą nie ceną , ale jakością. Ponadto w tym przypadku bardzo trudno jest wejść na rynek , ze względu na wysokie koszty ( próg kapitałowy i technologiczny) a cena kształtowana jest jakością , często utrzymywana na jednym poziomie przez co nie jest kształtowana przez siły rynkowe ( działalność państwa powinna zawierać się w wdrażaniu w życie ustaw antymonopolowych ) Kolejną sferą w której działalność mechanizmu rynkowego jest zawodna jest istnienie dóbr publicznych , których dostarczanie ze względu na ich specyfikę ( są niepodzielne , korzysta z nich w jednym czasie większości konsumentów bez dodatkowych kosztów , trudno pobierać za nie opłaty przy zachowaniu zasady proporcjonalności między zapłatą a ilością skonsumowanego dobra) nie leży w sferze zainteresowania podmiotów prywatnych , co potęguję zjawisko gapowicza ( pewne osoby będą dążyły do korzystania z dóbr publicznych bez żadnych opłat ) Nieingerencja państwa w sferę dóbr publicznych spowodowałaby zbyt wysokie koszty społeczne , dla tego jest ona niezbędna – szczególnie w zakresie czystych dóbr publicznych ( wojsko, policja, straż pożarna , wymiar sprawiedliwości ( wyobrażacie sobie , że w rękach prywatnych może znajdować się np. . prokuratura?) No i w końcu występowanie efektów zewnętrznych stanowi czynnik wpływający na nieefektywność mechanizmu rynkowego. Efekt zewnętrzny jest to skutek działalności ponoszony przez inne podmioty niezależnie od ich woli. Występowanie tego zjawiska przyczynia się do nieefektywnej alokacji zasobów ( za przykład może posłużyć zanieczyszczenie środowiska przez daną fabrykę , która bez ingerencji nie ponosi kosztów za efekty zewnętrzne i jeszcze bardziej rozszerza swoją działalność , a koszty społeczne gwałtownie wzrastają …. Kto zapłaci za np. wybuch epidemii? :D) Aby zminimalizować efekty zewnętrzne przeprowadza się internalizacje ( rachunek ekonomiczny danego podmiotu musi uwzględniać wszystkie korzyści i koszty wynikające z podjęcia określonego działania) Internalizacja negatywnych efektów zewnętrznych polega na 1. Stwarzaniu bodźców do ich eliminowania 2. Opodatkowania działań którym towarzyszą efekty zewnętrzne ( tzw. podatek PIGOU) , zaś pozytywnych efektów 1. Subsydia 2. Odpowiednia polityka przemysłowa ( np. polityka patentowa daje wynalazcy prawo własności nowej technologii)
2.Posiłkując się szkołami makroekonomii podaj argumenty dotyczące roli państwa we współczesnej gospodarce ( WYDAJE MI SIĘ , ŻE KEYNSIZM ODDAJE SENS ROLI PAŃSTWA!)
Na fali kryzysu lat 30 w USA wyodrębnił się nowy nurt w ekonomii zwany Keynesizmem , opowiadający się za aktywną działalnością państwa w gospodarce rynkowej .
1 .Interwencja państwa może przeciwdziałać wahaniom koniunktury i zapewnić równowagę gospodarczą . Keynes uważał , że mechanizm rynkowy chociaż reguluje procesy gospodarcze , jest nieefektywny gdyż nie przyczynia się do pełnego wykorzystania sił wytwórczych , a za co za tym idzie nie doprowadzi gospodarki do stanu równowagi. Akcentuje także , że na zmianę efektywności mechanizmu rynkowego wpłynęło przejście z konkurencji doskonałej do konkurencji monopolistycznej.
2.Wg Keynesa głównym czynnikiem wpływającym na poziom dochodu narodowego jest popyt globalny, który jest zdeterminowany przez wielkość wydatków konsumpcyjnych i inwestycyjnych. Za przyczynę wahań wielkości dochodu narodowego KEYNES uznał zmiany w inwestycji. Aby osiągnąć dostateczny popyt i przez to zwiększyć zatrudnienie wymagany jest wzrost realnych inwestycji ( podaż tworzy popyt – jedno z głównych założeń , u klasyków – popyt tworzy podaż)
3. Wyróżnia on 2 rodzaje środków przez które państwo interweniuje w gospodarkę .
a) Środki pośrednie interwencji
–stopa procentowa – zmiana stopy procentowej przez BC zmniejsza różnice między krańcową rentownością kapitału i stopą procentową. Manewrowanie stopą procentową w celu wpływania na koniunkturę gospodarczą – w przypadku depresji – obniżenie , zaś boomu podwyższenie – wpływ na popyt)
-polityka fiskalna zaś powinna być oparta na progresywnym systemie podatkowym oraz zwiększeniu świadczeń społecznych – wpłynie to na wzrost popytu efektywnego poprzez wzrost skłonności do konsumpcji – efektem wzrost globalnej konsumpcji i spadek zagregowanych oszczędności
b)Środki bezpośrednie – inwestycje publiczne , które wpływają na wzrost zatrudnienia , popyt i dochód – mają być one finansowane z deficytu budżetowego przy umiarkowanej inflacji- zalecał ostrożne stosowanie robót publicznych , tylko w okresach narastającego bezrobocia , w innej sytuacji nagminne finansowanie inwestycji publicznych prowadziłoby do wzrostu stopy % i przez to ograniczenia przyrostu prywatnych inwestycji .Wzrost deficytu budżetowego w przypadku zwiększenia inwestycji publicznych jest nieunikniony – aby go pokryć rząd powinien zaciągać pożyczki w bankach bądź wypuszczać obligacje co przyczynia się do powstawania długu publicznego . Dług publiczny wg Keynesa nosi znamiona naturalnej redystrybucji wytworzonego bogactwa)
3. Na jakim stanowisku i dlaczego stoją etatyści jeśli chodzi o rolę państwa we współczesnej gospodarce
Etatyści opowiadają się za aktywną ingerencją państwa w sferę gospodarczą posługując się wieloma argumentami . Pierwszym z nich jest to , że gospodarka zawsze rozwija się cyklicznie ( występują wahania produkcji i zatrudnienia w obrębie krótkookresowego trendu ) dlatego też państwo powinno podejmować działania mające na celu złagodzenie skutków wahań . Poza tym gospodarka dąży do monopolizacji ( monopole wprowadzają typ konkurencji niedoskonałej , jeden z czynników niemożności osiągnięcia równowagi rynkowej bez ingerencji , konieczna działalność państwa – prawo i instytucje antymonopolowe) Kolejnym argumentem etatystów jest to , że kapitał prywatny zawsze wędruje tam gdzie istnieje szybki i pewny zysk dlatego pojawia się problem pewnych sektorów gospodarki , w które prywatne podmioty nie są chętne inwestować , a są one niezbędne z racji pożytku społecznego( kwestia dóbr publicznych ) Następnym argumentem jest sprawa negatywnych efektów zewnętrznych ( chociażby kwestia ekologii) , których rozwiązywanie leży w gestii państwa , gdyż rynek się sam w sobie tym nie zajmie. Poza tym państwo musi stworzyć ramy prawne , które będą zapobiegać rozwojowi sfer gospodarki , które są społecznie szkodliwe ( narkotyki , prostytucja – domy publiczne) Rynek w mniemaniu etatystów nie rozwiąże także kwestii redystrybucji dochodów ( bogacą się właściciele czynników produkcji , ubożeją Ci nieposiadający – rynek nie stworzy klasy średniej , która jest motorem rozwoju gospodarczego)
4.Antyetatyści swoje stanowisko udowadniają kosztami ingerencji. Wyjaśnij na czym one polegają i w jaki sposób można je ewentualnie obniżyć.
Nie ma co ukrywać , że interwencja państwa w rynek przynosi korzyści przy spełnieniu pewnych warunków , a mianowicie : ( KEYNSIŚCI)
1. Odbywa się w czasie krótkim ( w momencie kiedy większość podmiotów gospodarczych nie jest w stanie zamortyzować kapitału trwałego- czyli mają wolne moce produkcyjne –Sprawdza się to po stawce amortyzacji i stopie bezrobocia- im wyższe tym można stwierdzić, ze jesteśmy w czasie krótkim, bo mamy wolną siłę roboczą )
2. W gospodarce nie ma inflacji ani oczekiwań inflacyjnych bo w czasie inflacji ulegamy iluzji pieniądza- producenci nie wiedzą czy ceny wzrosły, dlatego że jednorazowo wyciągnięto oszczędności, czy rzeczywiście rosną dochody.
Ingerencja państwa w gospodarkę kosztuje gdyż:
1.Ingerencja jest zawsze opóźniona (gospodarka nie czeka zanim zastosuje narzędzia ( trzeba najpierw zbadać i rozpoznać dane zjawisko tylko idzie dalej
2.Ingerują najczęściej politycy , nie ekonomiści żeby osiągnąć korzyści w czasie krótkim (rozdawanie transferów- narzędzia Keynesistów);
3.Pomylenie narzędzi do ingerencji – zamiast efektów wywołają np. zjawisko inflacji popytowej;
4.Podmioty gospodarcze nie rozróżniają wielkości nominalnych od realnych ingerencja w czasie inflacji przyspiesza wzrost inflacji;
5.Narzędzia mogą być bardzo dobrze dobrane do sytuacji w kraju ale wywołują negatywne skutki dla handlu zagranicznego (reżim kursowy) – BC podwyższa stopy % aby zmniejszyć popyt , ale jednocześnie wzrasta cena waluty co negatywnie wpływa na eksport , co w końcowym rozrachunku nie jest korzystne dla sytuacji wewnętrznej.
Argumenty zmniejszające koszt ingerencji:
1.ingerujemy wtedy, gdy koszty nieingerencji są wyższe niż koszty ingerencji
2. Ingerencja jest wskazana w momencie gdy gospodarka jest mało elastyczna( nie ma własnego kapitału ,siła robocza jest niemobilna istnieje duży deficyt bądź też wysoka inflacja
3. Należy wybrać od jakiej strony przeprowadzić ingerencję, czy od strony podażowej ( stwarzanie korzystnych warunków dla przedsiębiorstw), czy popytowej ( polityka monetarna i fiskalna ) - czas krótki
4.wybór narzędzi ingerencji (fiskalnych- efekt wypierania, czy monetarnych- efekt tłumienia), skuteczność jest wyższa, gdy wybieramy mniej kosztowne
5.Jaki rodzaj kursu walutowego (reżim walutowy) jest w danym kraju (płynny, stały czy mieszany) rodzaj kursu determinuje rodzaj narzędzi stosowanych do ingerencji.
5.Jakich funkcji gospodarczych i dlaczego wymaga się od współczesnego państwa
1. Najważniejszą, niekwestionowaną funkcją bez której trudno wyobrazić sobie sprawne funkcjonowanie gospodarki i społeczeństwa, a którą nie łatwo byłoby jednoznacznie sklasyfikować jest tworzenie odpowiedniego ładu instytucjonalno-prawnego. Jest to zadanie długookresowe, polegające nie na bieżących interwencjach państwa lecz na ustanawianiu trwałych stabilnych instytucji i reguł działania.
2. Alokacyjna funkcja państwa polega na podejmowaniu działań sprzyjających optymalnej alokacji zasobów gospodarczych. Funkcja ta obejmuje działania państwa, których celem jest stworzenie przesłanek i warunków rozwoju gospodarczego przez rozbudowę infrastruktury ekonomicznej i społecznej, politykę strukturalną oraz politykę prewencyjną w zakresie ochrony środowiska.
-Zasadniczym działaniem państwa w gospodarce jest więc rozszerzanie prywatnej przedsiębiorczości i rynku. Własność prywatna nastawiona na maksymalizację korzyści pozwala na najlepsze wykorzystanie zasobów będących w ich dyspozycji. W pewnych przypadkach jednak interes jednostki, zwłaszcza krótkookresowy może być wyraźnie sprzeczny z interesem szerszej społeczności lub całego społeczeństwa. Dlatego też w niektórych sytuacjach i obszarach życia istnieje problem wyboru adekwatnych form własności oraz przypisania konkretnych uprawnień posiadaczom poszczególnych obiektów. Istnieje też problem zmiany form własności .
-Do zadań państwa należy między innymi: określanie zakresu własności publicznej (zasoby czy obiekty powinny mieć wyrazistego właściciela odpowiedzialnego za ich wykorzystanie). Bardzo ważne jest też wprowadzenie takich rozwiązań instytucjonalno-prawnych, które sprzyjałyby nieustannej wymianie praw własności (zasoby gospodarcze trafiają do tych, którzy potrafią je najlepiej wykorzystać
-Najważniejszym zadaniem jeżeli chodzi o mechanizm rynkowy jest wspieranie konkurencji .Państwo prowadzi działania zbliżające rzeczywiste warunki funkcjonowania podmiotów gospodarczych do warunków odpowiadającym założeniom konkurencji doskonałej. Szczególnie ważne jest usprawnienie systemu informacji ekonomicznej, zwalczanie praktyk monopolistycznych, a także eliminowanie barier wejścia na rynek.. Działania te powinny sprzyjać lepszej alokacji zasobów i maksymalizacji społecznego dobrobytu.
-Niewątpliwą zasługą państwa jest postęp w walce z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego. Aktywna rola państwa w dziedzinie ochrony środowiska powinna polegać nie tylko na ustalaniu norm zanieczyszczeń, nakładaniu kar czy też egzekwowaniu nakazów i zakazów, ale także na uczestniczeniu w rozwiązywaniu wielu innych spraw (precyzyjne określanie praw własności do poszczególnych elementów środowiska itp.).
-Bez udziału państwa trudne byłoby także funkcjonowanie pewnych dziedzin związanych z istnieniem dóbr publicznych np. obrony narodowej. Dobra publiczne nie muszą być dostarczane wyłącznie przez państwo. Liczne dobra i usługi objęte bezpośrednim zaangażowaniem produkcyjnym ze strony państwa maja taki charakter, że mogą być, a także są w niektórych krajach świadczone odpłatnie przez firmy prywatnie np. autostrady.
3. Stabilizacyjna funkcja państwa obejmuje najważniejsze cele makroekonomiczne państwa. Jej zadanie polega na podejmowaniu działań mających ograniczać lub eliminować inflację i bezrobocie, osiąganiu i utrzymywaniu w dłuższym okresie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, zmniejszaniu amplitudy wahań koniunkturalnych, czyli zachowaniu ogólnej równowagi rynkowej.
-Istotnym problemem każdej gospodarki i każdego społeczeństwa jest wzrost ogólnego poziomu cen. Szkodliwość tego zjawiska powoduje uznanie walki z nim za jedno z ważniejszych zadań każdego rządu. Po określeniu przyczyn wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce określa się odpowiednią politykę antyinflacyjną.
-Stosunkowo najwięcej kontrowersji wśród ekonomistów wzbudza jednak bieżące regulowanie koniunktury, dlatego że oddziaływanie na przebieg koniunktury wymaga bardzo precyzyjnych i zarazem zmiennych w czasie posunięć ze strony państwa, których ostateczny wynik jest na ogół niezbyt pewny i wiąże się ze znacznymi kosztami.
-Makroekonomiczna polityka państwa jest realizowana w ramach polityki fiskalnej i polityki monetarnej, które odgrywają ważną rolę i mają największy wpływ na całość gospodarki, ograniczenie recesji, ograniczenie bezrobocia i inflacji.
Polityka fiskalna nazywana również polityką budżetową rządu polega głównie na manipulowaniu poziomem podatków płaconych przez społeczeństwo i wydatków państwa
Polityka monetarna nazywana również pieniężną polega na manipulowaniu przez bank centralny stopą wzrostu podaży pieniądza.
Polityka fiskalna oraz monetarna oddziałuje przede wszystkim na popytową stronę gospodarki i ma charakter krótkookresowy. Istotną rolę odgrywają tu mechanizmy mnożnikowe.
Polityka wobec strony podażowej ma na celu raczej skutki średnio- i długookresowe. Państwo może między innymi promować postęp techniczny (zwiększając nakłady na badania i rozwój), stabilizować rynek pieniężny, tworzyć bodźce do oszczędzania, oddziaływać na kwalifikacje pracowników (wydatki na dokształcanie zawodowe) oraz wpływać w inny sposób na takie czynniki jak zatrudnienie, wydajność pracy, inwestycje, od których w dużym stopniu zależy potencjalne tempo wzrostu gospodarczego.
-Do realizacji swoich celów państwo wykorzystuje różnorodne instrumenty polityki ekonomicznej, które możemy podzielić na bezpośrednie i pośrednie. Do instrumentów bezpośrednich zalicza się normy ochronne obejmujące: zdrowie, środowisko naturalne, technologię wyrobu wielu produktów, jakość produkcji, a także minimalną stawkę płac, kontyngent importu danego produktu itp. Wśród instrumentów pośrednich najważniejszą rolę odgrywają: podatki, cła, polityka pieniężna i kredytowa, polityka walutowa i celna, polityka rozdysponowania dochodów budżetu centralnego pomiędzy różne konkurujące cele społeczne i gospodarcze.
4. Redystrybucyjna funkcja państwa obejmuje działania w sferze zabezpieczenia społecznego oraz inne mające na celu zmniejszenie nierówności wynikających z działania czynników rynkowych w zakresie majątkowym i dochodowym.
-Podstawowymi narzędziami za pomocą których państwo dokonuje redystrybucji dochodu narodowego są:
system podatkowy
wydatki z budżetu
składki na ubezpieczenia społeczne
oddziaływanie na system cen, opłat
-Redystrybucja w formie opodatkowania opiera się na zasadzie stawki wzrastającej wraz ze wzrostem dochodów (podatki progresywne).
-Wydatki „państwa dobrobytu” mogą dotyczyć grup społecznych o szczególnie niskich dochodach. W ten sposób niweluje się nierówność społeczną i jednocześnie oddziałuje się na strukturę konsumpcji oraz dostęp do preferowanych społecznie dóbr i usług w takich dziedzinach życia jak np. kultura, oświata, szkolnictwo wyższe, służba zdrowia, mieszkalnictwo.
-Państwo może także dokonywać redystrybucji dochodów przez interwencyjne zmiany relacji cen kształtujących się na rynku (np. w formie kontroli czynszów, cen gwarantowanych dla rolników)
-Głównymi formami pomocy ze strony państwa są różnego typu świadczenia pieniężne, a także świadczenia w naturze.
świadczenia dofinansowywane przez państwo (emerytury, renty, zasiłki inwalidzkie i chorobowe, zasiłki dla bezrobotnych
świadczenia finansowane przez państwo w całości (zasiłki dla osób o niskich dochodach, zasiłki dla niepełnosprawnych, dodatki rodzinne, dodatki mieszkaniowe
świadczenia w naturze to np. świadczenia w ramach powszechnej służby zdrowia i oświaty
6.Posiłkując się stanowiskiem J. Kornaia , wytłumacz , która sfera i dlaczego pozwala na efektywniejszą ingerencje państwa w życie gospodarcze.
Jonaszem Kornai (Węgier, ekonomia niedoboru) rolę państwa rozwiązuje w następujący: czy wygrają statyści, czy antyetatyści zawsze trzeba obniżyć koszty udziału państwa w życiu gospodarczym.
Podzielił on gospodarkę na dwie sfery:
- realną
cały majątek, który służy organom władzy i administracji państwowej;
majątek, który służy publicznym instytucjom usługowym (poczta, sądy);
majątek, który jest w użytkowaniu publicznym (szpitale, szkoły);
majątek zaangażowany w zarobkową działalność gospodarczą;
- regulacyjną:
gromadzenie, przechowywanie, przetwarzanie i przekazywanie informacji niezbędnych w podejmowaniu decyzji związanych z realizacją funkcji państwa;
kształtowanie się oczekiwań podmiotów gospodarczych dotyczących polityki gospodarczej prowadzonej przez rząd;
wiarygodność realizowanej przez rząd polityki ekonomicznej;
kierunku wpływu polityków na kształtowanie się zarówno celów jak i środków polityki gospodarczej
Ingerencja przez strefę regulacyjną stwarza zdecydowanie mniejsze koszty
7. Pokaż jakie zagrożenia dla gospodarki może wywołać ingerencja państwa
Zwolennicy interwencjonizmu państwowego , uznają że interwencja państwa ma na celu osiągnięcie trzech nadrzędnych celów jakimi są: ograniczenie bezrobocia , pobudzenie popytu globalnego , którego niedobór uznają za przyczyny wahań koniunkturalnych oraz podniesienie tempa wzrostu gospodarczego . Niestety w praktyce sytuacja przedstawia się zupełnie inaczej gdyż :
1. Państwo jest niedoskonałe jako podmiot decyzji regulacyjnych oraz decyzyjnych. Często decyzje państwa są skomplikowane i trudne do przewidzenia. Państwo często nie może zweryfikować ( ograniczenie i niedoskonałość informacji płynących z rynku) czy potrzebna jest jego interwencja ( dotyczy to np. systemu rentowego )
2.Państwo posiada ograniczoną kontrolę nad działaniem rynków prywatnych
3. Ograniczona kontrola nad biurokracją ( urzędnicy często działają w swoim własnym interesie oraz ograniczenia o charakterze politycznym
Interwencjonizm państwa ma miejsce poprzez różnorodne narzędzia takie jak podejmowanie przedsięwzięć inwestycyjnych , dotacje dla przedsiębiorstw , polityka fiskalna ( wydatki państwa ) , polityka pieniężna bądź też finansowa . Państwo posługując się tymi narzędziami stwarza duże zagrożenie inflacyjne spowodowane nadmiernymi wydatkami powiększającymi deficyt finansowy , którego zaś finansowanie pogłębia dług publiczny . Co więcej państwo zwiększając podatki by utrzymać dalszą interwencje , zwiększa koszty prowadzenia przedsiębiorstw co prowadzi do spadku koniunktury oraz wzrostu bezrobocia.
Szczególnie niekorzystna dla gospodarki jest sytuacja kiedy państwo interweniuje w system bankowy i promuję ekspansje kredytową . Wypuszcza wówczas dodatkowe pieniądze na rynek poprzez wtłaczanie ich w rezerwy finansowe banków. Może to być zmniejszenie obowiązkowych rezerw, emitowanie kolejnych papierów, lub też zmniejszenie stopy procentowej Banku Centralnego (czyli stopy, na jaką banki komercyjne pożyczają pieniądze od BC). W ten sposób państwo sztucznie zaniża stopę rynkową, bo promuje inwestycje, które nie są oparte na oszczędnościach przez co nie są one racjonalne. W momencie upłynnienia inwestycji błędnych, promowanych przez nadmierną ekspansję pieniądza pojawia się problem bezrobocia i deflacji. Kurczy się akcja kredytowa, maleją inwestycję, spada konsumpcja, wzrasta bezrobocie i spadają ceny. Do największych spadków cen dochodzi w przypadku dóbr wyższych stadiów produkcji .
18. Omów zawodność rynku w zakresie podaży dóbr publicznych . Wyjaśnij w jaki sposób rozwiązuje się ten problem
Nie ma co ukrywać , że dostarczanie dóbr publicznych , które posiadają pewną specyfikę (są niepodzielne , korzysta z nich w jednym czasie większości konsumentów bez dodatkowych kosztów , trudno pobierać za nie opłaty przy zachowaniu zasady proporcjonalności między zapłatą a ilością skonsumowanego dobra , związany z ich użytkowaniem efekt gapowicza – znajdą się osoby , które ogólne nie chcą za nie zapłacić ) nie leży w interesie podmiotów prywatnych, gdyż przesłanką każdej działalność gospodarczej jest zysk ekonomiczny w relatywnie krótkim czasie ( budowa np. prywatnej autostrady wymaga ogromnych nakładów finansowych , które mogą się zwrócić dopiero w długim okresie) Dlatego interwencja państwa jest niezbędna bez względu na wysokie koszty tej interwencji ( zwiększenie wydatków z budżetu co może przyczyniać się do pogłębiania deficytu i wzrostu długu publicznego) gdyż koszty społeczne w przypadku nieinterwencji byłyby zdecydowanie wyższe. Interwencja państwa jest nieunikniona w przypadku tzw. czystych dóbr publicznych - Ogólnie przyjęto , że z budżetu państwa finansowane jest : wojsko , część wymiaru sprawiedliwości ( sędziowie i prokuratorzy) oraz straż pożarna. Z drugiej jednak strony istnieją jeszcze takie sfery usług , które nie leża w sferze zainteresowania podmiotów prywatnych pomimo tego , że koszt oferowania danej usługi jest niższy od ceny , którą konsumenci są w stanie za nie zapłacić . Pojawia się zawodność rynku zwana „NIEKOMOPLETNOŚCIĄ” Rynek prywatny zawodzi bardzo często w przypadku ubezpieczeń jak i kredytów ( w USA państwo oferuje ubezpieczenia zbiorów rolników , ubezpieczenia na wypadek bezrobocia , czy też kredyty studenckie czy specjalne kredyty mieszkaniowe dla nisko zarabiających – niekompletność oferty bankowej dla tej grupy osób )
Jeżeli chodzi o kwestie rozwiązywania problemów w zakresie podaży dóbr publicznych – stosuje się Zasada efektu netto – czy dane dobro ma być finansowane przez państwo czy podmiot prywatny?
1.Początkowo następuje identyfikacja podmiotów , które dana sprawa dotyczy – najczęściej odbywa się to drogą ankiety
2.Następnie następuje wycenienie – koszty wytworzenia oraz korzyści płynące z danego przedsięwzięcia ( ciężko jest wycenić korzyści , problemem jest także początkowa deklaracja poparcia , która zmienia się wraz z upływem czasu)
3.Porównanie kosztów całkowitych oraz korzyści ( jeżeli koszty przekraczają korzyści z tego płynące 0> , należy rozpocząć podaż z pieniędzy wspólnych na dane dobro bądź usługę)