Roztwór glebowy - Przemieszcza się w profilu pod wpływem: siły ciężkości, sił kapilarnych

i siły ssącej korzeni. Stanowi podstawowe i najbardziej dostępne źródło składników pokarmowych dla roślin. Pobieranie ich przez rośliny związane jest bowiem z intensywnością przechodzenia form związanych lub zasorbowanych (formy przyswajalne) do roztworu glebowego (formy dostępne). O składzie chemicznym roztworu glebowego decydują rozpuszczone w nim kationy i aniony, takie jak: Ca+2, Mg+2, K+, Na+, Al+3, Fe+3, Fe+2, Mn+2, NO3-, Cl-, CO3-2, HCO3-, PO4-3, SO4-2. Stężenie roztworu glebowego w klimacie wilgotnym może wahać się od 100 do 30 000 mg.kg-1. W takich glebach w poziomach ornych może znajdować się 550-1100 kg soli/ha. Niekontrolowane stosowanie nawozów sztucznych, postępująca infiltracja w głąb gleby zanieczyszczeń przemysłowych i komunalnych prowadzi często do nadmiernej koncentracji roztworu, co w rezultacie dewastuje glebę.

Gleby słone - gleby zawierające w profilu warstwy o znacznej zawartości soli. Powstają w wyniku podsiąkania i odparowywania zasolonej wody. Zawartość soli jest na tyle wysoka, że zakłóca prawidłowy rozwój roślin poprzez uniemożliwienie pobierania składników pokarmowych z gleby (siła ssąca roztworu glebowego przewyższa siłę ssącą korzeni). Dla większości roślin wrażliwych na zasolenie odpowiada to zawartości soli na poziomie 3000-4000 mg.kg-1. Typy:

- sołonczaki- Wytworzone pod wpływem kapilarnego podsiąkania nisko zalegających wód gruntowych zasobnych w rozpuszczone sole i ich wytrącania się wskutek wyparowania wody (soli sodu, wapnia, magnezu i potasu). Powierzchnia często pokryta niewielką warstwą wykrystalizowanej białej soli, przez co nazywane są białymi glebami alkalicznymi.

- gleby sołończakowate

- sołońce - Alkaliczne, sodowe i słono-sodowe gleby, zwykle półpustynne i stepowe. Cechują się wysokim stężeniem jonów Na+ i małą zawartością soli rozpuszczalnych. Nieprzydatne w rolnictwie. Obecność jonów Na+ powyżej 2-3%, która może dochodzić nawet do 25%. Obecność soli powoduje, że sołońce mają zasadowy odczyn (pH większe niż 8,5).

Zasolenie gleby:

- Przyczyny - przedawkowanie środków odżywczych, niewłaściwe podlewanie, twarda woda, zły drenaż powodujący zastoje wody, stosowanie niewłaściwego podłoża, nadmierna eksploatacja podłoża, wycieki ze składowisk i hałd odpadów przemysłu sodowego czy odpadów hutniczych i paleniskowych.

- Skutki - biały (do żółtego) nalot na ziemi, więdnięcie rośliny pomimo podlania, okresowe więdnięcie i odpadanie liści, zahamowanie wzrostu, nie zwarty pokrój rośliny, redukcja systemu korzeniowego, utrata odporności na inne choroby i szkodniki, niedobory składników odżywczych.

Znaczenie wody w glebie - Woda związana chemicznie stanowi część składową różnych związków występujących w glebach. Woda ta nie bierze udziału w gospodarce wodnej gleby ani zamieszkujących ją organizmów. Woda kapilarna. Wypełnia ona włoskowate kanaliki między cząsteczkami gleby. Kanalikami woda może poruszać się w różnych kierunkach na zasadzie działania napięcia powierzchniowego. Woda kapilarna jest pobierana poprzez rośliny. Woda grawitacyjna lub wolna. Znajduje się pod działaniem sił ciężkości. Wypełnia ona niekapilarne przestwory glebowe i przemieszcza się w głąb gleby, jest ona łatwo dostępna dla roślin. Woda gruntowa powstaje z wód grawitacyjnych, które w swym ruchu dotarły do warstwy nieprzepuszczalnej i tutaj zalegają. Pojemność wodna gleb zależna jest od ich składu mechanicznego, struktury i zawartości substancji koloidalnych, przy czym im więcej w glebie cząsteczek drobnoziarnistych, , tym większa pojemność wodna. Zawartość wody w glebie zmienia się zależnie od opadów i temperatury, przy czym jako krytyczną zawartość wody określa się taką, w której następuje więdnięcie roślin, nie będących już w stanie doprowadzić wody z gleby do komórek.

Przewodnictwo elektrolityczne jako miara zasolenia gleb – Przewodnictwo właściwe roztworu jest to odwrotność oporu właściwego (R) słupa cieczy zawartego pomiędzy elektrodami platynowymi o powierzchni 1 cm2 i odległości 1 cm, czyli: λ = 1•R-1 (Ω-1.cm-1). Przewodnictwo przyjęto wyrażać w simensach na cm (S.cm-1), w przypadku roztworów glebowych zachodzi potrzeba używania jednostek podwielokrotnych: (mili-) - mS = S-3, (mikro-) - µS = S-6. Wielkość przewodnictwa zależy od temperatury, dlatego należy utrzymywać stałą temperaturę mierzonego ośrodka. Dzięki istnieniu wysokiej korelacji pomiędzy przewodnictwem roztworu, a stężeniem kationów i anionów w roztworze, można obliczyć przybliżoną zawartość soli rozpuszczalnych w badanym wyciągu glebowym.