Kryterium divisionis-
Metoda cywilistyczna stosunków społecznych. Jeżeli przepisy prawa regulują przedmioty
Cechy prawa cywilnego:
Metoda cywilistyczna polega na tym że przepisy prawa przewidują ochronę stron stosunków cywilnoprawnych(ochrona sądowa)
Znaczna część przepisów prawa cywilnego ma charakter dyspozytywny który umożliwia stronom uregulowania stosunków między sobą. Przepisy publiczne mają charakter imperatywny.
Nie jest decydująca lokalizacja przepisu. Jeśli przepisy nie są w kodeksie cywilnym nie oznacza że nie można i wykorzystać, zależy z jakiej metody korzystają. Sama lokalizacja przepisów nie przesądza o charakterze przepisów w nim zawartych.
Przedmiotem regulacji prawa cywilnego są stosunki społeczne. Stosunki społeczne zarówno o charakterze majątkowym ale także niemajątkowe. Stosunki rodzinny mają dwoisty charakter(stosunki majątkowe i nie; kwestia ochrony dóbr osobistych; dobre imię, wizerunek).
Pod względem przedmiotowym prawo cywilne jest gałęzią obszerną. Wynika z tego potrzeba objęcia regulacji pewnymi segmentami. Następuje w doktrynie jak i w ustawodawstwie podział na podstawowe[
część ogólna(określenie przedmiotu, podmiotu, podstawowego zdarzenia, kształtowanie autonomii woli);
prawo rzeczowe(regulują prawa własności do rzeczy w pewnych materialnych części przyrody zwanych rzeczami oraz inne prawa rzeczowe, inne niż prawa rzeczowe ale mają wspólne cechy, skuteczność; koleratem prawa własności jest niewkraczanie; charakter praw skutecznych erga omnes; księgi wieczyste, posiadanie)
zobowiązania- świadczenie, wzajemnie świadczenie, wymiana pomiędzy podmiotami, przez prawo przewidziane reguły
spadki- reguluje los majątku osoby w następstwie śmierci; możliwość dysponowania po śmierci ale także wtedy kiedy zmarły nie rozdysponował majątkiem
wyspecjalizowane
prawo rodzinne- wyspecjalizowane ze względu na materię; relacje nie tylko pomiędzy rodzicami a dziećmi; należą też quasi-stosunki rodzinne(przysposobienie), opieka, kuratela, opieka nad osobą ubezwłasnowolnioną
prawo na dobrach materialnych- są przedmiotem regulacji prawnych(majątkowe jak i niemajątkowe), obszar prawa autorskiego; prawo własności przemysłowej(prawa do dóbr które mają znaczenie dla przemysłu, natury technicznej,
prawo spółek handlowych- dosyć swoiste relacje które wymagją odrębnego uregulowania;
spółdzielnia i członek spółdzielni są traktowane jaka podmioty równorzędne.
W przypadku prawa cywilnego wyróżnia się czególnie uwarunkowanie pod nazwą zasad prawa cywilnego:
?
autonomia woli- zgodnie z nią podmioty stosunków cywilnoprawnych mogą kształtować stosunki cywilnoprawne;
bezpieczeństwo obrotu- mają zapewnić prawo podmiotów cywilnoprawnych bezpieczeństwo; wyraża się w szczególność (art.3 KC- lex retro non agit- Trybunał Konstytucyjny podciąga pod to art. 2 konstytucji); pacta sunt servanda, art.61- oświadczenie woli skierowane do określonej osoby nie może być cofnięte; to co zostało ustalone, oświadczone będzie zachowane, zabezpiecza to obrót
ochrona dobrej wiary uczestników- uczestnicy obrotu działają w dobrej wierze, działają w usprawiedliwionym działaniu że przysługuje im jakieś prawo, zaufanie do dobrej wiary że podmiot w którym wstępują w stosunki prawne, ma być chroniona. Art. 7 KC uwzględnia tą zasadę, jeżeli skutki działania mają być uwzględnione to
zasiedzenie rzeczy ruchomej- nabycie własności poprzez wykonywanie prawa własności które nie przysługują, ma być w dobrej wierze. Podmiot nie wie że nie jest właścicielem.
Również nieruchomość- można nabyć od osoby która nie jest właścicielem ale jeśli działa się w dobrej wierze, jest przekonany
Kształtowania i wykonywania praw podmiotowych z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego- bądź z uwzględnieniem norm które mają podstawę etyczną bądź moralną; nie są normami prawnymi ale uznane są za normy o charakterze powinnościowym, art. 58 par.2; są to zasady nakazujące przyzwoite zachowanie się w stosunkach współżycia społecznego, art. 5 kc, często są eliminowane przez inne reguły które są bliskie(zasady słuszności) innymi klauzulami które mają tą samą treść, klauzula generalna która przenika system prawny.
Prawa rzeczowe są również poza kodeksem hipoteka, wekslowe, czekowe,
Prawo rodzinne jest w osobnym kodeksie