Kompetencje nauczyciela w Unii Europejskiej:

1/ związane z procesem uczenia się / nauczania

a) umiejętność pracy w wielokulturowej i zróŜnicowanej społecznie klasie,

b) umiejętność stworzenia dogodnych warunków do uczenia się:

- ma być organizatorem procesu uczenia się

- ma uczynić ze swoich uczniów badaczy

- tworzy programy nauczania, ciągle się szkoli i doskonali, stale

usprawnia swoją pracę, działa we wszelkiego rodzaju stowarzyszeniach

i organizacjach

- jest animatorem Ŝycia społeczno-kulturalnego w regionie

c) umiejętność włączenia technologii informacyjno-komunikacyjnej do

codziennego funkcjonowania uczniów,

d) umiejętność pracy w zespole (nauczycieli, osób szkolących i innych –

team work) bezpośrednio zaangaŜowanym w uczenie się tej samej grupy

uczniów,

e) umiejętność współpracy przy tworzeniu programów nauczania, organizacji

procesu kształcenia i oceniania,

f) umiejętność współpracy z osobami ze środowiska lokalnego i z rodzicami,

g) umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów,

h) umiejętność ciągłego rozszerzania swojej wiedzy i doskonalenia swoich

umiejętności.

2/ związane z kształtowaniem postaw uczniowskich

a) umiejętność wykształcenia w uczniach postawy obywatelskiej i społecznej,

b) umiejętność promowania takiego rozwoju kompetencji uczniowskich,

które pozwolą im, jako pełnoprawnym obywatelom danego państwa, z

sukcesem funkcjonować w społeczeństwie wiedzy

- motywację do nauki, nie tylko formalnej objętej obowiązkiem

szkolnym

- nauczanie uczenia się

- krytyczne przetwarzanie informacji

- posługiwanie się komputerem i korzystaniem z wszelkich urządzeń

cyfrowych

- twórczość i innowacyjność

- rozwiązywanie problemów

- przedsiębiorczość

- współpracę z innymi

- łatwość w komunikacji z innymi

- umiejętność poruszania się w kulturze wizualnej

c) umiejętność łączenia kształtowania wymaganych kompetencji z nauczaniem/

uczeniem się danego przedmiotu.

Kompetencje nauczyciela wg Hammer:

• Kompetencje specjalistyczne

• Kompetencje dydaktyczne

• Kompetencje psychologiczne

Kompetencje specjalistyczne

• Wiedza i umiejętności w zakresie nauczanego przedmiotu

  • Książki i czasopisma

  • Szkolenia i konferencje

  • Wymiana doświadczeń

• Niekompetentny nauczyciel to ten, który:

  • Nie wie, czego nie wie

  • Nie chce zapytać kogoś, kto wie

  • Boi się zapytać kogoś, kto wie

  • Jest przekonany, że wszystko wie i nie ma żadnych wątpliwości

  • Nie chce się rozwijać

Kompetencje dydaktyczne

• Umiejętność właściwego rozplanowania zajęć w ciągu roku szkolnego, logicznego konstruowania lekcj, rozplanowania czasu na lekcji

• Precyzowanie i operacjonalizacja celów (co konkretnie mają zrobić, umieć uczniowie i jak to można sprawdzić

• Uwzględnianie cyklu uczenia się („przeżycie”, obserwacja, refleksja, uogólnienie, aktywne eksperymentowanie)

• Znajomość technik zachęcania uczniów do aktywności

• Umiejętność rozmieszczenia uczniów w klasie

• Korzystanie z pomocy audiowizualnych

• Opanowanie metod nauczania i dostosowywanie metody do tematu, celu i stylu uczenia się preferowanego przez daną grupę

• Umiejętność atrakcyjnego prowadzenia lekcji

Kompetencje psychologiczne

• Pozytywne nastawienie do ludzi

• Umiejętność unikania najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu się

• Umiejętność prawidłowego komunikowania się

• Umiejętność motywowania uczniów

• Budowanie zgranych zespołów

• Elastyczność w dostosowywaniu stylu kierowania uczniami do stopnia ich dojrzałości

• Umiejętność kontrolowania stresu

Pozytywne nastawienie do ludzi

• Autentyczność

• Ugruntowanie w sobie postawy szacunku dla innych

• Uczciwość i sprawiedliwość, dotrzymywanie zobowiązań, tolerancja

• Optymizm i pogoda ducha

• Wiedza na temat własnych mocnych stron

• Chwalenie osiągnięć uczniów

• Zmniejszanie dystansu

Umiejętność unikania najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu się

• Niepełna świadomość niektórych własnych motywów

• Nieuwzględnianie możliwości uczniów

• Sprzeczność języka ciała ze słowami

• Przedwczesna interpretacja motywów

• Filtr percepcyjny

• Dialog

Umiejętność prawidłowego komunikowania się

• Aktywne słuchanie

• Przemawianie

• Rozmawianie

• Asertywność