Układ rozrodczy żeński embriologia 7 11 2014

Układ rozrodczy żeński

I. Podział narządow płciowych żeńskich

a) Narządy wewnętrzne :

jajniki, jajowody , macica, pochwa

b) Narządy zewnętrzne :

wzgórek łonowy , wargi sromowe większe i mniejsze , łechtaczka, przedsionek pochwy

c) Narządy szczątkowe: nadajnik, przyjajnik (pozostałości pranercza)

II. Elementy układu rozrodczego i ich funkcje

1. JAJNIKI

a) występują wewnątrz jamy otrzewnej, przy bocznych ścianach miednicy , od

góry otoczone przez wypustki jajowodu, posiadają krezki – przez które do jajnika wnikają naczynia krwionośne i nerwy.

b) Funkcja – wytwarzanie komórek jajowych, oraz hormonów płciowych –progesteron i estrogen

c) Budowa i funkcje jajnika - Powierzchnia zewnętrzna jajnika pokryta

jest nabłonkiem powierzchownym, pod nim znajduje się błona biaława (łącznotkankowa) .

Nabłonek powierzchniowy jajnika zmienia się wraz z wiekiem.

Błona biaława zbudowana jest z tkanki łącznej zbitej . Zawiera ona dużo włókien kolagenowych .

Włókna warstwy zewnętrznej mają przebieg równoległy do powierzchni, włókna warstwy wewnętrznej wnikają w głąb tworząc zrąb łącznotkankowy jajnika.

Kora jajnika zawiera:

  1. Zrąb łącznotkankowy kory zawiera:

- włókna

- pojedyncze miocyty gładkie

- komórki: fibroblasty, makrofagi, komórki tuczne, komórki mezenchymatyczne

- naczynia krwionośne

  1. Pęcherzyki jajnikowe w różnych stadiach rozwojowych

Zrąb łącznotkankowy jajnika nie pełni wyłącznie funkcji podporowych, ale także jest zaangażowany w wytwarzanie hormonów płciowych.

Rdzeń jajnika :

- zbudowany jest z tkanki łącznej luźnej zawierającej włókna sprężyste

- naczynia krwionośne (liczne)- strefa naczyniowa

- naczynia limfatyczne

- włókna nerwowe

Miejsce wnikania naczyń – nazywane jest wnęką jajnika.

We wnęce jajnika: wnikają naczynia krwionośne i są tu grupy komórek zwanych wnękowymi. Podobne do komórek śródmiąższowych jadra ( komórki Leydiga), które podobnie jak one zawierają krystaloidy Reinkego i wytwarzają hormony płciowe- androgeny.

Ich czynność jest pod kontrolą przysadki mozgowej (gonadotropiny). Przerost ich lub rozrost nowotworowy może powodować maskulinizację. Szczególnie dużo komórek wnękowych obserwuje się w okresie ciąży i przekwitania.

Klasyfikacja pęcherzyków jajnikowych oparta jest o :

-liczbę warstw komórek ziarnistych (pęcherzykowych)

-wygląd komórek ziarnistych

-obecność jamki

Stadia rozwoju pęcherzykow:

· Pierwotne- leżą obwodowo w jajniku i są oocytami I rzędu zatrzymanymi w profazie I podziału

mejotycznego . Powstały w życiu płodowym większość jednak uległa atrezji . Pełny rozwój

kończy około 400 komórek. Komórki otaczające przybierają kształt sześcienny i rozpoczynają wydzielanie mukopolisacharydów- komórka jajowa powiększa się.

· Wzrastające – powstaje błona przejrzysta i warstwa ziarnista

· Dojrzewające(atralne) – powstaje jama pęcherzyka, tworzy się dwuwarstwowa osłonka

· Dojrzałe – mają ok. 1-1,5cm średnicy , pęcherzyk Graafa .

Płyn w jamie pęcherzyka jest podobny do chłonki –zawiera estrogeny, substancje hamujące rozwój owocytów, substancje regulujące działanie hormonów gonadotropowych i płciowych oraz estrogen .

Pęcharzyk Graffa:

- zmiany w owocycie, który kończy I podział mejotyczny. powstaje owocyt II rzędu i I ciałko kierunkowe

- owocyt II rzędu zaczyna natychmiast II podział mejotyczny, który zostaje zahamowany w stadium metafazy (kończy się, gdy następuje zapłodnienie).

· Pęcherzyki zanikające (atrezyjne) – atrezja pęcherzykow następuje intensywnie w okresach:

-bezpośrednio przed porodem( okres płodowy)

-po porodzie (okres noworodkowy)

-okres dojrzewania (atrezji ulegają pęcherzyki pierwotne)

-po osiągnięciu dojrzałości płciowej

-okres przekwitania (wszystkie stadia pęcherzykow)

Atrezja – jest to złuszczanie komórek płciowych, zwłóknienie tkanki łącznej zrębu jajnikowego .

Pęchrzyki jajnikowe pierwotne zanikają z reguły całkowicie , natomiast pęcherzyki pozostałych

stadiow degenerują się i nie zanikają całkowicie. Komorki ich warstw wewnętrznych zarastają się i

tworzą gruczoł środmiąższowy jajnika (wytwarzają hormony steroidowe)

Ciałko żółte (pozostałe po owulacji w jajniku elementy pęcherzyka jajnikowego dojrzałego)

*ciałko żołte menstruacyjne (rzekome) -14 dni

**ciałko żołte ciążowe –trwa do 3 miesiąca ciąży.

Obydwa produkują hormon

-progesteron ( wywołuje zmiany w błonie śluzowej macicy i umozliwa zagnieżdżenie zarodka)

-estrogen

Stadia Ciałka żołtego

  1. Okres proliferacji (przekrwienia)

- trwa krótko

-zwiększa się liczba warstw

-następuje intensywne przekrwienie komorek

-dochodzi do zapadnięcie pęcherzyka

-dochodzi do pofałdowania ściany zewnętrznej osłonki

2. Okres wnikania

-wnikanie naczyń krwionośnych z warstwy wewnętrznej osłonki

-ciałko krwotoczne- skrzep, krew wydostająca się z naczyń miesza się z płynem pęcherzykowym

3. Okres przekształceń

- komórki pęcherzykowe ulegają przerostowi

-komorki ziarniste zamieniają się w komorki luteinowe (one wytwarzają progesteron)

-komorki paraluteinowe- wytwarzają estrogeny

( wytwarzają estrogen)

4. Okres dojrzałości

- aktywny wydzielniczo przygotowuje macicę do zagnieżdżenia

- gdy nie dochodzi do zapłodnienia ciałko żółte przekształca się w ciałko włókniste, a na końcu w ciałko białawe.

*5. Okres uwsteczniania

-oba typy komórek ulegają stłuszczeniu

-zarastają naczynia krwionośne

-zanika czynność wydalnicza

**5.Ciałko żołte ciążowe (gdy dochodzi do zapłodnienia)

-aktywność do końca pierwszego trymestru ciąży

-komorki luteinowe wytwarzają relaksynę (hormon hamujący skurcze macicy, zwiotczenie mięśni szyjki macicy, rozluźnienie spojenia łonowego)

2. JAJOWÓD:

a) Błony :

- śluzowa (tworzy liczne fałdy, nabłonek jednowarstwowy walcowaty* )

-mięśniowa

-surowicza

*nabłonek jednowarstwowy walcowaty zbudowany z komorek:

-> migawkowych (stanowią połowę komorek w jajowodzie, występują

szczegolnie w dnie, lejku i bańce,najliczniejsze są podczas i po owulacji)

-> gruczołowatych (bez rzęsek , najliczniejsze w cieśni jajowodu ,produkują

związki odżywiające dla owocytu )

->klinowatych ( komórki zapasowe, nieliczne)

Funkcje błony śluzowej

Ruch cieczy, ruch plemników, odżywianie zagnieżdżonej zapłodnionej komórki jajowej

b) Budowa jajowodu :

Jajowod składa się z 4 odcinkow :

- Lejek

-Bańka - (najczęściej tu dochodzi do zapłodnienia)

-Cieśń (zwężenie światła tego odcinka może powodować niedrożność jajowodu)

-cz. Maciczna

3. MACICA:

a) Trzywarstwowa budowa

- błona śluzowa macicy (Endometrium) leży bezpośrednio na błonie

- błona mięśniowa (m.gładkie)–zbudowana z warstw :

1. wewnętrzna (podśluzowa)

2. naczyniowa (najgrubsza)

3. podnaczyniowa (cienka)

4. podsurowicza

Błona śluzowa macicy:

-warstwa powierzchniowa (czynnościowa)

-warstwa głęboka- nie ulega złuszczeniu

W czasie ciąży dochodzi do hipertrofii ( przerostu komórek) , oraz do

hiperplazji (wzrost ilości komorek, rozrost) –służy to „rozciągnięciu” się macicy, wraz ze wzrostem płodu. Kilka tygodni po porodzie macica wraca do normalnych rozmiarow

(kurczy się) .

4. POCHWA:

a) Pochwa jest kanałem łącznotkankowo-mięśniowym, ktory łączy szyjkę macicy z przedsionkiem pochwy.

- błona śluzowa

- błona mięśniowa;

-błona zewnętrzna czyli przydanki.

NABŁONEK POCHWY:

· warstwa podstawna – dzieli się na warstwę głęboką (komórki walcowate) i warstwę zewnętrzną (komórki wieloboczne)

· warstwa pośrednia – utworzona z komórek wielobocznych, owalnych, w tej warstwie są komórki łódkowate

· warstwa powierzchniowa – komórki płaskie, największe, wieloboczne, kwaso i zasadochłonne

Błona śluzowa:

- brak gruczołów (śluzowa wydzielina pochodzi z szyjki macicy)

- są poprzeczne fałdy

- utkana z tkanki łącznej


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Układ rozrodczy żeński
Układ Rozrodczy Żeński
Wykład 9 Układ rozrodczy żeński wer4
Układ rozrodczy żeński, kosmetyka(1)
Układ rozrodczy żeński(1), Biologia
#Biologia mini#, HORMONY mini, UKLAD ROZRODCZY ZENSKI
biologia, Kopia Układ rozrodczy żeński, UKLAD ROZRODCZY ZENSKI
0316 03 12 2009, opracowanie nr 16 , Układ rozrodczy zenski Paul Esz(1)
10 Uklad rozrodczy zenski text
Układ Rozrodczy Żeński
Wykład 9 Układ rozrodczy żeński wer4
Układ rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński
Układ rozrodczy męski 11 2014
Rozdział" Żeński układ rozrodczy

więcej podobnych podstron