FARMAKOLOGIA wykład 6 (12 XI 01) LECZENIE CUKRZYCY cz. 1 – INSULINA

Działanie insuliny a...

Gospodarka węglowodanowa:

• nasila transport glukozy do komórek

• ↑ wewnątrzkomórkowego zużytkowania glukozy

• ↑ syntezy glikogenu

Gospodarka lipidowa:

• pobudza syntezę kwasów tłuszczowych z acetylo-CoA

• nasila estryfikację i reestryfikację kwasów tłuszczowych do trójglicerydów

• ↑ aktywności LPL (lipazy lipoproteinowej) w tkance tłuszczowej

• ↓ aktywności LPL w tkance mięśniowej

Gospodarka białkowa:

• ↑ transportu aminokwasów do komórek

• nasila syntezę białek

• hamuje rozpad białek i syntezę glukozy z aminokwasów

Wskazania do stosowania insuliny:

• cukrzyca typu 1 (bezwzględnie)

• cukrzyca typu 2 – gdy nie działają doustne leki hipoglikemiczne

• cukrzyca typu 2 – w fazie niewyrównania

• cukrzyca z powikłaniami → nefropatią

• cukrzyca u pacjentów z przeciwwskazaniem leków hipoglikemicznych

• cukrzyca ciężarnych

• okresy okołozabiegowe

• pankreatektomia

Peptyd C – mało go, gdy mało insuliny endogennej

Insulinoterapia:

1. konwencjonalna – 2 wstrzyknięcia na dobę mieszaniny insuliny szybkodziałającej i insuliny o przedłużonym działaniu

2. czynnościowa – osiąganie stężenia podstawowego i poposiłkowego insuliny wielokrotnymi wstrzyknięciami

Można mieszać preparaty:

• o jednakowych pH

• o jednakowych buforach

• tych samych składnikach konserwujących i stabilizujących

• bez nadmiaru substancji przedłużających działanie

• o tym samym stopniu oczyszczenia

• tego samego gatunku

• tego samego producenta

Humalog – insulina Lis-Pro (lizyna zamieniona z proliną)

najbardziej podobna do ludzkiej insuliny stosowanej w intensywnej insulinoterapii

działa po 5-10 minutach

bezpośrednio przed posiłkiem

szczyt działania po godzinie

INSULINOTERAPIA KONWENCJONALNA

TERAPIA SKOJARZONA MONOTERAPIA

insulina + metformina insulina + akarboza 1 lub 2 wstrzyknięcia insuliny

insulina + pochodne

sulfonylomocznika lub

kwasu benzoesowego

Im więcej wstrzyknięć w ciągu dnia – dajemy przed posiłkiem krótkodziałającą insulinę, na noc – długodziałającą

Działanie niepożądane insuliny:

• hipoglikemia

• insulinooporność – najczęściej wynik wady receptora dla insuliny w tkankach

• lipoatrofia insulinowa

Insulinooporność nieimmunologiczna może powstawać w wyniku wielu różnych mechanizmów patofizjologicznych, np.:

1. Nieprawidłowa biosynteza insuliny – oporność tylko na insulinę endogenną:

   1. nieprawidłowa struktura aminokwasowa cząsteczki insuliny,

   2. niepełna konwersja proinsuliny do insuliny

2. Krążące substancje „antagonistyczne” względem insuliny:

   1. zwiększenie stężenia hormonów lub substratów działających „antagonistyczne” względem insuliny (np. HGH, kortyzol, glukagon, aminy katecholowe, laktogen łożyskowy, wolne kwasy tłuszczowe)

3. Wady w tkankach docelowych – oporność na insulinę endo- i egzogenną:

   1. wady receptorów insuliny

   2. wady poreceptorowe