17 czerwca II. kolokwium- materiałoznastwo

ODLEWNICZE STOPY ŻELAZA

Żeliwo jest stopem żelaza z węglem w ilości powyżej 2,1 % (w praktyce od 3-3,8%) i innymi pierwiastkami chemicznymi, obrabialnym cieplnie stosowany w stanie lanym. Węgiel w żeliwach występuje w postaci związanej (w postaci wydzieleń cementytu) i w postaci wolnej (w postafi grafitu). C%=Czw+Cw=3,2%+0,2%

Podział żeliw:
- ze względu na skład chemiczny – wyróżniamy żeliwa stopowe i niestopowe.
- ze względu na formę występowania węgla :

- Żeliwa szare – węgiel występuje w postaci związanej do stęnia eutektoidalnego (do 0,77) oraz w postaci wolnej w psotaci wydzieleń grafitu

- żeliwo białe – węgiel występuje wyłącznie w postaci związanej w postaci cementytu związanego w osnowie a struktura odpowiada strukturze żeliwa przedeutektycznego z układu żelazo cementyt

- Żeliwo połowiczne (pstre) – węgiel występuje w postaci związanej w ilości powyżej stężenia eutektoidalnego (powyżej 0,77%) oraz w postaci wolnej w postaci grafitu

- ze względu na strukturę osnowy (dotyczy żeliw szarych): w zależności od ilości węgla w postaci związanej rozróżniamy strukturę, a po obróbce ceplnej może wystąpić matenzyt, bainit i sferoidyt.

- ferrytyczne do 0,0218 % Czw -

- ferrytyczno-perlityczne 0,0218% - 0,4% Czw

- perlityczno-ferrytyczne 0,4%-077% Czw

- perltyczne 0,77 % Czw

- ze względu na kształt wydzieleń grafitu – w zależności od kształtu wydzieleń grafitu rozróżniamy żeliwa:

- niemodyfikowane – z ostro zakończonymi, wydłżonymipłatkami grafitu (tarcze hamulcowe)

- modyfikowane – ze stępionymi krótkimi płatkami grafitu uyskane poprzez dodanie krzemu przyspieszającego proces grafityzacji

- podwójnie modyfikowane (sferoidalne) – z grafitem kulkowym, uzyskane poprzez dodanie krzemu i ceru lub magnezu zwiększających napięcie powierzchniowe

- cięgliwe - z kłaczkowymi wydzieleniami grafitu, (nazywanego węglem żarzenia) powstaje z żeliwa białego, podczas wyżarzania grafitu grafituzyjącego

Wpływ składu chemicznego na strukturę żeliw

Zastosowania żeliw(szarego białego etc.)

Zasada oznaczania gatunków żeliw szarych