TERMINOLOGIA ANGIELSKA

Spelling – pisownia
Pronunciation – wymowa
Transitive/intransitive verbs - przechodnie/nieprzechodnie czasowniki
Dictionary entry– hasło słownikowe
Headword – wyraz hasłowy
Definition – definicja

The parts of speech
The parts of speech – części mowy
- adj – the adjective = przymiotnik
- adv – the adverb = przysłówek
- n – the noun = rzeczownik
- pron – the pronoun = zaimek
- v – the verb = czasownik
- the preposition = przyimek
- the conjunction = spójnik
- the interjection = wykrzyknik
- corss-references – odsyłacze

A metadictionary - metasłownik
Dictionary skills – umiejętności korzystania ze słownika
To use a dictionary – korzystać ze słownika
To look sth up in a dictionary – sprawdzić coś w słowniku
A library - biblioteka
Librarianship – bibliotekarstwo
Library science – bibliotekoznawstwo
Information science – informatologia (nauka o informacji)
Library and information science (LIS) - INiB
Librarian (n) – bibliotekarz
Information broker (n) – broker informacji
Information professional (n) – pracownik informacji
Information [U] – informacja
Two pieces of useful information – dwie informacje
The information is stored on computer – Informacje są
przechowywane na komputerze
Information on/about – informacja o kimś/o czymś

Information
To collect/gather information – gromadzić informację
To store information – przechowywać informację
To retrieve information – wyszukiwać informację
To make information available information – udostępniać informację
To disseminate information – rozpowszechniać informację
Source – źródło
Database – baza danych

Types of Libraries
An Academic libraries
A Public libraries
A School libraries
- a school library media centre/center
A Special libraries

The faculty – pracownicy naukowi
Staff – osoby, które nie mają statusu pracowników naukowych
Media center – centrum medialne
School library media centre - multimedialne centrum informacji (w szkole)
A first/second degree in – licencjat/magisterka
Special collections – zbiory specjalne

Types of library jobs
A public librarian – osoba pracująca w bibliotece publicznej
A young adult librarian – osoba pracujący w oddziale dla młodzieży
A children’s librarian – osoba pracująca w oddziale dla dzieci
An academic librarian – osoba pracująca w bibliotece akademickiej
A subject librarian – bibliotekarz dziedzinowy
A school librarian
A school library media specialist - pracownik szkolnego centrum informacji

Cataloging
To catalogue / to catalog - katalogować, opracowywać zbiory
A cataloguer / a cataloger - osoba katalogująca zbiory
To borrow sth from Sb – pożyczyć coś od kogoś
Hardware [u]
Software [u]
A (library) user = a (library) patron = a borrower
A library catalogue / a library catalog - katalog biblioteczny
- a card catalog - katalog kartkowy
- an online catalog (OPAC) - katalog internetowy
- a union catalogue (also called a shared catalogue) - katalog centralny
Library lending
Library circulation / lending – wypożyczanie
A circulation/loan/lending departament - oddział udostępniania zbiorów, wypożyczalnia
A circulation desk / loan desk - punkt wypożyczeń
A library card - karta biblioteczna
A library account - konto biblioteczne
A checkout station - urządzenie do samo wypożyczeń
A book drop - wrzut książek
A barcode reader - czytnik kodów kreskowych
The circulation staff - pracownicy działu wypożyczeń/wypożyczalni
To sign up for a library card - zapisać się do biblioteki, wyrobić sobie kartę biblioteczną
To borrow a book = to check out a book
To return a book = to check in a book
Checked out - wypożyczona (książka)
Checked in - oddana/dostępna (książka)
On loan – wypożyczony
Loan/borrowing/checkout/lending period - okres wypożyczeń
To renew a library book (by telephone, in person, online) - przedłużyć okres wypożyczenia, prolongować
A due date = a data due - data zwrotu
Overdue (an overdue item) - niezwrócony w terminie, przetrzymany egzemplarz
To return items on time- zwrócić coś w terminie
To receive an overdue notice - monit, ponaglenie
To pay an overdue charge/an overdue fine - płacić karę za przetrzymanie
To block a borrower account - blokowanie możliwości wypożyczeń/konta bibliotecznego
To receive an item/ to recall an item / to place a hold on an item - rezerwować egzemplarz
ILL = Interlibrary Loan - wypożyczenie międzybiblioteczne
Subscription databases - bazy prenumerowane przez jakąś bibliotekę
Overdue fine is - opłata za przetrzymanie wynosi

Library collections – zbiory biblioteczne
Library materials – materiały biblioteczne
Copyright library / legal deposit library - biblioteka otrzymująca egzemplarz obowiązkowy
Travelling library - zbiory ruchome
Bookmobiles / book cars - bibliobusy
Information need – potrzeba informacyjna
Monographs - wydawnictwa zwarte
Serials - wydawnictwa ciągłe
Leaf (l.poj) - leaves (l.m) = kartka
Complete work – dzieła zebrane
A collection – zbiór
A fairy tale – bajka
An encyclopaedia – encyklopedia
A booklet – broszura
A chronicle – kronika
A genre – gatunek literacki
A literary style – styl literacki
Prose – proza
A quotation – cytat
A manuscript – rękopis
A textbook – podręcznik
A page – strona
A title page – strona tytułowa
Titled – zatytułowany
A leaf – kartka
A volume – tom
A preface – wstęp
A chapter – rozdział
A foreword – przedmowa
Contents – spis treści
A copy – egzemplarz
A cover – okładka
Footnotes – przypisy
A paragraph – akapit
To come out – ukazać się drukiem
To publish – publikować
To be out of print – mieć wyczerpany nakład

A journalist – dziennikarz
A photojournalist – fotoreporter
An editor – redaktor naczelny

A tabloid, the gutter press – brukowiec
A broadsheet, a quality newspaper – ambitna prasa
A daily – dziennik
A weekly – tygodnik
A biweekly – dwutygodnik
A monthly – miesięcznik
A quarterly – kwartalnik
An issue – numer
A back issue – stary numer
A magazine, journal – czasopismo
A newspaper, a paper – gazeta
A newsletter – biuletyn
A coffee-table magazine - bogato ilustrowane czasopismo, przeznaczone bardziej do przeglądania niż czytania
A scholarly journal - czasopismo naukowe
A peer-reviewed journal - recenzowane czasopismo

A suplement – dodatek
A headline – nagłówek
A caption – podpis pod zdjęciem
A feature, story – artykuł
An editorial – artykuł wprowadzający
A section – dział
A review – recenzja
An interview – wywiad
A coverage – relacja
An exclusive – wyłączna relacja
A column – rubryka
An obituary – nekrolog
An agony column – porady dla czytelników
An agony aunt – osoba udzielająca porad
A pull-out – wkładka
A centre–spread – rozkładówka
Cinema/theatre listings – repertuar kin/teatrów
A subscription – prenumerata
To subscribe to – prenumerować
To cover – relacjonować

Reference services – usługi informacyjne
Reference desk – stanowisko informacyjne
Reference librarian – bibliotekarz udzielający informacji
Reference department – oddział informacji
Reference Staff – pracownicy oddziału informacji
Reference collection – zbiór podręczny
Reference book (work) – informator
Peak use - godziny szczytu
Consisting - składający się z 
Is often seen as the hub of the library - jest postrzegane jako centrum biblioteki
Resources - zasoby (np. internetowe)

Atlas – atlas
Bibliography – bibliografia
Biographical source – źródło biograficzne
Dictionary – słownik
Directory – katalog
Gazeteer -
Handbook – podręcznik
Manual – instrukcja obsługi
Yearbook – rocznik
Thesaurus - tezaurus

Shelving - układanie na półkach
A shelf – półka
A shelves – półki
Stacks – półki
To shelve – układać na półkach
To reshelve – ponownie układać na półkach (przekładać)
Open access – wolny dostęp do półek
Closed access – zamknięty dostęp
Browse – przeglądać
Closed stacks - magazyny
Open shelves/stacks - swobodny dostęp do półek
A call slip / request slip - rewers
Reserves - materiały rezerwowane przez wykładowcę w celu wykorzystania ich na zajęciach
Archives - archiwalia, materiały archiwalne
Rare books /cimelia - rzadkie książki
Misshelved materials - źle odłożone materiały 
Classification number - symbol klasyfikacyjny
A lending conditions - warunki wypożyczeń 
Oversize books - książki dużego formatu
Fiction books - beletrystyka, literatura piękna
DDC - Dewey Decimal Classification – Klasyfikacja Dziesiętna Dewey’a
LCC - Library of Congress Classification
Graduate students – studenci
Call number - sygnatura 
A book truck - wózki na książki
Kick stool - stołeczek

To shelve by format – układać na półkach wg formatu
To shelve in alphabetical order - układać na półkach w porządku alfabetycznym
To shelve in numerical order - układać na półkach w porządku numerycznym
To shelve in classification numer order - układać na półkach wg numeru klasyfikacji
To shelve by audience - układać na półkach wg czytelników
To shelve by lending conditions - układać na półkach wg sposobu udostępniania
To shelve by type of print - układać na półkach wg rodzaju czcionki (np. pismo Braille`a)

Computer essentials – podstawowe terminy związane z komputerem
Parts of computer:
a PC (Personal Computer)
a) hardware[u] – sprzęt
b) software[u] – oprogramowanie

Hardware: 
- CPU = central processing unit = procesor
- Main memory = pamięć
- Peripherals - urządzenia zewnętrzne
input devices - urządzenia wejścia
output devices - urządzenia wyjścia
storage devices - urządzenia do przechowywania danych

an LCD monitor – monitor LCD
laser printer - laserowa drukarka
inkjet printer - atramentowa drukarka

Storage devices 
optical storage – optyczne urządzenia do magazynowania
CD's & DVD's = optical discs – dyski optyczne
CD - compact disc – dysk kompaktowy
- CD ROM = read only memory
- CD R = recordable - jednokrotnego zapisu
- CD-RW =  rewritable - wielokrotnego zapisu
DVD - digital video disc/digital versatile disc – uniwersalny dysk cyfrowy
- DVD-ROM
- DVD-/+R
- DVD-/+RW
Blu-ray disc - niebieska wiązka laserowa
Magnetic storage – magnetyczne urządzenia do magazynowania
Hard disk drive - dysk twardy
A portable external hard drive - dyski twarde przenośne
Flash memory - pamięć typu flash
USB flash drive = Memory Stick = pen drive - pamięć przenośna
A flash memory card - karta pamięci

Keyboard - klawiatura
Mouse – mysz komputerowa
Light pen - pióro laserowe
Capital letters - wielkie litery
Mouse pointer - wskaźnik myszy
Scroll - zwój

operating system - system operacyjny
application software [u] - oprogramowanie aplikacyjny (użytkowe)
RAM - Random Access Memory
a program [c] = an application [c]
spreadsheet - arkusz kalkulacyjny

a program:
- to download – pobrać
- to use – używać
- to install =/= uninstall – zainstalować/odinstalować
- to run / launch – uruchamiać
- to close down – zamknąć

spreadsheet software - oprogramowanie do tworzenia arkuszy kalkulacyjnych
database software - program tworzenia baz danych
word processing software - oprogramowanie do edycji tekstów
presentation software - oprogramowanie do tworzenia prezentacji
graphics software - oprogramowanie graficzne
antivirus software - oprogramowanie antywirusowe
educational software - oprogramowanie edukacyjne
software suite - pakiet programów

User interface - interfejs użytkownika
- a graphical user interface (GUI) – graficzny interfejs użytkownika
GUI - WIMP (Windows Icons Menus Pointer) enviroment

desktop – pulpit
window – okienko
menu bar - pasek menu
dialog box - okno dialogowe
toolbar - pasek narzędzi
scroll bar - pasek przewijania
drop-down menu - rozwijane menu
pointer – wskaźnik

check box - przycisk wyboru
radio button - przycisk opcji
command button – przycisk polecenia
text box – pole tekstowe
drop-down list box - pole listy rozwijanej

interactive whiteboard – interaktywna tablica
webinar – seminarium internetowe
tabulation – tabulacja
insert – wprowadzić/dodać
Select the text – zaznaczyć tekst
plug in – wpiąć/podpiąć
touchpad – wbudowana myszka w laptopie
hold down – przytrzymać
double – podwójnie
scroll up – przewijać do góry
roll – rolka/zwój
scroll down - przewijać w dół
folder – folder

microphone – mikrofon
video projector – projektor video
touchscreen – ekran dotykowy
barcode reader – czytnik kodów kreskowych
scanner - skaner
webcam- kamera internetowa
speakers – głośniki
graphics tablet – tablet graficzny
headphones - słuchawki

IM = Instant Messaging – komunikowanie się poprzez komunikator internetowy
Instant Messenger - komunikator internetowy
Identity Management (information security)
Buddy list - lista znajomych
Smiley - emotikonki
abbreviations - skróty
IMO - In my opinion
IC - I see
BTW - By the way
GL - Good Luck
VoIP = Voice over Internet Protocol - telefonia internetowa
HTML = HyperText Markup Language - hipertekstowy język znaczników
HTTP = Hypertext Transfer Protocol (world wide web protocol)
FTP = File Transfer Protocol
DNS = Domain Name System / services
TLD (ccTLD - country code, gTLD) = Top-Level Domain (Internet) – domena najwyższego poziomu

- LANs = Local Area Networks – sieć lokalna
- WANs = Wide Area Networks – sieć rozległa

Wireless - bezprzewodowy
a hotspot – aktywny punkt dostępu
WIFI = Wireless Fidelity = standard komunikacji bezprzewodowej

The largest WAN is existence is the INTERNET
     ISP = Internet Service Provider (most common) = dostawca usług internetowych

A web browser:

address bar / location bar - pasek adresu
built-in search box - wbudowane okienko wyszukiwania
tab - karta (w wyszukiwarkach)
menu bar - pasek menu
tool bar - pasek narzędzi
scroll bar - pasek przewijania
status bar - pasek stanu

URL = Uniform Resource Locator = jednolity lokalizator zasobu
      the parts of the URL are separated by:
. (dot)
/ (slash)
: (colon)

country code (ccTLD) – kod krajowy

protocol prefix (http://)

document name – nazwa dokumentu

web service – serwis internetowy

domain name – nazwa domeny

directory path – ścieżka do katalogu

domain name extension – rozszerzona nazwa domeny

.com (.co in UK) = commercial – strony komercyjne

.edu (ac in UK) = educational institution – strony instytucji edukacyjnych

.mil= military agency – strony wojskowe

.gov = government – strony rządowe

.biz = business – strony nakierowane na biznes

.int  = international organisation – strony organizacji międzynarodowych

.museum = museum – strony muzeów

.org  = aviation industry – strony pozarządowych organizacji non-profit

.info = informational sites (unrestricted) – strony informacyjne

.at - austria

.it- italy

.se- sweden

.ru- russia

.de- denmark

.ie - ireland

.hu- hungary

.no - norway

.fr- france

.es- spain

Security and privacy 
An intruder who breaks into computer systems: hacker, cracker

malware = malicious software = złośliwe oprogramowanie

 - viruses - wirusy

 - worms
 - Trojan horses- konie trojańskie
 - spyware - oprogramowanie szpiegujące
 

cookies - small computer files used by servers to know if you have visited their site before

Cybercrime:
mail bomb; to mail bomb – bomba mejlowa
cyberstalking – prześladowanie internetowe

phishing / spoofing- wyłudzanie poufnych informacji przez podszywanie się pod godną zaufania osobę lub instytucję.

attachments - załączniki

firewall – zapora sieciowa

backup – kopia zapasowa

files - pliki

digital certificate – elektroniczny podpis

contents – treść

Email privacy – prywatność mejlowa

encryption - szyfrowanie, kodowanie

to encrypt – zakodować, zaszyfrować

PGP = pretty good privacy - popularny program kryptograficzny wykorzystujący algorytm RSA

freeware = public domain software = oprogramowanie bezpłatne

information retrieval system - system informacyjno-wyszukiwawczy, system wyszukiwania informacji

information user - użytkownik informacji

information need - potrzeba informacyjna

information sources - źródła informacji

A web page - strona internetowa
A website - witryna internetowa

Navigate – nawigować
retrieve
web browser - yszukiwarka internetowa
spiders - szperacze
keywords – słowa kluczowe

subject directories - katalogi tematyczne
web portals – portale internetowe

bookmarks – zakładki
home page – strona domowa
hyperlinks – hiperłącza

database - baza danych
file – plik
record – rekord
field - pole
database management system - system zarządzania bazą danych
to enter – wprowadzać
network – sieć

Search engines

search query - instrukcja wyszukiwawcza
default operator - domyślny operator
documents containing - dokumenty zawierające
bracket - nawias
to group complex searches - pogrupować złożone wyszukiwanie
search term - termin wyszukiwawczy
matches -
case sensitive - rozróżniający małe i wielkie litery
case-insensitive - nierozróżniający małych i wielkich liter
natural language query – zapytanie z użyciem języka naturalnego
search box - okno wyszukiwarki
phrase searching - wyszukiwanie frazą / wyrażeniem
narrowing your search - zawęzić wyszukiwanie
excludes - wyłączając / wykluczyć
refine - uściślić, doprecyzować
field search - wyszukiwanie w polu
colon - dwukropek
wildcard - znak wieloznaczny, znak uniwersalny
plurals - liczby mnogiej
quotation mark - cudzysłów

spelling variation – zróżnicowanie pisowni
multimedia files - pliki multimedialne
selecting - wybieranie
radio buttons - przycisk opcji

* = asterisk = znak trunkacji

articles – rodzajniki
punctuation - interpunkcja
a punctuation mark - znak interpunkcyjny
period - kropka
a single-character wildcard - symbol wieloznaczny zastępujący jeden znak 
a multiple-character wildcard - symbol wieloznaczny zastępujący więcej znaków
truncation – trunkacja
to browse – wyszukać

capitalization [U] – użycie wielkich liter
capital letters – wielkie litery
a search term – termin wyszukiwawczy
a percent sign – znak procentu
a question mark – pytajnik
quotation marks – cudzysłów
a hyphen – myślnik
to narrow a search – zawęzić wyszukiwanie
to refine a search – uściślić wyszukiwanie
a Boolean operator – operatory Boole’a