[10.2] Zabiegi pielęgnacyjno-higieniczne
[10.2.1] Toaleta pacjenta (*)
Zabieg higieniczny wykonywany przez pielęgniarkę w sytuacji pacjentów mających trudności w samodzielnym utrzymywaniu czystości ciała. Zabieg polega na umyciu poszczególnych części ciała pacjenta, natarciu pleców i pośladków, uczesaniu włosów i prześcieleniu łóżka.
Czynności:
rozpoznanie sytuacji zdrowotnej pacjenta ze zwróceniem szczególnej uwagi na stan higieniczny,
poinformowanie pacjenta o planowanym zabiegu,
uzyskanie zgody na wykonanie zabiegu,
określenie stopnia samodzielności pacjenta,
zapewnienie odpowiedniej temperatury otoczenia do wykonania zabiegu,
zapewnienie intymności pacjentowi,
umycie rąk przed wykonaniem i po zabiegu,
przygotowanie przyborów do wykonania zabiegu,
założenie rękawiczek przed i zdjęcie po zabiegu,
przygotowanie pacjenta do zabiegu (zdjęcie biżuterii, zegarka, zapewnienie wygodnej pozycji),
umycie zębów,
zdjęcie górnej części piżamy lub koszuli,
umycie i dokładne osuszenie oczu, twarzy, uszu, szyi,
ogolenie zarostu na twarzy u mężczyzn,
umycie i dokładne osuszenie kolejno:
kończyn górnych,
klatki piersiowej,
brzucha (zdjęcie spodni od piżamy),
pleców i pośladków, (natarcie i oklepanie pleców i pośladków),
kończyn dolnych,
usunięcie z pięt zrogowaciałego naskórka,
podmycie,
założenie spodni od piżamy,
obcięcie paznokci u rąk i u nóg,
obserwowanie skóry pacjentów w kierunku diagnostyki zmian chorobowych skóry,
posmarowanie skóry rąk i stóp kremem nawilżającym,
wygodne ułożenie pacjenta,
uporządkowanie przyborów toaletowych chorego oraz sprzętu użytego do zabiegu,
udokumentowanie wykonania zabiegu w dokumentacji pielęgniarskiej.
Literatura:
1. Zahradniczek K.: Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1999.
2. Wołynka S.: Pielęgniarstwo ogólne. PZWL, Warszawa 1993.
3. Ciechaniewicz W.(red.): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2001.
4. Andreas H., Karasek-Krentinger B., Jobin-Howald U: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.
5. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1998.
6. Kózka M.(red.): Stany zagrożenia życia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
[10.2.2] Kąpiel chorego (*)
Utrzymanie skóry całego ciała w czystości oraz poprawa jej funkcji oraz samopoczucia pacjenta. Może być ona przeprowadzona pod prysznicem, w wannie lub w łóżku (toaleta) w zależności od wydolności samoobsługowej pacjenta i dostępnych warunków.
Czynności:
umycie higieniczne rąk (przed i po zabiegu),
poinformowanie pacjenta po zabiegu,
przygotowanie zestawu,
przygotowanie łazienki,
założenie rękawiczek,
przygotowanie pacjenta do kąpieli,
pomoc w zdjęciu bielizny osobistej pacjenta (jeśli jest to konieczne),
wprowadzenie pacjenta do wanny, pod prysznic,
zapewnienie pacjentowi wygodnej i bezpiecznej pozycji (stosowanie udogodnień np. krzesełka, taborety, uchwyty ścienne),
zapewnienie pacjentowi wystarczającego czasu na przeprowadzenie kąpieli,
kontrolowanie stanu pacjenta co 5 - 10 minut (w zależności od jego stanu słowne lubnaoczne),
pomaganie pacjentowi podczas kąpieli zgodnie z jego życzeniami np. umycie pleców, włosów,
pomaganie w wyjściu z wanny i osuszeniu całego ciała,
kontrola stanu skóry,
pomaganie pacjentowi w założeniu czystej bielizny osobistej,
poinformowanie pacjenta o sposobie postępowania po kąpieli np. unikanie przeciągów,
zdjęcie rękawiczek,
udokumentowanie zabiegu,
w sytuacji toalety w łóżku patrz: procedura kąpiel pacjenta pozostającego łóżku.
Literatura:
1. Ciechaniewicz W: Pielęgniarstwo - ćwiczenia. PZWL Warszawa 2001
2. Dison N. Technika zabiegów pielęgniarskich. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1998
3. Huber A, Karasek - Kreutzinger B, Jobin - Howald U. Kompendium pielęgniarstwa. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1995
4. Kirschnick O. Pielęgniarstwo. Wrocław Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner 1997
5. Kózka M.(red.): Stany zagrożenia życia. Wybrane standardy opieki i procedury postępowania pielęgniarskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2001.
6. Wołynka S. Pielęgniarstwo ogólne. Warszawa Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1993
7. Zahradniczek K (red.). Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Podręcznik dla średnich szkół medycznych. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1999
[10.2.3] Mycie głowy choremu (*)
Mycie głowy jest to zabieg polegający na oczyszczaniu skóry głowy i włosów środkami pielęgnacyjnymi i leczniczymi Zabieg zapewnia usuwanie obumarłych komórek złuszczonego naskórka, kurzu, potu, pobudza krążenie krwi oraz polega na kształtowaniu trwałych nawyków higienicznych. Głowę myjemy w zależności od potrzeby, jednak nie rzadziej niż raz w tygodniu.
Czynności :
zdiagnozowanie stanu higienicznego skóry głowy i włosów.
poinformowanie pacjenta o celu i przebiegu zabiegu mycia głowy.
uzyskanie zgody chorego na wykonanie zabiegu mycia głowy.
uzyskanie informacji o przyzwyczajeniach chorego dotyczących: np. temperatury wody, czasu mycia, stosowania środków pielęgnacyjnych, suszenia włosów.
skompletowanie sprzętu oraz środków pielęgnacyjnych dobranych do rodzaju włosów i skóry głowy.
przygotowanie pomieszczenia/otoczenia o temperaturze 26-29oC; zamknięcie okien; niedopuszczenie do przeciągów.
dobranie pozycji chorego zapewniającej wygodę, i bezpieczeństwo, uwzględniając stan i możliwości chorego: np. w łóżku, w łazience w wannie, przy umywalce.
zabezpieczenie bielizny osobistej lub pościelowej przed zamoczeniem.
sprawdzenie temperatury wody poprzez polanie swojego przedramienia.
zabezpieczenie uszu przed zalaniemwłożenie wacików do uszu.
zmoczenie włosów wodą polewając od dalszej strony.
rozprowadzenie szamponu na dłoń i naniesienie na skórę głowy i włosów (czynność naniesienia szamponu powtórzyć dwukrotnie).
spłukiwanie szamponu z włosów i skóry głowy aż do momentu usunięcia piany (nie zalać oczu chorego).
otulenie głowy ręcznikiem, szczególnie szczelnie w okolicy szyi.
osuszenie głowy ręcznikiem (nie pocierając).
stosowanie środków do pielęgnacji włosów dobierając do rodzaju włosów i skóry głowy.
rozczesanie włosów rozpoczynając od końcówek do nasady włosów (czesanie włosów 2-3 razy w ciągu dnia.
wysuszenie włosów przy pomocy suszarki (z regulacją temperatury) lub pozostawienie do wyschnięcia.
szczotkowanie włosów kilkakrotnie w ciągu dnia.
zapobieganie problemom związanym z włosami i skórą głowy np. łupież, nadmierne wydzielanie łoju.
udokumentowanie wykonywanych czynności.
Literatura:
1. Hastings D.: Chory w domu. Świat Książki, Warszawa 1997,
2. Huber A., KarasekKreutzinger B., JobinHowald U.: Kmpendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.
3. Vogel A., Wodraschke G.:Pielęgnowanie chorego w domu. PZWL, Warszawa 1986,
4. Wołynka S.: Pielęgniarsto ogólne. PZWL, Warszawa 1993.
[10.2.4] Przemieszczanie chorego unieruchomionego (*)
Czynność wykonywana samodzielnie przez pielęgniarki, z zakresu funkcji opiekuńczej. Przemieszczanie pacjenta jest przeniesieniem i/lub przesunięciem osoby, która nie jest wstanie samodzielnie zmienić pozycji, ułożenia ciała. Dotyczy osób, które w określonym zakresie mają ograniczoną wydolność samoobsługową
Czynności:
higieniczne mycie rąk (przed i po wykonaniu czynności),
ocena warunków otoczenia i stopnia sprawności sprzętu (czy przy pacjencie znajdują się stałe elementy mogące posłużyć jako udogodnienia, np.zmechanizowane łóżko, itp., czy potrzebna jest dodatkowa pomoc osób drugich),
wybór techniki (przemieszczanie ręczne, mechaniczne),
wybór sprzętu jaki będzie użyty (profesjonalny, nieprofesjonalny),
ocena masy ciała, stanu i sprawności pacjenta,
ustalenie czy w trakcie czynności mają być wykonywane dodatkowe działania, np. toaleta ciała, podłożenie basenu.
zapewnienie pacjentowi warunków intymności,
przygotowanie udogodnień,
zapoznanie pacjenta z celem czynności pacjentowi uzyskanie jego zgody, przedstawienie pacjentowi planu działania i uzgodnienie ewentualnego udziału pacjenta w przy zmianie pozycji w zależności od stopnia sprawności samoobsługowej,
przygotowanie łóżka do wykonania czynności,
przesuwanie pacjenta w obrębie łóżka (w górę, w dół, na brzeg łóżka) za pomocą urządzeń specjalistycznych (podkłady ślizgowe, mini nosze) lub nieprofesjonalnych (podkład płócienny, ręcznik) czy też sił własnych, technik np. Shoulder Lift,
obracanie pacjenta na bok,
unoszenie pośladków, tułowia pacjenta,
pomaganie przy wstawaniu,
przenoszenie pacjenta na wózek inwalidzki przy pomocy podnośnika hydraulicznego, podkładów, pasów, podkładek ślizgowych, sił własnych wg znanych technik,
przemieszczanie pacjenta z łóżka na łóżko, wózek-nosze,
transport na łóżku,
zapewnienie wygody pacjenta,
zabezpieczenie pacjenta przed niestabilnością pozycji pośrednich i docelowej,
porządkowanie sprzętu,
udokumentowanie wykonywanych czynności.
Literatura:
1. Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001.
2. Czepkiewicz D.: Chory w domu. Wydawnictwo Muza S.A., Warszawa 1997.
3. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1998.
4. Garrison S.J.: Podstawy rehabilitacji i medycyny fizykalnej. PZWL, Warszawa 1997.
5. Huber A.: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.
6. Kirschnick: Pielęgniarstwo. Urban & Partner, Wrocław 1997.
7. Kozier B., Erg G.: Techniques in clinical nursing. A nursing process approach. Addison-Wesley Publishing Company, California 1986.
8. Kózka M. (red.): Stany zagrożenia życia. Wybrane standardy opieki iprocedury postępowania pielęgniarskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
9. Milanowski K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1998.
10. Szwałkiewicz E.: Schematy postępowania w podnoszeniu iprzemieszczaniu pacjentów (cz.III). Magazyn Pielęgniarki iPołożnej, 1997, 4, s. 10-12.
11. Szwałkiewicz E.: Schemat postępowania w podnoszeniu iprzemieszczaniu pacjentów (cz.VI). Magazyn Pielęgniarki iPołożnej, 1997, 6, s. 12-14.
12. Szwałkiewicz E.: Standard podnoszenia i przemieszczania chorych w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych Stowarzyszenia na rzecz Chorych Długotrwale Unieruchomionych (projekt). Magazyn Pielęgniarki i Położnej, 1997, 1, s.8-10.
13. Szwałkiewicz E. (red.): Zasady podnoszenia i przemieszczania pacjentów. Przewodnik dla pielęgniarek. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000.
14. Wołynka S.: Pielęgniarstwo ogólne. PZWL, Warszawa 1986.
15. Zahradniczek K. (red.): Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1999.
16. Zembaty A. (red.): Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 1987.
[10.2.5] Podnoszenie i przenoszenie chorego z łóżka na wózek inwalidzki/fotel
[10.2.6] Zmiana bielizny osobistej i pościelowej (*)
Utrzymanie bielizny osobistej i pościelowej pacjenta w czystości i poprawa jego samopoczucia w sytuacji całkowitego braku wydolności samoobsługowej lub jej ograniczenia.
Czynności:
Zmiana bielizny pościelowej.
umycie higienicznie rąk (przed chorego po zabiegu),
poinformowanie chorego o zabiegu,
przygotowanie zestawu,
zapewnienia choremu warunków intymności,
założenie rękawiczek,
dokonanie zmiany poszewek na poduszkach/poduszce,
przesunięcie pacjenta na dalszy (lewy) brzeg łóżka i zmiana pozycji na boczną (plecami do pielęgniarki),
obluźnienie spodniej warstwy bielizny pościelowej (prześcieradło, podkłady płócienny i gumowy),
zamiana podkładu na czyste (zmarszczenie i podsunięcie pod plecy chorego brudnego podkładu/podkładów [jeśli sąstosowane] i założenie na to miejsce czystych),
zmiana prześcieradła (zmarszczenie i podsunięcie pod plecy chorego brudnego prześcieradła i założenie nato miejsce czystego),
zaścielenie dolnej warstwy bielizny pościelowej (prześcieradło, podkład) po prawej stronie łóżka,
przeprowadzenie zmiany pozycji chorego na boczną (twarzą w kierunku pielęgniarki),
obluźnienie dolnej warstwy bielizny pościelowej z lewej połowy łóżka,
wyjęcie spod chorego brudnych podkładów/podkładu i prześcieradła, a następnie wysunięcie czystych,
zaścielenie dolnej warstwy bielizny pościelowej,
obrócenie pacjenta do pozycji płaskiej na plecy,
podłożenie poduszek pod głowę chorego,
przeprowadzenie wymiany poszwy na kołdrze,
porządkowanie zestawu po zabiegu,
zdjęcie rękawiczek,
umycie higieniczne rąk,
udokumentowanie wykonania zabiegu.
Zmiana bielizny osobistej.
umycie higieniczne rąk (przed i po zabiegu),
poinformowanie chorego o zabiegu,
przygotowanie zestawu,
zapewnienie choremu warunków intymności,
założenie rękawiczek,
Zmiana koszuli zwykłej:
uniesienie chorego do pozycji półwysokiej i uniesienie koszuli, aż do barków,
zdjęcie brudnej koszuli,
nałożenie czystej koszuli,
zsunięcie koszuli do dołu i wyrównanie jej na plecach chorego,
Zmiana piżamy:
odpięcie guzików piżamy i rozwiązanie tasiemki w pasie spodni,
uniesienie pośladków pacjenta i wysunięcie koszuli i spodni spod pośladków,
zdjęcie brudnych spodni od piżamy,
nałożenie czystych spodni od piżamy,
zdjęcie brudnej koszuli od piżamy,
nałożenie czystej koszuli od piżamy,
podniesienie pacjenta do pozycji półwysokiej i wyrównanie bluzy na plecach, anastępnie spodni i koszuli na wysokości pośladków.
porządkowanie zestawu po zabiegu,
zdjęcie rękawiczek,
umycie higieniczne rąk po zabiegu,
udokumentowanie przeprowadzenia zabiegu.
Literatura:
1. Ciechaniewicz W: Pielęgniarstwo - ćwiczenia. PZWL Warszawa 2001
2. Dison N. Technika zabiegów pielęgniarskich. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1998
3. Huber A, Karasek - Kreutzinger B, Jobin - Howald U. Kompendium pielęgniarstwa. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1995
4. Kirschnick O. Pielęgniarstwo. Wrocław Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner 1997
5. Kózka M.(red.): Stany zagrożenia życia. Wybrane standardy opieki i procedury postępowania pielęgniarskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2001.
6. Wołynka S. Pielęgniarstwo ogólne. Warszawa Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1993
7. Zahradniczek K (red.). Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Podręcznik dla średnich szkół medycznych. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1999
[10.2.7] Pielęgnacja pacjenta z opatrunkiem unieruchamiającym (*)
Opatrunek unieruchamiający zakładany jest w przypadku: złamania, zwichnięcia stawu, stłuczenia, urazu z przeciążenia (naderwanie lub naciągnięcie mięśni lub ścięgien), stanów zapalnych, unieruchomienia pooperacyjnego. Opatrunek unieruchamiający powinien być: dobrze domodelowany do kończyny, wygodny, trwały i estetyczny. Stosowanie opatrunków unieruchamiających niesie ze sobą ryzyko wystąpienia szeregu zagrożeń i powikłań. Przeciwdziałanie im i wczesne wykrywanie należy do zadań pielęgniarki.
Czynności:
Psychiczne przygotowanie chorego
Przygotowanie miejscowe kończyny (zdjęcie biżuterii, odkażenie skóry, zaopatrzenie otarć i ran skóry, założenie jałowych opatrunków, natalkowanie miejsc stykania się ze sobą fałdów skórnych)
Zakładanie/asystowanie przy zakładaniu opatrunku unieruchamiającego
Wycięcie/asystowanie przy wycinaniu okienka w opatrunku
Wykonanie temblaka
Pouczenie o wysokim układaniu kończyny
Obserwacja w kierunku uszkodzeń z ucisku (przykurcz Volkmanna, martwica skóry, uszkodzenia nerwów) oraz zakrzepicy żylnej
Pouczenie pacjenta o konieczności zgłaszania objawów świadczących o ucisku (nasilenie bólu, zaburzenia czucia, zaburzenia ruchowe, sine zabarwienie skóry, uczucie zimna, np. palucha)
Obserwacja stanu skóry kończyny unieruchomionej
Badanie czucia kończyny unieruchomionej
Kontrola ucieplenia kończyny unieruchomionej
Poluzowanie opatrunku (rozcięcie na całej długości i owinięcie opaską elastyczną) w razie podejrzenia o ucisk
Uszczelnianie opatrunku gdy jest zbyt luźny
Poinstruowanie o treningu zdrowych części ciała poprzez ćwiczenia gimnastyczne i izometryczne (zapobieganie zanikom mięśniowym, przykurczom, opadaniu stopy, odleżynom, zapaleniu płuc, zakrzepicy żylnej)
Nauczenie i zachęcanie do wykonywania ćwiczeń oddechowych i efektywnego kaszlu
Dbanie o czystość, suchość i gładkość bielizny osobistej i pościelowej chorego
Stosowanie udogodnień w łóżku
Pomoc w zmianie pozycji w łóżku
Pielęgnacja brzegów opatrunku (mycie, sprawdzanie stanu skóry)
Pomoc w samoobsłudze
Zalecenie diety bogatoresztkowej i nie obciążającej pod względem kalorycznym
Zdjęcie opatrunku.
Literatura:
1. Budynek M., Nowacki C.: Wiedza o opatrunkach. Wydawnictwo Adi, Łódź 1999.
2. Chen H., Sola J.E., Lillemoe K.D.: Najczęstsze zabiegi chirurgiczne przy łóżku chorego. Urban&Partner, Wrocław 1997.
3. Góral R. (red.): Zarys chirurgii. PZWL, Warszawa 1992.
4. Huber A., Karasek-Kreutzinger B., Jobin-Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.
5. Stenger S.: Opatrunki. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1999.
[10.2.8] Zapobieganie stanom zapalnym skóry i błon śluzowych (*)
Działania pielęgniarki polegające na wspomaganiu prawidłowej funkcji skóry i błon śluzowych, rozpoznawaniu czynników wywołujących stany zapalne, ich ograniczanie i eliminowanie.
Czynności:
ocenianie funkcji skóry,
określanie czynników ryzyka wystąpienia stanów zapalnych skóry i błon śluzowych,
profilaktyka zakażeń ze szczególnym uwzględnieniem zasad aseptyki i antyseptyki
kształtowanie prawidłowych nawyków higienicznych,
systematyczne prowadzenie obserwacji stanu higienicznego skóry, włosów, paznokci i błon śluzowych,
stosowanie bielizny osobistej i pościelowej z tkanin naturalnych,
stosowanie na skórę środków pielęgnacyjnych dobranych do rodzaju skóry,
stosowanie hypoalergicznych środków higienicznych i antyseptycznych nie wywołujących uczulenia
utrzymywanie higieny ciała, otoczenia, bielizny osobistej i pościelowej,
pielęgnowanie oczu zgodnie z procedurą,
pielęgnowanie jamy ustnej zgodnie z procedurą,
pielęgnowanie krocza zgodnie z procedurą,
stosowanie profilaktyki przeciwodleżynowej u pacjentów narażonych na powstawanie odleżyn,
systematyczna obserwacja stanu nawodnienia i uzupełnianie niedoboru wody w organizmie,
dokumentowanie podejmowanych działań w dokumentacji pielęgniarskiej.
Literatura:
1. Zahradniczek K.: Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1999.
2. Wołynka S.: Pielęgniarstwo ogólne. PZWL, Warszawa 1993.
3. Ciechaniewicz W.(red.): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2001.
4. Andreas H., Karasek-Krentinger B., Jobin-Howald U: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.
5. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1998.
[10.2.9] Zastosowanie udogodnień (*)
Czynności wykonywane samodzielnie przez pielęgniarkę z zakresu funkcji opiekuńczej i rehabilitacyjnej. Udogodnieniami nazywamy rzeczy wprowadzone, zrobione dla ułatwienia, np. przyjęcia pozycji ciała, poruszania się, usprawnienia pacjenta.
Czynności:
higieniczne mycie rąk (przed i po zabiegu)
dokonanie oceny masy ciała, stanu i sprawności pacjenta,
wybranie techniki,
ocenienie warunków otoczenia i stopnia sprawności sprzętu (czy przy pacjencie znajdują się stałe elementy mogące posłużyć jako udogodnienia, np.zmechanizowane łóżko),
zapewnienie pacjentowi warunków intymności,
przygotowanie, wybór udogodnień, stosownie do stanu i potrzeb pacjenta,
zapoznanie pacjenta z celem czynności pacjentowi uzyskanie jego zgody, przedstawienie pacjentowi planu działania i uzgodnienie ewentualnego udziału pacjenta przy zmianie udogodnień w zależności od stopnia sprawności samoobsługowej,
przygotowanie łóżka pacjenta do wykonania czynności,
przy ułożeniu pacjenta w pozycji na plecach (poziomej, półwysokiej, wysokiej) zastosowanie wybranych, np: poduszek z pierza, powietrznych, silikonem, podkłady zgąbki, poduszki karkowe, wyściółki pośladkowe, łóżka elektryczne, łuki łóżkowe),
przy ułożeniu pacjenta w pozycji na boku (zdrowym, z porażeniem, półwysokiej, wysokiej) zastosowanie wybranych, np.: materacy przeciwodleżynowych dynamicznych, poduszek o różnym kształcie wypełnionych silikonem, styropianem, żelem, podkładki z gąbki gumowej,
przy ułożeniu pacjenta w pozycji na brzuchu możliwość zastosowania, np.: materaca przeciwodleżynowego, poduszek pneumatycznych, poduszek z pierzem, poduszek-klinów,
przy ułożeniu pacjenta w pozycji Trendeleburga, anty-Trendelenburga możliwość zastosowania, np.: łóżka mechanicznego lub elektrycznego z opcją ustawiania pozycji, poduszki z silikonu, wyściółki pośladkowe i powyższe,
przy przemieszczaniu pacjenta możliwość zastosowania, np.: podkładów ślizgowych, maxi lub mini noszy, podnośników hydraulicznych, mechanicznych, wózków inwalidzkich,
zapewnienie wygody pacjenta,
zabezpieczenie pacjenta przed niekontrolowaną zmianą pozycji ciała,
porządkowanie sprzętu,
udokumentowanie wykonanej czynności.
Literatura:
1. Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001.
2. Czepkiewicz D.: Chory w domu. Wydawnictwo Muza S.A., Warszawa 1997.
3. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1998.
4. Garrison S.J.: Podstawy rehabilitacji i medycyny fizykalnej. PZWL, Warszawa 1997.
5. Huber A.: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.
6. Kirschnick: Pielęgniarstwo. Urban & Partner, Wrocław 1997.
7. Kozier B., Erg G.: Techniques in clinical nursing. A nursing process approach. Addison-Wesley Publishing Company, California 1986.
8. Kózka M. (red.): Stany zagrożenia życia. Wybrane standardy opieki iprocedury postępowania pielęgniarskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
9. Milanowski K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1998.
10. Szwałkiewicz E.: Schematy postępowania w podnoszeniu iprzemieszczaniu pacjentów (cz.III). Magazyn Pielęgniarki iPołożnej, 1997, 4, s. 10-12.
11. Szwałkiewicz E.: Schemat postępowania w podnoszeniu iprzemieszczaniu pacjentów (cz.VI). Magazyn Pielęgniarki iPołożnej, 1997, 6, s. 12-14.
12. Szwałkiewicz E.: Standard podnoszenia i przemieszczania chorych w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych Stowarzyszenia na rzecz Chorych Długotrwale Unieruchomionych (projekt). Magazyn Pielęgniarki i Położnej, 1997, 1, s.8-10.
13. Szwałkiewicz E. (red.): Zasady podnoszenia i przemieszczania pacjentów. Przewodnik dla pielęgniarek. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000.
14. Wołynka S.: Pielęgniarstwo ogólne. PZWL, Warszawa 1986.
15. Zahradniczek K. (red.): Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1999.
16. Zembaty A. (red.): Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 1987.