Średniowiecze
Autor | tytuł | Gatunek i rodzaj literacki | Bohaterowie | Konwencje, odwołania filozoficzne i inne |
---|---|---|---|---|
Umberto Eco |
„Imię róży” | Epika, Powieść |
Wilhelm z Baskerville (Benedykt prowadzący śledztwo) Adso z Melku (nowicjusz, uczeń Wilhelma) |
Stylizacja biblijna (PnP) w opisie dziewczyny |
Anonimowy autor | „Legenda o świetym Aleksym” | Wierszowana legenda hagiograficzna | Św. Aleksy | Literatura parenetyczna (kierująca wzorce osobowe): Wzorzec ascety, Jak zasłużyć na Zycie wieczne? |
Autor anonimowy | „Kwiatki świętego Franciszka” | Epika, Zbiór opowiadań wierszem |
Św. Franciszek | Panteizm, afirmacja świata jako boskiego tworu Radość, miłosierdzie ubóstwo |
Autor anonimowy | „Bogurodzica” | Liryka, Pieśn |
Carmen patrium (pieśń ojczysta o dużym znaczeniu) | |
Autor anonimowy | „Lament świętokrzyski” | Liryka, pieśn |
Literatura dolorystyczna (ukazujaca ból i cierpienie) |
|
Autor anonimowy | „Pieśń o Rolandzie” | Epika, Chanson de geste, Epos rycerski |
Roland, Ganelon (zdrajca), Saraceni, Karol Wielki, Oliwier(kompan Rolanda), Arcybiskup Turpin | Literatura parenetyczna (etos rycerski) |
Autor anonimowy | „Dzieje Tristana i Izoldy” | Epika, Romans rycerski |
Tristan, Izolda Jasnowłosa, Król Marek, Izolda o Białych Dłoniach |
Miłość o charakterze destrukcyjnym Tristan wacha się między miłością a etosem rycerskim |
Autor anonimowy | „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” | Liryka, | Konwencja naturalistyczna Motyw danse macabre |
|
**Miron Białoszewski | „Wywiad” | Liryka | Współczesny ale jest aluzja literacja do tego powyzej | |
François Villon |
„Wielki Testament” | ? Synkretyczne (fabuła wierszem) |
Poeta przeklęty - poete mondit Liryczne wyznanie, spowiedź, swoisty rozrachunek sumienia Toposy: ubi sunt, memento mori (pamiętaj o śmierci) |
|
Przecław Słota | „Wiersz o chlebowym stole” | Liryka | Pierwszy podręcznik savoir vivre’u |
|
Autor anonimowy | „Satyra na leniwych chłopów” | Liryka | Satyryczny charakter (przerysowanie metod oszustw chłopów) Pochwała przebiegłości chłopów |
|
Dante Alighieri | „Boska komedia” | Epika, Poemat narracyjny wierszem |
Dante, Wergiliusz, Beatrycze | Budowa: symboliczna, numerologiczna, symetryczna Elementy kultury antycznej i chrześcijańskiej Pisane po włosku (zrozumiale do społeczeństwa) |
Filozofia średniowiecza
Tomizm – sw. Tomasz z Akwinu
-5 dowodów na istnienie Boga (oddzielenie wiedzy od wiary).
- hierarchiczna struktura świata. Hierarcha feudalna jest odzwierciedleniem hierarchii duchowej.
- podkreślał role kultu świętych i Maryji , a wiec oddawania czci Bogu przez pośredników
- głosił ideę spójności pomiędzy duchem a ciałem, materią.
Augustynizm – sw. Augustyn
- najważniejszym celem jest szczęście którym jest poznanie Boga i bycie z Bogiem(„ pragene poznac Boga i duszę. I nic więcej? Nic więcej.”)
-Bóg udziela wiedzy człowiekowi droga iluminacji – oświecenia
-dualistyczna koncepcja świata (civitas Dei – państwo boże, civitas terrena – państwo ziemskie; nieustanna walka)
Franciszkaniazm – sw. Franciszek
- głoszone idee : miłosierdzie, braterstwo i ubóstwo.
-afirmacja świata jako boskiego tworu
Sholastyka – sw. Anzel
-Kierunek filozoficzny który dążył do udowodniania prawd Wiery za pomocą rozumu.
-przyjmował dogmat – Bóg isnieje
-sylogizm metoda dowodzenia, czyli formułowania wniosków z przesłanek zawartych w poprzednich zdaniach
Mistycyzm – św. Bernard z Clairvaux (cysters)
- głosił , że możliwy jest kontakt człowieka z Bogiem w czasie ekstazy religijnej
-na obcowanie z Bogiem trzeba sobie zasłużyć, łaska zdobywana przez pokorę i miłość.
Etos rycerski – zasady idealnej postawy rycerskiej
-honor – dba o swoje dobre imię
-posłuszny Bogu i królowi
-wierność damie swojego serca
-odwaga
-walka dla idei a nie dla wartości materialnych
-rycerz musiał być sprawnym wojownikiem
-gotowy na ofiarę
-szlachetny, postępuje w sposób wspaniałomyślny
Poeci przeklęci- poete monit – (twórcą pojecia Paul Verlaine)
- szokowali swoim zachowaniem, sposobem życia, poglądami,
-otoczeni za zycia legenda,
-często na swoim koncie mieli przestępstwa (Villon – morderstwo)
Dramat i teatr średniowiecza
-dramat liturgiczny
-misterium
-moralitet (mój zeszyt wykazał brak notatek w temacie „dramat i teatr średniowiecza)
Ps; Przepraszam za wszelkie możliwe błędy i braki w notatce i tabelce.