Sukces mijającej kadencji (Wspólnota nr 45/2006)

Autor: Paweł Swianiewicz
11 Lis 2006, 00:00
Korzyści wynikające ze stołeczności „skazują” Warszawę na sukces. Na uwagę zasługuje spektakularny awans Wrocławia i Gdańska. Wśród miast na prawach powiatu liderem jest Płock – gigant ekonomiczny na polską skalę. Na pierwszych miejscach wśród miast powiatowych znalazły się Kołobrzeg i Chrzanów – samorządy, których nie było w czołówce zestawienia sporządzonego na koniec poprzedniej kadencji. Z kolei na górze zestawienia miast małych mamy głównie debiutantów: Karpacz, Okonek, Zdzieszowice, Różan i Hel. Cztery lata temu po raz pierwszy zdecydowaliśmy sie na próbę porównawczej oceny sukcesu upływającej kadencji samorządowej. Duże zainteresowanie tamtym zestawieniem skłoniło nas do powtórzenia jej tak¿e przed najbliższa zmiana władz lokalnych. Zamieszczone obok zestawienia zawierają wyniki tego mini badania. Zanim przedstawię i skomentuje rezultaty, potrzebne są wyjaśnienia. Co to jest sukces lokalny? Które gminy w największym stopniu mogą uważać mijającą kadencje za okres sukcesu? Żeby pokusić sie o odpowiedz, zastanówmy sie najpierw, w jaki sposób można zdefiniować sukces lokalny. Po pierwsze, jest to pojecie wielowymiarowe. Możemy wiec mówić o sukcesie: – finansowym – w których gminach najbardziej wzrosły dochody budżetowe, a zatem gdzie wspólnota samorządowa może na zaspokojenie swoich potrzeb przeznaczyć znacząco więcej środków ni¿ na początku kadencji, – ekonomicznym (gospodarczym) – gdzie najbardziej poprawiły sie wskaźniki ekonomiczne – dochody firm i ludności, gdzie spadło (ew. najmniej wzrosło) bezrobocie itp., – infrastrukturalnym – gdzie w największym stopniu udało sie uzyskać postęp w rozwoju infrastruktury miejskiej (wiejskiej). Wiadomo, ¿e od jej stanu zależą zarówno poziom życia ludności, jak i warunki dalszego rozwoju gospodarczego. Z punktu widzenia władz samorządowych istotny jest tak¿e sukces społeczno- polityczny. Mo¿na go mierzyć, obserwując np. wzrost aktywności społecznej (np. liczbę organizacji pozarządowych, frekwencji w wyborach lokalnych), brak prób odwołania rady i zarządu w trakcie kadencji, sukces odchodzących władz w kolejnych wyborach. Wiele mierników będzie jednak dostępnych dopiero wtedy, kiedy poznamy wyniki zbliżających sie wyborów. Na razie wiec ograniczymy sie do trzech aspektów sukcesu lokalnego, które zostały opisane powyżej. Metodę zastosowana przy tworzeniu rankingu dokładniej przedstawiono w ramce. Miara postępu Zanim przejdziemy do omówienia jego wyników, istotne są jeszcze dwie uwagi. Po pierwsze, przy tak przyjętej definicji sukces nie jest jednoznaczny z dobra sytuacja w gminie w chwili obecnej. Definiujemy go jako miarę zmiany (postępu). Jeżeli gdzieś (w gminie A) sytuacja na początku kadencji była bardzo zła, a obecnie jest przeciętna, odniesiony postęp jest zapewne godny uznania. Jeżeli natomiast w gminie (B) sytuacja wyjściowa była niezła i taka pozostała, zmiana jest niewielka. Zgodnie z przyjęta tu metoda, pozycja gminy B w rankingu sukcesu będzie odległa, mimo że sytuacja (stan zaspokojenia potrzeb) w gminie B jest nadal lepsza niż w gminie A. W niniejszym rankingu zaprezentowaliśmy zatem nie gminy najlepsze (najlepiej rozwinięte), a te, w których w mijającej kadencji dokonał sie największy skok rozwojowy. Pośrednia ocena Druga uwaga dotyczy obserwacji, ¿e prezentowana analiza tylko pośrednio i do pewnego stopnia jest ocena władz lokalnych. Trzeba pamiętać, że niektóre z analizowanych tu zjawisk (przede wszystkim z zakresu rozwoju ekonomicznego, ale tak¿e w pozostałych analizowanych wymiarach) tylko w niewielkim stopniu zależą od aktywności władz samorządowych. Sukces może być w znacznym stopniu wynikiem np. położenia sprzyjającego koniunkturze (wokół największych aglomeracji, w terenie atrakcyjnym turystycznie, w pobliżu przejść granicznych) lub odwrotnie – w regionie przeżywającym stagnacje. W pierwszym przypadku gmina jest niemal skazana na sukces, choć postawa władz lokalnych może te pozytywne tendencje wzmocnić, lub odwrotnie – przez głupia politykę zaprzepaścić znaczna część atutów. Natomiast przy niekorzystnym położeniu, przy nawet najmądrzejszej polityce samorządu, odniesiony postęp może być bardzo ograniczony. Choć tak¿e i w tym przypadku nieprawda jest, ¿e nic od władz lokalnych nie zależy. W żargonie naukowym mówi sie o czynnikach egzogenicznych (zewnętrznych) i endogenicznych (wewnętrznych) oddziałujących na rozwój lokalny. Względną waga tych obu grup czynników jest przedmiotem ciągłych badan i sporów miedzy różnymi szkołami naukowymi. Nie przesadzając wyniku tych debat, trzeba stwierdzić, że niewątpliwie czynniki zewnętrzne maja spore znaczenie. Jest to zresztą wyraźnie widoczne już przy pobieżnej analizie wyników rankingu. Wyniki rankingu Czołówka miast wojewódzkich nie jest wielkim zaskoczeniem. Na pierwszym miejscu znalazła sie Warszawa, pierwsza także cztery lata temu, przodująca również w zestawieniach zamożności czy wielkości inwestycji. Wydaje się, że korzyści wynikające ze stołeczności „skazują” stolice na sukces, któremu na razie nie przeszkadzają uciążliwości związane z wyższymi niż gdzie indziej cenami czy problemy transportowe ani też niestabilność władz politycznych (w ciągu minionych 16 lat mieliśmy w Warszawie ośmiu prezydentów – wliczając w to komisarzy – oraz dwie zasadnicze zmiany ustroju władz samorządowych). W dalszej kolejności mamy miasta znane ze swego dynamizmu: Wrocław, Poznań, Kraków i Gdańsk. Na uwagę zasługuje jednak spektakularny awans dwóch z nich – Wrocław w porównaniu z zestawieniem odnoszącym sie do poprzedniej kadencji przesunął sie z miejsca 10. na 2., a Gdańsk z 15. na 5. Trudno wyrokować, na ile był to skutek splotu korzystnych warunków zewnętrznych, a na ile polityki władz miejskich, ale nawet jeśli zadecydowały czynniki zewnętrzne, to władze lokalne umiały je wykorzystać. Gratulacje! Na końcu zestawienia – jak to często bywa – miasta Polski wschodniej: Białystok, Lublin i Rzeszów. Smutne, ¿e ka¿de z nich pogorszyło swoja pozycje w porównaniu z zestawieniem sprzed czterech lat. Potwierdza to tezę, że Polska wschodnia ma wielkie kłopoty z pogonią za „średnia krajowa”. Wśród miast na prawach powiatu liderem jest Płock – gigant ekonomiczny na polska skale. Drugi w kolejności Sopot już drugi raz pokazuje sie w ścisłej czołówce rankingu. Jeśli dodamy do tego trzecia pozycje Gdyni, nietrudno zauważyć, że spektakularny rozwój zanotowały wszystkie części Trójmiasta. Poza tym sporo przesunięć w zestawieniu, ale warto podkreślić pozycje tych, którzy dwa razy pod rząd znaleźli sie w czołówce – są to Gliwice i Krosno. To ostatnie miasto rzadko znajduje sie na pierwszych stronach gazet, nie należy do najbardziej rozreklamowanych przykładów sukcesu lokalnego, ale warto podkreślić, że można je odnaleźć w czołówkach wielu rankingów. Dobrze te¿ zauważyć te miasta, które najbardziej przesunęły sie do góry w po- równaniu z oceną poprzedniej kadencji: Dąbrowę Górniczą i Świnoujście. Na pierwszych miejscach w śród miast powiatowych znalazły się miasta, których nie było w czołówce zestawienia sporządzonego na koniec poprzedniej kadencji – Kołobrzeg i Chrzanów. Można jednak zauważyć tylko kilka, które zarówno cztery lata temu, jak i teraz znalazły się na wysokich miejscach. Są wśród nich Pruszcz Gdański, Pruszków, Grójec, Mikołów, Zakopane, Kozienice. Na zakończenie poprzedniej kadencji obserwowaliśmy wysoką pozycję wielu miast leżących w granicach największych obszarów metropolitalnych, zwłaszcza obok Warszaw y. Tym razem dominacja metropolii nie jest tak wyraźna. Ówcześni zwycięzcy – Piaseczno i Grodzisk Mazowiecki – są znów dość wysoko w zestawieniu, ale jednak znacznie dalej niż cztery lata temu. W czołówce miast małych mamy głównie „debiutantów”: Karpacz, Okonek, Zdzieszowice, Różan, Hel. Ale wśród samorządów, które na czołowych miejscach znalazły się już po raz drugi z kolei, dużo jest miast z okolic Warszawy (Podkowa Leśna, Konstancin-Jeziorna, Józefów), a także innych wielkich (np. Swarzędz koło Poznania). Wśród gmin wiejskich w czołówce znalazło się sporo takich, które były na pierwszych miejscach rankingu sukcesu także pod koniec poprzedniej kadencji. Bardzo często są to gminy położone w pobliżu największych miast – na przykład Suchy Las, Tarnowo Podgórne czy Czerwonak koło Poznania albo Izabelin, Słupno, Lesznowola, Czosnów, Nadarzyn, Michałowice koło Warszawy czy też Kobierzyce koło Wrocławia. Wiele wśród takich „podwójnych laureatów” jest także nadmorskich gmin turystycznych: Rewal, Ustronie, Mielno, Kołobrzeg. W tym gronie znajdujemy również najzamożniejszą gminę w Polsce – Kleszczów. Ale pojawiają się też zupełnie nowe, których sukcesy w kadencji 1998–2002 były znacznie mniejsze: Mielno, Chełm Śląski, Rząśnia, Goczałkowice. Czy sukces odnoszą bogaci? Rzuca się w oczy, że wiele samorządów, które wyróżniają się ze względu na sukces roz wojow y mijającej kadencji, znamy tak¿e z czołówek innych rankingów „Wspólnoty” – na przykład rankingu zamożności albo wydatków inwestycyjnych. Czy to znaczy, ¿e biednemu wiatr w oczy wieje, zas bogatemu nawet diabeł dzieci do snu kołysze? Innymi słowy, czy nieunikniony jest trend, ¿e sytuacja poprawia sie tam, gdzie jest już stosunkowo dobrze, a mniej sukcesów maja ci mniej zamożni? Takie stwierdzenie byłoby zbyt dużym uproszczeniem. W czołówce prezentowanych zestawień jest przecie¿ te¿ sporo jednostek, które wcale nie należą do zamożnych. Analiza statystyczna pokazuje, że wysokie są korelacje miedzy miejscem w rankingu sukcesu kadencji a miejscem w ostatnim rankingu zamożności (innymi słowy: czołówki obu rankingów w znacznym stopniu sie pokrywają). Korelacja ta szczególnie silnie zachodzi w miastach powiatowych, a stosunkowo najsłabiej (ale te¿ jest istotna) w małych. Znacznie mniej znaczący okazuje sie jednak związek miedzy miejscem w rankingu sukcesu kadencji a zamożnością na jej początku. Znacząca grupa gmin wzbogaciła sie wiec w wyniku sukcesu osiągniętego w trakcie kończącej sie kadencji, a niekoniecznie należała do zamożnych już cztery lata temu. Jest to wniosek optymistyczny. Oznacza bowiem, że można znaleźć przykłady przełamywania negatywnych uwarunkowań zewnętrznych – są tacy biedni, którym wiatr w oczy nie przeszkadza w marszu do przodu. Jak wiadomo, zróżnicowanie zamożności ma w Polsce wymiar regionalny. Najsłabiej rozwinięta cześć kraju to Polska wschodnia. W kolejnych latach ma być przecie¿ nawet realizowany specjalny program finansowany ze środków unijnych, którego celem będzie wsparcie dla województw lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego (tak naprawdę do tej najsłabiej rozwiniętej części kraju należy też znaczna cześć Mazowsza, któremu średnia zawyża jednak warszawski obszar metropolitalny i Płock). Warto wiec zadać sobie pytanie, jak w zestawieniu sukcesu mijającej kadencji wypadają gminy położone w tym regionie? Położenie gmin, które w kończącej sie kadencji odniosły sukces ilustrują mapy: 1. (pierwsze 20 procent jednostek w rankingu) i 2. (ostatnie 20 procent). Od razu widać, że rozmieszczenie gmin na mapach nie jest równomierne. Najwięcej gmin sukcesu znalazło sie w województwie wielkopolskim (65) oraz mazowieckim (60), ale o ile w tym pierwszym są one rozmieszczone w miarę równomiernie, to na Mazowszu skupiają sie niemal wyłącznie koło Warszawy. Z kolei najwięcej gmin w dolnych częściach zestawień jest w lubelskim (83) i znów w mazowieckim – ale tym razem daleko od Warszawy (63). Województwa można podzielić na trzy grupy: – te, w których gmin „sukcesu” jest znacznie więcej niż tych pod koniec zestawień – dolnośląskie, lubuskie, pomorskie, śląskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie; – te, w których gminy w obu grupach są prawie równoliczne – kujawsko- pomorskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, podkarpackie; – te, w których gminy w dolnej części zestawień zdecydowanie przeważają – lubelskie, opolskie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie. Nietrudno zauważyć, że powyższe wyliczenie, z nielicznymi wyjątkami (opolskie, podkarpackie), powtarza podział na zamożniejsza, ale także odnosząca więcej sukcesów Polskę zachodnia oraz biedniejsza i zarazem częściej pogrążona w stagnacji Polskę wschodnia. W tabeli zestawiono liczebność gmin z Polski wschodniej pojawiających sie w czołówce i w końcówce rankingu sukcesu kadencji. Ogólne wnioski są raczej pesymistyczne – znacznie więcej gmin odnajdujemy w „ogonie” zestawienia. Zgodnie z przytoczonym już wyżej zestawieniem, najgorzej pod tym względem wypada województwo lubelskie, trochę tylko lepiej podlaskie, zaś stosunkowo najkorzystniejsze przemiany zauważamy w podkarpackim. Trzeba jednak podkreślić, że także w tych województwach pojawiają sie gminy, dla których mijająca kadencja była udana. Mozna tu wymienic: – wśród miast na prawach powiatu – Krosno, – wśród miast powiatowych – Mragowo, Iławe, Puławy czy Sandomierz, – wśród miast małych – Orzysz (warminsko- mazurskie), Nałeczów (lubelskie), Sura¿ (podlaskie), – wśród gmin wiejskich – Mielnik (podlaskie), Terespol (lubelskie), Cisna (podkarpackie). Sadze, że takie właśnie jednostki są szczególnie warte wyróżnienia, ich sukces powinien być zauważony, a doświadczenia w jego osiąganiu rozpropagowane wśród innych samorządów regionu. Autor jest profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, kierownikiem Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej. Jak obliczyliśmy sukces? Metoda obliczania miary sukcesu jest bardzo podobna do tej, jaka zastosowaliśmy cztery lata temu. Do tworzenia rankingu posłużyły powszechnie dostępne i dające sie zmierzyć wskaźniki. Porównywana była sytuacja na początku i końcu kadencji. Stan na początku kadencji ilustrowany jest poprzez dane na koniec 2001 roku (ostatni rok przed poprzednimi wyborami samorządowymi). Najnowsze dostępne dane dotyczące końcówki obecnej kadencji dotyczą roku 2005 (wyjątki od tej reguły zaznaczone są poniżej). Różnice stanu na koniec i na początku kadencji przyrównywano do wartości średnich na początku kadencji. Metoda ta pozwala na unikniecie sytuacji, w której na końcowy wynik wpływa niewielki nawet postęp przy bardzo niskim stanie wyjściowym (np. wzrost liczby osób korzystających z kanalizacji z 1 do 3 proc. to wzrost o 200 procent. Odniesienie tego wzrostu do wartości średniej dla wszystkich badanych w danej grupie gmin pozwala zobaczyć ten wzrost we właściwszej proporcji). 1. Sukces finansowy – jest mierzony za pomocą dwóch wskaźników – wzrostu dochodów budżetowych ogółem i wzrostu dochodów własnych samorządów. 2. Sukces ekonomiczny – jest określany na podstawie pięciu wskaźników: spadek bezrobocia (mierzony w skali powiatu – to jest bowiem obszar względnego domykania sie rynków pracy, w przypadku tej zmiennej rejestrowana przez nas zmiana dotyczy okresu 2002–2004), wzrost liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, wzrost liczby zarejestrowanych spółek z udziałem kapitału zagranicznego, wzrost wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych (świadczy o skali działalności gospodarczej i kondycji przedsiębiorstw), wzrost wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych (świadczy o zamożności mieszkańców; ten ostatni miernik nie został uwzględniony w przypadku gmin wiejskich – rolnicy nie płaca PIT). 3. Sukces infrastrukturalny – obejmuje tak¿e piec mierników: wzrost długości dróg lokalnych o nawierzchni ulepszonej (w latach 2000–2004), powierzchnia użytkowa mieszkań zbudowanych w latach 2002–2005, wzrost liczby mieszkańców podłączonych do oczyszczalni ścieków, wzrost liczby mieszkańców podłączonych do sieci gazowej, wzrost liczby mieszkańców podłączonych do kanalizacji (w latach 2002–2005). Uwzględnienie powierzchni mieszkań zbudowanych wskazuje, że uwaga jest zwrócona na całość infrastruktury lokalnej, a nie wyłącznie na te inwestycje, które bezpośrednio prowadza samorządy. Łączny wskaźnik sukcesu lokalnego jest suma powyższych trzech wskaźników cząstkowych. Boom inwestycyjny Rafał Dutkiewicz, prezydent Wrocławia Wrocław jest miastem kojarzącym sie z aktywnością, odwaga, sukcesem. Mówię to z prawdziwa duma i radością. Ciesze sie, że nasze działania zwracają uwagę, że ludzie widzą zmiany. Ostatnie cztery lata to czas pomyślny dla stolicy Dolnego Śląska, który na pewno nie został zmarnowany. Sukcesem jest wyraźny boom inwestycyjny. Cieszymy sie zainteresowaniem światowych, znanych koncernów. LG Philips, Volvo, Siemens, Wabco, Fagor, Whirlpool, Wrozamet, 3M, Koelner, Toshiba, KPIT Cummings, HP – to tylko wybrane z wielu firm, które postanowiły zainwestować we Wrocławiu. Wartość inwestycji opiewa na 3 miliardy euro. Szacuje sie, że w ciągu kilku lat w mieście i aglomeracji powstanie 100 tys. nowych miejsc pracy. Wrocław może sie poszczycić zrównoważeniem finansów publicznych. Bud¿et wzrósł przez mijająca kadencje z 1,3 mld do 2,2 mld złotych, a zadłużenie spadło z 60 do 33 proc. Jesteśmy liderem w pozyskiwaniu środków unijnych. To bardzo ważne pieniądze, które przeznaczamy na niezbędne remonty, kanalizacje osiedli, nowe mosty i drogi – z kluczowa inwestycja Obwodnicy Wrocławskiej. Wrocław staje sie miastem coraz bardziej rozpoznawalnym w Europie. Nasze aspiracje – zupełnie realne – skłaniają nas do ubiegania sie o lokalizacje we Wrocławiu Europejskiego Instytutu Technologicznego, chcemy stać sie organizatorami wystawy tematycznej EXPO oraz gościć uczestników i widzów (jako jedno z polskich miast) Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku. Okno na świat Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni Gdyński samorząd od początku, czyli od 16 lat, konsekwentnie realizuje politykę zrównoważonego rozwoju miasta. Oznacza to w praktyce decyzje dotyczące rozwiązań o charakterze społecznym jak i inwestycji, które służą poprawie jakości życia mieszkańców. Źródeł ich finansowania szukamy nie tylko w bieżących dochodach gminy, ale – zwłaszcza od czasu akcesji Polski do UE – w rozmaitych funduszach europejskich, szczególnie tych preferujących nowe technologie, nowoczesna i efektywna organizacje pracy. Gdynię od zawsze nazywano „oknem na świat”. Ludzie z oczywistego powodu – obecności portu o międzynarodowym znaczeniu – są otwarci na kontakty z innymi. Trzymamy tu europejskie standardy w rozmaitych dziedzinach i uznajemy to za naturalne. Jeśli decydujemy sie ju¿ na jakieś rozwiązania, musza być na najwyższym poziomie, niezależnie od tego, czy chodzi o komunikacje miejska (nowocześnie zorganizowana i dysponująca najlepszym taborem), czy mieszkaniowe budownictwo komunalne, obiekty sportowe: stadion, hale widowiskowa, baseny, czy nowe szkoły lub siedzibę muzeum. Kładziemy też wielki nacisk na rozwój demokracji lokalnej, współprace z organizacjami pozarządowymi. Samorząd gdyński z roku na rok powierza im coraz znaczniejsze merytorycznie i finansowo zadania. A tych organizacji jest w ćwierćmilionowej Gdyni około 800! Z pewnością wiele dają nam kontakty z naszymi zagranicznymi partnerami w miastach bliźniaczych. Jest ich 15 na kontynencie europejskim i Ameryce Płn. Coraz częściej Gdynia stanie sie celem studialnych wizyt zagranicznych delegacji specjalistów, zarówno z Zachodu, jak i krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Gdynia jest miastem atrakcyjnym pod ka¿dym względem – o czym jesteśmy przeświadczeni jako jej gospodarze. Wiedza o tym równie¿ ci, którzy zdecydowali tu ulokować swój biznes, zamieszkać na stałe lub chociażby przyjechać na urlop czy jedna z wielu imprez kulturalnych… Likwidacja bezrobocia Jerzy Talkowski, prezydent Dąbrowy Górniczej Dąbrowa Górnicza to miasto zadziwiających kontrastów. Łączy tradycje i nowoczesność, poteżny przemysł i wspaniałe tereny rekreacyjno-przyrodnicze. Zarządzanie tak różnorodnym obszarem wymaga ogromu pracy, realizowania zasady zrównoważonego rozwoju oraz otwarcia na potrzeby mieszkańców. Dogodne warunki dla rozwoju biznesu spowodowały, że w ostatnich latach powstało wiele zakładów przemysłowo-usługowych, a istniejące już przedsiębiorstwa zrealizowały znaczące inwestycje. Dzięki temu miasto ma obecnie najniższy w Zagłębiu Dąbrowskim wskaźnik bezrobocia oraz wysokie wpływy z podatków. Bud¿et realizujemy maksymalnie efektywnie. Miasto wspiera rozwój kultury, zdrowia, oświaty oraz sportu, a także inwestuje w infrastrukturę. Potwierdzeniem sprawnego zaradzania są wysokie noty przyznawane nam w wielu konkursach. Drogi i mieszkania Ryszard Kosowski, burmistrz Chrzanowa W ostatnich kilku latach zainteresowanie Chrzanowem wśród inwestorów znacznie wzrosło, oferujemy bowiem pomoc w całym procesie inwestycyjnym. Cenione jest położenie miasta na przecięciu szlaków komunikacyjnych, przy autostradzie A-4, w połowie drogi pomiędzy Katowicami a Krakowem. Wszystko to sprawia, ¿e Chrzanów jest doskonałym miejscem pod inwestycje, np. centra logistyczne. Zabiegamy o likwidacje bezrobocia i zwiększenie liczby podmiotów gospodarczych. Dbamy tak¿e o mieszkańców i ich potrzeby. Chrzanów znalazł sie w gronie pierwszych beneficjentów Funduszu Spójności. Miasto sporo inwestuje w komunikacje. W najbliższej perspektywie powstanie obwodnica północna. Oprócz tego wciąż remontujemy drogi i chodniki. W ostatniej kadencji zmodernizowaliśmy 140 dróg gminnych. Oddajemy do użytku lokale w przebudowanych i wyremontowanych obiektach. Budujemy tak¿e nowe w ramach TBS, którego jesteśmy udziałowcem. Zmieniamy oblicze miasta Janusz Wróbel, burmistrz Pruszcza Gdańskiego Przez prawie cztery lata realizowaliśmy cele wytyczone na początku. Pozyskaliśmy blisko 14 mln zł ze środków zewnętrznych. Dzięki tym funduszom przeprowadziliśmy wiele inwestycji, by wymienić tylko budowę basenu, rondo na ul. Kasprowicza i Kopernika, szlak bursztynowy czy w końcu rozpoczętą właśnie rekonstrukcję faktorii z czasów rzymskich. Te przedsięwzięcia – wraz z budową ścieżek rowerowych, skateparku, nowych boisk czy parku kulturowego – mają służyć zmianie wizerunku naszego miasta z sypialni na miejsce, gdzie ludzie rzeczywiście chcą mieszkać, spędzać czas. Od początku stawialiśmy na remonty i budowę dróg. W ciągu kadencji powstało ich, w różnych częściach miasta, prawie osiemdziesiąt. Są to drogi zarówno lokalne, osiedlowe, jak i o dużym znaczeniu dla miasta – np. ul. Dworcowa. Przeprowadziliśmy gruntowne remonty naszych placówek oświatowych. Nowością są wprowadzone przeze mnie stypendia dla najzdolniejszych uczniów. Od końca 2002 roku w Pruszczu osiedliło się ponad 1200 nowych mieszkańców. To dowód, że Pruszcz staje się coraz bardziej interesujący. Zapewne nie bez znaczenia jest, że postawiliśmy na bezpieczeństwo. Zatrudniliśmy więcej strażników miejskich, wprowadziliśmy wspólne patrole straży miejskiej i policji, przygotowujemy system monitoringu centrum miasta. Generalne porządki Ludwik Jagoda, burmistrz Bierunia Tak wysokie miejsce w rankingu to efekt konsekwentnej realizacji celów, zapoczątkowanej już w 1991 roku. Dzięki stworzeniu dogodnych warunków dla przedsiębiorców – poprzez możliwość obniżenia podatku od nieruchomości – Bierun ma na swoim terenie prężnie rozwijające sie zakłady, cały czas napływają te¿ nowi inwestorzy, przez co staje sie silny ekonomicznie. Ma to swój wyraz we wzroście dochodów własnych, które przekładają sie na wysokie nakłady inwestycyjne (20–30 procent budżetu). Dzięki temu dysponujemy uporządkowana baza edukacyjna: gimnazja wraz z nowoczesnymi halami sportowymi, baseny przy szkołach podstawowych czy kompleksy boisk odkrytych. Posiadamy bardzo dobra specjalistyczna bazę lecznictwa otwartego, uporządkowana gospodarkę wodno-ściekowa – nowe oczyszczalnie ścieków z dziesiątkami kilometrów kanalizacji. W ostatnim czasie znaczne środki przeznaczono na bezpieczeństwo publiczne – gmina jako jedna z niewielu w kraju partycypowała w kosztach budowy powiatowej komendy policji, pokrywając 60 procent z nich. Kładziemy nacisk tak¿e na względy estetyczne i wygodę życia mieszkańców, budując drogi, remontując rynek czy instalując oświetlenie. Wszystkie te cele nie mogłyby być realizowane bez wspólnych działań zarówno władz, jak i sporej grupy mieszkańców oraz organizacji pozarządowych. Inwestycyjna moda na Karpacz Bogdan Malinowski, burmistrz Karpacza Najwazniejszym elementem zapewniającym możliwość normalnego funkcjonowania gminy jest stabilizacja finansów. Przez dwa pierwsze lata kadencji dokonaliśmy spłaty zobowiazań z lat ubiegłych. Finanse miasta wyprowadziliśmy na prosta, osiągając taki poziom, że ostatnie dwa lata – 2004 i 2005 zakończyliśmy na małym plusie. W ramach programu PHARE 2003 Spójność społeczno-gospodarcza realizujemy projekt „Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej gminy Karpacz poprzez rozbudowę infrastruktury ochrony środowiska”. Efektem projektu – opiewającego na ponad 17 mln złotych – jest powstanie 32,679 km nowoczesnej sieci kanalizacyjnej. Trwająca osiem lat budowę gimnazjum zakończyliśmy w 2005 roku. Całkowity koszt tego zadania to ponad 4,7 mln zł. W tym samym czasie udało sie całkowicie wyremontować szkołę podstawowa i przygotować adaptacje byłego budynku starej „podstawówki” na potrzeby miejskiego przedszkola. Atrakcyjność inwestycyjna miasta została potwierdzona poprzez pojawienie sie poważnych podmiotów, które chcą zrealizować w Karpaczu jedne z największych inwestycji turystycznych w regionie, a może i całej Polsce. Hotel „Gołebiewski”, Sobiesław Zasada Ltd., Centrum Rehabilitacyjno-Sanatoryjne „Sandra” będę od tej pory markami kojarzonymi z naszym miastem. Warto zwrócić uwagę, ¿e miejsce dla siebie znajdują u nas nie tylko wielcy inwestorzy. W roku 2005 w Karpaczu działało 261 obiektów noclegowych, obecnie jest ich ponad 330. Chyba w żadnym mieście w Polsce w takim czasie nie nastąpił tak znaczący przyrost liczby podmiotów świadczących usługi turystyczne. W sumie działa u nas ponad 1 tys. podmiotów gospodarczych. Szacujemy, ¿e do miasta będzie przyjeżdżało rocznie od 300 do 500 tysięcy gości więcej niż obecnie. Kolejny wa¿ny czynnik to zainteresowanie przedsiębiorców inwestycjami pod Śnieżka. Możemy wręcz mówić o inwestycyjnej modzie na Karpacz. Kurort zastąpił osadę Konstanty Tomasz Oświęcimski, wójt Rewala W ciągu ośmiu lat – od kiedy wraz z moim zastepca Robertem Skraburskim pełnimy swoje funkcje – gmina Rewal zmieniła sie z letniskowej osady w miejsce wypoczynku znane w Polsce i poza granicami. To efekt promocji i badania opinii turystów. Z myśla o nich budowane są place zabaw dla dzieci, zjazdy na plaże i obiekty sportowe. Boiska, hale sportowe, korty tenisowe od Pogorzelicy po Pobierowo, przez Niechorze, Rewal i Pustkowo, są największa duma władz gminy. W latach 1998 2006 wydaliśmy na obiekty sportowe 31 milionów złotych. Nasza gmina liczy kilka tysięcy osób, a infrastrukturę planujemy dla kilku milionów wczasowiczów. Rewal stara sie przygotować bogata ofertę wypoczynku dla turystów. Od PKP przeleliśmy kolej wąskotorowa, która w tym roku przewiozła blisko 100 tysięcy osób. Zabezpieczyliśmy ruiny kościoła w Trzesaczu, stojące na brzegu klifowym. Spragnieni aktywnego wypoczynku mogą sie bawić w miasteczkach Akademii Słońca. Każdy chce tu mieszkać Stefan Jakubowski, wójt Słupna Gminę o powierzchni 74,7 kilometrów kwadratowych zamieszkuje ponad 5 tys. mieszkańców. Wspaniałe walory krajobrazowe, położenie wśród kompleksów leśnych wpływających korzystnie na warunki klimatyczno-zdrowotne oraz bogata historia i liczne zabytki sprawiają, że tereny te są atrakcyjne dla budownictwa mieszkaniowego. Staramy sie tworzyć jak najkorzystniejsze warunki potencjalnym inwestorom, kładąc duży nacisk na jakość dróg, budowę sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, telefonizacje i gazyfikacje. Doskonale rozwinięta infrastruktura, urządzenia teletechniczne, dogodne połączenia drogowe oraz rezerwy terenów budowlanych sprawiają, ¿e w gminie istnieje możliwość realizacji wielu inwestycji. Dzięki temu z roku na rok wzrasta liczba podmiotów gospodarczych działających na naszym terenie. Z myśla o mieszkańcach planujemy m.in. budowę sieci ścieżek rowerowych i kompleksu sportowo-rekreacyjnego. Priorytetem jest utrzymywanie ciągłej współpracy z przedstawicielami lokalnych organizacji i instytucji oraz tworzenie możliwości inwestycyjnych przedsiębiorcom krajowym i zagranicznym, przy zachowaniu specyficznych walorów gminy, stanowiących jej siłę napędowa.