Towaroznawstwo Wykład nr 2 12.10.2009
Towar i pojęcia blisko znawcze:
Dobra
Wolne wytwarzane energia usługi
Produkty - klasyfikacja
Produkt – używany w towaroznawstwie jest najczęściej w odniesieniu do efektów działalności produkcyjnej, natomiast w marketingu – do wszelkiej działalności tzn. do produktów zalicza się:
Rzeczy fizyczne
Wszelkiego rodzaju usługi
Czynności, osoby
Miejsca
Organizacje
Pomysły (projekty) technologiczne, organizacyjne
Idee
Każdy towar jest produktem, ale nie każdy produkt jest towarem.
Grupy produktów:
Produkty konsumpcyjne (t. konsumpcyjne) – towary i usługi przeznaczone dla konsumenta do użytkowania osobistego lub w gospodarstwie domowym,
Produkty wybieralne (towary wybieralne),
Produkty luksusowe (towary luksusowe) – samochody wysokiej klasy, dzieła sztuki
Wyrób – efekt końcowy określonego procesu produkcyjnego. Może być wynikiem obróbki materiału, montażu części i/lub elementów, a także określonych procesów technologicznych.
W towaroznawstwie i marketingu pojęcia wyrób i towar, a także produkt są używane zamiennie np.
Wyroby spożywcze (towary spożywcze, produkty spożywcze)
Wyroby włókiennicze (towary włókiennicze, produkty włókiennicze)
Wyroby przemysłowe ( towary przemysłowe, produkty przemysłowe)
Artykuł używamy w odniesieniu do towarów w zestawieniach asortymentowych, w katalogach towarowych ( artykuły przemysłowe, artykuły papiernicze)
Wyroby – klasyfikacja
Wyrób
Usług wytwór przedmiot materiał
(np. transport) intelektualny materialny przetworzony
(np. program komputerowy (np. krzesło) (np. paliwa)
, piosenka książka)
Wyrób może podlegać dalszej obróbce lub przeróbce lub być wyrobem finalnym,
Wyrób materialny przeznaczony do sprzedaży staje się towarem
Wyrób nowy – dotychczas nie produkowany, zaspokajający nowe potrzeby lub dotychczasowe w sposób znacznie lepszy
Wyrób zmodernizowany – wyrób już produkowany, który na skutek wprowadzenia innowacji lepiej zaspokajają potrzeby i wymagania konsumentów.
Systematyczny Wykaz Wyrobów (SWW):
SWW – 1968 r.
Symbol SWW Składa się z 7 cyfr. Duże pierwsze oznaczają dział i gałąz przemysłu
Rodzaje przemysłu:
Paliwowo – energetyczny
Metalurgiczny
Elektromaszynowy
Mineralny
Chemiczny
Drzewno – papierniczy
Lekki
Spożywczy
Pozostałe
Po dodaniu kolejnej liczby \ 3 pierwsze/ - kod branży
Po dodaniu 4 – podbranżę
Polska klasyfikacja Wyrobów i usług (PKWiU)
PKWiU – 1997 rok
Stworzona na potrzeby statystyki, ewidencji i dokumentacji, a także urzędowych rejestrów i systemów informacyjnych administracji państwowej. Od 2003 PKWiU jest jedyną klasyfikacją stosowaną w Polsce.
Zalety:
Towary również usługi
Europejska Klasyfikacja Działalności (NACE)
Klasyfikacja Produktów według Rodzajów Działalności (CPA)
Lista produktów
Znakowanie towarów – kody kreskowe
Lata 70- siąte – kody graficzne
Odczyt danych – skanery
1977 r. – kraje europejskie opracowały podobny kod, tzw. EAN ( Europen Article Numbering)
IANA( International Article Numbering Assaition) – siedziba Bruksela
Warunkiem stosowania kodu EAN jest przystąpienie do stowarzyszenia IANA.
Stosowanie kodu EAN jest z kolei warunkiem uczestniczenia w międzynarodowym obrocie handlowym.
1990 – Polska członkiem EAN
Numer kodu kraju, tzw. „prefix” – 590
Instytut logistyki i Gospodarki Magazynowej w Poznaniu – Centrum Kodów Kreskowych (CKK)
- jednostka odpowiedzialna przed IANA za EAN.
Pełny kod EAN na towarach składa się z kodu kreskowego i umieszczonego poniżej kodu cyfrowego.
Kod kreskowy – o równolegle określona kombinacja ułożonych jawnych i ciemnych kresek, o zrównoważonych szerokościach.
EAN – 13 13 cyfr
EAN – 8 towar o małych gabarytach 8 cyfr
Kosy kreskowe – budowa
System numerowany – prefix (np.750 Meksyk)
Kody wytwórcze lub dystrybutora – nadawany przez CKK, kolejne 4 cyfry
Kod towaru – kolejne 5 cyfr – numer indywidualny towaru ustalany samodzielnie przez przedsiębiorstwo
Cyfra kontrolna – 13-ta cyfra – wynik kontrolny obliczeń arytmetycznych przeprowadzonych dla wszystkich poprzedzających ją aneksów symbolu numerycznego
EAN -8- ta sama budowa bez kodu towaru.
Wykład nr 3 19.10.2009
Zasady umieszczania kodów na towarach:
Kod EAN może być wydrukowany bezpośrednio na opakowaniu lub na etykiecie,
Kod EAN ma ściśle określony wymiar nominalny mierzony szerokością między zewnętrznymi krokami, tj. 31,35 mm. Dopuszczalne jest powiększenie kodu w granicach od 80% do 200% wymiaru nominalnego,
Barwy materiałów opakowanych , które są barwą tła kodu muszą zapewniać odpowiednie odbicie światła, jakie jest wymagane dla kontrastu między kreskami kodu a spacjami (przerwami),
Kod kreskowy powinien być umieszczony w takim miejscu na towarze, aby można go było szybko znaleźć i odczytać za pomocą czytnika. Najczęściej umieszcza się go na spodzie opakowania.
Korzyści ze stosowania kodów kreskowych:
Przyspieszenie obrotu towarowego,
Przyspieszenie obsługi klientów przy kasie,
Zmniejszenie kosztów magazynowania,
Oszczędności czasu na inwentaryzację,
Usprawnienie obrotu handlowego między jednostkami i zagranicą,
Możliwość stosowania różnych form płatności,
Możliwość łatwego sprawdzenia asortymentu w każdym momencie,
Zwiększenie ochrony klientów przez właściwe stosowanie cen,
Paragony z pełnymi danymi.
Kodowanie książek, czasopism
ISBN ( International Standard Book Number) – dla książek
ISSN – dla wydawnictw ciągłych
ISMN – dla wydawnictw muzycznych
Periodyki: prefiks 997
Książki: prefiks 978
Płyty: prefiks 979
Add –on – kod dwucyfrowy, w przypadku książek służy do oznaczania kolejności wydania, a w przypadku czasopism i kolejnego numeru
ISSN ( International Standard Serial Numbers)
ISMN ( International Standard Music Numbers)
Metody badania właściwości towarów:
Metody badania
jakość towarów
organoleptyczne laboratoryjne techniczno i praktyczno użytkowe
Porównanie wyników z parametrami podanymi w odpowiednich dokumentach, np. w normach, umowach, warunkach technicznych
Metoda organoleptyczna – polega na dokonywaniu na podstawie wrażeń odbieranych za pomocą zmysłów : wzroku, węchu, słuchu, smaku, dotyku (np. do oceny perfum) Metoda ta jest szybka, małe zużycie materiału.
Wśród metod organoleptycznych wyróżniamy:
Ocenę organoleptyczną – to najogólniej pojęta ocena jakości towaru wykonana za pomocą zmysłów
Analiza sensoryczna – to ocena jakości dokonywana za pomocą jednego lub kilku zmysłów z zastosowaniem odpowiednich metod w warunkach zapewniających dokładność i prawidłowość wyników, wyrażana przez osoby uprzednio sprawdzonej wrażliwości sensorycznej
Rzetelność badań sensorycznych zależy od takich wyników jak:
Stan zdrowia badającego
Stan psychiczny i stopień zmęczenia fizjologicznego badającego
Warunki zewnętrzne (otoczenie)
Temperatura otoczenia
Czas trwania badania
Sposób wykonania badania
Wrażliwość zmysłowa badającego
Światło otaczające badany towar
Do obiektywności i powtarzalności wyników stosuję się:
Wzorce porównawcze
Prostą aparaturę pomocniczą
Proste odczynniki chemiczne wywołujące reakcje barwne ( np. jodyna do wykrywania skrobi, fluoro..yna do wykrywania ścieru drzewnego w papierze, lakmus odczyn ph płynów)
Metody laboratoryjne – dają z reguły wyniki powtarzalne wyrażalne liczbowo, co pozwala na dokładną i ścisłą charakterystykę jakości towaru.
Przyrządy: termometr, waga, suwmiarki, śruby mikrometryczne, mikroskopy, urządzenia elektroniczne.
Metody laboratoryjne i instrumentalne
Fizyczne chemiczne mikrobiologiczne
Wyróżnia się metody ogólne i specjalne.
Metody fizyczne:
Mierzenie wielkości towarów
Ważenie
Oznaczenie gęstości
Oznaczenie temperatury topnienia
Oznaczenie lepkości
Mikroskopia (badanie struktury materiału)
Refraktometria ( wyznaczanie współczynnika złamania)
Kolorymetria
Badanie mechaniczne (wytrzymałość, ścieralność, twardość)
Metody chemiczne:
Składu chemicznego towaru (określenie podstawowych składników jak i do ustalenia obecności środków zanieczyszczających)
Substancji świadczących o niewłaściwym stanie świeżości
Innych dodatków (konserwatorów, barwników)
Metody mikrobiologiczne – są nie zastąpionymi jeśli mamy zamiar badać przydatność wody do spożycia, a także podczas oceny całej masy artykułów żywnościowych, przede wszystkim jednak mleka i produktów mięsnych.
Badania techniczno – użytkowe i praktyczno – użytkowe
Badania te przeprowadzone są w warunkach naturalnego lub symulowanego użytkowania.
Badania techniczno – użytkowe przeprowadzone w laboratoriach w porównywalnych warunkach użytkowania.
Badania praktyczno – użytkowe – przeprowadzane podczas rzeczywistej eksploatacji.
Tym badaniom poddaje się wyroby.